ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਅੱਜ ਕੋਚੀ, ਕੇਰਲ ਵਿਖੇ 4,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ। ਅੱਜ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਚੀਨ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਲਿਮਿਟਿਡ (ਸੀਐੱਸਐੱਲ) ਵਿੱਚ ਨਿਊ ਡ੍ਰਾਈ ਡੌਕ (ਐੱਨਡੀਡੀ), ਸੀਐੱਸਐੱਲ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਸੁਵਿਧਾ (ਆਈਐੱਸਆਰਐੱਫ) ਅਤੇ ਪੁਥੁਵਿਪੀਨ, ਕੋਚੀ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਆਇਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਲਿਮਿਟਿਡ ਦਾ ਐੱਲਪੀਜੀ ਆਯਾਤ ਟਰਮੀਨਲ (New Dry Dock (NDD) at Cochin Shipyard Limited (CSL), International Ship Repair Facility (ISRF) of CSL, and LPG Import Terminal of Indian Oil Corporation Limited at Puthuvypeen, Kochi) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪੋਰਟਸ (ਪੋਰਟਸ), ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਅਤੇ ਇਨਲੈਂਡ ਵਾਟਰਵੇਜ਼ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਮਰੱਥਾ ਸਿਰਜਣ ਅਤੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰਤਾ ਦੇ ਲਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਵਿਜ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਰੂਪ ਹਨ। 

ਪੋਰਟਸ, ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਟਰਵੇਅਜ਼ ਅਤੇ ਆਯੂਸ਼ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਸਰਬਾਨੰਦ ਸੋਨੋਵਾਲ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਅੱਜ ਇੱਥੇ CSL ਵਿਖੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਸਮੇਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਾਲ (Amrit Kaal) ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ‘ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ’ (‘Viksit Bharat’) ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਰਾਜ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ‘ਤੇ ਬਲ ਦਿੱਤਾ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਮ੍ਰਿੱਧੀ ਵਿੱਚ ਪੋਰਟਸ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹੁਣ ਪੋਰਟਸ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਪਰਿਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨਵੇਂ ਕਦਮ ਉਠਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਟ੍ਰੇਡ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ (major center) ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਸੇ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਕੋਚੀ ਜਿਹੇ ਬੰਦਰਗਾਹ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਜੁਟੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਗਰਮਾਲਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (Sagarmala Project) ਦੇ ਤਹਿਤ ਬੰਦਰਗਾਹ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ, ਬੰਦਰਗਾਹ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਪੋਰਟਸ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। 

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਜ ਕੋਚੀ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਬੜੇ ਡ੍ਰਾਈ ਡੌਕ ਦਾ ਉਲੇਖ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ, ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਅਤੇ ਐੱਲਪੀਜੀ ਆਯਾਤ ਟਰਮੀਨਲ (shipbuilding, ship repairing and LPG import terminal) ਜਿਹੇ ਕਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਭੀ ਕੇਰਲ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਗਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੋਚੀ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਦੇ ਨਾਲ ‘ਮੇਡ ਇਨ ਇੰਡੀਆ’ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ਆਈਐੱਨਐੱਸ ਵਿਕ੍ਰਾਂਤ (INS Vikrant) ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਭੀ ਉਲੇਖ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਵੀਆਂ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧ ਜਾਣਗੀਆਂ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 10 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੋਰਟਸ (ਪੋਰਟਸ), ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਟਰਵੇਜ਼ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੁਧਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪੋਰਟਸ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਅਵਸਰ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਮਲਾਹਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਲਾਹਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ 140 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਨਲੈਂਡ ਵਾਟਰਵੇਜ਼ ਦੇ ਉਪਯੋਗ ਨਾਲ ਯਾਤਰੀ ਅਤੇ ਕਾਰਗੋ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਨੂੰ ਬੜਾ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਬਕਾ ਪ੍ਰਯਾਸ (Sabka Prayas) ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਪਰਿਣਾਮ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਪੋਰਟਸ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 10 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਸਲਾਨਾ ਵਾਧਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਯਾਦ ਦਿਵਾਇਆ ਕਿ 10 ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੋਰਟਸ ‘ਤੇ ਕਾਫੀ ਲੰਬਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਤਾਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਲਗਦਾ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਸਥਿਤੀ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਟਰਨਅਰਾਊਂਡ ਸਮੇਂ(ship-turnaround time) ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਈ ਵਿਕਸਿਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। 

