Ka Tnat Statistics & Programme Implementation
azadi ka amrit mahotsav

KA KAIPHOD: KA RUKOM PYNDONKAM IA KA POR HA INDIA, 2024 (KYLLALYNGKOT – NOHPRAH 2024)

‘Ka jingiashim bynta jong ki briew kiba la dap ka rta ban trei ha ki kam ba siew ka la nang kiew katba nang mih ki sngi. Ka por jong ki ba la pynlut ha ki kam ba la siew ruh ka la nang kiew.’

‘Ka jingïashim bynta kaba kongsan ha ki kam pynmih SNA & ki kam pynmih bym dei SNA ha ki kynthei bad shynrang’

‘Ka jingkiew ka jingïashim bynta bad ka por ba pynlut ha ka kolshor, ka por lehkai bad ki kam mass media hapdeng ki briew kiba la don ha ka rta ban trei, kaba pyni ïa ka jingïahap kaba kham bha hapdeng ka por ba la aiti bad ka por lehkai’

Posted On: 28 MAR 2025 5:58PM by PIB Shillong

A. Ka Jinglamphrang

Ka National Statistics Office (NSO), MoSPI ka la pyndep ïa ka jingwad bniah kaba ar ha baroh kawei ka ri India kaba la pynlong ha u bnai Kyllalyngkot – Nohprah, 2024, hadien ka jingwad bniah kaba nyngkong kaba la pynlong ha u bnai Kyllalyngkot – Nohprah, 2019.

Ka jinglong kaba pyniapher ia ka Time Use Survey na kiwei pat ki jingpeit bniah ha ki longiing longsem ka long ba ka lah ban shim ia ka jinglong jong ka por ha ki bynta bapher bapher jong ki kam jong u briew. Hooid, ki jingpeit bniah ia ka jingpyndonkam ia ka por ki long kiba myntoi khamtam eh ban shim ia baroh ki jait kam: ki kam ha ka liang ka iing, bad kumjuh ruh ki kam ki bym shym la khein ha ki jingkhein jong ka ri, kum ki kam iing bym siew bad ka jingsumar ia ki dkhot jong ka iing.

Ia ka kaiphod la wanrah tang hapoh lai bnai naduh ba la pyndep ia ka jingjurip ia ka kam. Ka Fact Sheet kaba pyni ia ki jinglap ba kongsan jong ka jingjurip kadei kaba la wanrah ha u bnai Rymphang, 2025.

B. Ki Bynta ba kongsan jong ki jingmih na ka Time Use Survey (TUS), 2024

  • Ka jingïashim bynta bad ka por ba la pynlut ha ki kam ba la siew: Ha ka jingbun briew ha ka rta 15-59 snem, 74.5% ki shynrang bad 24.9% ki kynthei ki la ïashim bynta ha ki kam ba la siew da kaba pynlut ha ka jingkheiñ kyllum kaba 421 minit bad 305 minit ha kum kine ki kam ha ka shi sngi.
  • Ka jingshim bynta ha ki kam pynmih SNA bad ki kam bym dei SNA1: 79.2% ki shynrang bad 43.4% ki kynthei ha ka rta 15-59 snem ki la iashim bynta ha ki kam pynmih SNA, katba 45% ki shynrang bad 93.9% ki kynthei ki la iashim bynta ha ki kam bym dei ba pynmih SNA ha ka sngi ba la buh.
  • Ka jingleit jingwan na ka bynta ka kam: Ki nongleit jingleit kiba dei ki shynrang (na ka bynta ka kam) ha ka rta 15-59 snem, ki pynlut 77 minit ha ka shi sngi ha ka leit ka wan haba ianujor bad 67 minit ba la pynlut da ki paralok kynthei.
  • Ki kam ha iing bad ki kam sumar ia ki dkhot jong ka iing ki dang iai bteng ban kit da ki kynthei jong ki iing, wat la ka jingiashim bynta jong ki dkhot shynrang ha kum kine ki kam ka la nang kiew: 26.4% ki shynrang bad 83.1% ki kynthei ki iashim bynta ha ki kam iing na ka bynta ki dkhot jong ka iing ha ki sngi ba man ka sngi. Ha kiwei pat ki sngi’ (kata, ki sngi shuti man ka taiew, ki sngi shuti bad kiwei kiwei), ka jingïashim bynta jong ki shynrang bad kynthei ha kum kine ki kam ka long 32.2% bad 67.5%.
  • Ka jingpyndonkam ia ki lad mass media: 87.4% ki briew kiba kham samla ha ka rta 15-29 snem ha ki jaka sor bad 73.4% ha ki jaka nongkyndong ki la iathuh ba ki la pyndonkam ia ki lad mass media ha ka shisngi. Ki la pynlut 126 minit bad 116 minit ha kaba pyndonkam ia ki lad mass media.
  • Ka por ba ki khynnah ki pynlut ha ki kam ba shabar jong ka skul: Ki khynnah ha ka rta 6-14 snem, ki pynlut 61 minit ha ki kam ba shabar jong ka skul katba ki dang iashim bynta ha kum kine ki kam. Ki nongiashim bynta ha ka rta 15-29 snem ki pynlut 74 minit ha ka shisngi ha ka jingkhein kyllum ha ki kam ba shabar jong ka skul.

