২০২৩ত উত্তৰ-পূব উন্নয়ন মন্ত্ৰালয়ৰ সাফল্য

১) ড'নাৰ মন্ত্ৰালয়/এন ই চিৰ আঁচনিৰ বাবে সংশোধিত নিৰ্দেশনা জাৰি

মন্ত্ৰালয়ে শেহতীয়া প্ৰযুক্তি আৰু উত্তম পদ্ধতিসমূহ ফলপ্ৰসু কৰিবলৈ নিজৰ আঁচনিসমূহ সুশৃংখলিত কৰিছে আৰু সময়ভিত্তিক অনুমোদন প্ৰক্ৰিয়াৰ সৈতে বিশদ সুসংহত নিৰ্দেশনা জাৰি কৰিছে।

কেবিনেটে ২০২২-২৩ চনৰ পৰা ২০২৫-২৬ চনলৈকে ৮১৩৯.৫০ কোটি অনুমোদিত ব্যয়ৰে দুটা উপাদান অৰ্থাৎ উত্তৰ-পূব বিশেষ আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন আঁচনি-পথ আৰু উত্তৰ-পূব বিশেষ আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন আঁচনি-পথৰ বাহিৰে অন্য আন্তঃগাঁথনি (অ’টিআৰআই) সহ উত্তৰ-পূব বিশেষ আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন আঁচনি (NESIDS)অনুমোদন জনাইছে। এই আঁচনিখন হৈছে ১০০ শতাংশ কেন্দ্ৰীয় পুঁজিৰ দ্বাৰা আবণ্টিত আঁচনি।

কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটে ২০২২-২৩ চনৰ পৰা ২০২৫-২৬ চনলৈকে মুঠ ৩২০২.৭ কোটি টকা ব্যয়ৰে ‘এন ই চিৰ আঁচনি’ অব্যাহত ৰখাত অনুমোদন জনাইছিল। বিশদ আলোচনা আৰু পৰামৰ্শৰ অন্তত ২১.০৮.২০২৩ তাৰিখে “এন ই চিৰ আঁচনি”ৰ বাবে নতুন নিৰ্দেশনা জাৰি কৰা হৈছে।

২১.০৮.২০২৩ তাৰিখে জাৰি কৰা উত্তৰ-পূব পিএম-ডিভাইনৰ বাবে প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ উন্নয়ন পদক্ষেপৰ সংশোধিত নিৰ্দেশনা ১২.১০.২০২২ৰ পৰা কাৰ্যকৰী হ’ব আৰু এই নিৰ্দেশনাই পিএম-ডিভাইনৰ সকলো প্ৰকল্প নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। “যিকোনো সমস্যা সমাধানৰ বাবে যোগ্য কৰ্তৃপক্ষৰ অনুমোদন নোহোৱালৈকে পূৰ্বৰ নিৰ্দেশনা (২৯.০৮.২০২২)ৰ অধীনত গ্ৰহণ কৰা ব্যৱস্থাও ১২.১০.২০২২ৰ পৰা নতুন নিৰ্দেশনাৰ অধীনত থাকিব।”

২) ড'নাৰ মন্ত্ৰালয়/এন ই চিৰ আঁচনিৰ অধীনত হোৱা কৃতিত্ব

(i) উত্তৰ-পূবৰ বাবে প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ উন্নয়নমূলক পদক্ষেপ (PM-DIVE)

কেন্দ্ৰীয় বাজেট ২০২২-২৩ত ১০০ শতাংশ কেন্দ্ৰীয় পুঁজিৰে কেন্দ্ৰীয় খণ্ডৰ নতুন আঁচনি হিচাপে ঘোষণা কৰা হয় আৰু ২০২২ চনৰ ১২ অক্টোবৰত কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটক অনুমোদন প্ৰদান কৰা হয় ২০২৫-২৬ চনলৈকে ৪ বছৰৰ বাবে মুঠ ৬,৬০০ কোটি টকা ব্যয়ৰ বাবে অনুমোদন জনোৱা হৈছিল। পি এম ডিভাইন আঁচনিৰ বিশদ নিৰ্দেশনা ২০২৩ চনৰ ২১ আগষ্টত প্ৰকাশ কৰা হয়।

