नवी दिल्ली, 20 डिसेंबर 2024

 

युवा कार्यक्रम आणि खेळ मंत्रालय, केंद्रीय युवा कार्यक्रम व खेळ राज्यमंत्री श्रीमती रक्षा खडसे यांनी आज दिल्ली येथे घेतलेल्या पत्रकार परिषदेत युवकांसाठी असलेल्या भारत सरकारच्या विविध उपक्रमांवर चर्चा केली. तसेच क्रीडा क्षेत्रातील विविध पैलूंचा आढावा घेतला. प्रमुख मुद्दे खालीलप्रमाणे.

2014 पासून भारताने युवक सक्षमीकरणामध्ये अभूतपूर्व प्रगती साधली आहे. रोजगार निर्मिती, सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग (MSMEs) साठी समर्थन, स्टार्टअप्सचे प्रोत्साहन, अर्थव्यवस्थेचे औपचारिकीकरण, संशोधन आणि विकासाला प्रोत्साहन, कौशल्य विकास तसेच क्रीडा उत्कृष्टता आणि तंदुरुस्तीला चालना देणे यांसारख्या महत्त्वाच्या क्षेत्रांवर लक्ष केंद्रित केले गेले आहे. "सबका साथ, सबका विकास" आणि "आत्मनिर्भर भारत" या दृष्टीकोनांशी सुसंगत या उपक्रमांनी 2047 पर्यंत विकसित भारत घडविण्याचा मार्ग मोकळा केला आहे.

महत्त्वाचे मुद्दे:

1. युवक विकास प्राधान्यक्रम:
   • केंद्रीय अर्थसंकल्प 2024-25 मध्ये कौशल्य विकास, इंटर्नशिप आणि रोजगार निर्मितीसाठी ₹3,442.32 कोटींची तरतूद केली गेली आहे, जी 2013-14 मधील ₹1,219 कोटींपेक्षा तीन पट जास्त आहे.
   • राष्ट्रीय युवक धोरण 2014 हे 2030 पर्यंत युवकांच्या क्षमतेचा जास्तीत जास्त उपयोग करण्यासाठी एक ठोस आराखडा प्रदान करते.
2. रोजगार आणि कौशल्य विकास:
   • 2023-24 मध्ये बेरोजगारीचा दर 3.2% पर्यंत कमी झाला आहे.
   • प्रधानमंत्री कौशल विकास योजना (PMKVY) आणि दीनदयाल उपाध्याय ग्रामीण कौशल योजना (DDUGKY) यांसारख्या उपक्रमांमुळे लाखो लोकांना प्रशिक्षण मिळाले असून त्यातून महत्त्वपूर्ण रोजगार उपलब्ध झाला आहे.
   • EPFO ने जुलै 2024 मध्ये 19.94 लाखांची अभूतपूर्व वाढ साध्य केली.
   • जुलै 2024 मध्ये 18-25 वयोगटातील सर्वाधिक वाढ 8.77 लाखांनी झाली. हा आकडा या लोकसंख्येसाठी आतापर्यंतचा सर्वाधिक आहे आणि हे  तरुण लोक  विशेषत: पहिल्यांदाच नोकरी शोधणारे, संघटित कामगार मंडळात प्रवेश करत आहेत याची पुष्टी करतो.
   • जुलै 2024 मध्ये सुमारे 3.05 लाख नवीन महिला सदस्य EPFO मध्ये सामील झाल्या, ज्यात वर्षाअखेरीस 10.94% वाढ झाली.
   • राज्य/केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये महाराष्ट्राने आघाडी घेतली, ज्याने एकूण नवीन सदस्यांपैकी 20.21% योगदान दिले.
3. आर्थिक आणि स्टार्टअप वाढ:
   • भारतामध्ये आता 1.4 लाख मान्यताप्राप्त स्टार्टअप्स आणि 117 युनिकॉर्न्स आहेत, ज्यामुळे भारत जगातील तिसऱ्या क्रमांकाचा स्टार्टअप हब बनला आहे.
   • प्रधान मंत्री मुद्रा योजना (PMMY) आणि स्टँड-अप इंडिया यांसारख्या योजनांमुळे उद्योजकांना, विशेषतः महिलांना आणि वंचित समुदायांना सक्षमीकरण मिळाले आहे.
4. क्रीडा आणि तंदुरुस्ती:
   • 2024 च्या आशियाई क्रीडा स्पर्धांमध्ये 107 पदके (28 सुवर्णांसह) जिंकून विक्रमी कामगिरी.
   • खेळो इंडिया आणि टॉप्स कार्यक्रमांमध्ये वाढलेल्या गुंतवणुकीमुळे ऑलिंपिक (6 पदके) आणि पॅरालिंपिक (29 पदके) यश मिळाले.
   • खेळो इंडिया बजेट ₹596 कोटींपासून ₹900 कोटींपर्यंत वाढविण्यात आले.
5. महिला सक्षमीकरण:
   • नारी शक्ती अधिनियम आणि सुकन्या समृद्धी योजना यांसारख्या उपक्रमांमुळे सरकारची लिंग समानतेसाठीची वचनबद्धता दिसून येते.

भारताच्या युवक-केंद्रित धोरणे आणि उपक्रमांमधील प्रगती एक मजबूत आणि समावेशक पर्यावरण तयार करण्यासाठीची त्याची वचनबद्धता अधोरेखित करते, ज्यामुळे प्रत्येक भारतीय युवक राष्ट्रनिर्मितीत योगदान देईल.

 

HP/PM

 

सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा:@PIBMumbai    /PIBMumbai    /pibmumbai  pibmumbai[at]gmail[dot]com  /PIBMumbai    /pibmumbai

 

(Release ID: 2086666)