કાપડ મંત્રાલય
કાપડ મંત્રાલયે હાથશાળ, હસ્તકલા અને કાપડ ઉત્પાદનોની સ્થાનિક માંગ વધારવા માટે ‘સ્વદેશી ઝુંબેશ’ શરૂ કરી
અભિયાનનો હેતુ સ્થાનિક માંગને ઉત્તેજીત કરવાનો અને યુવાનો અને શહેરી ગ્રાહકોમાં ભારતીય કાપડને ગૌરવ, શૈલી અને વારસાના પ્રતીક તરીકે સ્થાન આપવાનો છે
Posted On:
04 OCT 2025 8:10PM by PIB Ahmedabad
કાપડ મંત્રાલય દેશમાં હાથશાળ, હસ્તકલા અને કાપડ ઉત્પાદનોની સ્થાનિક માંગને વધારવા માટે સ્વદેશી ઝુંબેશ શરૂ કરી રહ્યું છે. આ ઝુંબેશનો ઉદ્દેશ્ય અને લક્ષ્ય છે:
ઘરેલુ માંગને ઉત્તેજીત કરવી
- ખાસ કરીને શહેરી સહસ્ત્રાબ્દી અને Gen Z વચ્ચે સ્થાનિક કાપડનો વપરાશ વધારવો.
-
- રાષ્ટ્રીય ઓળખમાં કાપડ વારસાને સમાવિષ્ટ કરવો
- ભારતીય કાપડને ગૌરવ, શૈલીના પ્રતીક તરીકે સ્થાન આપવું, ખાસ કરીને યુવાનો અને શહેરી ગ્રાહકોમાં
- ઉત્પાદકો અને MSME ને સશક્ત બનાવવું
- વણકરો, કારીગરો અને કાપડ MSME માટે બજાર ઍક્સેસ, દૃશ્યતા અને આવકની તકોનો વિસ્તાર કરવો
- આત્મનિર્ભર ભારત સાથે જોડાણ કરવું
- કાપડ માટે PLI, PM MITRA પાર્ક, ODOP જેવી પહેલો સાથે ઝુંબેશના પ્રયાસોને એકીકૃત કરવા
સંસ્થાકીય ખરીદી
• મંત્રાલયો, જાહેર ક્ષેત્રના ઉપક્રમો અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને ગણવેશ, રાચરચીલું વગેરેમાં ભારતીય બનાવટના કાપડ અપનાવવા પ્રોત્સાહિત કરો.
આ ઝુંબેશ આગામી 6 થી 9 મહિના સુધી સમગ્ર ભારતમાં ચલાવવામાં આવશે. આ ઝુંબેશનો ઉદ્દેશ્ય સ્થાનિક ઉત્પાદનોના સમૃદ્ધ વારસા વિશે જાગૃતિ લાવવા અને લોકોને શિક્ષિત કરવાનો છે. આ ઝુંબેશનો ઉદ્દેશ્ય ભારતીય કાપડને ગૌરવ, શૈલીના પ્રતીક તરીકે પુનઃસ્થાપિત કરવાનો છે, ખાસ કરીને યુવાનો અને શહેરી ગ્રાહકોમાં.
વિવિધ કાર્યક્રમો, સામાજિક કાર્યક્રમો અને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરીને જાગૃતિ લાવવામાં આવશે. આ ઝુંબેશ વિવિધ રાજ્ય સરકારોની સક્રિય ભાગીદારી ઇચ્છે છે. આ ઝુંબેશ "स्वदेशी कपडा देश की शान- यही है भारत की पहचान" ના સૂત્ર સાથે ચલાવવામાં આવશે.

ભારતમાં કાપડ અને કપડાંનું બજાર કદ 2024માં $179 બિલિયન છે જે વાર્ષિક 7%થી વધુના સરેરાશ વાર્ષિક વૃદ્ધિ દર (AAGR)થી વધી રહ્યું છે.
ઘરેલુ (HH) ક્ષેત્રનો સ્થાનિક બજારમાં ફાળો 58% છે અને તે 8.19%ના CAGRથી વધી રહ્યો છે. તે જ સમયે, બિન-ઘરેલુ વપરાશ સ્થાનિક બજારમાં 21% છે અને 6.79%ના CAGRથી વધી રહ્યો છે.
જોકે, GST સુધારાને કારણે દરોમાં તાજેતરના ફેરફારોથી, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે ઘરગથ્થુ અને બિન-ઘરેલુ ક્ષેત્રમાં કાપડ અને વસ્ત્રોની માંગમાં વધારો થશે, જેના કારણે દેશમાં કાપડના વપરાશમાં ઉચ્ચ વૃદ્ધિ દર મળી શકે છે.
વિવિધ કાર્યક્રમો અને સ્વદેશી ઝુંબેશના અમલીકરણ દ્વારા સરકારની સતત પહેલ સાથે, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે સ્થાનિક માંગ વાર્ષિક 9-10%ના CAGRથી વધીને 2030 સુધીમાં કાપડની કુલ સ્થાનિક માંગ 250 બિલિયન યુએસ ડોલર સુધી પહોંચશે.
SM/DK/GP/JD
(Release ID: 2174901)
Visitor Counter : 8