পি এম-দিভাইন আঁচনিৰ উদ্দেশ্যসমূহ হ’ল- (i) পি এম গতি শক্তিৰ সৈতে সংগতি ৰাখি আন্তঃগাঁথনিৰ বাবে পুঁজিৰ ব্যৱস্থা কৰা; (ii) এন ই আৰৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি সামাজিক উন্নয়ন প্ৰকল্পসমূহক সহায় কৰা; (iii) যুৱক-যুৱতী আৰু মহিলাসকলৰ বাবে জীৱিকাৰ কাৰ্য্যকলাপ সক্ষম কৰা; আৰু (iv) বিভিন্ন খণ্ডৰ উন্নয়নৰ ব্যৱধানসমূহ পূৰণ কৰা।

২৬.১২.২০২৩ তাৰিখলৈকে ৮৫৫.৮৫ কোটি মূল্যৰ ৯ টা প্ৰকল্পত অনুমোদন প্ৰদান কৰা হৈছে আৰু ৩১৩৮.৬৮ কোটি মূল্যৰ ১৪টা প্ৰকল্প অনুমোদনৰ পৰামৰ্শ প্ৰদান কৰা হৈছে। ইয়াৰ উপৰিও পিএম ডিভাইনৰ অধীনত নীতিগতভাৱে ৯৮৩.০৫ কোটি টকাৰ ১২টা প্ৰকল্পৰ পৰামৰ্শ (নিৰ্বাচিত) প্ৰদান কৰা হৈছে।

ii) উত্তৰ-পূবৰ বিশেষ আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন আঁচনি (পথ)

 ২০১৭-১৮ বৰ্ষৰ ভিতৰত উত্তৰ-পূব বিশেষ আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন আঁচনিয়ে (NESIDS) অনুমোদন লাভ কৰি ৩১.০৩.২০২২ পৰ্যন্ত কাৰ্যকৰী কৰা হয়। ০১.৪.২০২০ তাৰিখৰ পৰা এন ই এছ আই ডি এছৰ সম্প্ৰসাৰণ প্ৰক্ৰিয়াৰ সময়ত পূৰ্বৰ এন ই এছ আই ডিএছক তলত দিয়া দুটা উপাদানত পুনৰ সংগঠিত কৰা হৈছে ।

এন ই এছ আই ডি এছ  (পথ)

এই উপাদানটোৱে ইয়াৰ পূৰ্বে থকা তলত দিয়া আঁচনিসমূহৰ অধীনত অনুমোদিত (কিন্তু এতিয়াও সম্পূৰ্ণ হোৱা নাই) প্ৰকল্পসমূহক সামৰি লয়:

(ক) উত্তৰ-পূব পথ খণ্ড উন্নয়ন আঁচনি (এন ই আৰ এছ ডি এছ)

 (খ)  এনইএছআইডিএছৰ পথ/সেতু প্ৰকল্প।

আঁচনিখনৰ লক্ষ্য হৈছে পথ নিৰ্মাণত নিৰ্দিষ্ট আন্তঃবিত্তীয় সাহায্য প্ৰদান কৰা (যিবোৰ চৰকাৰৰ আন কোনো মন্ত্ৰালয়/বিভাগ যেনে এমঅআৰটিএইছ, ডিঅ'আৰডি, বিআৰঅ' আদিৰ অধীনত সামৰি লোৱা হোৱা নাই) কিন্তু (ক) দূৰৱৰ্তী স্থানলৈ প্ৰৱেশৰ ব্যৱস্থা; (খ) বজাৰত প্ৰৱেশৰ ব্যৱস্থা  (গ) সুৰক্ষাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয়।