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜੀ-20 ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ (India’s G20 Presidency) ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ-ਯੂਰੋਪ ਆਰਥਿਕ ਕੌਰੀਡੋਰ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, “ਦੁਨੀਆ ਗਲੋਬਲ ਟ੍ਰੇਡ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣ ਰਹੀ ਹੈ।” ਸ਼੍ਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੱਧ ਪੂਰਬ-ਯੂਰੋਪ ਆਰਥਿਕ ਕੌਰੀਡੋਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਟਵਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇ ਕੇ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ (Viksit Bharat) ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਏਗਾ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਮੁੰਦਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਾਲ ਵਿਜ਼ਨ (Maritime Amrit Kaal Vision )ਦਾ ਭੀ ਉਲੇਖ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ (Viksit Bharat) ਦੇ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕੌਸ਼ਲ (India’s maritime prowess) ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰੋਡਮੈਪ ਪ੍ਰਸਤੁਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮੈਗਾ ਪੋਰਟਸ (mega ports) ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ (shipbuilding and ship-repairing) ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਯਾਸਾਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਵਾਂ ਡ੍ਰਾਈ ਡੌਕ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੌਰਵ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਕੇਵਲ ਬੜੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ (big vessels) ਨੂੰ ਉਤਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕੇਗਾ ਬਲਕਿ ਇੱਥੇ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਦਾ ਕੰਮ( shipbuilding and ship repair work) ਭੀ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇਗਾ, ਪਰਿਣਾਮਸਰੂਪ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਦੀ ਭੀ ਬੱਚਤ ਹੋਵੇਗੀ।

ਕੋਚੀਨ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਲਿਮਿਟਿਡ (ਸੀਐੱਸਐੱਲ), ਕੋਚੀ ਦੇ ਵਰਤਮਾਨ ਪਰਿਸਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1,799 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਨਿਰਮਿਤ ਨਿਊ ਡ੍ਰਾਈ ਡੌਕ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਹੈ, ਜੋ ਨਿਊ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕੌਸ਼ਲ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ। 75/60 ਮੀਟਰ ਦੀ ਚੌੜਾਈ, 13 ਮੀਟਰ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਅਤੇ 9.5 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਦੇ ਡ੍ਰਾਫਟ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ 310 ਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਸਪੇਸਡ ਡ੍ਰਾਈ ਡੌਕ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਬੜੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਡ੍ਰਾਈ ਡੌਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗ੍ਰਾਊਂਡ ਲੋਡਿੰਗ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 70,000 ਟਨ ਵਿਸਥਾਪਨ ਤੱਕ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਵਿਮਾਨ ਵਾਹਕ (aircraft carriers) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੜੇ ਵਣਜਕ ਜਹਾਜ਼ਾਂ (large commercial vessels) ਜਿਹੇ ਰਣਨੀਤਕ ਅਸਾਸਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੇ ਲਈ ਉੱਨਤ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜੇਗੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਸਹੂਲਤ (ISRF) ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਕਸਤ ਸ਼ੁੱਧ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਹੈ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਉਦਯੋਗ ਦੀ 25% ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਜੋੜੇਗਾ। ₹970 ਕਰੋੜ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਇਹ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਮੁਰੰਮਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲਾਵ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ISRF ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 80 ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾਏਗਾ। ਵਿਲਿੰਗਡਨ ਆਈਲੈਂਡ, ਕੋਚੀ ਵਿਖੇ ਕੋਚੀਨ ਪੋਰਟ ਅਥਾਰਟੀ ਦੀ 42 ਏਕੜ ਲੀਜ਼ 'ਤੇ ਦਿੱਤੀ ਜਗ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ, ISRF CSL ਦੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਹੱਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਦਲੇਗਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਲੱਸਟਰ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਮੈਰੀਟਾਈਮ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ।

ਆਈਓਸੀਐੱਲ ਲਈ ਅੱਜ ਪੁਥੁਵੀਪੀਨ, ਕੋਚੀ ਵਿਖੇ 3.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਕ੍ਰਾਸ ਕੰਟਰੀ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਰਾਹੀਂ ਮਲਟੀ-ਯੂਜ਼ਰ ਲਿਕਵਿਡ ਟਰਮੀਨਲ ਜੇਟੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਐਲਪੀਜੀ ਆਯਾਤ ਟਰਮੀਨਲ ਦਾ ਵੀ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 15400 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਭੰਡਾਰਣ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਟਰਮੀਨਲ ਦਾ ਟੀਚਾ 1.2 MMTPA ਦੇ ਟਰਨਓਵਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਟਰਮੀਨਲ ਸੜਕ ਅਤੇ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਦੁਆਰਾ ਐਲਪੀਜੀ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੇਰਲ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਬੋਟਲਿੰਗ ਪਲਾਂਟਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ LPG ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾ ਕੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਊਰਜਾ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਧਾਏਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਲੱਖਾਂ ਘਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਸੁਲਭ ਅਤੇ ਸਸਤੀ ਊਰਜਾ (accessible & affordable energy) ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇਗਾ।

