ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ (ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ), ਧਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ, ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਵਿਭਾਗ, ਪੁਲਾੜ ਵਿਭਾਗ, ਪਰਸੋਨਲ, ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਅਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮੈਡਾਗਾਸਕਰ ਦੀ ਕਿਰਤ, ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਹਨੀਤਰਾ ਫਿਤੀਆਵਾਨਾ ਰਜ਼ਾਕਾਬੋਆਨਾ ਦੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਅਭਿਆਸਾਂ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਲਈ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸੁਧਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਮੈਡਾਗਾਸਕਰ ਦੇ ਸਿਵਲ ਸੇਵਕਾਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦੇਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ-ਅਧਾਰਿਤ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਦਾ ਲਾਭ ਮੈਡਾਗਾਸਕਰ ਦੇ ਸਿਵਲ ਸੇਵਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ।  

  

ਅੱਜ ਦੀ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ, ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (ਏਆਈ) ਅਧਾਰਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਣ ਪਲੈਟਫਾਰਮ - ਸੀਪੀਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ ਅਤੇ ਫੈਸਲੈੱਸ, ਸਹਿਜ ਅਤੇ ਕਾਗਜ਼ ਰਹਿਤ ਸੇਵਾ ਡਿਲੀਵਰੀ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਿਪਟਾਰੇ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 85% ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਰਕਾਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਹੁਣ ਡਿਜੀਟਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਖਤਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

 

ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਡਿਜੀਟਲ ਜੀਵਨ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਵੰਡ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਡਰੋਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸੰਪਤੀਆਂ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲੀਕਰਣ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੇਏਐੱਮ ਟ੍ਰਿਨਿਟੀ - ਜਨ ਧਨ ਖਾਤੇ, ਆਧਾਰ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ - ਦੀ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਿੱਧੇ ਲਾਭ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਯੂਪੀਆਈ ਰਾਹੀਂ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਨੇਤਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।

 

ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਰਜ਼ਾਕਾਬੋਆਨਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮੈਡਾਗਾਸਕਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੌਜੂਦਾ ਤਿੰਨ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਭਾਈਵਾਲੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ। ਮੈਡਾਗਾਸਕਰ ਦੇ ਕਈ ਸਿਵਲ ਸੇਵਕ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਗੁੱਡ ਗਵਰਨੈਂਸ ਵਿਖੇ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਕੋਰਸਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਕਿਰਤ ਸੁਧਾਰਾਂ ਤੱਕ ਤਰਜੀਹੀ ਖੇਤਰਾਂ 'ਤੇ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

 

ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਵਿਭਾਗ (ਡੀਏਆਰਪੀਜੀ) ਦੇ ਅਧੀਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਾਲੀਆ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੂਚਨਾ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦੂਸਰਾ ਪੜਾਅ, ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੱਕ ਤੁਰੰਤ ਪਹੁੰਚ ਲਈ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪਸ, ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨ ਕਰਮਯੋਗੀ, ਸਿਵਲ ਸੇਵਕਾਂ ਲਈ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਮੌਕਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀਕਰਨ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵਜੋਂ, ਡਾ. ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗਰੁੱਪ ਸੀ ਅਤੇ ਡੀ ਅਸਾਮੀਆਂ ਲਈ ਇੰਟਰਵਿਊ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਅਤੇ ਬਹੁ-ਭਾਸ਼ਾਈ ਭਰਤੀ ਟੈਸਟ ਹੁਣ 13 ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਰੀਆਂ 22 ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਤੱਕ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।

 

ਵਿੱਤੀ ਸਮਾਵੇਸ਼ ਬਾਰੇ, ਡਾ. ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਕੱਲੇ ਅਕਤੂਬਰ 2024 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 16.8 ਬਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਹੋਏ, ਜੋ ਸਿੱਧੇ ਲਾਭ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਧਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਡਾ. ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਵੱਛ ਭਾਰਤ ਅਭਿਆਨ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਬਾੜ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਤੋਂ 2,300 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੋਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, 2023 ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੀਡਬੈਕ ਲੈਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖੀ ਡੈਸਕ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ।

 

ਡਾ. ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮੈਡਾਗਾਸਕਰ ਦੀ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਰਜ਼ਾਕਾਬੋਆਨਾ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਈ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੁਆਂਟਮ ਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਵਪਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਓਪਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਸੋਲਰ ਮਿਸ਼ਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੇ ਸਫਲ ਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ।

 

ਡਾ. ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਰਲੀਕਰਨ ਉਪਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਫਾਰਮ, ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪੋਰਟਲ, ਅਤੇ 1,600 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੌਕਰੀ ਮੇਲਿਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਲਈ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਪਛਾਣ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਜੀਵਨ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੀ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ।

 

ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਮਾਡਲ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਤਕਨੀਕੀ ਸਾਧਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਨੇੜੇ ਲਿਆਉਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੈਣ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਦੇਖਭਾਲ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਰਜ਼ਾਕਾਬੋਆਨਾ ਨੇ ਮੈਡਾਗਾਸਕਰ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਬਕਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ, ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਣ ਅਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ।

 

ਹਨਿਤਰਾ ਫਿਤੀਆਵਾਨਾ ਰਜ਼ਾਕਬੋਆਨਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਨਵਰੀ 2024 ਵਿੱਚ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਰਤ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਨੇ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਵਫ਼ਦ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਪੱਖ ਤੋਂ ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਕੱਤਰ, ਸ਼੍ਰੀ ਵੀ. ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੀ ਸਨ।

 

ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਭਾਈਵਾਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਧਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮੈਡਾਗਾਸਕਰ ਲਈ, ਇਹ ਸਹਿਯੋਗ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਨਵੇਂ ਰਸਤੇ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇਹ ਦੱਖਣ-ਦੱਖਣੀ ਸਹਿਯੋਗ (ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਹਿਯੋਗ) ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸਾਰਥਕਤਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਦਾ ਹੈ।

************

ਐੱਨਕੇਆਰ/ਪੀਐੱਸਐੱਮ

(Release ID: 2165200) Visitor Counter : 2