ਰੇਲ ਮੰਤਰਾਲਾ
azadi ka amrit mahotsav

ਊਧਮਪੁਰ-ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ-ਬਾਰਾਮੂਲਾ ਰੇਲ ਲਿੰਕ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਢੁਕਵੇਂ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹਨ ਬਲਕਿ ਇਹ ਹਿਮਾਲਿਅਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ: ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਵੈਸ਼ਣਵ


ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੌਰਾਨ 215 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਹੁੰਚ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਆਬਾਦੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ, ਨੌਕਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ; NEERI ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਢਲਾਣ ਸਥਿਰਤਾ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਪਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ

ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕਟੌਤੀ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ; ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਲਪਕ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਰਿਵਰਸ ਪੰਪਿੰਗ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈ ਕੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਿਆ ਸੀ

Posted On: 06 AUG 2025 6:58PM by PIB Chandigarh

ਊਧਮਪੁਰ-ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ-ਬਾਰਾਮੂਲਾ ਰੇਲ ਲਿੰਕ (USBRL) ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਜਿਸ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲੰਬਾਈ 272 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ, ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। USBRL ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਊਧਮਪੁਰ, ਰਿਆਸੀ, ਰਾਮਬਨ, ਸ੍ਰੀਨਗਰ, ਅਨੰਤਨਾਗ, ਪੁਲਵਾਮਾ, ਬਡਗਾਮ ਅਤੇ ਬਾਰਾਮੂਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

USBRL ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਵੇਂ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਭੂਮੀ ਨੌਜਵਾਨ ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਹੈਰਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ, ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਰਿਆਸੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ (Reasi district ) ਵਿੱਚ ਚਿਨਾਬ ਨਦੀ ਉੱਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਰੇਲਵੇ ਪੁਲ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਤੀਕ ਚਿਨਾਬ ਪੁਲ 1315 ਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਆਰਚ ਸਪੈਨ 467 ਮੀਟਰ ਹੈ ਅਤੇ ਨਦੀ ਦੇ ਤਲ ਤੋਂ 359 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕੇਬਲ-ਸਟੇਡ ਪੁਲ ਅੰਜੀ ਖੱੜ ਉੱਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪੁਲ ਡੈੱਕ ਨਦੀ ਦੇ ਤਲ ਤੋਂ 331 ਮੀਟਰ ਉੱਪਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਮੁੱਖ ਖੰਭੇ ਦੀ ਉਚਾਈ 193 ਮੀਟਰ ਹੈ।

USBRL ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੇ 5 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਨੁੱਖੀ-ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਗਾਰ  ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। USBRL ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂ 215 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਹੁੰਚ ਸੜਕਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਰੰਗ ਅਤੇ 320 ਛੋਟੇ ਪੁਲਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਸੜਕੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, USBRL ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਢੁਕਵੇਂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ। 2 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੰਬਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸੁਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਕੈਨਿਕਲ ਹਵਾਦਾਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਸਾਰੀਆਂ ਸੁਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਗ ਲੰਘਣ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਹੱਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੋਕਣ ਲਈ ਅੱਗ ਬੁਝਾਓ ਯੰਤਰ ਅਤੇ ਅੱਗ ਬੁਝਾਉਣ ਵਾਲੇ ਯੰਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਜਿੱਥੇ ਸੁਰੰਗ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 3 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਬਚਣ ਲਈ ਸੁਰੰਗਾਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 66 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਬਚਣ ਲਈ ਸੁਰੰਗਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ, ਢਲਾਣ ਸਥਿਰਤਾ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੁਦਰਤੀ ਭੂਮੀ ਦੇ ਕਟੌਤੀ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ NEERI ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸੁਝਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਢਲਾਣ ਸਥਿਰਤਾ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਪਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਚਿਨਾਬ ਪੁਲ 'ਤੇ ਢਲਾਣ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ, ਬੰਗਲੌਰ ਅਤੇ ਆਈਆਈਟੀ/ਦਿੱਲੀ ਦੁਆਰਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਤਜ਼ਰਬਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਰ ਗਲੋਬਲ ਫਰਮਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚਿਨਾਬ ਪੁਲ ਲਈ ਢਲਾਣ ਸਥਿਰਤਾ ਦੀ ਸੁਤੰਤਰ ਜਾਂਚ ਲਈ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅੰਜੀ ਪੁਲ 'ਤੇ ਢਲਾਣ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਤਜ਼ਰਬੇਕਾਰ ਗਲੋਬਲ ਫਰਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਬੂਤ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਚਿਨਾਬ ਅਤੇ ਅੰਜੀ ਪੁਲ ਸਹਿਤ ਕਟੜਾ-ਕਾਜ਼ੀਗੁੰਡ ਨਵੀਂ ਰੇਲ ਲਾਈਨ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵ ਮੁਲਾਂਕਣ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ (NEERI), ਨਾਗਪੁਰ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। NEERI ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਯੋਜਨਾ (EMP) ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਅ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਸੁਰੰਗ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਤੋਂ ਨਿਕਲੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਕੁਦਰਤੀ ਨਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਆਊਟਲੇਟਾਂ 'ਤੇ ਸੈਡੀਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਟੈਂਕ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਲਪਿਕ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਰਿਵਰਸ ਪੰਪਿੰਗ ਕਾਰਨ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਿਆ ਸੀ। ਸਤਹੀ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੁਚਾਰੂ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਦੇ ਯਾਰਡਾਂ 'ਤੇ ਕਟਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਢੁਕਵੇਂ ਲਾਈਨਾਂ ਵਾਲੇ ਨਾਲੇ ਅਤੇ ਪੌੜੀ ਵਾਲੀਆਂ ਢਲਾਣਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।

