ਸਰਕਾਰ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਪੀਐੱਮਈਜੀਪੀ), ਖਰੀਦ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਸਹਾਇਤਾ (ਪੀਐੱਮਐੱਸ) ਯੋਜਨਾ, ਸੂਖਮ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਲਈ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਾਰੰਟੀ ਯੋਜਨਾ (ਸੀਜੀਐੱਸਐੱਮਐੱਸਈ), ਸੂਖਮ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਉਦਯੋਗ ਕਲੱਸਟਰ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਐੱਮਐੱਸਈਸੀਡੀਪੀ), ਰਵਾਇਤੀ ਉਦਯੋਗ ਦੀ ਸੁਰਜੀਤੀ ਲਈ ਫੰਡ ਦੀ ਯੋਜਨਾ (ਸਫੁਰਤੀ), ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ, ਪੇਂਡੂ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਉੱਦਮਤਾ (ਅਸਪਾਇਰ) ਆਦਿ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪੀਐੱਮਈਜੀਪੀ ਦਾ ਫੋਕਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਵੇਂ ਸੂਖਮ ਉੱਦਮਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਕੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਹੈ।

ਉਦਯਮ ਅਤੇ ਉਦਯਮ ਅਸਿਸਟ ਪਲੇਟਫਾਰਮ (ਯੂਏਪੀ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ 3 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:

ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ	ਕੁੱਲ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਰਜਿਸਟਰਡ			ਰੁਜ਼ਗਾਰ
	ਉਦਯਮ	ਯੂਏਪੀ	ਕੁੱਲ	ਉਦਯਮ	ਯੂਏਪੀ	ਕੁੱਲ
2021-22	51,36,236	-	51,36,236	3,49,54,072	-	3,49,54,072
2022-23	72,33,048	13,32,489	85,65,537	4,46,94,974	13,32,489	4,60,27,463
2023-24	95,99,941	1,53,13,518	2,49,13,459	5,59,13,216	1,85,46,114	7,44,59,330

 

ਪਿਛਲੇ 3 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪੀਐੱਮਈਜੀਪੀ ਅਧੀਨ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:

ਸਾਲ	ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ	ਐੱਮਐੱਮ ਸਬਸਿਡੀ (ਰੁ.)	ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ
ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2021-22	1,03,219	2,977.66	8,25,752
ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022-23	85,167	2,722.17	6,81,336
ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ  2023-24	89,118	3,093.88	7,12,944

 

ਉਦਯਮ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਉਦਯਮ ਅਸਿਸਟ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 2021-22 (3.49 ਕਰੋੜ) ਦੌਰਾਨ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 2023-24 ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ 7.44 ਕਰੋੜ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਔਸਤ ਸਾਲਾਨਾ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾਵਾਰ 7.4 ਲੱਖ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਰਬੀਆਈ ਦੁਆਰਾ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਨੂੰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਵੰਡ ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 2022-23 ਵਿੱਚ 16.97 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 2023-24 ਵਿੱਚ 22.04 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਵੱਧ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਵੰਡ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਯੂਨਿਟਾਂ ਅਤੇ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਕਦਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

1. ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਪੀਐੱਮਈਜੀਪੀ):

1. ਨਿਰਮਾਣ ਖੇਤਰ ਲਈ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਾਗਤ ਨੂੰ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਖੇਤਰ ਲਈ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 20 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

2. ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

3. ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਉਦਯੋਗਾਂ ਜਿਵੇਂ ਡੇਅਰੀ, ਪੋਲਟਰੀ, ਐਕੁਆਕਲਚਰ, ਕੀੜੇ (ਮੱਖੀਆਂ, ਰੇਸ਼ਮ, ਆਦਿ) ਨੂੰ ਸਕੀਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

4. ਪੀਐੱਮਈਜੀਪੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਦੂਜੇ ਲੋਨ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਪੀਐੱਮਈਜੀਪੀ/ਆਰਈਜੀਪੀ/ਮੁਦਰਾ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕੋਵਿਡ ਸਾਲ ਅਰਥਾਤ, ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2020-21 ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2021-22 ਨੂੰ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

5. 2 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਾਗਤ ਅਤੇ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਦੀ ਛੋਟੀ ਮਿਆਦ (5 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ) ਲਈ ਕੋਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਈਡੀਪੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।

1. ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਟਰਨਓਵਰ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਉੱਚ ਥ੍ਰੈਸ਼ਹੋਲਡ ਵਾਲੇ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਦੇ ਵਰਗੀਕਰਨ ਲਈ ਨਵੇਂ ਸੋਧੇ ਹੋਏ ਮਾਪਦੰਡ।

2. 200 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਲਈ ਕੋਈ ਆਲਮੀ ਟੈਂਡਰ ਨਹੀਂ।

3. ਐੱਮਐੱਸਈਜ਼ ਲਈ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਾਰੰਟੀ ਸਕੀਮ: ਸੀਜੀਐੱਸਐੱਮਐੱਸਈ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਮਾਈਕਰੋ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਲਈ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਾਰੰਟੀ ਫੰਡ ਟਰੱਸਟ, ਐੱਮਐੱਸਈਜ਼ ਨੂੰ 500 ਲੱਖ ਰੁਪਏ (01.04.2023 ਤੋਂ) ਤੱਕ ਦੀ  ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਲਈ 85% ਗਾਰੰਟੀ ਕਵਰੇਜ ਤੱਕ ਜਮਾਨਤ ਮੁਕਤ ਕਰਜ਼ੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

4. ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸੌਖ ਲਈ, ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਲਈ ਮੁਫਤ "ਉਦਯਮ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ"।

5. ਗੈਰ-ਰਸਮੀ ਸੂਖਮ ਐਂਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ਿਜ਼ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਪੋਰਟਲ, ਉਦਯਮ ਅਸਿਸਟ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰਜਿਸਟਰਡ ਆਈਐੱਮਈਜ਼ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹੀ ਸੈਕਟਰ ਉਧਾਰ ਦੇ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੀ।

6. ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ 02.07.2021ਤੋਂ ਪ੍ਰਚੂਨ ਅਤੇ ਥੋਕ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ।

7. ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈਜ਼ ਦੀ ਬੇਹਤਰੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਟੈਕਸ ਲਾਭ 3 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਵਧਾਏ ਗਏ ਹਨ।

8. ਵਸਤਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਐੱਮਐੱਸਈਜ਼ ਬਕਾਇਆ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਾਧਾਨ ਪੋਰਟਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ।

9. ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਅਤੇ ਐੱਮਐੱਸਐੱਮਈ ਨੂੰ ਹੈਂਡਹੋਲਡਿੰਗ ਸਮੇਤ ਈ-ਗਵਰਨੈਂਸ ਦੇ ਕਈ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਲਈ ਜੂਨ, 2020 ਵਿੱਚ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ "ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼" ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ। 

ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਸੂਖਮ, ਲਘੂ ਅਤੇ ਦਰਮਿਆਨੇ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਜੀਤਨ ਰਾਮ ਮਾਂਝੀ ਨੇ ਅੱਜ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ।

********

ਐੱਮਜੀ/ਪੀਡੀ/ਵੀਐੱਲ

(Release ID: 2042217)