Ka Tnat Statistics & Programme Implementation
KA KAIPHOD: KA RUKOM PYNDONKAM IA KA POR HA INDIA, 2024 (KYLLALYNGKOT – NOHPRAH 2024)
‘Ka jingiashim bynta jong ki briew kiba la dap ka rta ban trei ha ki kam ba siew ka la nang kiew katba nang mih ki sngi. Ka por jong ki ba la pynlut ha ki kam ba la siew ruh ka la nang kiew.’
‘Ka jingïashim bynta kaba kongsan ha ki kam pynmih SNA & ki kam pynmih bym dei SNA ha ki kynthei bad shynrang’
‘Ka jingkiew ka jingïashim bynta bad ka por ba pynlut ha ka kolshor, ka por lehkai bad ki kam mass media hapdeng ki briew kiba la don ha ka rta ban trei, kaba pyni ïa ka jingïahap kaba kham bha hapdeng ka por ba la aiti bad ka por lehkai’
Posted On:
28 MAR 2025 5:58PM by PIB Shillong
A. Ka Jinglamphrang
Ka National Statistics Office (NSO), MoSPI ka la pyndep ïa ka jingwad bniah kaba ar ha baroh kawei ka ri India kaba la pynlong ha u bnai Kyllalyngkot – Nohprah, 2024, hadien ka jingwad bniah kaba nyngkong kaba la pynlong ha u bnai Kyllalyngkot – Nohprah, 2019.
Ka jinglong kaba pyniapher ia ka Time Use Survey na kiwei pat ki jingpeit bniah ha ki longiing longsem ka long ba ka lah ban shim ia ka jinglong jong ka por ha ki bynta bapher bapher jong ki kam jong u briew. Hooid, ki jingpeit bniah ia ka jingpyndonkam ia ka por ki long kiba myntoi khamtam eh ban shim ia baroh ki jait kam: ki kam ha ka liang ka iing, bad kumjuh ruh ki kam ki bym shym la khein ha ki jingkhein jong ka ri, kum ki kam iing bym siew bad ka jingsumar ia ki dkhot jong ka iing.
Ia ka kaiphod la wanrah tang hapoh lai bnai naduh ba la pyndep ia ka jingjurip ia ka kam. Ka Fact Sheet kaba pyni ia ki jinglap ba kongsan jong ka jingjurip kadei kaba la wanrah ha u bnai Rymphang, 2025.
B. Ki Bynta ba kongsan jong ki jingmih na ka Time Use Survey (TUS), 2024
- Ka jingïashim bynta bad ka por ba la pynlut ha ki kam ba la siew: Ha ka jingbun briew ha ka rta 15-59 snem, 74.5% ki shynrang bad 24.9% ki kynthei ki la ïashim bynta ha ki kam ba la siew da kaba pynlut ha ka jingkheiñ kyllum kaba 421 minit bad 305 minit ha kum kine ki kam ha ka shi sngi.
- Ka jingshim bynta ha ki kam pynmih SNA bad ki kam bym dei SNA1: 79.2% ki shynrang bad 43.4% ki kynthei ha ka rta 15-59 snem ki la iashim bynta ha ki kam pynmih SNA, katba 45% ki shynrang bad 93.9% ki kynthei ki la iashim bynta ha ki kam bym dei ba pynmih SNA ha ka sngi ba la buh.
- Ka jingleit jingwan na ka bynta ka kam: Ki nongleit jingleit kiba dei ki shynrang (na ka bynta ka kam) ha ka rta 15-59 snem, ki pynlut 77 minit ha ka shi sngi ha ka leit ka wan haba ianujor bad 67 minit ba la pynlut da ki paralok kynthei.