এই পৰ্যন্ত ৫৫২.৬৩ কোটি টকাৰ ১০টা প্ৰকল্প অনুমোদন জনোৱা হৈছে আৰু ১৮২.৫৪ কোটি টকাৰ ৩টা প্ৰকল্প অনুমোদনৰ বাবে বাছনি কৰা হৈছে। ইয়াৰ উপৰিও এনইএছআইডিএছৰ(পথ)ৰ অধীনত ১৪৫২.৮৭ কোটি টকাৰ ২১টা প্ৰকল্প নিৰ্বাচনৰ বাবে পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে।

(iii) উত্তৰ-পূবৰ বিশেষ আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন আঁচনি (পথৰ আন্তঃগাঁথনিৰ বাহিৰে)

এনইএছআইডিএছ (অটিআৰআই) উপাদানত ইয়াৰ পূৰ্বৰ আঁচনিসমূহৰ অধীনত অনুমোদিত (কিন্তু এতিয়াও সম্পূৰ্ণ হোৱা নাই) প্ৰকল্পসমূহ তলত দিয়া ধৰণে অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে:

(ঝ) চৰকাৰৰ কিছুমান আঁচনিৰ বাবে আবণ্টিত ধনৰ কেন্দ্ৰীয় পুল (এনএলচিপিআৰ)

(ii) উত্তৰ-পূবৰ বিশেষ আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন আঁচনি

(iii) পাহাৰীয়া অঞ্চল উন্নয়ন কাৰ্যসূচী

এনইএছআইডিএছ (অ’টিআৰআই)ৰ অধীনত ১৮৪৮৮.৯৪ কোটি টকাৰ মুঠ ১৫৪৮টা প্ৰকল্প অনুমোদিত হৈছে, ইয়াৰে ১১২৫০.৮৩ কোটি টকাৰ ১০৯৮টা প্ৰকল্প সম্পূৰ্ণ হৈছে আৰু ৭২৩৮.০৪ কোটি টকাৰ ৪৫০টা প্ৰকল্প চলি আছে।

(iv) উত্তৰ-পূব পৰিষদৰ আঁচনি

ভাৰত চৰকাৰৰ সম্পূৰ্ণ পুঁজিৰে “উত্তৰ-পূব পৰিষদৰ আঁচনি (এন ই চি)” নামৰ এখন কেন্দ্ৰীয় খণ্ডৰ আঁচনি দশম বিত্ত আয়োগৰ সময়ছোৱাৰ পৰা কাৰ্যকৰী হৈ আছিল আৰু অঞ্চলটোৰ সামগ্ৰিক উন্নয়নৰ ব্যৱধান পূৰণৰ বাবে ৩১.০৩.২০২২ তাৰিখলৈকে চলি আছিল। এন ই আৰৰ সামগ্ৰিক বিকাশৰ বাবে কেইবাটাও ক্ষেত্ৰত উল্লেখযোগ্য হস্তক্ষেপৰ সৈতে এন ই চিৰ পৰিকল্পনা (২০২২-২৬) অপৰিৱৰ্তিত হৈ আছে।

পঞ্চদশ বিত্ত আয়োগৰ সময়ছোৱাত (২০২২-২৩ৰ পৰা ২০২৫-২৬) ০১.০৪.২০২২ৰ পৰা ৩১.০৩.২০২৬লৈ আঁচনিখনৰ পৰিসৰত কোনো পৰিৱৰ্তন নোহোৱাকৈ কাৰ্যকৰী কৰাৰ বাবে অনুমোদন জনোৱা হয়। এই আঁচনিখনে উত্তৰ-পূব অঞ্চলৰ আটাইকেইখন আঠখন ৰাজ্যকে সামৰি ল’ব। এন ই চিৰ আঁচনিসমূহৰ বিশদ নিৰ্দেশনা ২০২৩ চনৰ ২১ আগষ্টত প্ৰকাশ কৰা হৈছিল।

