Press Information Bureau

ಪರಿಚಯ

ವಿಶ್ವ ಆಹಾರ ದಿನ, ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 16 ರಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆ, ಪೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಮೀಸಲಾದ ಜಾಗತಿಕ ಸಂದರ್ಭವಾಗಿದೆ.ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತ, ಸಾಕಷ್ಟು ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಟಿಕ ಆಹಾರ ಲಭ್ಯವಾಗುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿನ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಇದು ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ. ಆಹಾರವು ಜೀವನದ ಅಡಿಪಾಯವಾಗಿದೆ, ಆರೋಗ್ಯ, ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಯೋಗಕ್ಷೇಮಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಆಹಾರ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ಪ್ರಗತಿಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ಇನ್ನೂ ಹಸಿವು ಮತ್ತು ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ನೀತಿಗಳು, ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕ ಆಹಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಹಯೋಗದ ಕ್ರಮಗಳ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಇದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.

ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಸಂಸ್ಥೆ (FAO) 1945 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ದಿನವನ್ನು ವಿಶ್ವ ಆಹಾರ ದಿನವು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ.ಇದನ್ನು ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ 1981 ರಲ್ಲಿ "ಆಹಾರವೇ ಮೊದಲು" ಎಂಬ ವಿಷಯದೊಂದಿಗೆ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಭೆಯು 1984 ರಲ್ಲಿ ಈ ದಿನವನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿತು. ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ 150 ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಸಾಮೂಹಿಕ ಕ್ರಮದಿಂದಾಗಿ ವಿಶ್ವ ಆಹಾರ ದಿನವು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ಹಸಿವಿನ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ಆಹಾರ, ಜನರು ಮತ್ತು ಗ್ರಹದ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. 2025 ರ ಥೀಮ್, "ಉತ್ತಮ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಕೈಜೋಡಿಸಿ", ಕೃಷಿ-ಆಹಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಸರ್ಕಾರಗಳು, ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಸಮುದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ವಲಯಗಳ ನಡುವಿನ ಜಾಗತಿಕ ಸಹಕಾರಕ್ಕೆ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಪೋಷಿತ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು

ಜಗತ್ತಿನ ದೊಡ್ಡ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿರುವ ಭಾರತವು, ಹಸಿವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ. ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು, ಬಡತನವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹಲವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ನೀತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಈ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವರ್ಷದ ವಿಶ್ವ ಆಹಾರ ದಿನದ ಥೀಮ್‌ಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ದೇಶದ ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರ ಜೀವನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಮನೆಗೂ ಪೌಷ್ಟಿಕ ಆಹಾರ ತಲುಪುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ.

ಭಾರತದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಆಹಾರ ಭದ್ರತಾ ಚೌಕಟ್ಟು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಉಪಕ್ರಮಗಳೆರಡನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಇವು ಕಡಿಮೆ-ಆದಾಯದ ಕುಟುಂಬಗಳು, ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಹಿರಿಯರಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಕಳೆದ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಭಾರತವು ಆಹಾರಧಾನ್ಯಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 90 ಮಿಲಿಯನ್ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ಇದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯು 64 ಮಿಲಿಯನ್ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚಳ ಕಂಡಿದೆ. ಭಾರತವು ಈಗ ಹಾಲು ಮತ್ತು ಸಿರಿಧಾನ್ಯಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ, ಮೀನು, ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ದೇಶವಾಗಿದೆ. 2014ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಜೇನು ಮತ್ತು ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ದ್ವಿಗುಣಗೊಂಡಿದೆ. ಕಳೆದ 11 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಕೃಷಿ ರಫ್ತುಗಳು ಸರಿಸುಮಾರು ದ್ವಿಗುಣಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ದೇಶವು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ತನ್ನ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸಿದೆ.

ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಸರ್ಕಾರಿ ಉಪಕ್ರಮಗಳು

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಸುಸ್ಥಿರ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮತ್ತು ರೈತರ ಜೀವನೋಪಾಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಜೊತೆಗೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆಹಾರದ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸರ್ಕಾರವು ಹಲವಾರು ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದೆ. ಈ ಸರ್ಕಾರದ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳು ಹಸಿವು ಮತ್ತು ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವ ಭಾರತದ ನಿರಂತರ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ. ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಯು ಎಲ್ಲಾ ಜನರಿಗೆ, ಎಲ್ಲಾ ಸಮಯದಲ್ಲೂ, ಸಕ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ಅವರ ಆಹಾರದ ಅಗತ್ಯತೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಆದ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಸಾಕಷ್ಟು ಸುರಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಟಿಕ ಆಹಾರವನ್ನು ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಪಡೆಯುವುದನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಆಹಾರದ ಸಾಕಷ್ಟು ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಅದರ ಸಮಾನ ವಿತರಣೆಯೂ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಹಾರ ಭದ್ರತಾ ಮಿಷನ್ (ಎನ್. ಎಫ್. ಎಸ್. ಎಂ)

ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು, ಸರ್ಕಾರವು 2007-08ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಹಾರ ಭದ್ರತಾ ಮಿಷನ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಪ್ರದೇಶ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕತೆಯ ಹೆಚ್ಚಳದ ಮೂಲಕ ಭತ್ತ, ಗೋಧಿ ಮತ್ತು ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು, ಮಣ್ಣಿನ ಫಲವತ್ತತೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಪುನರ್‌ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು, ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶಗಳಾಗಿದ್ದವು. 2014-15ರಲ್ಲಿ, ಎನ್‌ಎಫ್‌ಎಸ್‌ಎಂ ಅನ್ನು ಒರಟು ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು ಉತ್ಪಾದಕತೆ, ಮಣ್ಣಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ರೈತರ ಆದಾಯದ ಮೇಲಿನ ತನ್ನ ಗಮನವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿತು. 2024-25ರಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ಮಿಷನ್ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಆಹಾರ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಗಳೆರಡರ ಮೇಲೂ ಒತ್ತು ನೀಡಲಾಯಿತು.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಹಾರ ಭದ್ರತಾ ಕಾಯ್ದೆ (ಎನ್ಎಫ್ಎಸ್ಎ)

ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಅಂತ್ಯೋದಯ ಅನ್ನ ಯೋಜನೆ  ಮತ್ತು ಆದ್ಯತಾ ಕುಟುಂಬಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, 2011 ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಒಟ್ಟು 81.35 ಕೋಟಿ ಜನರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದ ಶೇಕಡಾ 75 ರಷ್ಟು ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶದ ಶೇಕಡಾ 50 ರಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅಂತ್ಯೋದಯ ಅನ್ನ ಯೋಜನೆಯ  ಕುಟುಂಬಗಳು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು 35 ಕೆಜಿ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ. ಆದ್ಯತಾ ಕುಟುಂಬಗಳು ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು 5 ಕೆಜಿ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಸುಮಾರು 78.90 ಕೋಟಿ ಫಲಾನುಭವಿಗಳು ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.

ಕೇಂದ್ರೀಯ ಸಂಗ್ರಹಕ್ಕಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಹಾರ ಭದ್ರತಾ ಮಿಷನ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಹಾರಧಾನ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಹಾರ ಭದ್ರತಾ ಕಾಯಿದೆ (NFSA), 2013 ಅವುಗಳ ಸಮಾನ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟಾಗಿ, ಎನ್‌ಎಫ್‌ಎಸ್‌ಎಂ/ ಎನ್‌ಎಫ್‌ಎಸ್‌ಎನ್‌ಎಂ ಮತ್ತು ಎನ್‌ಎಫ್‌ಎಸ್‌ಎಗಳು ಭಾರತದ ಆಹಾರ ಭದ್ರತಾ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಬೆನ್ನೆಲುಬಾಗಿವೆ; ಒಂದೆಡೆ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರೆ, ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇವು ಉತ್ಪಾದಕತೆಯ ಗಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಮಗ್ರ ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಸುಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಭದ್ರತೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತವೆ.

ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಗರೀಬ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅನ್ನ ಯೋಜನೆ

ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಗರೀಬ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅನ್ನ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೋವಿಡ್‌-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಬಡವರು ಮತ್ತು ನಿರ್ಗತಿಕರು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಪಿಎಂಜಿಕೆವೈಯ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯವೆಂದರೆ, ಈಗಾಗಲೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಹಾರ ಭದ್ರತಾ ಕಾಯಿದೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಮತ್ತು ಆವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸುವುದು.

ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಏಳು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು. ಪಿಎಂಜಿಕೆವೈಯ ಏಳನೇ ಹಂತವು 31.12.2022 ರವರೆಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿತ್ತು.

ಬಡ ಫಲಾನುಭವಿಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಹೊರೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಮತ್ತು ಬಡವರ ಬೆಂಬಲಕ್ಕಾಗಿ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಏಕರೂಪತೆ ಹಾಗೂ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು 2023ರ ಜನವರಿ 1 ರಿಂದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಗರೀಬ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅನ್ನ ಯೋಜನೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯೋದಯ ಅನ್ನ ಯೋಜನೆ ಕುಟುಂಬಗಳು ಮತ್ತು ಆದ್ಯತಾ ಕುಟುಂಬಗಳ ಫಲಾನುಭವಿಗಳಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತ್ತು. ಈ ಉಚಿತ ಆಹಾರಧಾನ್ಯಗಳ ವಿತರಣಾ ಅವಧಿಯನ್ನು 2024ರ ಜನವರಿ 1 ರಿಂದ ಐದು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಅಂದಾಜು ₹11.80 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗಳಷ್ಟು ಆರ್ಥಿಕ ವೆಚ್ಚವಾಗಲಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವೇ ಭರಿಸಲಿದೆ.

ಪಿ.ಎಂ. ಪೋಷಣ್ (ಪೋಷಣ್ ಶಕ್ತಿ ನಿರ್ಮಾಣ್) ಯೋಜನೆ

ಪಿ.ಎಂ. ಪೋಷಣ್ (ಪೋಷಣ್ ಶಕ್ತಿ ನಿರ್ಮಾಣ್) ಯೋಜನೆಯು ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಹಸಿವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸರ್ಕಾರಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಅನುದಾನಿತ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ಮಕ್ಕಳ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹಿಂದುಳಿದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯಮಿತ ಹಾಜರಾತಿಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ, 14 ವರ್ಷದವರೆಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಪೌಷ್ಟಿಕವಾದ ಬಿಸಿಯೂಟವನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಊಟವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ, ಇದು ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ, ಶಾಲಾ ಹಾಜರಾತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಕಲಿಕೆಯ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದ ಸಹಭಾಗಿತ್ವವನ್ನು ಸಹ ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಡಿಎಫ್‌ಪಿಡಿ (ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ಇಲಾಖೆ) ಯಿಂದ 2024-25ನೇ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಹಂಚಿಕೆ: 22.96 ಲಕ್ಷ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್ ಅಕ್ಕಿ ಮತ್ತು ಗೋಧಿ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಿಯ ಪೌಷ್ಟೀಕರಣ

ತನ್ನ ಜನರಿಗೆ ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಸೇವನೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಸದಾಕಾಲದ ಆದ್ಯತೆಯಾಗಿದೆ.ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ಇಲಾಖೆಯು ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ಬದ್ಧವಾಗಿದ್ದು, ಒಟ್ಟಾರೆ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.

ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ಪ್ರಮುಖ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಿ ಪೌಷ್ಟೀಕರಣ ಉಪಕ್ರಮವೂ ಒಂದಾಗಿದೆ.

ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ಪೌಷ್ಟೀಕರಿಸುವುದು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಸುರಕ್ಷಿತ, ವೆಚ್ಚ-ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮತ್ತು ಪುರಾವೆ-ಆಧಾರಿತ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಕೊರತೆಯ ಹೊರೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಇದು ಒಂದು ಪೂರಕ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರವಾಗಿದೆ.

ಭಾರತದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸುಮಾರು 65% ರಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಅಕ್ಕಿಯೇ ಪ್ರಧಾನ ಆಹಾರವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು 2019 ರಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಿ ಪೌಷ್ಟೀಕರಣದ ಕುರಿತು ಒಂದು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.2021 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ 75 ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನಾಚರಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು 2024 ರೊಳಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಆಹಾರ-ಆಧಾರಿತ ಯೋಜನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಬಡ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ದುರ್ಬಲ ವರ್ಗದವರಿಗೆ ಪೌಷ್ಟೀಕರಿಸಿದ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು.

ಪೌಷ್ಟೀಕರಿಸಿದ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲು, ಅಕ್ಕಿಯೊಂದಿಗೆ ತೂಕದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಶೇಕಡಾ 1 ರ ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿ ಎಕ್ಸ್‌ಟ್ರೂಡೆಡ್ ಪೌಷ್ಟೀಕರಿಸಿದ ಅಕ್ಕಿ ಕಾಳುಗಳನ್ನು ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ಎಫ್‌ಆರ್‌ಕೆ ಗಳು ಅಕ್ಕಿ ಹಿಟ್ಟು ಮತ್ತು ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳಾದ ಕಬ್ಬಿಣಾಂಶ, ಫೋಲಿಕ್ ಆಸಿಡ್ ಮತ್ತು ವಿಟಮಿನ್ ಬಿ12 ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅವು ಗಾತ್ರ, ಆಕಾರ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗಿರಣಿ ಮಾಡಿದ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಕ್ಕಿಯಂತೆಯೇ ಸುವಾಸನೆ, ರುಚಿ ಹಾಗೂ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಿ ಪೌಷ್ಟೀಕರಣವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ನಿರ್ಧಾರವು ಒಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಯೋಜನಾ ಚಕ್ರದ ಮೂಲಕ ಸಾಗಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಹಂತ, ಗುಣಮಟ್ಟ ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು, ಅಗತ್ಯ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು, ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನಂತರ ಅದನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು. ಮೊದಲ ಹಂತ (2021-22): ಇದು ಸಮಗ್ರ ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಿ.ಎಂ. ಪೋಷಣ್ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಎರಡನೇ ಹಂತ (2022-23): ಇದು ಕುಂಠಿತ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹೆಚ್ಚು ಹೊರೆಯಿರುವ 269 ಆಕಾಂಕ್ಷಿ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಐಸಿಡಿಎಸ್‌, ಪಿಎಂ ಪೋಷಣ್‌, ಹಾಗೂ ಟಿಪಿಡಿಎಸ್ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತು. ಮೂರನೇ ಹಂತ (2023-24): ಇದು ಟಿಪಿಡಿಎಸ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದ ಎಲ್ಲಾ ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿತು. 2024ರ ಮಾರ್ಚ್ ವೇಳೆಗೆ, ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪಿಎಂಜಿಕೆಎವೈ, ಐಸಿಡಿಎಸ್‌, ಪಿಎಂ-ಪೋಷಣ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಎಲ್ಲಾ ಯೋಜನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸರಬರಾಜಾದ ಅಕ್ಕಿಯ 100% ಪೌಷ್ಟೀಕರಣವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಗರೀಬ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅನ್ನ ಯೋಜನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ, ಎಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಯೋಜನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪೌಷ್ಟೀಕರಿಸಿದ ಅಕ್ಕಿಯ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ವಿತರಣೆಯನ್ನು 2028ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಸಂಪುಟವು ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ತಗಲುವ ಸಂಪೂರ್ಣ ವೆಚ್ಚವಾದ ₹17,082 ಕೋಟಿಗಳನ್ನು (100% ಧನಸಹಾಯ) ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವೇ ಭರಿಸಲಿದೆ.