ਇਸ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ, ਸ਼੍ਰੀ ਸੋਨੋਵਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅੱਜ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਇਹਨਾਂ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਦਿਨ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸ਼੍ਰੀ ਮੋਦੀ ਜੀ ਦੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣਗੇ ਬਲਕਿ ਕੇਰਲ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵਿਕਾਸ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ  ਦੇ ਵਧੀਆ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ। 'ਸਬ ਕਾ ਸਾਥ, ਸਬ ਕਾ ਵਿਕਾਸ' ਦਾ ਅਸਲ ਅਰਥ ਇਹ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਣ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ, ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹਨ। ਕੋਚੀ, ਜਿਸਦਾ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ, ਘਰੇਲੂ ਮੁੱਲ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਗਭਗ 4000 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ MSME, ਸਹਾਇਕ ਉਦਯੋਗਾਂ, ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ, ਆਵਾਜਾਈ, ਬੈਂਕਿੰਗ, ਬੀਮਾ, ਪ੍ਰਾਹੁਣਚਾਰੀ ਵਿੱਚ ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਗੁਣਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋਵੇਗਾ। ਆਦਿ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰਬਪੱਖੀ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕੋਚੀਨ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਵੀ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦਾ ਟੀਚਾ 2028 ਤੱਕ ਇਸ ਦੇ ਟਰਨਓਵਰ ਨੂੰ ਦੁੱਗਣਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸਾਲਾਨਾ 18 ਹਜ਼ਾਰ ਟਨ CO₂ ਨਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦੇ ਨਾਲ ₹150 ਕਰੋੜ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਲੌਜਿਸਟਿਕ ਬੱਚਤ ਕਰੇਗਾ। . ਐਲਪੀਜੀ ਆਯਾਤ ਟਰਮੀਨਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਪੜਾਅ ਦੌਰਾਨ 3.7 ਲੱਖ ਮੈਨ-ਦਿਨ ਵੀ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਪੜਾਅ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ 19,800 ਮੈਨ-ਡੇ ਹੋਣਗੇ।"

ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ 'ਸਬਕਾ ਸਾਥ, ਸਬਕਾ ਵਿਕਾਸ' ਦੇ ਵਿਜ਼ਨ ਅਤੇ 2047 ਤੱਕ ਵਿਕਸ਼ਿਤ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸੰਪੰਨ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਨ। ਮੈਰੀਟਾਈਮ ਇੰਡੀਆ ਵਿਜ਼ਨ 2030 ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਅੰਦਰ (MIV), ਭਾਰਤ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਟੌਪ ਦੇ 10 ਗਲੋਬਲ ਰੈਂਕਿੰਗ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਮੈਰੀਟਾਈਮ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਾਲ ਵਿਜ਼ਨ 2047 ਵਿੱਚ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਟੀਚਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਟੀਚਾ ਕੋਚੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਲੱਸਟਰ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨ ਸ਼ਿਪ ਲਈ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਹੱਬ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਗ੍ਰੀਨ ਟੱਗ ਟਰਾਂਜਿਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (GTTP) ਦੇ ਨਾਲ ਉੱਚਾ ਚੁੱਕਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਣਨੀਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਮੁੰਦਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਾਲ ਵਿਜ਼ਨ 2047 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਮੰਤਰਾਲਾ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ, ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ 2047 ਤੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਟੌਪ ਦੇ ਪੰਜ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਟਨ ਭਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 50,000 ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ ਨਾਲ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 45,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, “ਪ੍ਰਧਾਨ ਮਤੰਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਜੀ ਦੀ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਕਾਲ ਵਿਜ਼ਨ, 2047 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਟੌਪ ਪੰਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਜਹਾਜ਼-ਨਿਰਮਾਣ, ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਟਨ ਭਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਠੋਸ ਪ੍ਰਯਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਾਨੂੰ 50,000 ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 45,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਆਤਮਨਿਰਭਰ  ਬਣਨ ਦੇ ਪ੍ਰਯਾਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤੀ ਝੰਡੇ ਵਾਲੇ ਬੇੜੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਸਾਡੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਯਥਾਸੰਭਵ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਨੂੰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਸੁੰਸਗਤ ਮਾਸਟਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਟਨੇਜ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਾਲੇ ਵਿੱਤ ਪੋਸ਼ਣ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲੇਗਾ। ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਲੰਬੀ ਮਿਆਦ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਿਕਾਸ ਫੰਡ (ਐੱਮਡੀਐੱਫ) ਵੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਨਾਰਵੇ ਵਿੱਚ ਆਟੋਨੋਸਸ਼ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਬਾਰਗੇਜ਼ ਦੀ ਸਫ਼ਲ ਡਿਲਵਰੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸੀਐੱਸਐੱਲ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕੈਟਾਮਾਰਨ, ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਫਿਊਲ ਸੈਲ ਫੈਰੀ ਆਦਿ ਜਿਹੇ ਨੈਕਸਟ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਗ੍ਰੀਨ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਜਿਹੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀਐੱਸਐੱਲ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਮੁੰਦਰੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਉਥਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ।

