આયુષ મંત્રાલયની સંસદીય સલાહકાર સમિતિની બીજી બેઠક 15.12.2025ના રોજ નવી દિલ્હીમાં આયુષ મંત્રાલયના કેન્દ્રીય રાજ્યમંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો) શ્રી પ્રતાપરાવ જાધવની અધ્યક્ષતામાં યોજાઈ હતી. આ બેઠકમાં લોકસભા અને રાજ્યસભાના વિવિધ રાજકીય પક્ષોના સંસદ સભ્યોએ ભાગ લીધો હતો, જેમાં શ્રી સદાનંદ મ્હાલુ શેટ તનાવડે, શ્રી અષ્ટિકર પાટિલ નાગેશ બાપુરાવ અને શ્રી નિલેશ ડી. લાંકેનો સમાવેશ થાય છે.

કેન્દ્રીય રાજ્ય મંત્રી શ્રી પ્રતાપરાવ જાધવે ખેડૂતોને સશક્ત બનાવવા, આયુષ ક્ષેત્રને મજબૂત બનાવવા અને જૈવવિવિધતાને જાળવવામાં ઔષધીય વનસ્પતિઓની ખેતીની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો. તેમણે કહ્યું કે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વ હેઠળ ભારત સરકાર, સ્વસ્થ જીવનશૈલીને પ્રોત્સાહન આપવા અને ટકાઉ આરોગ્યસંભાળ પ્રણાલીના નિર્માણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને, રાષ્ટ્રીય આરોગ્યસંભાળ માળખામાં આયુષ પ્રણાલીઓને એકીકૃત કરવા માટે સતત પ્રયાસશીલ છે.

મંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે મજબૂત પરંપરાગત દવા પ્રણાલીનો પાયો સારી ગુણવત્તાવાળી દવાઓની ઉપલબ્ધતા પર આધારિત છે, જે બદલામાં ઔષધીય છોડમાંથી સારી ગુણવત્તાવાળા કાચા માલના ટકાઉ પુરવઠા પર આધાર રાખે છે. તેમણે કહ્યું કે સ્ત્રોત પર ગુણવત્તા સુનિશ્ચિત કરવાથી વધુ સારા અને ઝડપી આરોગ્ય પરિણામો મળે છે. તેમણે રાષ્ટ્રીય ઔષધીય છોડ બોર્ડની પહેલ પર પ્રકાશ પાડ્યો અને કહ્યું કે છેલ્લા 25 વર્ષથી NMPB દેશભરમાં "ઔષધીય છોડના સંરક્ષણ, વિકાસ અને ટકાઉ વ્યવસ્થાપન" પર કેન્દ્રીય ક્ષેત્ર યોજના લાગુ કરી રહ્યું છે. ખેડૂતોમાં જાગૃતિ લાવવા અને ક્ષમતા વધારવા માટે માહિતી, શિક્ષણ અને સંદેશાવ્યવહાર (IEC) પ્રવૃત્તિઓ પર વિશેષ ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.

તેમણે માહિતી આપી કે 2020-21 થી 2024-25 સુધી 139 પ્રોજેક્ટ્સ દ્વારા ખેડૂત તાલીમ અને જાગૃતિ માટે આશરે ₹1161.96 લાખ મંજૂર કરવામાં આવ્યા હતા, જેમાં 7 પ્રાદેશિક-કમ-સુવિધા કેન્દ્રો દેશભરમાં તકનીકી સહાય પૂરી પાડે છે. તેમણે કહ્યું કે "ઈ-ચરક" ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ ખેડૂતોને ખરીદદારો સાથે સીધા જોડીને બજાર જોડાણોને મજબૂત બનાવ્યું છે. મંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે ઔષધીય છોડની ખેતી ખેડૂતોને સશક્તિકરણ, આયુષ મૂલ્ય શૃંખલાને મજબૂત બનાવવા અને જૈવવિવિધતાને બચાવવા માટે એક મુખ્ય સાધન છે અને 2023ને આંતરરાષ્ટ્રીય બાજરી વર્ષ તરીકે જાહેર કરીને બાજરી (શ્રી અન્ન)ના વૈશ્વિક ઉદય પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો, જેનાથી ખેતી અને ખેડૂતોની આવકમાં વધારો થયો.

મંત્રીએ ખેડૂતોને સશક્ત બનાવવામાં કૃષિ યુનિવર્સિટીઓ અને કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રો (KVK)ની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો. તેમણે એવું પણ સૂચન કર્યું કે આ સંસ્થાઓ ખેડૂતોમાં જાગૃતિ લાવવા અને ઔષધીય છોડની ખેતી અને ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સામેલ થઈ શકે છે, જેનાથી આજીવિકાની તકો વધે છે અને ગ્રામીણ આવકમાં વધારો થાય છે.

મંત્રીએ સભ્યોનો તેમની સક્રિય ભાગીદારી અને અર્થપૂર્ણ યોગદાન બદલ આભાર માન્યો. તેમણે ભાર મૂક્યો કે તેમના સૂચનો દેશભરમાં આયુષ પ્રણાલીઓને મજબૂત બનાવવા અને વૈશ્વિક સ્તરે પરંપરાગત દવામાં ભારતનું નેતૃત્વ આગળ વધારવામાં મહત્વપૂર્ણ રહેશે.

SM/DK/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com