10મા રાષ્ટ્રીય હાથશાળ દિવસની ઉજવણીને સમર્પિત પખવાડિયા સુધી ચાલનારું “વિરાસત” પ્રદર્શન શનિવાર, 3 ઓગસ્ટ, 2024ના રોજ જનપથના હેન્ડલૂમ હાટ ખાતે શરૂ થયું. નેશનલ હેન્ડલૂમ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન લિમિટેડ (NHDC) ભારત સરકારના કાપડ મંત્રાલયના નેજા હેઠળ હેન્ડલૂમ એક્સ્પોનું આયોજન કરી રહ્યું છે. જે 16મી ઓગસ્ટ, 2024ના રોજ પૂર્ણ થશે.

શ્રેણી "વિરાસત" - "એક્સક્લુઝિવ હેન્ડલૂમ એક્સ્પો" એ રાષ્ટ્રીય હેન્ડલૂમ દિવસની આસપાસના પાછલા વર્ષ દરમિયાન યોજાયેલી ઉજવણીનો સિલસિલો છે. આ વર્ષે 10મો રાષ્ટ્રીય હેન્ડલૂમ દિવસ 7મી ઓગસ્ટના રોજ ઉજવવામાં આવશે. આ ઇવેન્ટ હેન્ડલૂમ અને હેન્ડીક્રાફ્ટની ભવ્ય પરંપરા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. તે હેન્ડલૂમ વણકરો અને કારીગરોને બજાર જોડાણ પણ પ્રદાન કરે છે.

આ પ્રદર્શન સવારે 11 થી રાત્રે 8 વાગ્યા સુધી લોકો માટે ખુલ્લું રહેશે. પ્રદર્શનમાં ભારતના કેટલાક વિદેશી સ્થળોએથી દોરવામાં આવેલી હેન્ડલૂમ પ્રોડક્ટ્સ ડિસ્પ્લે અને વેચાણ માટે હતી.

ઈવેન્ટ દરમિયાન, હેન્ડલૂમ હાટ ખાતે ઘણી પ્રવૃત્તિઓનું આયોજન કરવામાં આવશે જેમ કે હેન્ડલૂમ વણકર અને કારીગરો માટે 75 સ્ટોલ સીધા ઉત્પાદનોનું છૂટક વેચાણ, ભારતના ઉત્કૃષ્ટ હેન્ડલૂમનું ક્યુરેટેડ થીમ પ્રદર્શન, કુદરતી રંગો, કસ્તુરી કપાસ, ડિઝાઇન અને નિકાસ, લાઈવ લૂમ પર વર્કશોપ. પ્રદર્શન, ભારતના લોકનૃત્યો, સ્વાદિષ્ટ પ્રાદેશિક ભોજન વગેરે.

માનનીય પ્રધાનમંત્રીએ મન કી બાત (112મો એપિસોડ) દરમિયાન પ્રશંસા કરી હતી કે હેન્ડલૂમ કારીગરોનું કામ દેશના ખૂણે-ખૂણે ફેલાયેલું છે અને જે રીતે હેન્ડલૂમ પ્રોડક્ટ્સે લોકોના હૃદયમાં પોતાનું સ્થાન બનાવ્યું છે તે ખૂબ જ સફળ, જબરદસ્ત છે. સાથે જ તેમણે સ્થાનિક ઉત્પાદોની સાથે ફોટો સોશિયલ મીડિયા પર હેશટેગ '#MyProductMyPride' સાથે ફોટા અપલોડ કરવાનો આગ્રહ કર્યો.

7મી ઓગસ્ટ, 1905ના રોજ શરૂ થયેલી સ્વદેશી ચળવળએ સ્વદેશી ઉદ્યોગોને અને ખાસ કરીને હેન્ડલૂમ વણકરોને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. 2015માં, ભારત સરકારે દર વર્ષે 7મી ઓગસ્ટને રાષ્ટ્રીય હેન્ડલૂમ દિવસ તરીકે ઉજવવાનું નક્કી કર્યું.

પ્રથમ રાષ્ટ્રીય હેન્ડલૂમ દિવસ 7મી ઓગસ્ટ 2015ના રોજ માનનીય પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા ચેન્નાઈમાં યોજાયો હતો. આ દિવસે, હેન્ડલૂમ વણાટ સમુદાયનું સન્માન કરવામાં આવે છે અને આ દેશના સામાજિક-આર્થિક વિકાસમાં આ ક્ષેત્રના યોગદાનને ઉજાગર કરવામાં આવે છે. આપણા હાથશાળના વારસાને બચાવવા અને હેન્ડલૂમ વણકરો અને કામદારોને વધુ તકો સાથે સશક્ત બનાવવાના સંકલ્પને પુનઃપુષ્ટ કરવામાં આવે છે. સરકાર હાથશાળ ક્ષેત્રના ટકાઉ વિકાસને સુનિશ્ચિત કરવાનો પ્રયાસ કરે છે જેથી કરીને અમારા હેન્ડલૂમ વણકરો અને કામદારોને આર્થિક રીતે સશક્ત બનાવી શકાય અને તેમની ઉત્કૃષ્ટ કારીગરી પર ગર્વ અનુભવાય.

હેન્ડલૂમ ક્ષેત્ર આપણા દેશના સમૃદ્ધ અને વૈવિધ્યસભર સાંસ્કૃતિક વારસાનું પ્રતીક છે. ભારતનું હેન્ડલૂમ ક્ષેત્ર પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ રીતે 35 લાખ લોકોને રોજગારી આપે છે જે દેશમાં કૃષિ ક્ષેત્ર પછી બીજા નંબરે છે. હેન્ડલૂમ વણાટની કળા તેની સાથે જોડાયેલ પરંપરાગત મૂલ્યો ધરાવે છે અને દરેક પ્રદેશમાં ઉત્કૃષ્ટ જાતો છે. બનારસી, જામદાની, બાલુચારી, મધુબની, કોસા, ઇક્કત, પટોળા, ટસર સિલ્ક, મહેશ્વરી, મોઇરાંગ ફી, બાલુચારી, ફુલકારી, લહેરિયા, ખંડુઆ અને ટાંગાલિયા જેવા ઉત્પાદનોની વિશિષ્ટતા વિશ્વભરના ગ્રાહકોને વિશિષ્ટ વણાટ સાથે ડિઝાઇન અને પરંપરાગત પ્રધાનતત્ત્વની સાથે આકર્ષિત કરે છે.

ભારત સરકારે ઉત્પાદનોની વિશિષ્ટતાને ઉજાગર કરવા ઉપરાંત ઉત્પાદનોને પ્રોત્સાહિત કરવા અને તેમને એક અલગ ઓળખ આપવા માટે શૂન્ય ખામીઓ અને પર્યાવરણ પર શૂન્ય અસર સાથે ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા ઉત્પાદનોના બ્રાન્ડિંગ માટે હેન્ડલૂમ માટેની વિવિધ યોજનાઓ શરૂ કરી છે. તે ખરીદનાર માટે ગેરંટી પણ આપે છે કે જે ઉત્પાદન ખરીદવામાં આવી રહ્યું છે તે ખરેખર હસ્તકલા છે. પ્રદર્શનમાં આવેલા તમામ પ્રદર્શકોને તેમના ઉત્કૃષ્ટ ઉત્પાદનો પ્રદર્શિત કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવ્યા છે અને આ રીતે હેન્ડલૂમ ઉત્પાદનો અને હેન્ડલૂમ સમુદાયની કમાણી માટે બજાર સુધારવાનો હેતુ છે.

AP/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com