- Ki kam ha iing bad ki kam sumar ia ki dkhot jong ka iing ki dang iai bteng ban kit da ki kynthei jong ki iing, wat la ka jingiashim bynta jong ki dkhot shynrang ha kum kine ki kam ka la nang kiew: 26.4% ki shynrang bad 83.1% ki kynthei ki iashim bynta ha ki kam iing na ka bynta ki dkhot jong ka iing ha ki sngi ba man ka sngi. Ha kiwei pat ki sngi’ (kata, ki sngi shuti man ka taiew, ki sngi shuti bad kiwei kiwei), ka jingïashim bynta jong ki shynrang bad kynthei ha kum kine ki kam ka long 32.2% bad 67.5%.
- Ka jingpyndonkam ia ki lad mass media: 87.4% ki briew kiba kham samla ha ka rta 15-29 snem ha ki jaka sor bad 73.4% ha ki jaka nongkyndong ki la iathuh ba ki la pyndonkam ia ki lad mass media ha ka shisngi. Ki la pynlut 126 minit bad 116 minit ha kaba pyndonkam ia ki lad mass media.
- Ka por ba ki khynnah ki pynlut ha ki kam ba shabar jong ka skul: Ki khynnah ha ka rta 6-14 snem, ki pynlut 61 minit ha ki kam ba shabar jong ka skul katba ki dang iashim bynta ha kum kine ki kam. Ki nongiashim bynta ha ka rta 15-29 snem ki pynlut 74 minit ha ka shisngi ha ka jingkhein kyllum ha ki kam ba shabar jong ka skul.
1Jingkdew: Ia ki kam pynmih SNA bad ki bym dei SNA la batai ha ka UN System jong ka National Accounts (SNA) 2008
[SNA complete.book]
C. Ki Bynta jong ka jingjurip
i. Ha kane ka jingjurip, la lum ia ki jingtip shaphang ki kam na ka bynta man ki dkhot jong ka longiing ba la dap 6 snem shaneng, da ka por ba la buh jingkhein kaba 24 kynta kaba sdang naduh ka por 4:00 baje mynstep ha ka sngi shwa ka tarik ban iakren haduh ka por 4:00 baje mynstep ha ka sngi ban iakren. Ia ka por ba la buh jingkhein kaba 24 kynta la phiah ha ki 48 tylli ki por, kawei pa kawei ka por ka long 30 minit. Ha ka jingjia jong ki kam kiba bun ha ka por ba la buh la buh jingthoh ia ki kam kiba la leh haduh 10 minit ne palat, ha kaba la buh pud haduh lai tylli ki kam ha kawei ka por ba la buh.
ii. Ki kam ba la ai jingtip da ki nongiashim bynta, la pynbeit da kaba bud ia ka International Classification of Activities for Time Use Statistics 2016 (ICATUS 2016).
iii. Ia ki jingtip shaphang ka jingpyndonkam ia ka por la lum lyngba ka Computer Assisted Personal Interviewing (CAPI).
iv. Ka jingkynthup: Kane ka jingjurip ka kynthup 1,39,487 tylli ki longiing (nongkyndong: 83,247 bad ha sor: 56,240). Ia ki jingtip shaphang ka jingpyndonkam ia ka por la lum na uwei pa uwei u dkhot ba la dap 6 snem shaneng jong ki longing ba la jied. Kane ka jingjurip ka la khein ia 4,54,192 ngut ki briew kiba la 6 snem shaneng (ha nongkyndong: 2,85,389 bad ha sor: 1,68,803).
v. Ka jingpyni ia ki jingkhein: la pyni ha ka Kaiphod ia ki jingkhein jong ka ri baroh kawei bad ka Jylla na ka bynta ki briew kiba la dap 6 snem shaneng, ba la ioh na ka Time Use Survey, 2024.
