મોદી સરકાર ભારતમાં પહેલીવાર પાયાના સંશોધકોને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે અને તેનો સ્વીકાર કરી રહી છે, એમ કેન્દ્રીય મંત્રી ડો.જિતેન્દ્ર સિંહે જણાવ્યું હતું.

ભારત સરકારના વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી વિભાગ હેઠળની સ્વાયત્ત સંસ્થા નેશનલ ઇનોવેશન ફાઉન્ડેશન (એનઆઇએફ)ની રજત જયંતી ઉજવણીને સંબોધન કરવું. વર્ચ્યુઅલ મોડ મારફતે ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે પ્રધાનમંત્રી મોદીની 'વિરાસત ભી ઔર વિકાસ ભી' પ્રત્યેની કટિબદ્ધતા પર ભાર મૂક્યો હતો, જેમાં અત્યાધુનિક ટેકનોલોજી સાથે ભારતનાં વિશિષ્ટ પરંપરાગત જ્ઞાનને સંકલિત કરવામાં આવ્યું હતું. ડૉ. જિતેન્દ્રસિંહે એક પોસ્ટલ સ્ટેમ્પ પણ બહાર પાડી હતી, ત્યારબાદ 'ઇનોવેશન ફ્રન્ટલાઈન' શીર્ષક હેઠળનું મેગેઝિન અને કોફી ટેબલ બુક પણ બહાર પાડી હતી.

ભારતના અર્થતંત્રમાં ગ્રામીણ નવીનતાની મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા પર પ્રકાશ પાડતા કેન્દ્રીય વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી મંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો), પૃથ્વી વિજ્ઞાન રાજ્યમંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો), પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલય, પરમાણુ ઊર્જા વિભાગ, અંતરિક્ષ વિભાગ અને પર્સોનલ, પબ્લિક ગ્રિવન્સીઝ અને પેન્શન વિભાગના રાજ્યકક્ષાના મંત્રી ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, અંતરિયાળ ગામડાઓમાંથી ઉદ્ભવતા નવીનતાઓને વિસ્તૃત કરવામાં આવશે.  શહેરી વિસ્તારોમાં ઉપલબ્ધ સમાન તકો અને સંસાધનોની ખાતરી કરવી.

તેમણે ભારતનાં 'નાજુક પાંચ'થી 'પ્રથમ પાંચ'માં પરિવર્તનની પ્રશંસા કરી હતી અને વૈશ્વિક અર્થતંત્રમાં ટૂંક સમયમાં ચોથું સ્થાન હાંસલ કરવાની વાત કરી હતી. તેમણે અગાઉના શાસનકાળમાં જેની ઉપેક્ષા કરવામાં આવી હતી તેવા ગ્રામીણ વિસ્તારો સહિત ઓછા વણશોધાયેલા ક્ષેત્રોનો ઉપયોગ કરવા વૈજ્ઞાનિક અભિગમ અપનાવવા અપીલ કરી હતી.

ડો.જિતેન્દ્રસિંહે ગયા અઠવાડિયે યોજાયેલા 'મન કી બાત' કાર્યક્રમમાં ઉલ્લેખ કર્યા મુજબ, રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસને ઉત્સવ અને ઉત્સાહ સાથે ઉજવવાના પ્રધાનમંત્રી મોદીના આહ્વાનને પણ યાદ કર્યું હતું. તેમણે વિજ્ઞાન અને તકનીકીને આ પ્રકારનું સમર્થન આપવા માટે પ્રધાનમંત્રીને અભૂતપૂર્વ ગણાવ્યું હતું.

નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપનારા પદ્મ પુરસ્કાર વિજેતાઓ સાથે વાત કર્યા બાદ પોતાનો આનંદ વ્યક્ત કરતાં ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે આ અસંખ્ય નાયકોને ઓળખવામાં લાંબા વિલંબ પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા, જેમાંના ઘણાએ 1990ના દાયકાથી જ તેમનું કામ શરૂ કર્યું હતું. તેમણે પીએમ મોદીને પદ્મ પુરસ્કારોને સાચા અર્થમાં 'પીપલ્સ પદ્મ'માં પરિવર્તિત કરવાનો શ્રેય આપ્યો.

