ગ્રાસરૂટ ડિજિટલ ગવર્નન્સ તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું ભરતા, ગ્રામ પંચાયતોને આજે ડિજિટલ સેવાઓમાં પાયાના સ્તરની પહેલને સમર્પિત એક નવી શ્રેણી હેઠળ રાષ્ટ્રીય ઈ-ગવર્નન્સ એવોર્ડ્સ (NAEG) 2025થી સન્માનિત કરવામાં આવી હતી. આ પુરસ્કારો આંધ્રપ્રદેશના વિશાખાપટ્ટનમમાં ઈ-ગવર્નન્સ (NCEG) પર 28મા રાષ્ટ્રીય પરિષદ દરમિયાન પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલયના રાજ્યમંત્રી અને કર્મચારી, જાહેર ફરિયાદ અને પેન્શન રાજ્યમંત્રી ડૉ. જીતેન્દ્ર સિંહ દ્વારા આપવામાં આવ્યા હતા. અગાઉ, આંધ્રપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી શ્રી એન. ચંદ્રબાબુ નાયડુએ કોન્ફરન્સનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું અને ઉદઘાટન ભાષણ આપ્યું હતું.

દેશભરમાંથી 1.45 લાખથી વધુ એન્ટ્રીઓના જટિલ બહુ-સ્તરીય મૂલ્યાંકન પછી, નીચેની ગ્રામ પંચાયતોને નવી રજૂ કરાયેલ શ્રેણી, "સેવા વિતરણને વધુ ગાઢ બનાવવા માટે ગ્રામ પંચાયતોમાં ગ્રાસરુટ્સ પહેલ" હેઠળ પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો:

• ગોલ્ડ એવોર્ડ: રોહિણી ગ્રામ પંચાયત, ધુળે જિલ્લો, મહારાષ્ટ્ર - સરપંચ ડૉ. આનંદરાવ પવાર
• રજત એવોર્ડ: પશ્ચિમ મજલિશપુર ગ્રામ પંચાયત, પશ્ચિમ ત્રિપુરા જિલ્લો, ત્રિપુરા - સરપંચ શ્રીમતી અનિતા દેબ દાસ
• જ્યુરી એવોર્ડ: પલસાણા ગ્રામ પંચાયત, સુરત જિલ્લો, ગુજરાત - સરપંચ શ્રી પ્રવિણભાઈ પરષોત્તમભાઈ આહિર
• જ્યુરી એવોર્ડ: સુકાટી ગ્રામ પંચાયત, કેન્દુઝાર જિલ્લો, ઓડિશા - સરપંચ શ્રીમતી કૌતુક નાયક

દરેક એવોર્ડમાં ટ્રોફી, પ્રમાણપત્ર અને ₹10 લાખ (ગોલ્ડ) અને ₹5 લાખ (ચાંદી)ના નાણાકીય પ્રોત્સાહનનો સમાવેશ થાય છે, જે નાગરિક-કેન્દ્રિત પહેલોને મજબૂત બનાવવા માટે ફરીથી રોકાણ કરવામાં આવશે.

આ પુરસ્કાર વિજેતા પંચાયતોએ ડિજિટલ ગવર્નન્સ, પારદર્શિતા અને સહભાગી સેવા વિતરણમાં નવા ધોરણો સ્થાપિત કર્યા છે:

• મહારાષ્ટ્રમાં રોહિણી ગ્રામ પંચાયત સંપૂર્ણપણે પેપરલેસ ઇ-ઓફિસ સિસ્ટમ અપનાવનારી રાજ્યની પ્રથમ ગ્રામ પંચાયત બની છે. તે 1,027 સેવાઓ ઓનલાઇન પૂરી પાડે છે અને 100% ઘરગથ્થુ ડિજિટલ સાક્ષરતા સુનિશ્ચિત કરે છે. તાત્કાલિક ફરિયાદ નિવારણ અને બલ્ક SMS આઉટરીચ ખાતરી કરે છે કે દરેક નાગરિક શાસનના નિર્ણયો સાથે જોડાયેલ છે.
• ત્રિપુરામાં પશ્ચિમ મજલિશપુર ગ્રામ પંચાયત નાગરિક ચાર્ટર-આધારિત પંચાયત શાસનના મોડેલમાં પરિવર્તિત થઈ છે. જન્મ, મૃત્યુ, લગ્ન પ્રમાણપત્રો, વ્યવસાય લાઇસન્સ, મિલકત રેકોર્ડ અને મનરેગા જોબ કાર્ડ જેવી સેવાઓ ઓનલાઇન ઉપલબ્ધ છે, અને દરેક વિનંતીનું ડિજિટલી નિરીક્ષણ કરવામાં આવે છે, જે જવાબદારી, સમયસરતા અને પારદર્શિતા સુનિશ્ચિત કરે છે.
• ગુજરાતમાં પલસાણા ગ્રામ પંચાયતે QR/UPI-આધારિત મિલકત કર ચૂકવણી, ઓનલાઇન ફરિયાદ નિવારણ અને પારદર્શક કલ્યાણ વિતરણને સક્ષમ કરવા માટે ડિજિટલ ગુજરાત અને ગ્રામ સુવિધા જેવા સંકલિત પોર્ટલ બનાવ્યા છે. વાર્ષિક 10,000થી વધુ નાગરિકો દ્વારા ઓનલાઇન સેવાઓની ઉપલબ્ધતા દર્શાવે છે કે ટેકનોલોજી જીવનને સીધી રીતે કેવી રીતે સરળ બનાવે છે.
• ઓડિશામાં સુકાટી ગ્રામ પંચાયતે ઓડિશા વન અને સેવા ઓડિશા પ્લેટફોર્મ દ્વારા આવશ્યક સેવાઓનું ડિજિટાઇઝેશન કર્યું છે, જે નાગરિકોને તાત્કાલિક ટ્રેકિંગ સાથે 24 કલાક ઍક્સેસ પ્રદાન કરે છે. મહિલા નેતૃત્વ અને સમાવિષ્ટ સેવા વિતરણ સુનિશ્ચિત કરીને, તે ઉદાહરણ આપે છે કે ટેકનોલોજી સરકાર અને નાગરિકો વચ્ચેના અંતરને કેવી રીતે દૂર કરે છે.

વહીવટી સુધારણા અને જાહેર ફરિયાદ વિભાગ (DARPG) દ્વારા પંચાયતી રાજ મંત્રાલયના સહયોગથી સ્થાપિત આ પ્રકારનો પ્રથમ એવોર્ડ, સરકારના વિઝનને પ્રકાશિત કરે છે કે ડિજિટલ ગવર્નન્સ દ્વારા સુશાસન શ્રેષ્ઠ રીતે પહોંચાડવામાં આવે છે. DARPG, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને માહિતી ટેકનોલોજી મંત્રાલય અને આંધ્રપ્રદેશ સરકાર દ્વારા સંયુક્ત રીતે આયોજિત બે દિવસીય રાષ્ટ્રીય પરિષદ, IIM વિશાખાપટ્ટનમ, જ્ઞાન ભાગીદાર તરીકે, "વિકાસશીલ ભારત: નાગરિક સેવાઓ અને ડિજિટલ પરિવર્તન" થીમ પર આધારિત છે. 23 સપ્ટેમ્બર, 2025 ના રોજ, "ઈ-ગવર્નન્સમાં ગ્રામ પંચાયતો અને ગ્રાસરુટ્સ ઇનોવેશન્સ" વિષય પર એક સમર્પિત પૂર્ણ સત્ર પંચાયતી રાજ મંત્રાલયના સચિવ શ્રી વિવેક ભારદ્વાજની અધ્યક્ષતામાં યોજાશે, જેમાં દેશભરની પંચાયતો માટે આ સફળતાની વાર્તાઓને પ્રતિકૃતિ મોડેલ તરીકે દર્શાવવામાં આવશે.

SM/NP/GP/JD