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಆಧುನೀಕರಣ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ-ಚಾಲಿತ ಸುಧಾರಣೆಗಳು

ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಸ್ಮಾರ್ಟ್-ಪಿಡಿಎಸ್ (ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ ಆಧುನೀಕರಣ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಯೋಜನೆ - SMART-PDS) ಮೂಲಕ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಆಧುನೀಕರಿಸಿದೆ.ಭಾರತವು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2025 ರೊಳಗೆ ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಸ್ಮಾರ್ಟ್-ಪಿಡಿಎಸ್ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಪಿಡಿಎಸ್‌ನ ತಾಂತ್ರಿಕ ಬೆನ್ನೆಲುಬನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ಮಾಡ್ಯೂಲ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪರಿವರ್ತಕ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತರಲಿದೆ:

ಮೇರಾ ರೇಷನ್ 2.0: ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಹೆಚ್ಚಳ

ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಗರೀಬ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅನ್ನ ಯೋಜನೆ ಯ ಫಲಾನುಭವಿಗಳಿಗೆ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ, ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ಇಲಾಖೆ ಯು 2024ರ ಆಗಸ್ಟ್ 20 ರಂದು ಮೇರಾ ರೇಷನ್ 2.0 ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ.

ಈ ನವೀಕರಿಸಿದ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್, ಫಲಾನುಭವಿಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಪಡಿತರ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಹಿಂಪಡೆಯುವಿಕೆಯ ವಿವರಗಳು ಮತ್ತು ಹತ್ತಿರದ ನ್ಯಾಯಬೆಲೆ ಅಂಗಡಿಗಳ ಸ್ಥಳದ ಬಗ್ಗೆ ನೈಜ-ಸಮಯದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಇದು ಬಳಕೆದಾರ ಸ್ನೇಹಿ ಅನುಭವಕ್ಕಾಗಿ ಹೊಸ ಮೌಲ್ಯವರ್ಧಿತ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳ ಸಮೂಹವನ್ನೂ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈಗಾಗಲೇ 1 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ಗಳು ದಾಖಲಾಗಿವೆ.

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ಕೈಗೊಂಡಿರುವ ಇತರ ಹಲವು ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳು:

ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣ: ಪಡಿತರ ಚೀಟಿಗಳು ಮತ್ತು ಫಲಾನುಭವಿಗಳ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ (100%) ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಮತ್ತು ಕುಂದುಕೊರತೆ ನಿವಾರಣೆ: ಪಾರದರ್ಶಕತಾ ಪೋರ್ಟಲ್, ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕುಂದುಕೊರತೆ ನಿವಾರಣಾ ಸೌಲಭ್ಯ, ಮತ್ತು ಶುಲ್ಕ-ರಹಿತ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು  ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಆನ್‌ಲೈನ್ ಹಂಚಿಕೆ ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆ ಸರಣಿ ನಿರ್ವಹಣೆ: ಆನ್‌ಲೈನ್ ಹಂಚಿಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಚಂಡೀಗಢ, ಪುದುಚೇರಿ ಮತ್ತು ದಾದ್ರಾ ಮತ್ತು ನಗರ ಹವೇಲಿಯ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳು ನೇರ ನಗದು ವರ್ಗಾವಣೆ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ ಅವುಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಪೂರೈಕೆ ಸರಣಿ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು 31 ರಾಜ್ಯಗಳು/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಗಣಕೀಕೃತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ

ಆಧಾರ್ ಜೋಡಣೆ: ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಸುಮಾರು 99.9% ರಷ್ಟು ಪಡಿತರ ಚೀಟಿಗಳನ್ನು ಆಧಾರ್ ಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ನ್ಯಾಯಬೆಲೆ ಅಂಗಡಿಗಳ (FPS) ಯಾಂತ್ರೀಕರಣ: ಎಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಬೆಲೆ ಅಂಗಡಿಗಳು ಈಗ ePoS ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇದರಿಂದ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಹಾರ ಭದ್ರತಾ ಕಾಯಿದೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳ ವಿತರಣೆಯು ಬಯೋಮೆಟ್ರಿಕ್/ಆಧಾರ್ ಆಧಾರಿತ ದೃಢೀಕರಣದ ಮೂಲಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.

ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರ, ಒಂದು ಪಡಿತರ ಚೀಟಿ: ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಫಲಾನುಭವಿಗಳು ದೇಶದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಪೋರ್ಟೆಬಿಲಿಟಿ  ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಸಹಾಯವಾಣಿ ಸಂಖ್ಯೆ: ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ (PDS) ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳ ನಿವಾರಣೆಗಾಗಿ, ಉದ್ದೇಶಿತ ಫಲಾನುಭವಿಗಳು ಸಂಪರ್ಕಿಸಲು ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ದೂರುಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲು ಸಹಾಯವಾಣಿ ಸಂಖ್ಯೆ 1967 ಅಥವಾ 1800-ರಾಜ್ಯ ಸರಣಿಯ ಸಂಖ್ಯೆ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.  ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಮತ್ತು ವಂಚನೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಯಾವುದೇ ಮೂಲದಿಂದ ದೂರುಗಳು ಈ ಇಲಾಖೆಗೆ ಬಂದ ತಕ್ಷಣ, ಅವುಗಳನ್ನು ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ರಾಜ್ಯ/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶದ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಾರಾಟ ಯೋಜನೆ (ದೇಶಿಯ)

ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಾರಾಟ ಯೋಜನೆ (ದೇಶಿಯ) ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ( ಗೋಧಿ ಮತ್ತು ಅಕ್ಕಿ) ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು, ಹಣದುಬ್ಬರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಕೈಗೆಟಕುವ ದರವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಇದರಿಂದ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರಯೋಜನಗಳಿವೆ:

ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಆಹಾರಧಾನ್ಯಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು

ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹಣದುಬ್ಬರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದು

ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದು

ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಆಹಾರಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಕೈಗೆಟುಕುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು

ಇದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಾರಾಟ ಯೋಜನೆ (ದೇಶೀಯ) [OMSS-D] ನೀತಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಬ್ಸಿಡಿ ದರಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಹಿಟ್ಟು ಮತ್ತು ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಭಾರತ್ ಆಟಾ ಮತ್ತು ಭಾರತ್ ರೈಸ್ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳಲ್ಲಿ ಆತ್ಮನಿರ್ಭರತೆಗಾಗಿ ಮಿಷನ್

ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯವರು 2025ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 11 ರಂದು ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳಲ್ಲಿ ಆತ್ಮನಿರ್ಭರತೆಗಾಗಿ ಮಿಷನ್ (2025–26 ರಿಂದ 2030–31) ಅನ್ನು ₹11,440 ಕೋಟಿ ಬಜೆಟ್ ಹಂಚಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ದೇಶೀಯ ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಈ ಮಿಷನ್‌ನ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಕೃಷಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು 35 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಇದು ಸುಮಾರು ಎರಡು ಕೋಟಿ ಬೇಳೆಕಾಳು ಬೆಳೆಗಾರರಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ವರ್ಲ್ಡ್ ಫುಡ್ ಇಂಡಿಯಾ 2025: ಭಾರತದ ಜಾಗತಿಕ ಆಹಾರ ನಾಯಕತ್ವದ ಪ್ರದರ್ಶನ

ಕೇಂದ್ರ ಆಹಾರ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವಾಲಯವು 2025ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ ವರ್ಲ್ಡ್ ಫುಡ್ ಇಂಡಿಯಾ 2025 ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಭಾಗಿತ್ವವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸಂಸ್ಕರಣೆ, ಸುಸ್ಥಿರತೆ ಹಾಗೂ ಆವಿಷ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ಭಾರತವನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಆಹಾರ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಇರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. 90ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳ ಮತ್ತು 2,000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರದರ್ಶಕರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು, ಸಹಯೋಗದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಜಾಗತಿಕ ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿತು.