મંત્રીએ SIDBI સાથે NIF દ્વારા અગ્રણી પહેલ માઇક્રો વેન્ચર ઇનોવેશન ફંડ (એમવીઆઇએફ) પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જેણે 238 નવીનતા-આધારિત એન્ટરપ્રાઇઝ પ્રોજેક્ટ્સને જરૂરી જોખમ મૂડી પ્રદાન કરી છે. તેને એક નવીન પહેલ ગણાવતાં, તેમણે આ દંતકથાને નકારી કાઢી હતી કે ફેન્સી ડિગ્રી ધરાવતા ચુનંદા વૈજ્ઞાનિકો જ નવીનતા અને સ્ટાર્ટઅપ્સને આગળ ધપાવી શકે છે. તેમણે સીએસઆઇઆર-આઇઆઇએમ જમ્મુ દ્વારા સમર્થિત લવંડર ક્રાંતિની સફળતા અને સીએસઆઇઆર-આઇએચબીટી પાલમપુર દ્વારા સંચાલિત ફ્લોરિકલ્ચર રિવોલ્યુશનનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો.

'ઇન્ડિયાઝ ટેકેડ' વિઝન:એફોર્ડેબલ એન્ડ ગ્લોબલી અપીલિંગ ટેકનોલોજી ડો.સિંઘે પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો કે, ભારતની ટેકનોલોજી સ્વાભાવિક રીતે જ વાજબી અને ખર્ચ-અસરકારક છે, જે તેને વૈશ્વિક સ્તરે આકર્ષક બનાવે છે. એનઆઈએફની 25 વર્ષની સફરની ઉજવણી કરતાં તેમણે જાહેરાત કરી હતી કે, ભારતમાં 713 અને અમેરિકામાં 5 પેટન્ટ મંજૂર કરવામાં આવી છે, જે પાયાનાં સ્તરે નવીનતાઓને પ્રોત્સાહન આપવામાં એનઆઇએફની ભૂમિકા પર ભાર મૂકે છે. તેમણે એ બાબત પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે, એનઆઇએફ ટેકનોલોજી બિઝનેસ ઇન્ક્યુબેટર (ટીબીઆઇ)ની યજમાની કરનારી ભારતની શરૂઆતની સંસ્થાઓમાંની એક છે, જે અત્યારે એનઆઇએફ ઇન્ક્યુબેશન એન્ડ આંત્રપ્રિન્યોરશિપ કાઉન્સિલ (એનઆઇએફિયેન્ટ્રેસી) તરીકે ઓળખાય છે. 25થી વધુ તળિયાના સ્ટાર્ટઅપ્સ અને સેંકડો સાહસો, જેમાંથી કેટલાકનું વાર્ષિક ટર્નઓવર રૂ. 10+ કરોડ છે, તે તેના ટેકા હેઠળ સમૃદ્ધ થઈ રહ્યા છે, જેણે ગ્રામીણ રોજગારની તકોનું સર્જન કર્યું છે.

વિજ્ઞાન અને વિકાસ મંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી મોદીનાં વિઝનરી નેતૃત્વ હેઠળ ભારતે ખાનગી ભાગીદારી માટે અંતરિક્ષ ક્ષેત્રને ખુલ્લું મૂક્યું છે. તેમણે એમ પણ નોંધ્યું હતું કે, તાજેતરના બજેટમાં જાહેર કરવામાં આવ્યા મુજબ, પ્રથમ વખત પરમાણુ ઊર્જા ક્ષેત્રને ખાનગી કંપનીઓ માટે ખુલ્લું મૂકવામાં આવ્યું છે.

વિકસિત ભારત @ 2047નું નિર્માણ ડૉ. સિંહે તમામ સંશોધકોને વર્ષ 2047 સુધીમાં ભારતને 'વિકસિત ભારત' બનાવવામાં યોગદાન આપવાનું આહવાન કર્યું હતું. પોતાના સંબોધનના સમાપનમાં તેમણે એનઆઈએફની 25 વર્ષની સફરને સર્વસમાવેશકતાના એક પુરાવા તરીકે વર્ણવી હતી, જેણે ભારતના સંશોધનના પરિદ્રશ્યને સફળતાપૂર્વક ઓળખીને, ટેકો આપીને અને પાયાના સ્તરે નવીનીકરણનો પ્રસાર કરીને આકાર આપ્યો હતો - સૌથી અંતરિયાળ સરહદી ગામડાંઓ સુધી પણ પહોંચીને.

મંત્રી ડો.સિંઘે સમાપન કરતાં કહ્યું હતું કે, "પીએમ મોદીના નેતૃત્વમાં વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી વિકસી રહી છે, ત્યારે ભારતમાં નવીનતા અને સંશોધન માટે આ ખરેખર શ્રેષ્ઠ સમય છે."

AP/IJ/GP/JD

(Release ID: 2107591) Visitor Counter : 84