ਸਰਕਾਰ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਖਰੀਦ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਸਹਾਇਤਾ ਯੋਜਨਾ, ਸੂਖਮ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਲਈ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਾਰੰਟੀ ਯੋਜਨਾ, ਸੂਖਮ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਉਦਯੋਗ ਕਲੱਸਟਰ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਰਵਾਇਤੀ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੇ ਮੁੜ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਫੰਡ ਦੀ ਯੋਜਨਾ; ਨਵੀਨਤਾ, ਪੇਂਡੂ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਉੱਦਮਤਾ ਆਦਿ ਦੇ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਲਈ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪੀਐੱਮਈਜੀਪੀ ਦਾ ਫੋਕਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਵੇਂ ਸੂਖਮ ਉੱਦਮਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਨਾਲ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ 3 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉਦਯਮ ਅਤੇ ਉਦਯਮ ਅਸਿਸਟ ਪਲੇਟਫਾਰਮ (ਯੂਏਪੀ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:

 (ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ)

ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ	ਕੁੱਲ ਰਜਿਸਟਰਡ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ			ਰੁਜ਼ਗਾਰ
	ਉਦਯਮ	ਯੂਏਪੀ	ਕੁੱਲ	ਉਦਯਮ	ਯੂਏਪੀ	ਕੁੱਲ
2021-22	51.36	-	51.36	349.54	-	349.54
2022-23	72.33	13.32	85.66	446.95	133.25	460.27
2023-24	96.00	153.14	249.13	559.13	185.46	744.59

 

ਪਿਛਲੇ 3 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪੀਐੱਮਈਜੀਪੀ ਅਧੀਨ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:

ਸਾਲ	ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ	ਐੱਮਐੱਮ ਸਬਸਿਡੀ (ਰੁਪਏ)	ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ*	ਔਸਤ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਆਕਾਰ (ਲੱਖ ਰੁਪਏ)	ਕੁੱਲ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕਰਜ਼ਾ (ਰੁਪਏ)
ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2021-22	1,03,219	2,977.66	8,25,752	9.01	8,773.23
ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022-23	85,167	2,722.17	6,81,336	10.04	8,084.74
ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023-24	89,118	3,093.88	7,12,944	11.14	9,385.00

 

* ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਔਸਤ ਰੁਜ਼ਗਾਰ 8 ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।

ਉਦਯਮ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਉਦਯਮ ਅਸਿਸਟ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2021-22 ਦੌਰਾਨ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਗਏ 3.49 ਕਰੋੜ ਦੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023-24 ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ 7.44 ਕਰੋੜ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਔਸਤ ਸਾਲਾਨਾ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਉਤਪਾਦਨ 8 ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਰਬੀਆਈ ਦੁਆਰਾ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਨੂੰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਵੰਡ ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 2022-23 ਵਿੱਚ 16.97 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 22.04 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 2023-24, ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਵੱਧ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਵੰਡ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪੀਐੱਮਈਜੀਪੀ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸੂਖਮ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕਰਜ਼ਾ ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 2021-22 ਵਿੱਚ 8,773.23 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 2023-24 ਵਿੱਚ 9,385.00 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਯੂਨਿਟਾਂ ਅਤੇ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਕਦਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

1. ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਪੀਐੱਮਈਜੀਪੀ):

1. ਨਿਰਮਾਣ ਖੇਤਰ ਲਈ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਾਗਤ ਨੂੰ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਖੇਤਰ ਲਈ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 20 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

2. ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

3. ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਉਦਯੋਗਾਂ ਜਿਵੇਂ ਡੇਅਰੀ, ਪੋਲਟਰੀ, ਐਕੁਆਕਲਚਰ, ਕੀੜੇ (ਮੱਖੀਆਂ, ਰੇਸ਼ਮ ਆਦਿ) ਨੂੰ ਸਕੀਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

4. ਪੀਐੱਮਈਜੀਪੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਦੂਜੇ ਲੋਨ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪੀਐੱਮਈਜੀਪੀ / ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਉਤਪਤੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ/ ਮੁਦਰਾ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕੋਵਿਡ ਸਾਲ ਅਰਥਾਤ, ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 2020-21 ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 2021-22 ਨੂੰ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

5. 2 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਾਗਤ ਅਤੇ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਦੀ ਛੋਟੀ ਮਿਆਦ (5 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ) ਲਈ ਕੋਈ ਈਡੀਪੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।

1. 200 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਲਈ ਕੋਈ ਗਲੋਬਲ ਟੈਂਡਰ ਨਹੀਂ।

2. ਐੱਮਐੱਸਈਜ਼ ਲਈ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਾਰੰਟੀ ਸਕੀਮ: ਸੀਜੀਟੀਐੱਸਐੱਮਐੱਸਈ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸੂਖਮ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਲਈ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਾਰੰਟੀ ਫੰਡ ਟਰੱਸਟ (ਸੀਜੀਟੀਐੱਸਐੱਮਐੱਸਈ), ਐੱਮਐੱਸਈਜ਼ ਨੂੰ (01.04.2023 ਤੋਂ) ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਲਈ 85% ਤੱਕ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਕਵਰੇਜ ਦੇ ਨਾਲ 500 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸੀਮਾ ਤੱਕ ਜਮਾਨਤ ਮੁਕਤ ਕਰਜ਼ੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। 

3. ਗੈਰ-ਰਸਮੀ ਸੂਖਮ ਐਂਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ਿਜ਼ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਉਦਯਮ ਪੋਰਟਲ, ਉਦਯਮ ਅਸਿਸਟ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰਜਿਸਟਰਡ ਗੈਰ-ਰਸਮੀ ਸੂਖਮ ਐਂਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ਿਜ਼ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹੀ ਸੈਕਟਰ ਉਧਾਰ ਦੇ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੀ।

4. ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ 02.07.2021 ਤੋਂ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਚੂਨ ਅਤੇ ਥੋਕ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ।

5. ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈਜ਼ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਟੈਕਸ ਲਾਭ 3 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਵਧਾਏ ਗਏ ਹਨ।

6. 17.09.2023 ਨੂੰ "ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ" ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 18 ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਵਪਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹੁਨਰ ਸਿਖਲਾਈ, ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਸਹਾਇਤਾ ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਲਾਭ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸਹਾਇਤਾ। ਇਹ ਸਕੀਮ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਦਯਮ ਅਸਿਸਟ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਰਸਮੀ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ "ਉਦਮੀਆਂ" ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੇਗੀ।

ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੂਖਮ, ਲਘੂ ਅਤੇ ਦਰਮਿਆਨੇ ਉਦਯੋਗ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਸੁਸ਼੍ਰੀ ਸ਼ੋਭਾ ਕਰੰਦਲਾਜੇ ਨੇ ਅੱਜ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ।

 *****

ਐੱਮਜੀ / ਪੀਡੀ / ਐੱਸਕੇ/

(रिलीज़ आईडी: 2044482) आगंतुक पटल : 64