ভাৰতৰ জাহাজ খণ্ডৰ বিশাল সম্ভাৱনাক বাস্তৱায়িত কৰিবলৈ কেন্দ্ৰীয় বাজেটে সৱল উদগনি যোগাইছে। অনাগত দিনলৈ দৃষ্টি ৰখা নথিখনৰ লক্ষ্য হৈছে ভাৰতৰ জাহাজ নিৰ্মাণ উদ্যোগক বিনিয়োগ আকৰ্ষণ কৰিবলৈ, অৰ্থনীতিৰ বাবে আয় আহৰণ কৰিবলৈ, মানৱ সম্পদক প্ৰশিক্ষণ আৰু নিয়োগ কৰিবলৈ আৰু দেশৰ ভৱিষ্যতৰ বাবে মূল্য সৃষ্টি কৰিবলৈ প্ৰেৰণাদায়ক আৰু উদ্ভাৱনীমূলক পদক্ষেপেৰে অধিক সক্ষম কৰা। কেন্দ্ৰীয় বন্দৰ, জাহাজ আৰু জলপথ মন্ত্ৰী শ্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালে বাজেটখনক আদৰণি জনাই ২০৪৭ চনৰ ভিতৰত প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ বিকশিত ভাৰতৰ দৃষ্টিভংগী বাস্তৱায়িত কৰাৰ দিশত প্ৰগতিশীল নীতিগত বিবৃতি বুলি অভিহিত কৰে।

এই উপলক্ষে শ্ৰী সোণোৱালে কয়, “আজি সংসদত দাখিল কৰা কেন্দ্ৰীয় বাজেটক মই আদৰণি জনাইছো। এই বাজেটখনে অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ অনুঘটক হিচাপে কাম কৰে, প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী জীৰ ‘বিকশিত ভাৰত, আত্মনিৰ্ভৰ ভাৰত’ৰ দৃষ্টিভংগীৰ সৈতে মিল খায়। সুশাসন, প্ৰগতিশীল সংস্কাৰ, আৰু উদ্ভাৱনী নীতি নিৰ্ধাৰণৰ নীতিসমূহ সন্নিৱিষ্ট কৰা এখন আগন্তুক বাজেট দাখিল কৰাৰ বাবে বিত্তমন্ত্ৰী নিৰ্মলা সীতাৰমণ জীক অভিনন্দন জনাইছো। এই বাজেটে কেৱল ব্যৱসায় আৰু বাণিজ্যিক আৱেগক শক্তিশালী কৰাই নহয়, অৰ্থনৈতিক সম্প্ৰসাৰণ, সামৰ্থ্য বিকাশ, আৰু সমাজৰ সমাধান-চালিত সামগ্ৰিক বিকাশ আৰু অৰ্থনীতিৰ বৃদ্ধিৰ বাবেও স্প্ৰিংবৰ্ড হিচাপে কাম কৰে। মূল্যক মুকলি আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় সম্পত্তি সমৃদ্ধ কৰি ই স্থায়ী অগ্ৰগতি আৰু জনকেন্দ্ৰিক উন্নয়নৰ ভেটি স্থাপন কৰে। বাজেটৰ লক্ষ্য হৈছে সম্পদ সৃষ্টি কৰা, কল্যাণমূলক পদক্ষেপক আগুৱাই নিয়া, আৰু জাতি গঠনত জনসাধাৰণৰ অংশগ্ৰহণক লাভান্বিত কৰা। ই ভাৰতবাসীৰ জীৱনৰ মান উন্নীত কৰাৰ সমান্তৰালকৈ ভৱিষ্যত প্ৰজন্মৰ স্বাৰ্থ ৰক্ষা কৰে।”