1Jingkdew: Ia ki kam pynmih SNA bad ki bym dei SNA la batai ha ka UN System jong ka National Accounts (SNA) 2008
[SNA complete.book]

C. Ki Bynta jong ka jingjurip

i. Ha kane ka jingjurip, la lum ia ki jingtip shaphang ki kam na ka bynta man ki dkhot jong ka longiing ba la dap 6 snem shaneng, da ka por ba la buh jingkhein kaba 24 kynta kaba sdang naduh ka por 4:00 baje mynstep ha ka sngi shwa ka tarik ban iakren haduh ka por 4:00 baje mynstep ha ka sngi ban iakren. Ia ka por ba la buh jingkhein kaba 24 kynta la phiah ha ki 48 tylli ki por, kawei pa kawei ka por ka long 30 minit. Ha ka jingjia jong ki kam kiba bun ha ka por ba la buh la buh jingthoh ia ki kam kiba la leh haduh 10 minit ne palat, ha kaba la buh pud haduh lai tylli ki kam ha kawei ka por ba la buh.

ii. Ki kam ba la ai jingtip da ki nongiashim bynta, la pynbeit da kaba bud ia ka International Classification of Activities for Time Use Statistics 2016 (ICATUS 2016).

iii. Ia ki jingtip shaphang ka jingpyndonkam ia ka por la lum lyngba ka Computer Assisted Personal Interviewing (CAPI).

iv. Ka jingkynthup: Kane ka jingjurip ka kynthup 1,39,487 tylli ki longiing (nongkyndong: 83,247 bad ha sor: 56,240). Ia ki jingtip shaphang ka jingpyndonkam ia ka por la lum na uwei pa uwei u dkhot ba la dap 6 snem shaneng jong ki longing ba la jied. Kane ka jingjurip ka la khein ia 4,54,192 ngut ki briew kiba la 6 snem shaneng (ha nongkyndong: 2,85,389 bad ha sor: 1,68,803).

v. Ka jingpyni ia ki jingkhein: la pyni ha ka Kaiphod ia ki jingkhein jong ka ri baroh kawei bad ka Jylla na ka bynta ki briew kiba la dap 6 snem shaneng, ba la ioh na ka Time Use Survey, 2024.

Ki dak ba kongsan: Ia ki dak ba kongsan ba la pynmih na ka TUS, 2024 la batai hangne

Ka Jingshim bynta: Ka jingshim bynta ha ka shisngi ha kano kano ka kam la khein kum ka jingbun paid jong ki briew kiba leh ia kata ka kam ha ka shisngi

Ka por ba la pynlut ha ka shisngi na ka bynta uwei u nongiashim bynta: Ka por ba la pynlut ha ka shisngi na ka bynta uwei u nongiashim bynta na ka bynta kano kano ka kam la khein da kaba pyrkhat ia kito kiba la iashim bynta ha ka kam.

Ka por ba la pynlut ha ka shisngi na ka bynta uwei u briew: Ka por ba la pynlut ha ka shisngi na ka bynta kano kano ka kam la khein da kaba pyrkhat ia baroh ki briew khlem da khein la ki la iashim bynta ne em ha ka kam. Da kane ka rukom, la ioh ia ka jingsam ia ka por baroh kaba 1440 minit jong ka shisngi na ka bynta uwei u briew ha ki kam bapher bapher.

