Economy
ଜିଏସ୍ଟି ସଂସ୍କାର ୨୦୨୫: କିପରି ଲାଭବାନ ନାଗାଲାଣ୍ଡର ଅର୍ଥନୀତି
Posted On:
15 OCT 2025 10:30 AM
ପ୍ରମୁଖ ବିନ୍ଦୁ
- ଜିଏସ୍ଟି ୧୨ ରୁ ୫ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ କରାଯିବା ଦ୍ୱାରା, ପ୍ରାୟ ୪୪ ହଜାର ମହିଳା କାରିଗର ଅଧିକ ରୋଜଗାର ଏବଂ ନାଗାଲାଣ୍ଡର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶାଲ ଏବଂ ବୟନ ଉତ୍ପାଦର ବ୍ୟାପକ ପହଞ୍ଚ ହେବ
- ୫ ପ୍ରତିଶତ ଜିଏସ୍ଟି ଦ୍ୱାରା ୧୩,୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ବାଉଁଶ ଏବଂ ବେତ କାରିଗର ଉପକୃତ ହେବେ
- ୫ ପ୍ରତିଶତ ଜିଏସ୍ଟି ଦ୍ୱାରା ରୋଷ୍ଟ ଏବଂ କଫି ଦାମ ୬-୧୧ ପ୍ରତିଶତ ଶସ୍ତା ହେବ; ୨,୨୦୦ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚାଷୀ ଏବଂ ଏମ୍ଏସ୍ଏମ୍ଇ ଲାଭ ପାଇବେ
- ଆତିଥ୍ୟ ଜିଏସ୍ଟି ୫ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ଦ୍ୱାରା ୭,୫୦୦ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଟେଲଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରାୟ ୬ ପ୍ରତିଶତ ଶସ୍ତା ହେବ।
ନାଗାଲାଣ୍ଡର ଅର୍ଥନୀତି ହେଉଛି ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ଏବଂ ଉଦୀୟମାନ ଉଦ୍ୟୋଗର ମିଶ୍ରଣ। ଏହାର ଅର୍ଥନୀତି କୃଷି, ହସ୍ତତନ୍ତ, ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ଏବଂ ପର୍ଯ୍ୟଟନକୁ ବ୍ୟାପି ରହିଛି। ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଜିଏସ୍ଟି ସଂସ୍କାର ଅନେକ ଶିଳ୍ପରେ କର ହାରରେ ସଂସ୍କାର କରି ରାଜ୍ୟର ଅର୍ଥନୀତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଦିଗରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛି। ଏହା ସ୍ଥାନୀୟ ଉତ୍ପାଦକ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରୋଜଗାରକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ସହିତ ଉତ୍ପାଦ ଏବଂ ସେବାଗୁଡ଼ିକୁ ଅଧିକ ସୁଲଭ କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।
ଏହି ସଂସ୍କାରଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ବିକାଶ, କାରିଗର, ଚାଷୀ ଏବଂ କ୍ଷୁଦ୍ର ଉଦ୍ୟୋଗଗୁଡ଼ିକୁ ସଶକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ସୁଯୋଗ ଆଣିଥାଏ, ଯାହା ନାଗାଲାଣ୍ଡକୁ ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ପର୍ଯ୍ୟଟନର ଏକ ସାଂସ୍କୃତିକ ଭାବରେ ମୂଳଦୁଆ, ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା କେନ୍ଦ୍ର ଭାବରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଥାଏ।
ହସ୍ତତନ୍ତ
ହସ୍ତତନ୍ତ ଶାଲ ଏବଂ ବୟନଶିଳ୍ପ, ଯେଉଁଥିରେ ଜିଆଇ-ଟ୍ୟାଗ୍ ହୋଇଥିବା ଚଖେସାଙ୍ଗ ଶାଲ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ, ନାଗାଲାଣ୍ଡର କଳା ଅର୍ଥନୀତିରେ ଅବଦାନ ରଖେ। ମୁଖ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଲଷ୍ଟରଗୁଡ଼ିକ କୋହିମା, ଫେକ (ଚଖେସାଙ୍ଗ) ଏବଂ ଦିମାପୁର ଚାରିପାଖରେ ଅବସ୍ଥିତ। କୋହିମାରେ ଏକ ରାଜ୍ୟ ଏମ୍ପୋରିୟମ ହବ୍ ମଧ୍ୟ ସମ୍ପ୍ରତି ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି। ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ମୁଖ୍ୟତଃ ମହିଳାମାନଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ପରିଚାଳିତ। ଏହି ବୁଣାକାରମାନେ ଘରୋଇ ତନ୍ତରେ କାମ କରନ୍ତି ଏବଂ କ୍ଷୁଦ୍ର ଉଦ୍ୟୋଗ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି। ପ୍ରାୟ ୪୪ ହଜାର ବ୍ୟକ୍ତି ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଯୁକ୍ତ, ପାରମ୍ପରିକ ବୟନ ପ୍ରଥାକୁ ବଜାୟ ରଖିଛନ୍ତି।