ਸੁਰੰਗ ਬਣਾਉਣ ਦੌਰਾਨ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਬਲਾਸਟਿੰਗ ਦੀਆਂ ਉੱਨਤ ਤਕਨੀਕਾਂ ਅਪਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਕਟੜਾ-ਬਨਿਹਾਲ ਭਾਗ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸੁਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸੈਂਸਰ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਸੰਚਾਲਨ ਪੜਾਅ ਦੌਰਾਨ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਪੂਰੇ ਰੇਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਸੁਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਓਵਰਹੈੱਡ ਕੰਡਕਟਰ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬਿਜਲੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰੇਲ ਆਵਾਜਾਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਨੁਕੂਲ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਦਾ ਸਾਧਨ ਹੈ, ਜੋ ਡੀਜਲ ਟ੍ਰੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਾਰਬਨ ਫੁੱਟਪ੍ਰਿੰਟ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਘਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਜਦਕਿ EMP ਵਿੱਚ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਖਾਸ ਉਪਾਅ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਸਮੁੱਚੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨ ਸਥਾਨਕ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਡੰਪਿੰਗ ਸਾਈਟਾਂ 'ਤੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਲਈ ਸਾਈਟ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸੀ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ-ਬਹਾਲੀ ਲਈ ਘਾਹ ਨਾਲ ਮੈਦਾਨ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨਾਲ ਘਾਟੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਹਰ ਮੌਸਮ, ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਅਤੇ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਰੇਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲੇਗਾ।

ਯੂਐੱਸਬੀਆਰਐਲ (USBRL) ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (272 ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਭੂਮੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਪ੍ਰਚਲਿਤ 'ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਰਾਜ ਭੂਮੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਐਕਟ 1990' ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਭੂਮੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਕਲੈਕਟਰ ਭੂਮੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਮਾਲਕੀ, ਢਾਂਚੇ, ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ, ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ ਢਾਂਚੇ, ਰੁੱਖਾਂ ਆਦਿ ਲਈ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦੀ ਰਕਮ ਵੰਡੀ ਗਈ ਸੀ।

ਯੂਐੱਸਬੀਆਰਐਲ (USBRL) ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕੁੱਲ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ 1559.48 ਹੈਕਟੇਅਰ ਨਿਜੀ ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ 276.71 ਹੈਕਟੇਅਰ ਸਰਕਾਰੀ ਜ਼ਮੀਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਅਦਾਇਗੀ 816.21 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਬੰਧਿਤ ਕਲੈਕਟਰ ਜ਼ਮੀਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕੋਲ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਭੂਮੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਲੰਬਿਤ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਵਿਧੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਰਾਜ ਜ਼ਮੀਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਐਕਟ 1990 ਦੀ ਧਾਰਾ 18 ਦੇ ਤਹਿਤ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਰੇਲਵੇ ਸਬੰਧਿਤ ਰਾਜ/ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਭੂਮੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭੂਮੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਗੁਆਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦੀ ਰਕਮ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਆਦਿ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਰੇਲਵੇ ਤੋਂ ਮੰਗ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮਾਲ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਭੂਮੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਭੂਮੀ ਗੁਆਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਰੇਲਵੇ, ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕਸ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਵੈਸ਼ਣਵ ਨੇ ਅੱਜ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ।

*****

ਧਰਮੇਂਦਰ ਤਿਵਾਰੀ/ਡਾ. ਨਯਨ ਸੋਲੰਕੀ/ਰਿਤੂ ਰਾਜ


(Release ID: 2154028)
Read this release in: English , Urdu , Hindi