पत्र सूचना कार्यालय

ಪೀಠಿಕೆ

ದಶಕಗಳಿಂದ, ಜನರು, ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಆಲೋಚನೆಗಳು ಒಗ್ಗೂಡಿದಾಗ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಹೇಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. ಈ ವರ್ಷದ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳವು "ಏಕ್ ಭಾರತ್ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಭಾರತ್" ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದೆ. ಇದರ 44 ನೇ ಆವೃತ್ತಿಯು 3,500 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಭಾಗವಹಿಸುವವರು, 31 ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಮತ್ತು 11 ದೇಶಗಳ ಪ್ರದರ್ಶಕರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುತ್ತದೆ, ಭಾರತ್ ಮಂಟಪಂ ಅನ್ನು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳು ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯದ ಅಡ್ಡಹಾದಿಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದೆ. ಬಿಹಾರ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ರಾಜಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಂತಹ ಪಾಲುದಾರ ರಾಜ್ಯಗಳು, ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಗಮನದ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ, ಕೇವಲ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ತಮ್ಮ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತಿವೆ.

ಸರ್ಕಾರಿ ಇಲಾಖೆಗಳು, ಪಿಎಸ್‌ಯುಗಳು, ಎಂಎಸ್‌ಎಂಇಗಳು, ಸ್ಟಾರ್ಟ್‌ಅಪ್‌ಗಳು, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರದರ್ಶಕರು ಮತ್ತು ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳ ಸಮೂಹಗಳು ಎಲ್ಲವೂ ಒಂದೇ ಸೂರಿನಡಿ ಇರುವುದರಿಂದ, ಈ ಮೇಳವು ಸಣ್ಣ ಉತ್ಪಾದಕರು, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಹೊಸ-ಯುಗದ ಉದ್ಯಮಿಗಳಿಗೆ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಬಲವಾದ ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿದೆ.

"ಇಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳವನ್ನು ನಾನು ಎಂದಿಗೂ ನೋಡಿಲ್ಲ"

ಒಂದು ಆವರಣದಲ್ಲಿ, ಈಜಿಪ್ಟ್‌ನ ಎಸ್‌ಲಾಮ್ ಕಮಾಲ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಮೃತಶಿಲೆಯ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳ ಬಳಿ ಸಂದರ್ಶಕರು ನಿಲ್ಲುವುದನ್ನು ಪರಿಚಿತತೆಯಿಂದ ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಕುಟುಂಬವು 25 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಬರುತ್ತಿದೆ, ಇದು ಮೇಳದ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ವ್ಯಾಪಾರ ಪಯಣವನ್ನು ನಕ್ಷೆ ಮಾಡಲು ಸಾಕಾದಷ್ಟು ಸುದೀರ್ಘವಾಗಿದೆ.

"ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ," ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. "ನಾವು ಯಾವಾಗಲೂ ಉತ್ತಮ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತೇವೆ, ಮತ್ತು ಬೇಡಿಕೆಯು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ." ಅವರಿಗೆ, ಭಾರತ್ ಮಂಟಪಂ "ಅವರು ನೋಡಿದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳವಾಗಿ" ಉಳಿದಿದೆ, ಇಲ್ಲಿ ಬೆಂಬಲವು ನಿರಂತರವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂದರ್ಶಕರು ಎಂದಿಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರ ಅನುಭವವು ಅನೇಕ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭಾಗವಹಿಸುವವರ ಅನುಭವವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ, ಅವರು ಬರಲೇಬೇಕು ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತ, ಭಾರತವು ಸ್ವತಃ ಒಂದು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಮರಳುತ್ತಾರೆ.

ಎರಡನೇ ಮನೆಯಾಗುವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ

ಟರ್ಕಿಯ ಉಲಾಸ್‌ಗೆ ಈ ಸಂಪರ್ಕವು ಹೆಚ್ಚು ಆಳವಾಗಿದೆ. "ನಾವು ಈಗ ಸುಮಾರು 24-25 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದೇವೆ," ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. "ಮೊದಲು ನಾವು ಇತರ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳಗಳಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೆವು, ಆದರೆ ಈಗ ನಾವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ." ಅವರು ಮತ್ತು ಅವರ ತಂಡವು ವರ್ಷದ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಸಮಯವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಳೆಯುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಮೇಳದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಮೀರಿ ಹೋಗುವ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ.

"ನಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತಾರೆ," ಎಂದು ಅವರು ನಗುತ್ತಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. "ನಮಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡುವುದು ಇದೇ."

ಪರಂಪರೆಯು ಜೀವನೋಪಾಯವಾದಾಗ

ಮತ್ತೊಂದು ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ, ಕೊಲ್ಹಾಪುರಿ ಚಪ್ಪಲಿಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಮಳಿಗೆಯು ಗಿಜಿಗುಡುತ್ತಿದೆ. ಸಚಿನ್ ಸತ್ಪುಟೆ ಅವರಿಗೆ, ಈ ಮೇಳವು ಕೇವಲ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲ; ಇದು ಪರಂಪರೆಯು ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಮತ್ತು ಖರೀದಿದಾರರನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ಒಂದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.

"ಇಂತಹ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮಾರಾಟ ಮತ್ತು ಬ್ರ್ಯಾಂಡಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ," ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಚರ್ಮದಷ್ಟೇ ಈ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ದೃಢವಾಗಿವೆ: 15 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ತಿಂಗಳ ಆದಾಯ.

