ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ (ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ), ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਵਿਗਿਆਨ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ , ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ, ਅਮਲਾ, ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ, ਪੈਨਸ਼ਨਾਂ, ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ, ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਸੁਰਕੰਡਾ ਦੇਵੀ, ਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰ ਅਤੇ ਲੈਂਸਡਾਊਨ ਵਿਖੇ ਤਿੰਨ ਮੌਸਮ ਰਾਡਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰਿਦੁਆਰ, ਪੰਤਨਗਰ ਅਤੇ ਔਲੀ ਵਿਖੇ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਰਾਡਾਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਚਾਲੂ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰ ਲਈ ਵਾਸਤਵਿਕ-ਸਮੇਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸੰਮੇਲਨ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਵਿਗਿਆਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਜੀਵੰਤ ਅਨੁਭਵਾਂ, ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਹਿਮਾਲਿਅਨ  ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਆਫ਼ਤ ਲਚਕੀਲੇਪਣ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਚਰਚਾਵਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਢੁਕਵਾਂ ਸਥਾਨ ਦੱਸਿਆ।

ਇਸ ਸ਼ਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ, ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਸ਼ ਬਾਂਸਲ, ਐਨਡੀਐਮਏ ਮੈਂਬਰ ਸ਼੍ਰੀ ਅਗਰਵਾਲ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਸਕੱਤਰ ਸ਼੍ਰੀ ਨੀਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਝਾ, ਗ੍ਰਾਫਿਕ ਏਰਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਪ੍ਰੋ. ਕਮਲ ਘਨਸਾਲਾ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਸ਼੍ਰੀ ਦੁਰਗੇਸ਼ ਪੰਤ, ਐਸਡੀਐਮਏ ਦੇ ਉਪ ਚੇਅਰਮੈਨ  ਸ਼੍ਰੀ ਰੋਹਿਲਾ ਦੇ ਸਹਿਤ ਫੈਕਲਟੀ, ਮਾਹਿਰ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।

ਇਸ ਮੌਕੇ ਡਾ. ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਪਿਛਲੇ 25 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਸਿਲਵਰ ਜੁਬਲੀ ਸਮਾਰੋਹ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਕਿ ਠੀਕ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸਫਲ ਸਿਲਕਿਆਰਾ ਸੁਰੰਗ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ, ਵਿਸ਼ਵ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਬਣਿਆ ਰਹੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਿਮਾਲਿਅਨ ਆਫ਼ਤਾਂ 'ਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਖੋਜ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਮੀਰੀ ਅਤੇ ਅਤਿ-ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਦੋਵਾਂ ਵਾਲੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸ਼ਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਕਰਵਾਉਣਾ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਮਹੱਤਵ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਉਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਜਲ-ਮੌਸਮ ਸੰਬੰਧੀ ਖ਼ਤਰੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2013 ਦਾ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਬੱਦਲ ਫਟਣਾ ਅਤੇ 2021 ਦਾ ਚਮੋਲੀ ਆਫ਼ਤ ਨਿਰਣਾਇਕ ਮੋਡ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ, ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪਿੱਛੇ ਹਟਦੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ, ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ-ਝੀਲਾਂ ਦੇ ਫਟਣ ਦੇ ਜੋਖਮ, ਨਾਜ਼ੁਕ ਹਿਮਾਲਿਅਨ ਪਹਾੜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਡਰੇਨੇਜ ਮਾਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖੀ ਕਬਜ਼ੇ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਬੱਦਲ ਫਟਣਾ" ਅਤੇ "ਫਲੈਸ਼ ਫਲੱਡ" ਵਰਗੇ ਸ਼ਬਦ, ਜੋ ਕਿ ਪੱਚੀ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਘੱਟ ਹੀ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਹੁਣ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਕਾਰਨ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਏ ਹਨ।

ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਆਫ਼ਤ-ਨਿਗਰਾਨੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 33 ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਨਿਗਰਾਨ, ਰੇਡੀਓ-ਸੋਂਡੇ ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ-ਵਿੰਡ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨੈੱਟਵਰਕ, 142 ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਮੌਸਮ ਸਟੇਸ਼ਨ, 107 ਮੀਂਹ ਮਾਪਕ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ-ਪੱਧਰੀ ਅਤੇ ਬਲਾਕ-ਪੱਧਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਐਪ-ਅਧਾਰਿਤ ਆਊਟਰੀਚ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਪ੍ਰਸਾਰ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਰਕੰਡਾ ਦੇਵੀ, ਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰ ਅਤੇ ਲੈਂਸਡਾਊਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਮੌਸਮ ਰਾਡਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਹਰਿਦੁਆਰ, ਪੰਤਨਗਰ ਅਤੇ ਔਲੀ ਵਿੱਚ ਚਾਲੂ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਲਈ ਵਾਸਤਵਿਕ-ਸਮੇਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰੇਗਾ।

ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਅਚਾਨਕ ਬੱਦਲ ਫਟਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਿਮਾਲਿਅਨ  ਜਲਵਾਯੂ ਅਧਿਐਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਲਈ ਪੂਰਵ ਅਨੁਮਾਨ ਸੂਚਕ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਨਾਓਕਾਸਟ" ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਜੋ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਮਹਾਂਨਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਹੁਣ ਇਸਦਾ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਵਿਸਤਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਮੌਸਮ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਐਨਡੀਐਮਏ, ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਵਿਗਿਆਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਕਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਜਲਵਾਯੂ ਲਚਕਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ-ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸੰਪੂਰਨ-ਵਿਗਿਆਨ ਮਾਡਲ ਕਿਹਾ।

ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੀਆਂ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਖ਼ਤ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਾਲੀਆ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਨਵ-ਨਿਯੁਕਤ ਆਈਏਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਰੈੱਡ ਅਲਰਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਹਾਈਵੇਅ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਤਰਾਸਦੀ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ ਜਾ  ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਨਡੀਐਮਏ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਕਾਸ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਭੂਮੀ ਵਰਤੋਂ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਹਾਈਵੇਅ ਦੇ ਨਾਲ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਈਨਿੰਗ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਮਨੁੱਖ-ਨਿਰਮਿਤ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਨੀਂਹਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪਛਾਣਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਲਾਭ ਅਕਸਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ-ਸਟਾਰਟਅੱਪਸ ਅਤੇ ਸੀਐਸਆਈਆਰ-ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਮੁੱਲ ਵਾਧੇ ਮਾਡਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਮੌਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਸਫਲ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪੇਸ਼ੇਵਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਟੈਕ ਅਤੇ ਐਮਬੀਏ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੇ ਉੱਚ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਸਬੰਧਾਂ ਕਾਰਨ ਸੀਐਸਆਈਆਰ-ਸਮਰਥਿਤ ਉੱਦਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਨਿਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੀਐਸਆਈਆਰ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਜੋ ਵਿਗਿਆਨ, ਉੱਦਮਤਾ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸਰੋਤ ਉਪਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਆਜੀਵਿਕਾ ਮਾਡਲਾਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।

ਆਫ਼ਤ ਲਚਕੀਲੇਪਣ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਧਦੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਾਰੇ ਬੋਲਦਿਆਂ, ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤਕਨੀਕੀ ਮੁਹਾਰਤ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2070 ਤੱਕ ਨੈੱਟ ਜ਼ੀਰੋ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੀਓਪੀ-26 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਫ਼ਤ ਤਿਆਰੀ, ਜਲਵਾਯੂ ਅਨੁਕੂਲਨ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਟਿਕਾਊ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਓਨਾ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਨਵਾਂ ਆਰਥਿਕ ਮੁੱਲ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਆਫ਼ਤ ਘਟਾਉਣ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਤਰਜੀਹ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸ਼ਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੇ ਆਯੋਜਨ ਲਈ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਤੋਂ ਉਭਰ ਰਹੀਆਂ ਚਰਚਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਆਫ਼ਤ ਘਟਾਉਣ, ਜਲਵਾਯੂ ਅਨੁਕੂਲਨ ਅਤੇ ਲਚਕੀਲੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਆਪੀ ਬਿਰਤਾਂਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਰਥਕ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣਗੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹਿਮਾਲਿਅਨ  ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਮਰੱਥਾ, ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਸਟੀਕਤਾ ਅਤੇ ਅੰਤਰ-ਏਜੰਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ।

*****

ਐਨਕੇਆਰ/ਏਕੇ/ਬਲਜੀਤ