કેન્દ્રીય જલ શક્તિ મંત્રી શ્રી સી આર પાટીલે ગુજરાતમાંથી દૂધ સહકારી મંડળીઓ અને ડેરીઓના અધ્યક્ષો અને એમડીઓ સાથે એક મહત્ત્વપૂર્ણ બેઠક બોલાવી હતી. આ બેઠકનો ઉદ્દેશ કમ્પ્રેસ્ડ બાયોગેસ (સીબીજી) પ્લાન્ટની સ્થાપનાને વેગ આપવાનો હતો, જે પશુઓના ગોબર અને અન્ય ઓર્ગેનિક કચરાને ટકાઉ ઊર્જા અને જૈવિક ખાતરમાં પરિવર્તિત કરશે, જે કચરાને સંપત્તિમાં રૂપાંતરિત કરવાના સરકારના દ્રષ્ટિકોણને અનુરૂપ છે.

બેઠક દરમિયાન શ્રી પાટીલે ઊર્જા દક્ષતા અને ટકાઉપણાને આગળ વધારવામાં ડેરી ક્ષેત્રની મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, ડેરીની કામગીરીમાંથી ઓર્ગેનિક કચરાને સીબીજીમાં રૂપાંતરિત કરીને ગુજરાતને પર્યાવરણ અને આર્થિક એમ બંને રીતે લાભ થઈ શકે છે, આ પહેલથી કાર્બન ઉત્સર્જનમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થઈ શકે છે, જ્યારે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં સ્વનિર્ભર ઊર્જા મોડલને પ્રોત્સાહન મળશે.

મંત્રીએ આ પ્રકારની પહેલોના આર્થિક અને પર્યાવરણીય ફાયદાઓ પર ભાર મૂક્યો હતો અને જણાવ્યું હતું કે, "ભારતનું ડેરી ક્ષેત્ર ગ્રામીણ આજીવિકાનો પાયો રહ્યું છે. સીબીજી (CBG) ઉત્પાદન જેવી હરિયાળી ટેકનોલોજીને અપનાવીને, અમે માત્ર અમારા કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટને જ ઘટાડતા નથી, પરંતુ કાર્બન ક્રેડિટ મેળવવા સહિત ખેડૂતો અને સહકારી સંસ્થાઓ માટે નવા આવક પ્રવાહોનું સર્જન પણ કરીએ છીએ."

સીબીજી ઉત્પાદન માટે ગુજરાતની સંભવિતતાઃ

2.01 કરોડની ગૌવંશની વસ્તી (2019ની પશુધન વસ્તી ગણતરી મુજબ) ધરાવતા ગુજરાતમાં દરરોજ અંદાજે 2 લાખ ટન પશુઓના ગોબરનું ઉત્પાદન થાય છે. આ રાજ્યને દરરોજ અંદાજિત 4,000 ટન સીબીજી (CBG) પેદા કરવાની અતિશય વણખેડાયેલી સંભવિતતા પ્રસ્તુત કરે છે, જે આ પ્રદેશમાં હરિયાળા ઊર્જા ક્ષેત્રને વેગ આપવા માટે નોંધપાત્ર તક પૂરી પાડે છે.

બેઠકની મુખ્ય મુખ્ય બાબતો:

• બાયો-સીબીજી ઉત્પાદન માટે પશુઓના કચરા અને અન્ય જૈવિક સામગ્રીનો ઉપયોગ કરવા અંગે વિસ્તૃત ચર્ચા.
• ભંડોળ અને ટેકનોલોજી હસ્તાંતરણને સરળ બનાવવા માટે સહકારી મંડળીઓ, ખાનગી સંસ્થાઓ અને સરકારી એજન્સીઓ વચ્ચે ભાગીદારીનું સંશોધન.
• જૈવ-ઊર્જા પરિયોજનાઓ માટે વર્તમાન સરકારી યોજનાઓ અંતર્ગત તકનીકી અને નાણાકીય સહાયતા પ્રદાન કરવાની પ્રતિબદ્ધતા.
• ડેરી ક્ષેત્રમાં સ્વચ્છ ઉર્જા પદ્ધતિઓને એકીકૃત કરવા માટે ગુજરાતને એક મોડેલ રાજ્ય તરીકે સ્થાપિત કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો.
• રાજ્યમાં 20થી વધુ સીબીજી પ્લાન્ટ્સ, 30,000થી વધુ વ્યક્તિગત બાયોગેસ એકમો સ્થાપવાની પ્રતિબદ્ધતા 1000 કરોડથી વધુના અંદાજિત રોકાણ સાથે સુરક્ષિત કરવામાં આવી હતી.

આ બેઠકમાં સહકારી આગેવાનોએ ઉત્સાહભેર ભાગ લીધો હતો, જેમણે ઇકો-ફ્રેન્ડલી પહેલોને ટેકો આપવા અને અપનાવવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી હતી. શ્રી પાટીલે ડેરી ઉદ્યોગને હરિયાળી ક્રાંતિમાં ચાવીરૂપ ખેલાડી તરીકે સક્ષમ બનાવવા વિવિધ સરકારી યોજનાઓનો લાભ લઈને તમામ હિતધારકોને ભારતના ઊર્જા અને ટકાઉપણાના લક્ષ્યાંકો હાંસલ કરવા સક્રિયપણે જોડાણ કરવા પ્રોત્સાહિત કર્યા હતા.

આ પહેલ વૈશ્વિક આબોહવા પરિવર્તન શમન પ્રયાસોમાં પ્રદાન કરતી વખતે ઊર્જા સ્વનિર્ભરતા હાંસલ કરવાની ભારતની વિસ્તૃત કટિબદ્ધતાનો પડઘો પાડે છે. નવીનીકરણીય ઊર્જાને પ્રોત્સાહન આપવાની અને ટકાઉ વિકાસ માટેના નવીન મોડેલોને ટેકો આપવાની તેની પ્રતિબદ્ધતામાં સરકાર અડગ રહે છે.

ગોબરધન (ગેલ્વેનાઇઝિંગ ઓર્ગેનિક બાયો-એગ્રોia રિસોર્સિસ ધન) પહેલ અંતર્ગત ડીડીડબલ્યુએસના વરિષ્ઠ સભ્યો સહિત પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રાલયના પશુપાલન વિભાગના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ તેમજ ડીડીડબલ્યુએસના વરિષ્ઠ સભ્યો સહિત સચિવ અને સંયુક્ત સચિવ અને મિશન ડિરેક્ટર પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

AP/IJ/GP/JD

(Release ID: 2093581) Visitor Counter : 27