কেন্দ্ৰীয় বাজেটত ইকুইটি বা ঋণ ছিকিউৰিটিৰ জৰিয়তে আৰ্থিক সাহায্য প্ৰদান কৰি ভাৰতৰ সামুদ্ৰিক খণ্ডক সহায় কৰিবলৈ সামুদ্ৰিক উন্নয়ন পুঁজি (এমডিএফ) গঠন কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছে। পুঁজিৰ প্ৰাৰম্ভিক কৰ্পাছ ২৫,০০০ কোটি টকাত নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে - য’ত চৰকাৰী অৱদান হ’ব ৪৯%। বাকী থকা ধনৰাশি মুখ্য বন্দৰ কৰ্তৃপক্ষ, অন্যান্য চৰকাৰী সংস্থা, কেন্দ্ৰীয় পিএছই, বিত্তীয় প্ৰতিষ্ঠানৰ লগতে ব্যক্তিগত খণ্ডই অৱদান আগবঢ়াব। এই পুঁজিয়ে জাহাজ অধিগ্ৰহণৰ বাবে বিত্তীয় সাহায্যৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰত্যক্ষভাৱে লাভৱান হ’ব। ইয়াৰ লক্ষ্য হৈছে ২০৪৭ চনৰ ভিতৰত বিশ্বব্যাপী মালবাহী জাহাজৰ পৰিমাণত ভাৰতীয় পতাকাযুক্ত জাহাজৰ অংশীদাৰিত্ব ২০% পৰ্যন্ত বৃদ্ধি কৰা। ইয়াৰ উপৰিও থলুৱা ফ্লিটে বিদেশী জাহাজৰ নিৰ্ভৰযোগ্যতা হ্ৰাস কৰিব, পেমেণ্টৰ ভাৰসাম্য উন্নত কৰিব আৰু দেশৰ কৌশলগত স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰিব। ২০৩০ চনৰ ভিতৰত এমডিএফে জাহাজ চলোৱা খণ্ডত ১.৫ লাখ কোটি টকা পৰ্যন্ত বিনিয়োগৰ লক্ষ্য লৈছে।

ভাৰতৰ সামুদ্ৰিক খণ্ডক উদগনি দিয়াৰ বাবে লোৱা পদক্ষেপসমূহৰ ওপৰত জাহাজ মন্ত্ৰী শ্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালে কয়, “ভাৰতৰ সামুদ্ৰিক খণ্ডৰ বাবে বাজেটৰ পদক্ষেপসমূহে ইয়াৰ বিশাল সম্ভাৱনা মুকলি কৰে আৰু উন্নীতকৰণ, আধুনিকীকৰণ, আৰু স্বয়ংক্ৰিয়কৰণৰ জৰিয়তে বৰ্তমানৰ সম্পত্তিসমূহ বৃদ্ধি কৰাত মনোনিৱেশ কৰাটো আশ্বস্ত কৰে। এটা মূল আলোকপাত হৈছে আমাৰ মন্ত্ৰালয়ে ১.০ৰ পৰা ১.২ মিলিয়ন গ্ৰছ টনেজ (জিটি)ৰ নতুন জাহাজ নিৰ্মাণ ক্লাষ্টাৰৰ বিকাশ। এই কৌশলগত হেঁচোকটো ২০৪৭ চনৰ ভিতৰত ভাৰতৰ ৩০ ট্ৰিলিয়ন ডলাৰৰ অৰ্থনীতি হোৱাৰ দৃষ্টিভংগী বাস্তৱায়িত কৰাত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।পাব্লিক-প্ৰাইভেট পাৰ্টনাৰশ্বিপ (পিপিপি) মডেলৰ সহায় লৈ এই আঁচনিখন ব্যক্তিগত বিনিয়োগক আকৰ্ষণ কৰিবলৈ, আধুনিকীকৰণক প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ, আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিক আগুৱাই নিবলৈ ডিজাইন কৰা হৈছে। এই প্ৰচেষ্টাসমূহে ভাৰতৰ বিশ্বব্যাপী প্ৰতিযোগিতামূলক ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰিব, বহনক্ষম বৃদ্ধিৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰিব, আৰু আগশাৰীৰ গ্ল’বেল মেৰিটাইম হাব হিচাপে ইয়াৰ স্থিতি শক্তিশালী কৰি তুলিব।”

দেশত নতুন মেগা জাহাজ নিৰ্মাণ ক্লাষ্টাৰ ঘোষণা কৰাৰ পিছত কেন্দ্ৰীয় বাজেটে ভাৰতৰ ঘৰুৱা জাহাজ নিৰ্মাণ উদ্যোগক শ্বট-ইন-দ্য-আৰ্ম প্ৰদান কৰিছিল। এই আঁচনিখনে মূলধনী ড্ৰেজিঙৰ লগতে ব্ৰেকৱাটাৰ সৃষ্টিৰ ৰূপত প্ৰত্যক্ষ মূলধনী সহায় আগবঢ়াব। ইয়াৰ উপৰিও ভূমিত ১০ বছৰৰ ভাড়াৰ ছুটীৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছে, যদিহে নামমাত্ৰ হাৰত প্ৰদান কৰা নহয়। বিনিয়োগক পথ, উপযোগীতা, নলা পৰিশোধন আদিৰ দৰে ট্ৰাংক ইনফ্ৰা সৃষ্টি কৰাত সহায় কৰিবলৈও ডিজাইন কৰা হৈছে। ৬,১০০ কোটি টকাৰ প্ৰস্তাৱিত আবণ্টনৰ লক্ষ্য হৈছে ভাৰতৰ বৰ্তমানৰ জাহাজ নিৰ্মাণ কাৰখানাসমূহক এইসমূহৰ কাৰ্য্যকলাপ উন্নীতকৰণ, আধুনিকীকৰণ, আৰু স্বয়ংক্ৰিয়কৰণ, দক্ষতা, ব্যৱহাৰ, আৰু সামগ্ৰিক উৎপাদন বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰা।