ସେମାନଙ୍କ ଉତ୍ପାଦ ସବୁ ବସ୍ତ୍ର ଏବଂ ସ୍ମାରକୀ ବଜାର ଥଥା ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସମୟରେ ବିକ୍ରି ହୁଏ, ଯାହା ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ନାଗାଲାଣ୍ଡର ଐତିହ୍ୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ। ରପ୍ତାନୀ ବଜାରରେ ଆମେରିକା, ୟୁଏଇ, ଅନେକ ୟୁରୋପୀୟ ଦେଶ ସହିତ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା, ସ୍ୱିଡେନ ଏବଂ କାନାଡା ଭଳି ଦେଶ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
ହସ୍ତତନ୍ତ ଶାଲ ଏବଂ ବସ୍ତ୍ର ଉପରେ ଜିଏସ୍ଟି ହାର ୧୨ ରୁ ୫ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ କରାଯିବା ଦ୍ୱାରା ୨,୫୦୦ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୂଲ୍ୟ ଥିବା ସାମଗ୍ରୀର ଦାମ ଏବେ ପ୍ରାୟ ୬.୨୫ ପ୍ରତିଶତ ଶସ୍ତା ହୋଇଯିବ। ଏହା ବଜାର ପ୍ରତିଯୋଗିତାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବ, ବୁଣାକାରଙ୍କ ଆୟ ବୃଦ୍ଧି କରିବ ଏବଂ ମହିଳା କାରିଗରମାନଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିବ।
ନାଗାଲାଣ୍ଡର ପର୍ଯ୍ୟଟନ କ୍ଷେତ୍ର, ଯାହା ଟୁର୍ ଅପରେସନ୍, ହୋଟେଲ୍ ଏବଂ ହୋମ୍ ଷ୍ଟେ’କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ, ଜିଏସ୍ଟି ସଂସ୍କାରରୁ ଅନେକ ଲାଭ ପାଇବାକୁ ଯାଉଛି। ଏପରି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପର ମୁଖ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର ହେଉଛି କୋହିମା, ଦିମାପୁର ଏବଂ କିସାମାର ହର୍ଣ୍ଣବିଲ୍ ମହୋତ୍ସବ, ଏବେ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସେବା ଧୀରେ ଧୀରେ ଅନ୍ୟ ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକୁ ବିସ୍ତାର ହେଉଛି।
ଏଠାରେ ବିଦେଶୀ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସୀମିତ ରହିଛି, ମୋଟ ପରିଦର୍ଶକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରବାସୀ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ଅଂଶ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଆତିଥ୍ୟ ସେବା ଉପରେ ଜିଏସ୍ଟି ହାର ୧୨ ରୁ ୫ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ କରାଯିବାଦ୍ୱାରା ୭୫୦୦ ଟଙ୍କା ଯାଏ ଥିବା ହୋଟେଲ ରୁମଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟ ୬.୨୫ ପ୍ରତିଶତ ଶସ୍ତା ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଏହା ସୁଲଭତା ବୃଦ୍ଧି କରିବ ଏବଂ ରାଜ୍ୟବ୍ୟାପୀ ବ୍ୟାପକ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ସହାୟକ କରିବ।
ବାଉଁଶ ଏବଂ ବେତ ଉତ୍ପାଦ
ନାଗାଲାଣ୍ଡର ବାଉଁଶ ଏବଂ ବେତ ଶିଳ୍ପ ସୋଭିମା (ଚ୍ୟୁମୌକେଡିମା) ଏବଂ ଦିମାପୁରରେ ଏନ୍ବିଆରସି ହବ୍ରେ କେନ୍ଦ୍ରିତ, ବିଭିନ୍ନ ଜିଲ୍ଲାରେ ବାଉଁଶ କ୍ଲଷ୍ଟର ବିସ୍ତାରିତ। ୨୦୦୪ ମସିହାରୁ ସକ୍ରିୟ ନାଗାଲାଣ୍ଡ ବାଉଁଶ ବିକାଶ ସଂସ୍ଥା (ଏନ୍ବିଡିଏ), ବାଉଁଶ-ଆଧାରିତ ଶିଳ୍ପଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି। ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ କାରିଗର ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଏମଏସଏମଇ, ଘରୋଇ ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ଗ୍ରାମ ବଢ଼େଇଙ୍କ ସମେତ ପ୍ରାୟ ୧୩ ହଜାର ଲୋକଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯାଇଛି।
