વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી મંત્રાલય
સ્વદેશી હર્બલ જ્ઞાનને પેટન્ટ દ્વારા માન્યતા મળી
Posted On:
28 OCT 2024 11:14AM by PIB Ahmedabad
જમ્મુ અને કાશ્મીર અને ગુજરાતના હર્બલ પરંપરાગત જ્ઞાનના સંરક્ષકોને પહેલા કાશ્મીર યુનિવર્સિટી અને ત્યારબાદ 22 ઓક્ટોબર, 2024ના રોજ નેશનલ ઈનોવેશન ફાઉન્ડેશન, ગાંધીનગર ખાતે યોજાયેલા સન્માન કાર્યક્રમમાં હર્બલ પેટન્ટ આપવામાં આવી હતી.
ભારતને પરંપરાગત હર્બલ જ્ઞાન પ્રણાલીના સમૃદ્ધ સંસાધનો આપવામાં આવ્યા છે. આ મૂલ્યવાન પ્રણાલીઓને સમગ્ર દેશમાં ઉત્કૃષ્ટ પરંપરાગત જ્ઞાન ધારકો દ્વારા સાચવવામાં આવી રહી છે, જે કુદરતી સંસાધનોની સ્થિરતાને સક્ષમ કરે છે. જ્ઞાન ધારકો તેમની ઇકોલોજીકલ સિસ્ટમમાં ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરે છે અને અનુભવો, પ્રયોગો અને શાણપણ દ્વારા સંચિત સ્થાનિક વનસ્પતિની ઊંડી સમજ ધરાવે છે. આ પ્રથાઓ તેમના સ્થાને પશુધન સહિત માનવ સ્વાસ્થ્ય અને કૃષિમાં પડકારોને ઉકેલવા માટેના સાધનો છે. પર્યાવરણીય સ્વચ્છતા, એન્ટિમાઇક્રોબાયલ પ્રતિકાર પર વધતી ચિંતા સાથે, આ સ્થાયી પ્રથાઓ મહત્વ મેળવી રહી છે. આવી હર્બલ દવાઓને આરોગ્ય સંભાળ પ્રણાલીમાં એકીકરણ કરવા માટે માન્યતા આપવી જોઈએ, વૈજ્ઞાનિક રીતે મૂલ્યવાન બનાવવી જોઈએ.
નેશનલ ઈનોવેશન ફાઉન્ડેશન-ઈન્ડિયા (એનઆઈએફ) દેશની સ્વદેશી જ્ઞાન પ્રણાલીના રક્ષણ માટે અગ્રણી છે. NIF એ ઉત્કૃષ્ટ પરંપરાગત જ્ઞાન પ્રથાઓનો મોટો પૂલ ઉભો કર્યો હતો અને બૌદ્ધિક સંપદા [IP] અધિકારો દ્વારા આ જ્ઞાનને સંરક્ષિત કરાયું છે. આમાંની કેટલીક તકનીકો સામાજિક લાભ માટે ટેક્નોલોજીને સ્કેલ કરવાની તક ઊભી કરવા માટે IP સુરક્ષિત હતી.
આ આરોગ્ય પરંપરાઓને વૈજ્ઞાનિક પુરાવા સાથે સુરક્ષિત કરવાથી મોટા સામાજિક ધ્યેયો માટે અનૌપચારિક અને ઔપચારિક પ્રણાલી વચ્ચે જોડાણ વધારી શકાય છે.
22 ઓક્ટોબર 2024, NIF, ગાંધીનગરમાં સન્માન કાર્યક્રમ દરમિયાન ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાન ધારકોને સન્માનિત કરવામાં આવ્યા.
આ દિશામાં કામ કરતાં, ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ સાયન્સ એન્ડ ટેક્નોલોજી (DST)ની એક સ્વાયત્ત સંસ્થાએ નેશનલ ઇનોવેશન ફાઉન્ડેશન (NIF)ની હર્બલ પેટન્ટ અનુદાન સાથે 26 ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાન ધારકોને માન્યતા આપી. આ વાણિજ્યિક અને સામાજિક સાહસો માટે ટેક્નોલોજીના સ્કેલિંગમાં સુવિધા આપશે.
આ પ્રકારની જ્ઞાન સુરક્ષા અને માન્યતા વૈજ્ઞાનિક રીતે સાબિત થયેલી હર્બલ પ્રેક્ટિસને ટેક્નોલોજીની તૈયારીના સ્તરના સંદર્ભમાં આગળ વધારવા અને ઉદ્યોગ ભાગીદારી બનાવવા માટે મદદ કરી શકે છે. આ સહયોગી પ્રયાસો જાહેર આરોગ્યની ચિંતાઓ માટે સ્વદેશી ખર્ચ-અસરકારક ઉકેલો તરફનો માર્ગ મોકળો કરી શકે છે.
23 જુલાઈ, 2024નાં કાશ્મીર યુનિવર્સિટી, શ્રીનગરમાં સન્માન કાર્યક્રમ દરમિયાન ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાન ધારકો
આવી પહેલો ભારતના હર્બલ હેરિટેજ માટે મહત્વપૂર્ણ છે અને સ્થાયી પ્રેક્ટિસની નિર્ણાયક જરૂરિયાત પર ભાર મૂકે છે જે આર્થિક વૃદ્ધિ અને સમુદાયની સ્થિતિસ્થાપકતાને વધારી શકે છે. આ લક્ષણો સ્થાયી પ્રથાઓના વિકાસ તેમજ હર્બલ ઔષધીય ઉત્પાદનોના ફાર્માસ્યુટિકલ વિકાસ તરફનો માર્ગ મોકળો કરતી વખતે સ્વદેશી જ્ઞાનની સુરક્ષાના મહત્વને પ્રકાશિત કરે છે. આ ટેક્નોલોજીઓને પ્રોત્સાહિત કરવાથી આરોગ્ય પ્રણાલીને નવીન ઉપચારાત્મક/સહાયક ઉત્પાદનો સાથે પૂરક બનાવવામાં મદદ મળે છે.
AP/GP/JT
સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો : @PIBAhmedabad /pibahmedabad1964 /pibahmedabad pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com
(Release ID: 2068820)
Visitor Counter : 81