কেন্দ্ৰীয় বাজেটে ভাৰতীয় জাহাজ নিৰ্মাণ কেন্দ্ৰসমূহক প্ৰত্যক্ষ আৰ্থিক অনুদান প্ৰদানৰ লক্ষ্যত জাহাজ নিৰ্মাণ আৰ্থিক সহায় নীতি (এছবিএফএপি) ২.০ ক সম্প্ৰসাৰণ কৰিছে। এই উদ্যোগে অপাৰেচনেল খৰচৰ অসুবিধাসমূহ পূৰণ কৰি অৰ্ডাৰ সুনিশ্চিত কৰাত সহায় কৰিবলৈ লৈছিল, যাতে দেশীয় জাহাজ নিৰ্মাণ উদ্যোগক শক্তিশালী কৰিব পাৰি। বাজেটীয় সহায়ৰ জৰিয়তে পৰিচালিত হ’ব, এই আঁচনিৰ মুঠ আউটলে' হৈছে ১৮,০৯০ কোটি টকা।

বাজেটত ঘোষণা কৰা আন এক অভিনৱ আঁচনি হৈছে জাহাজ ব্ৰেকিং ক্ৰেডিট নোট। এই আঁচনিয়ে জাহাজ ব্ৰেকিঙৰ মূল্যৰ ৪০%ৰ ক্ৰেডিট নোট জাৰি কৰি জাহাজ ব্ৰেকিঙক উৎসাহিত কৰে, যিটো ভাৰতত নিৰ্মিত নতুন জাহাজ ক্ৰয় কৰিবলৈ পুনৰ প্ৰদান কৰিব পাৰি।

ইয়াৰ উপৰি, শ্ৰী সোণোৱালে কয়, “২০১৪ চনৰ পৰা ভাৰতৰ সামুদ্ৰিক খণ্ডই যথেষ্ট উন্নতি দেখিছে, আৰু বিত্তমন্ত্ৰীৰ শেহতীয়া ঘোষণাৰ সৈতে আমি নিশ্চিত যে জাহাজ নিৰ্মাণ উদ্যোগে অৰ্থনৈতিক উন্নয়নৰ এক চালিকাশক্তি হিচাপে কাম কৰিব। জাহাজ নিৰ্মাণ আৰ্থিক সহায় নীতি (এছবিএফএপি) ভাৰতীয় জাহাজ নিৰ্মাণ কেন্দ্ৰসমূহক আৰ্থিক উৎসাহ প্ৰদানৰ বাবে ডিজাইন কৰা হৈছে, আনহাতে জাহাজ ব্ৰেকিঙ ক্ৰেডিট নোটে বিনিয়োগ আৰু সম্প্ৰসাৰণক উৎসাহিত কৰি দেশীয় উদ্যোগক আৰু শক্তিশালী কৰে। এই ব্যৱস্থাসমূহে মূলধনৰ প্ৰবাহক গতিশীল কৰিব, নিয়োগৰ সুযোগ সৃষ্টি কৰিব, আৰু খণ্ডৰ প্ৰতিযোগিতামূলকতা বৃদ্ধি কৰিব। ইয়াৰ উপৰি, প্ৰশিক্ষণ আৰু মানৱ মূলধন উন্নয়নৰ ওপৰত নতুনকৈ গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হ’ব, যাতে এটা দক্ষ কৰ্মশক্তি গঢ়ি তোলা হয়, যিয়ে আধুনিক জাহাজ নিৰ্মাণ প্ৰযুক্তি, স্বয়ংক্ৰিয়তা, আৰু স্থায়ী সামুদ্ৰিক প্ৰথাসমূহৰ সৈতে প্ৰৱীণতা অৰ্জন কৰিব। এই সামগ্ৰিক দৃষ্টিভংগীয়ে কেৱল উদ্যোগৰ বৃদ্ধিক সমৰ্থন নকৰে, বৰঞ্চ ভাৰতক জাহাজ নিৰ্মাণ আৰু সামুদ্ৰিক উদ্ভাৱনৰ এক বিশ্বব্যাপী নেতা হিচাপে স্থাপন কৰে।”

