नवी दिल्‍ली, 21 एप्रिल 2025

कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटनेने (ईपीएफओ) फेब्रुवारी 2025 साठीची  तात्पुरती  वेतनपट आकडेवारी  जारी केली  आहे. त्यानुसार ईपीएफओमध्ये 16.10 लाख सदस्यांची निव्वळ भर पडल्याचे दिसून आले आहे. वर्ष आधारे  विश्लेषणात फेब्रुवारी 2024 च्या तुलनेत निव्वळ वेतनपटात  3.99% वाढ दिसून आली आहे. वाढलेल्या रोजगार संधी आणि कर्मचाऱ्यांच्या फायद्यांबद्दल वाढती जागरूकता,  याला  ईपीएफओच्या प्रभावी संपर्क उपक्रमांची मिळालेली जोड यातून अधोरेखित होते. 

ईपीएफओ वेतनपट आकडेवारी  (फेब्रुवारी  2025) मधील प्रमुख वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

नवीन सदस्य:

ईपीएफओने फेब्रुवारी 2025 मध्ये सुमारे 7.39 लाख नवीन सदस्यांची नोंदणी केली.  वाढत्या रोजगार संधी, कर्मचाऱ्यांच्या फायद्यांबद्दल वाढती  जागरूकता आणि ईपीएफओचे  यशस्वी संपर्क कार्यक्रम ही नवीन सदस्यांच्या  संख्येत  भर पडण्याची कारणे आहेत. 

वेतनपटातील वृद्धीत 18-25 वयोगटाची आघाडी:

या आकडेवारीतील लक्षणीय बाब म्हणजे 18-25 वयोगटाचे वर्चस्व. 18-25 वयोगटात 4.27 लाख नवे सदस्य जोडले गेले आहेत. फेब्रुवारी 2025 मध्ये भर पडलेल्या एकूण नव्या सदस्यांमध्ये 57.71% वाटा 18-25 वयोगटाचा आहे. पूर्वीचे जे कल आहेत, त्याच्याशी हे सुसंगत असून संघटित कार्यदलात सहभागी होणाऱ्या बहुतांश व्यक्ती तरुण आहेत, ज्या प्रामुख्याने प्रथमच नोकरी शोधणाऱ्या आहेत. 

शिवाय, फेब्रुवारी 2025 मध्ये 18-25 वयोगटातील कर्मचाऱ्यांसाठी निव्वळ वेतनपट वृद्धी अंदाजे 6.78 लाख आहे जी मागील वर्ष फेब्रुवारी 2024 च्या  तुलनेत 3.01% वाढ दर्शवते.

पुन्हा जोडले गेलेले सदस्य:

सुमारे 13.18 लाख सदस्य, जे आधी बाहेर पडले होते, ते फेब्रुवारी 2025 मध्ये ईपीएफओशी पुन्हा जोडले गेले. फेब्रुवारी 2024 च्या तुलनेत ही आकडेवारी वर्ष आधारे 11.85% लक्षणीय वाढ दर्शवते. या सदस्यांनी त्यांच्या नोकऱ्या बदलल्या आणि ईपीएफओच्या कक्षेत येणाऱ्या आस्थापनांमध्ये ते पुन्हा सामील झाले आणि अंतिम समाशोधन अर्ज करण्याऐवजी त्यांनी कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटनेसोबतच्या आपल्या या आधीच्या खात्यातील संचय हस्तांतरित करण्याचा पर्याय निवडला.  यामुळे त्यांचे दीर्घकालीन आर्थिक कल्याण सुरक्षित झाले आणि त्यांच्या सामाजिक सुरक्षा संरक्षणात वाढ झाली. 

महिला सदस्यांमध्ये वाढ:

फेब्रुवारी 2025 मध्ये सुमारे 2.08 लाख नवीन महिला सदस्य ईपीएफओमध्ये समाविष्ट झाल्या. फेब्रुवारी  2024 च्या तुलनेत वर्ष आधारे यात 1.26% वाढ दिसून आली. 