D. Ki jinglap ba kongsan jong ka Jingjurip:

Table 1: Ka jingïashim bynta (%) hapdeng ki rta bapher bapher ha ki kam ha ka shisngi

 

Baroh kawei ka ri

Ka jingbatai ia ka jingtrei

15-29 snem

15-59 snem

60 snem shaneng

 

shynrang

Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane

56.3

75.0

48.1

Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi

9.7

14.1

19.5

Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

25.9

30.4

34.0

Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

14.0

21.4

14.1

Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew

0.8

0.8

2.1

Jinghikai

31.9

13.0

0.1

Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam

90.3

92.8

96.8

Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai

96.0

94.6

94.8

Ka jingsumar bad jingsumar ia lade

100.0

100.0

100.0

 

kynthei

Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane

14.9

25.0

16.4

Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi

17.6

23.6

22.1

Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

86.2

92.9

80.6

Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

45.6

41.0

21.7

Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew

0.8

1.1

2.2

Jinghikai

27.1

11.2

0.1

Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam

90.9

93.0

97.2

Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai

89.9

89.2

92.3

Ka jingsumar bad jingsumar ia lade

100.0

100.0

100.0

 

Ki briew

Employment and related activities

35.3

49.9

32.3

Production of goods for own final use

13.7

18.8

20.8

Unpaid domestic services for household members

56.4

61.7

57.2

Unpaid caregiving services for household members

30.0

31.3

17.9

Unpaid volunteer, trainee and other unpaid work

0.8

1.0

2.1

Learning

29.5

12.1

0.1

Socializing and communication, community participation and religious practice

90.6

92.9

97.0

Culture, leisure, mass-media and sports practices

92.9

91.9

93.6

Self-care and maintenance

100.0

100.0

100.0

 

Table 2: Ka por ba la khein kyllum (ha ki minit) ba la pynlut ha ka shisngi na ka bynta man u nongiashim bynta ha ka rta bapher bapher

 

Baroh kawei ka ri

Ka jingbatai ia ka jingtrei

15-29 snem

15-59 snem

60 snem shaneng

 

male

Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane

477

480

408

Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi

118

133

159

Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

87

86

100

Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

77

74

84

Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew

167

150

119

Jinghikai

427

422

78

Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam

131

135

199

Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai

184

156

220

Ka jingsumar bad jingsumar ia lade

694

690

764

 

kynthei

Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane

338

344

317

Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi

87

103

111

Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

280

305

227

Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

164

140

117

Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew

113

111

104

Jinghikai

417

412

63

Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam

124

135

198

Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai

152

145

206

Ka jingsumar bad jingsumar ia lade

695

686

771

 

Ki briew

Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane

448

446

385

Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi

98

114

133

Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

237

251

189

Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

144

118

104

Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew

138

127

111

Jinghikai

422

417

72

Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam

127

135

198

Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai

168

151

213

Ka jingsumar bad jingsumar ia lade

694

688

767

 

Table 3: Ka por ba la khein kyllum (ha ki minit) ba la pynlut ha ka shisngi na ka bynta man u nongiashim bynta ha ka rta bapher bapher

 

Baroh kawei ka ri

Ka jingbatai ia ka jingtrei

15-29 snem

15-59 snem

60 snem shaneng

 

shynrang

Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane

269

360

196

Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi

12

19

31

Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

23

26

34

Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

11

16

12

Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew

1

1

2

Jinghikai

136

55

0

Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam

118

125

193

Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai

177

148

208

Ka jingsumar bad jingsumar ia lade

694

690

764

Total

1440

1440

1440

 

kynthei

Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane

50

86

52

Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi

15

24

24

Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

242

283

183

Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

75

58

25

Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew

1

1

2

Jinghikai

113

46

0

Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam

113

126

192

Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai

136

129

190

Ka jingsumar bad jingsumar ia lade

695

686

771

Total

1440

1440

1440

 

Ki briew

Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane

158

223

124

Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi

13

21

28

Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

134

155

108

Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing

43

37

19

Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew

1

1

2

Jinghikai

124

50

0

Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam

116

126

192

Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai

156

139

199

Ka jingsumar bad jingsumar ia lade

694

688

767

Baroh

1440

1440

1440

Note: Ka jingkhein baroh kam lah ban iasoh haduh 1440 namar ka jingpynbeit

  1. Ka jingiashim bynta bad ka por ba la pynlut ha ki kam ba la siew bad bym siew

Description: https://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image001Z18O.png

 

Description: https://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image00274T0.png

 

  1. Ka jingiashim bynta bad ka por ba la pynlut ha ki kam pynmih SNA bad ki bym dei ki SNA

Description: https://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image0034EGJ.png

Description: https://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image004PNKD.png

  1. Ka jingiashim bynta bad ka por ba la pynlut ha ki Mass Media

Description: https://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image005JFWB.png

 

Description: https://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image006ALOQ.png

***


(Release ID: 2116482) Visitor Counter : 21


Read this release in: Odia , English , Hindi