খণ্ডটোত প্ৰশিক্ষণপ্ৰাপ্ত পেছাদাৰীসকলৰ বিকাশৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি, বাজেটে ভাৰতক সামুদ্ৰিক মানৱ মূলধনৰ এক বিশ্বব্যাপী নেতা হিচাপে স্থান লাভ কৰিবলৈ মানৱ সম্পদৰ প্ৰশিক্ষণ আৰু উন্নয়নৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট ধনৰ ব্যৱস্থা কৰিছে। জাহাজ নিৰ্মাণ ক্ষমতা উন্নয়ন কেন্দ্ৰ (এছচিডিচি)ৰ বাবে বাজেটত প্ৰদান কৰা হৈছে, যিটো উদ্ভাৱনী জাহাজ ডিজাইন আৰু অভিযান্ত্ৰিক সমাধানৰ বিকাশৰ লগতে জাহাজ প্ৰকল্পৰ পৰীক্ষা আৰু মূল্যায়নৰ বাবে এক প্লেটফৰ্ম গঢ়ি তোলাৰ লক্ষ্যত কৰা হৈছে। ইয়াৰ বাবে ১২০০ কোটি টকাৰ আউটলে' কৰা হৈছে। বেচৰকাৰী খণ্ডৰ পৰা বিদ্যমান আৰু উদীয়মান জাহাজ নিৰ্মাণ ডিজাইন আৰু প্ৰশিক্ষণ কেন্দ্ৰসমূহক মূলধন আৰু অপাৰেচনেল সহায় প্ৰদানৰ বাবে ১০৪০ কোটি টকাৰ অতিৰিক্ত আউটলে' ঘোষণা কৰা হৈছে। জাহাজ প্ৰযুক্তিৰ গৱেষণা আৰু উন্নয়ন (আৰএণ্ডডি) আৰু উদ্ভাৱনৰ বাবে এক সহায় আঁচনিৰ বাবে ৬১০ কোটি টকাৰ বাজেটীয় আউটলে' প্ৰস্তাৱ কৰা হৈছে। এই উদ্যোগে নতুন আৰু উন্নত জাহাজ নিৰ্মাণ প্ৰযুক্তিৰ বিকাশক উৎসাহিত কৰিব। নতুন উৎসাহসমূহে ১১ লাখ প্ৰত্যক্ষ বা পৰোক্ষ নিয়োগ সৃষ্টি কৰিব বুলি প্ৰক্ষেপ কৰা হৈছে।

জাহাজ উদ্যোগৰ বাবে এক আদৰণিমূলক পদক্ষেপ হিচাপে, কেন্দ্ৰীয় বাজেটে নিৰ্দিষ্ট আকাৰৰ ডাঙৰ জাহাজসমূহক ইনফ্ৰাষ্ট্ৰাকচাৰ হাৰমোনাইজড মাষ্টাৰ লিষ্ট (এইচএমএল)ত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ প্ৰস্তাৱ কৰিছে। ইয়াৰ ফলত তেওঁলোকে দীৰ্ঘম্যাদী বিত্তীয় সহায় আৰু কৰ ইঞ্চেন্টিভ দৰে সুবিধাসমূহ লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব। ই লগতে বেচৰকাৰী বিনিয়োগক আকৰ্ষণ কৰিব আৰু নৌবাহিনীৰ আধুনিকীকৰণক বৃদ্ধি কৰিব।

দেশৰ অভ্যন্তৰীণ জলপথসমূহক এক উদগনি দিবলৈ, টনেজ কৰ আঁচনিটো এতিয়া অভ্যন্তৰীণ জাহাজসমূহলৈ সম্প্ৰসাৰণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ ফলত অধিক কাৰ্গো চলাচল উৎসাহিত হ’ব কাৰণ জাহাজসমূহে ইয়াৰ লাভৰ পৰিৱৰ্তে ইয়াৰ ক্ষমতাৰ পৰা কৰ সুবিধা লাভ কৰিব। ইয়াৰ ফলত জাহাজ কোম্পানীসমূহে অভ্যন্তৰীণ জলপথৰ জাহাজসমূহত বিনিয়োগ কৰিবলৈ আৰু উৎসাহিত কৰিব কাৰণ ই আৰ্থিকভাৱে অধিক বাস্তৱসম্মত। প্ৰধানমন্ত্ৰী গতি শক্তি পৰ্টেলক বেচৰকাৰী অংশীদ্বাৰসকললৈ সম্প্ৰসাৰণ কৰাৰ ফলত মাল্টি-মডেল ইনফ্ৰা পৰিকল্পনাৰ জৰিয়তে কাৰ্গো চলাচল অধিক সস্তীয়া হাৰত কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব।

*****

G.D. Hallikeri/Henry/AA