ਇਸ ਅਵਸਰ ‘ਤੇ ਕੇਰਲ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ, ਸ਼੍ਰੀ ਆਰਿਫ ਮੋਹੰਮਦ ਖਾਨ, ਕੇਰਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਪਿਨਾਰਾਈ ਵਿਜਯਨ, ਕੇਂਦਰੀ ਪੋਰਟ, ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਟਰਵੇਅਜ਼ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀ ਸ਼ਾਂਤਨੂ ਠਾਕੁਰ, ਪੋਰਟ, ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਟਰਵੇਅਜ਼ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼੍ਰੀਪਦ ਨਾਇਕ ਵੀ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।

ਇਹ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ , ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 93ਕੇ ਟੈਂਕਰ ਅਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕ੍ਰਾਂਤ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਸੀਐੱਸਐੱਲ ਪੂਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕਮਾਤਰ ਯਾਰਡ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੀਐੱਸਐੱਲ ਦੇ ਕੋਲ ਨੈਕਸਟ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਗ੍ਰੀਨ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕੈਟਾਮਾਰਨ, ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਫਿਊਲ ਸੈਲ ਫੈਰੀ ਆਦਿ ਦੀ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਹੈ।

ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਗਤੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰੇਗੀ। ਆਪਣੇ ਗ੍ਰੀਨ ਵੈਸਲਜ਼ ਟਰਾਂਜਿਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸੀਐੱਸਐੱਲ ਆਈਡਬਲਿਊਏਆਈ ਦੇ ਲਈ 8 ਗ੍ਰੀਨ ਵੈਸਲਜ਼ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2 ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਡਿਲੀਵਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਨੂੰ ਨਿਯਤ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਡਿਲੀਵਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤਕਰਤਾ(repairer)ਵਜੋਂ ਸੀਐੱਸਐੱਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਤੱਟ ‘ਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਕਲੱਸਟਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਉਂਟੀ ਦੀ ਪਹਿਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੀਐੱਸਐੱਲ ਦੀ ਨਵੀਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਸੁਵਿਧਾ ਕੋਚੀ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਕਲੱਸਟਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋਵੇਗੀ।

ਪੋਰਟਸ, ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਟਰਵੇਅਜ਼ ਮੰਤਰਾਲਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਆਗਾਮੀ ਜਹਾਜ਼ ਵਰਗ ਲਈ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਮੁਰੰਮਤ ਵਿੱਚ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਮੁਰੰਮਤ ਵਿੱਚ ਉਤਕ੍ਰਿਸ਼ਟਤਾ ਕੇਂਦਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੇਤਰ ਲਈ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੋਚੀ, ਚੇਨੱਈ ਅਤੇ ਮੁੰਬਈ ਜਿਹੇ ਰਣਨੀਤਕ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਕਲੱਸਟਰ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਮੰਤਰਾਲਾ ਭਾਰਤੀ ਨਾਵਿਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਸਿੱਖਿਆ, ਖੋਜ ਅਤੇ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ।

ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਪੋਰਟ, ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਟਰਵੇਅਜ਼ ਮੰਤਰਾਲਾ ‘ਫ੍ਰੀ ਟਰੇਡ ਵੇਅਰਹਾਊਸਿੰਗ ਜ਼ੋਨ’ (ਐੱਫਟੀਡਬਲਿਊਜੈਡ) ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਢਿੱਲ ਦੇਣ, ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਲਈ ਆਯਾਤ ਸਮਗੱਰੀ ‘ਤੇ ਕਸਟਮ  ਛੂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ, ਸ਼ਿਪਯਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁਫ਼ਤ ਵਪਾਰ ਡਿਪੋ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ, ਸਹਾਇਕ ਪਾਰਟੀਆਂ, ਵਪਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਉੱਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੀਨਦਿਆਲ ਪੋਰਟ ਅਥਾਰਿਟੀ, ਕਾਂਡਲਾ ਦੁਆਰਾ ਵਾਡੀਨਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਸੁਵਿਧਾ ਲਈ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਚਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਤਕਨੀਕੀ-ਆਰਥਿਕ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਮੁੰਬਈ-ਗੁਜਰਾਤ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਰੰਮਤ ਨੂੰ ਗਤੀ ਦੇਣਾ ਹੈ।

**** 

ਐੱਮਜੇਪੀਐੱਸ/ਐੱਨਐੱਸਕੇ