शिवाय, या महिन्यात निव्वळ महिला वेतनपट भर  सुमारे 3.37 लाख होती.  फेब्रुवारी 2024 च्या तुलनेत वर्ष आधारे यात  9.23%  लक्षणीय वाढ झाली आहे. महिला सदस्यांच्या संख्येत वाढ ही अधिक समावेशक आणि वैविध्यपूर्ण कार्यदलाकडे होत असलेल्या व्यापक बदलाचे सूचक आहे.

राज्य निहाय योगदान:

वेतनपट आकडेवारीच्या राज्यनिहाय विश्लेषणानुसार असे दिसून येते की निव्वळ वेतनवाढीमध्ये शीर्ष पाच राज्ये/केंद्रशासित प्रदेशांचा वाटा सुमारे 59.75% आहे, ज्यामुळे महिन्याभरात एकूण 9.62 लाख निव्वळ वेतनवाढ झाली आहे. या महिन्यात सर्व राज्यामध्ये महाराष्ट्र 20.90% निव्वळ वेतनवाढीसह आघाडीवर आहे. महाराष्ट्र, तामिळनाडू, कर्नाटक, गुजरात, हरियाणा, दिल्ली तेलंगणा आणि उत्तरप्रदेश या राज्य आणि केंद्रशासित प्रदेशांनी वैयक्तिकरित्या महिन्याभरात एकूण निव्वळ वेतनात 5 % पेक्षा जास्त वाढ केली.

उद्योग-निहाय कल:

उद्योग-निहाय आकडेवारीची मासिक तुलना ही खालील उद्योगांशी संबंधित आस्थापनांमध्ये काम करणार्यात निव्वळ वेतन वाढीमध्ये वाढ दर्शवते. उदा..

1. मत्स्य प्रक्रिया आणि मांसाहारी अन्न संवर्धन,
2. सोसायटी क्लब किंवा संघटना,
3. स्वच्छता, स्वच्छता सेवांमध्ये गुंतलेल्या आस्थापना,
4. उत्पादन, विपणन सेवा, संगणकांचा वापर यामध्ये गुंतलेल्या आस्थापना,
5. विमानांच्या किंवा विमानवाहतूक आस्थापना,

एकूण निव्वळ सदस्यांपैकी सुमारे 41.72% वाढ ही तज्ञ सेवांमधून (मनुष्यबळ पुरवठादार, सामान्य कंत्राटदार, सुरक्षा सेवा, विविध उपक्रम) यातून झालेली आहे.

वरील वेतनपट आकडेवारी तात्पुरती आहे कारण डेटा निर्मिती ही एक निरंतर प्रक्रिया आहे आणि कर्मचाऱ्यांची माहिती अद्ययावत करणे ही एक सतत चालणारी प्रक्रिया आहे. त्यामुळे यापूर्वीची आकडेवारी खालील कारणांमुळे दर महिन्याला अद्ययावत केली जाते.

1. वेतनपट अहवाल तयार झाल्यानंतर गेल्या महिन्यांसाठी ईसीआर दाखल केले जातात.
2. वेतनपट अहवाल तयार केल्यानंतर पूर्वी दाखल केलेल्या ईसीआर मध्ये सुधारणा केल्या जातात. 
3. मागील महिन्यांच्या ईपीएफ सदस्यत्वातून बाहेर पडण्याची तारीख वेतनपट अहवाल तयार केल्यानंतर अद्यतनित केली जाते.

एप्रिल 2018 पासून ईपीएफओ सप्टेंबर 2017 नंतरच्या कालावधीचा समावेश असलेला वेतनपट माहिती जारी करत आहे. मासिक वेतनपट माहितीमध्ये आधार प्रमाणित सार्वत्रिक खाते क्रमांक  (UAN) द्वारे प्रथमच ईपीएफओमध्ये सामील होणार्यास सदस्यांची संख्या, ईपीएफओ मधून बाहेर पडलेले विद्यमान सदस्य आणि जे बाहेर पडले, मात्र पुन्हा सदस्य म्हणून सामील झाले, अशा सदस्यांची संख्या निव्वळ मासिक वेतनपटासाठी विचारात घेतली जाते.

* * *

S.Patil/Sonali/Bhakti/D.Rane

सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा:@PIBMumbai    /PIBMumbai    /pibmumbai  pibmumbai[at]gmail[dot]com  /PIBMumbai    /pibmumbai