ಮೇಳ ಮುಗಿಯುವ ಮೊದಲೇ ದಾಸ್ತಾನು (ಸ್ಟಾಕ್) ಮಾರಾಟವಾದಾಗ

ಕೆಲವು ಕಥೆಗಳು ತ್ವರಿತ ಮಾರಾಟ ಮತ್ತು ಖಾಲಿ ಕಪಾಟುಗಳ ಮೂಲಕ ಹೇಳಲಾಗುವ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ (scale) ಬಗ್ಗೆ ಇರುತ್ತವೆ.

"ಇದು ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಯ ಪ್ರದರ್ಶನ," ಎಂದು ಚಟ್ನಿಗಳು, ಉಪ್ಪಿನಕಾಯಿಗಳು ಮತ್ತು ತುಪ್ಪದ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಶೋಭಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಹಿಂದಿನ ಅನುಭವವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ: "ನಾವು ಸುಮಾರು 2-3 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದೆವು, ಮತ್ತು ಮೇಳ ಮುಗಿಯುವ 2-3 ದಿನಗಳ ಮೊದಲೇ ನಮ್ಮ ದಾಸ್ತಾನು ಖಾಲಿಯಾಯಿತು."

ಅವರು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು "ತುಂಬಾ ಒಳ್ಳೆಯದು" ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಗೋಚರತೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುವ ಸಣ್ಣ ಉತ್ಪಾದಕರಿಗೆ ಒಂದು ಮರು-ಭರವಸೆಯಾಗಿದೆ.

ರಫ್ತುದಾರರಿಗೆ, ತಾಯ್ನಾಡಿಗೆ ಮರಳಲು ಒಂದು ಹೆಬ್ಬಾಗಿಲು

ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರುವ ಎಲ್ಲರೂ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಹೊಸಬರಲ್ಲ; ಕೆಲವರು ವಿಭಿನ್ನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಕಾಲಿಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಅಷ್ಟೇ. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಮೊರಾದಾಬಾದ್‌ನ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಫಾಜಿಲ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಲೋಹದ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರಿಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕಾಗೆ ರಫ್ತು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಈ ಬಾರಿ, ಅವರು ಹೊಸ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಭಾರತ್ ಮಂಟಪಂನಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ: "ನಾವು ದೇಶೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾನ್ಯತೆಗಾಗಿ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ," ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅವರಿಗೆ, ಈ ಮೇಳವು ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷಾ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಬ್ರ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯನ್ನು ಸಂಧಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಭಾಂಗಣದ ಯಾವುದೇ ಮೂಲೆಯಿಂದ ಹೊಸ ಖರೀದಿದಾರರು ಹೊರಹೊಮ್ಮಬಹುದು.

ಒಂದು ಮೇಳವು ಕರಕುಶಲ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದಾಗ

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಲವು ಪಯಣಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣ ರೂಪಾಂತರವೇ ಆಗಿರುತ್ತವೆ. "ಇದು ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಯ ಪ್ರದರ್ಶನ, ಮತ್ತು ಇದು ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಲಾಭದಾಯಕವಾಗಿದೆ," ಎಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರಾದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಇಕ್ರಮ್ ಹುಸೇನ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಅಪರೂಪದ ಪ್ರಮಾಣದ ಅವಕಾಶದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ: ಕೇವಲ 15 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಮಾರಾಟ.

"ಇಲ್ಲಿನ ಅವಕಾಶಗಳು ನನ್ನ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿವೆ," ಎಂದು ಅವರು ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಂತಹ ವೇದಿಕೆಗಳು ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳಿಗಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಕನಸು ಕಾಣುವ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್‌ಬೋರ್ಡ್‌ಗಳಾಗಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರ ಕಥೆಯು ಸೆರೆಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ.

ಬಾಗಿಲು ಮುಚ್ಚಿದ ಬಹಳ ಸಮಯದ ನಂತರವೂ ಮುಂದುವರಿಯುವ ಸಂಪರ್ಕಗಳು

ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಕಿಮ್ ಸುಮಾರು 12 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈ ಮೇಳಕ್ಕೆ ಹಾಜರಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. "ನಾನು ಇಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾಗುವ ಗ್ರಾಹಕರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ ಮತ್ತೆ ಬರುತ್ತಾರೆ," ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಮೇಳದ ನಂತರವೂ ಅವರು ಸಗಟು ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಇಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಸಂಬಂಧಗಳು ಮೇಳವನ್ನು ಮೀರಿ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ವ್ಯಾಪಾರವು ಸಮುದಾಯವಾಗುವ ಮೇಳ

ನೀವು ಮೇಳದ ಮೂಲಕ ಸಾಕಷ್ಟು ನಡೆದರೆ ಒಂದು ಮಾದರಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತದೆ. ಅದು ಈಜಿಪ್ಟ್‌ನ ಅಮೃತಶಿಲೆಯಾಗಿರಲಿ, ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಆಭರಣಗಳಾಗಿರಲಿ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಚರ್ಮವಾಗಿರಲಿ ಅಥವಾ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಲೋಹದ ಕೆಲಸವಾಗಿರಲಿ, ಪ್ರತಿ ಪ್ರದರ್ಶಕರು 14 ದಿನಗಳ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಮೀರಿ ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಗೋಚರತೆ, ಸಂಪರ್ಕ ಮತ್ತು ಆದಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಇಂತಹ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳಗಳು ಕೇವಲ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅವು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತವೆ, ಅಲ್ಲಿ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ; ರಫ್ತುದಾರರು ದೇಶೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಉತ್ಪಾದಕರು ನಿಷ್ಠಾವಂತರಾಗುವ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

Click here to see pdf

*****