ଏହି ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକ ଘରୋଇ ବଜାରରେ ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ଯାହା ଫର୍ଣ୍ଣିଚର, ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ଏବଂ ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ ସାଜସଜ୍ଜାର ବର୍ଦ୍ଧିତ ଚାହିଦା ପୂରଣ କରେ। ଫର୍ଣ୍ଣିଚର ଏବଂ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ଉପରେ ଜିଏସ୍ଟି ହାର ୧୨ ରୁ ୫ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ କରାଯିବା ସହିତ, ମୂଲ୍ୟ ୬.୨୫ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇବାର ଆଶା କରାଯାଉଛି, ଯାହା ସୁଲଭତା ଏବଂ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ଆୟ ବୃଦ୍ଧି କରିବ।
ନାଗାଲାଣ୍ଡ କଫି
ଜିଏସ୍ଟି ସଂସ୍କାର ନାଗାଲାଣ୍ଡ କଫି ପାଇଁ ନୂତନ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି, ଭଜା ବିନ୍ସ ଉପରେ ହାର ୧୨ ରୁ ୫ ପ୍ରତିଶତକୁ ଏବଂ କଫି ନିଷ୍କାସନ ଉପରେ ୧୮ ରୁ ୫ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ କରାଯାଇଛି। ଏହି ଶିଳ୍ପ ରାଜ୍ୟବ୍ୟାପୀ ବ୍ୟାପି ରହିଛି ଏବଂ ମୋକୋକଚୁଙ୍ଗ, ୱୋଖା, ମୋନ୍, ଜୁନହେବୋଟୋ ଏବଂ ଟୁଏନସାଙ୍ଗରେ ପୁରୁଣା ଏବଂ ସକ୍ରିୟ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି। ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ଆଦିବାସୀ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚାଷୀମାନେ ଛାଇରେ ଚାଷ କରୁଥିବା ଭୂମି ଚାଷ କରନ୍ତି ଏବଂ ରୋଷ୍ଟିଂ ଏବଂ ଖୁଚୁରା ବ୍ୟବସାୟରେ ନିୟୋଜିତ ଏମ୍ଏସ୍ଏମ୍ଇ ମାନଙ୍କର ବର୍ଦ୍ଧିତ ସଂଖ୍ୟକ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୁଏ। ୨୦୨୨-୨୩ ସୁଦ୍ଧା, ନାଗାଲାଣ୍ଡରେ ପ୍ରାୟ ୨,୨୦୦ ପଞ୍ଜିକୃତ କଫି ଚାଷୀ ଥିଲେ।
ନାଗାଲାଣ୍ଡ କଫି ଘରୋଇ ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବଜାରରେ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି, ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା, ବାହାରିନ, ୟୁଏଇ, ଜର୍ମାନୀ, ଇଟାଲି, ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆ ପରି ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ରପ୍ତାନି କରୁଛି। ସବୁଜ ବିନ୍ସ ସାଧାରଣତଃ ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କୁ ବିକ୍ରି କରାଯାଏ, ଯେତେବେଳେ ଭଜା ବିନ୍ସ କାଫେ ଏବଂ ବିଶେଷ କ୍ରେତାମାନଙ୍କୁ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଏ। ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଜିଏସ୍ଟି ହ୍ରାସ ସାମଗ୍ରିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ୬.୨୫ ରୁ ୧୧ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି, ଯାହା ନାଗାଲାଣ୍ଡ କଫିକୁ ଚାଷୀ ଏବଂ ଏମ୍ଏସ୍ଏମ୍ଇ ପାଇଁ ମୂଲ୍ୟ-ପ୍ରତିଯୋଗୀ ଏବଂ ଲାଭଦାୟକ କରିବ।
ଶେଷ କଥା
ନାଗାଲାଣ୍ଡର ବିବିଧ ଅର୍ଥନୀତି, ଏହାର କାରିଗରୀ ପରମ୍ପରା ଏବଂ କୃଷିରେ ଗଭୀର ଭାବରେ ନିହିତ, ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଜିଏସ୍ଟି ସଂସ୍କାରରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଲାଭ ପାଇବାକୁ ଯାଉଛି। ଏହି ସଂସ୍କାରଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥାନୀୟ ଉତ୍ପାଦକ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସୁଲଭ ମୂଲ୍ୟ, ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଏବଂ ବଜାର ପ୍ରବେଶକୁ ସିଧାସଳଖ ପ୍ରଭାବିତ କରେ।
ରାଜ୍ୟର କଫି ଚାଷୀ, ହସ୍ତତନ୍ତ ବୁଣାକାର, ବାଉଁଶ କାରିଗର ଏବଂ ଆତିଥ୍ୟ ସଞ୍ଚାଳକମାନେ ଅଧିକ ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ ମୂଲ୍ୟରୁ ଲାଭ ପାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି। ସାମଗ୍ରିକ ଭାବରେ, ଏହି ସଂସ୍କାରଗୁଡ଼ିକ ନାଗାଲାଣ୍ଡର ସାଂସ୍କୃତିକ ଏବଂ ପରିବେଶଗତ ଐତିହ୍ୟକୁ ସମର୍ଥନ ଏବଂ ସୁଦୃଢ଼ କରିବ।
****
/HP
(Factsheet ID: 150395)
Visitor Counter : 1
Provide suggestions / comments