ಜಾಗತಿಕ ಗಮನದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಥಾಲಿ

ಡಬ್ಲ್ಯುಡಬ್ಲ್ಯುಎಫ್ ಲಿವಿಂಗ್ ಪ್ಲಾನೆಟ್ ವರದಿಯು ಭಾರತೀಯ 'ಥಾಲಿ'ಯನ್ನು ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಅದು ನೀಡಿದ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿದೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಭಾರತೀಯ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಯು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಸ್ಯ-ಆಧಾರಿತವಾಗಿದ್ದು, ಧಾನ್ಯಗಳು, ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳು, ಕಾಳುಗಳು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಾಣಿ-ಆಧಾರಿತ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ. ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಜಾಗತಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಭಾರತದ ಬಳಕೆ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರೆ, 2050 ರ ವೇಳೆಗೆ ಜಾಗತಿಕ ಆಹಾರ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಮಗೆ ಕೇವಲ 0.84 ಭೂಮಿ ಮಾತ್ರ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮಾನ್ಯತೆಯು ಭಾರತವನ್ನು ಸುಸ್ಥಿರ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸುತ್ತದೆ, ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಹೇಗೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಜೊತೆಗೆ ಪರಿಸರ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.

ಉಪಸಂಹಾರ

ವಿಶ್ವ ಆಹಾರ ದಿನ 2025 ರಂದು, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಸುರಕ್ಷಿತ, ಪೌಷ್ಟಿಕ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಆಹಾರದ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ನಾವು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. “ಉತ್ತಮ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಕೈಜೋಡಿಸಿ” ಎಂಬ ಈ ವರ್ಷದ ಥೀಮ್ ಹಸಿವು ಮತ್ತು ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಜಾಗತಿಕ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಕ್ರಮದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಭಾರತವು ಕೈಗೊಂಡಿರುವ ಉಪಕ್ರಮಗಳು, ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ನಾಗರಿಕರ ಜೀವನ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ. ಕೃಷಿ ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ, ಆಹಾರ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವ ಸಮಗ್ರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ, ಹಸಿವನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ದಿನದಂದು, ಈ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕ ಆಹಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಸಮರ್ಪಣೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹಸಿವಿನ ವಿರುದ್ಧದ ಜಾಗತಿಕ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಉದಾಹರಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.

References

Food and Agriculture Organization

https://www.fao.org/world-food-day/about/en

Department of Food and Public Distribution

https://nfsa.gov.in/portal/nfsa-act

Ministry of Education

https://pmposhan.education.gov.in/Union%20Budgetary.html

Lok Sabha

https://sansad.in/getFile/loksabhaquestions/annex/185/AU4410_Jc3GA9.pdf?source=pqals

https://sansad.in/getFile/loksabhaquestions/annex/184/AU3624_K90Fbi.pdf?source=pqals

https://sansad.in/getFile/loksabhaquestions/annex/185/AS242_Qrobv3.pdf?source=pqals

https://sansad.in/getFile/loksabhaquestions/annex/185/AU4518_ge2pFO.pdf?source=pqals

https://sansad.in/getFile/loksabhaquestions/annex/185/AU2844_3rLPAM.pdf?source=pqals

MyScheme Portal

https://www.myscheme.gov.in/schemes/pm-poshan

Government of Haryana

https://haryanafood.gov.in/rice-fortification/

PIB Press Release

https://www.pib.gov.in/PressNoteDetails.aspx?NoteId=153283&ModuleId=3

https://static.pib.gov.in/WriteReadData/specificdocs/documents/2025/aug/doc202588602801.pdf

https://www.pib.gov.in/PressNoteDetails.aspx?id=155126&NoteId=155126&ModuleId=3

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2177772

https://www.pib.gov.in/PressNoteDetails.aspx?NoteId=151969&ModuleId=3

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2159013

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2170508

Click here for pdf file.

*****