Ki dak ba kongsan: Ia ki dak ba kongsan ba la pynmih na ka TUS, 2024 la batai hangne
Ka Jingshim bynta: Ka jingshim bynta ha ka shisngi ha kano kano ka kam la khein kum ka jingbun paid jong ki briew kiba leh ia kata ka kam ha ka shisngi
Ka por ba la pynlut ha ka shisngi na ka bynta uwei u nongiashim bynta: Ka por ba la pynlut ha ka shisngi na ka bynta uwei u nongiashim bynta na ka bynta kano kano ka kam la khein da kaba pyrkhat ia kito kiba la iashim bynta ha ka kam.
Ka por ba la pynlut ha ka shisngi na ka bynta uwei u briew: Ka por ba la pynlut ha ka shisngi na ka bynta kano kano ka kam la khein da kaba pyrkhat ia baroh ki briew khlem da khein la ki la iashim bynta ne em ha ka kam. Da kane ka rukom, la ioh ia ka jingsam ia ka por baroh kaba 1440 minit jong ka shisngi na ka bynta uwei u briew ha ki kam bapher bapher.
D. Ki jinglap ba kongsan jong ka Jingjurip:
Table 1: Ka jingïashim bynta (%) hapdeng ki rta bapher bapher ha ki kam ha ka shisngi
Baroh kawei ka ri
|
Ka jingbatai ia ka jingtrei
|
15-29 snem
|
15-59 snem
|
60 snem shaneng
|
|
shynrang
|
Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane
|
56.3
|
75.0
|
48.1
|
Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi
|
9.7
|
14.1
|
19.5
|
Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
25.9
|
30.4
|
34.0
|
Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
14.0
|
21.4
|
14.1
|
Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew
|
0.8
|
0.8
|
2.1
|
Jinghikai
|
31.9
|
13.0
|
0.1
|
Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam
|
90.3
|
92.8
|
96.8
|
Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai
|
96.0
|
94.6
|
94.8
|
Ka jingsumar bad jingsumar ia lade
|
100.0
|
100.0
|
100.0
|
|
kynthei
|
Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane
|
14.9
|
25.0
|
16.4
|
Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi
|
17.6
|
23.6
|
22.1
|
Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
86.2
|
92.9
|
80.6
|
Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
45.6
|
41.0
|
21.7
|
Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew
|
0.8
|
1.1
|
2.2
|
Jinghikai
|
27.1
|
11.2
|
0.1
|
Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam
|
90.9
|
93.0
|
97.2
|
Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai
|
89.9
|
89.2
|
92.3
|
Ka jingsumar bad jingsumar ia lade
|
100.0
|
100.0
|
100.0
|
|
Ki briew
|
Employment and related activities
|
35.3
|
49.9
|
32.3
|
Production of goods for own final use
|
13.7
|
18.8
|
20.8
|
Unpaid domestic services for household members
|
56.4
|
61.7
|
57.2
|
Unpaid caregiving services for household members
|
30.0
|
31.3
|
17.9
|
Unpaid volunteer, trainee and other unpaid work
|
0.8
|
1.0
|
2.1
|
Learning
|
29.5
|
12.1
|
0.1
|
Socializing and communication, community participation and religious practice
|
90.6
|
92.9
|
97.0
|
Culture, leisure, mass-media and sports practices
|
92.9
|
91.9
|
93.6
|
Self-care and maintenance
|
100.0
|
100.0
|
100.0
|
Table 2: Ka por ba la khein kyllum (ha ki minit) ba la pynlut ha ka shisngi na ka bynta man u nongiashim bynta ha ka rta bapher bapher
Baroh kawei ka ri
|
Ka jingbatai ia ka jingtrei
|
15-29 snem
|
15-59 snem
|
60 snem shaneng
|
|
male
|
Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane
|
477
|
480
|
408
|
Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi
|
118
|
133
|
159
|
Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
87
|
86
|
100
|
Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
77
|
74
|
84
|
Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew
|
167
|
150
|
119
|
Jinghikai
|
427
|
422
|
78
|
Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam
|
131
|
135
|
199
|
Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai
|
184
|
156
|
220
|
Ka jingsumar bad jingsumar ia lade
|
694
|
690
|
764
|
|
kynthei
|
Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane
|
338
|
344
|
317
|
Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi
|
87
|
103
|
111
|
Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
280
|
305
|
227
|
Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
164
|
140
|
117
|
Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew
|
113
|
111
|
104
|
Jinghikai
|
417
|
412
|
63
|
Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam
|
124
|
135
|
198
|
Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai
|
152
|
145
|
206
|
Ka jingsumar bad jingsumar ia lade
|
695
|
686
|
771
|
|
Ki briew
|
Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane
|
448
|
446
|
385
|
Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi
|
98
|
114
|
133
|
Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
237
|
251
|
189
|
Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
144
|
118
|
104
|
Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew
|
138
|
127
|
111
|
Jinghikai
|
422
|
417
|
72
|
Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam
|
127
|
135
|
198
|
Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai
|
168
|
151
|
213
|
Ka jingsumar bad jingsumar ia lade
|
694
|
688
|
767
|
Table 3: Ka por ba la khein kyllum (ha ki minit) ba la pynlut ha ka shisngi na ka bynta man u nongiashim bynta ha ka rta bapher bapher
Baroh kawei ka ri
|
Ka jingbatai ia ka jingtrei
|
15-29 snem
|
15-59 snem
|
60 snem shaneng
|
|
shynrang
|
Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane
|
269
|
360
|
196
|
Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi
|
12
|
19
|
31
|
Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
23
|
26
|
34
|
Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
11
|
16
|
12
|
Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew
|
1
|
1
|
2
|
Jinghikai
|
136
|
55
|
0
|
Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam
|
118
|
125
|
193
|
Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai
|
177
|
148
|
208
|
Ka jingsumar bad jingsumar ia lade
|
694
|
690
|
764
|
Total
|
1440
|
1440
|
1440
|
|
kynthei
|
Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane
|
50
|
86
|
52
|
Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi
|
15
|
24
|
24
|
Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
242
|
283
|
183
|
Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
75
|
58
|
25
|
Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew
|
1
|
1
|
2
|
Jinghikai
|
113
|
46
|
0
|
Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam
|
113
|
126
|
192
|
Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai
|
136
|
129
|
190
|
Ka jingsumar bad jingsumar ia lade
|
695
|
686
|
771
|
Total
|
1440
|
1440
|
1440
|
|
Ki briew
|
Ka jingioh kam bad ki kam kiba iadei bad kane
|
158
|
223
|
124
|
Ka jingpynmih ia ki mar na ka bynta ka jingpyndonkam hi
|
13
|
21
|
28
|
Ki jingshakri ha iing kaba khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
134
|
155
|
108
|
Ki jingshakri sumar khlem jingsiew na ka bynta ki dkhot jong ka iing
|
43
|
37
|
19
|
Ki nongtrei mon sngewbha, ki shah hikai khlem jingsiew bad kiwei kiwei ki kam khlem jingsiew
|
1
|
1
|
2
|
Jinghikai
|
124
|
50
|
0
|
Ka jingïadei bad jingïakren, ka jingïashim bynta ha ka imlang sahlang bad ka jingleh niam
|
116
|
126
|
192
|
Ka kolshor, ka jinglehkai, ki mass media bad ki jinglehkai
|
156
|
139
|
199
|
Ka jingsumar bad jingsumar ia lade
|
694
|
688
|
767
|
Baroh
|
1440
|
1440
|
1440
|
Note: Ka jingkhein baroh kam lah ban iasoh haduh 1440 namar ka jingpynbeit
|
- Ka jingiashim bynta bad ka por ba la pynlut ha ki kam ba la siew bad bym siew


- Ka jingiashim bynta bad ka por ba la pynlut ha ki kam pynmih SNA bad ki bym dei ki SNA


- Ka jingiashim bynta bad ka por ba la pynlut ha ki Mass Media


***
(Release ID: 2116482)
Visitor Counter : 21