নতুন অনুমোদনৰ বাবে ১১৭৮.৭৬ কোটি টকা উপলব্ধ আছিল। এতিয়ালৈকে এন ই চিৰ আঁচনিৰ অধীনত ₹৮৫৭.৩৪ কোটি টকাৰ ১৯৫টা প্ৰকল্প অনুমোদন জনোৱা হৈছে।

v) বিশেষ উন্নয়ন পেকেজ:

বডোলেণ্ড টেৰিটৰিয়েল কাউন্সিল (বিটিচি)

পুৰণি পেকেজৰ অধীনত ৭৫০ কোটি টকা আবণ্টন দিয়া হৈছিল। ৭৪৯.৬৪ কোটি মূল্যৰ ৬৫ টা প্ৰকল্প অনুমোদন, ৫৮৯.১১ কোটি টকা মূল্যৰ ৫৪ টা প্ৰকল্প সম্পূৰ্ণ হৈছে আৰু ১৬০.৫৩ কোটি টকা মূল্যৰ ১১ টা প্ৰকল্প চলি আছে।

গৃহ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ সৈতে হোৱা বুজাবুজি চুক্তিৰ অধীনত ৭৫০ কোটি (২৫০ কোটি তিনি বছৰৰ বাবে) ধনৰাশি আবণ্টন দিয়া হৈছে। ১৪.৮৩ কোটি টকাৰ ১টা প্ৰকল্পৰ অনুমোদন আৰু ২৭৩.৭২ কোটি টকাৰ ৪টা প্ৰকল্পক নীতিগতভাৱে অনুমোদন দিয়া হৈছে।

কাৰ্বি আংলং স্বায়ত্ত শাসিত পৰিষদ

পুৰণি কেএএটি পেকেজৰ অধীনত ৩৫০ কোটি টকা নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল। ২৫১.৪৮ কোটি টকাৰ ২৬টা প্ৰকল্প অনুমোদিত হৈছে, ১৩.১৪ কোটি টকাৰ ৪টা প্ৰকল্প সম্পূৰ্ণ হৈছে আৰু ২৩৮.৩৪ কোটি টকাৰ ২২টা প্ৰকল্প চলি আছে। ইয়াৰ উপৰিও এই পেকেজৰ অধীনত ৯৫.৯২ কোটি টকা ব্যয় সাপেক্ষে আন ০৬ টা প্ৰকল্পক নীতিগত অনুমোদন দিয়া হৈছে।

নতুন কেএটিচি পেকেজৰ অধীনত অঞ্চলটোৰ আন্তঃগাঁথনি উন্নয়নৰ বাবে ৫০০ কোটি টকা (৫ বছৰৰ বাবে প্ৰতি বছৰে ১০০ কোটি টকা) ধন আবণ্টন দিয়া হৈছে। ২৯৬.০২ কোটি মূল্যৰ ৩ টা প্ৰকল্পক নীতিগত অনুমোদন দিয়া হৈছে।

ডিমা হাছাও স্বায়ত্তশাসিত টেৰিটৰিয়েল কাউন্সিল

পুৰণি ডিএইছএটিচি পেকেজ ২০০ কোটিৰ অধীনত ১৭৪.৮২ কোটি মূল্যৰ ১২ টা প্ৰকল্প অনুমোদন কৰা হৈছে আৰু ২৫ কোটি মূল্যৰ ৩ টা প্ৰকল্প চলি আছে।

ইয়াৰে ১৯.৮৭ কোটি মূল্যৰ ২টা প্ৰকল্প সম্পূৰ্ণ হৈছে, আৰু ১৭৯.৯৪ কোটি মূল্যৰ ১৩ টা প্ৰকল্প চলি আছে।

৩) উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ বাবে ১০ শতাংশ মুঠ বাজেট সহায়ৰ অধীনত ব্যয়

চৰকাৰৰ বৰ্তমানৰ নীতি অনুসৰি সকলো ৰেহাই নোপোৱা কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰালয়/বিভাগে (বৰ্তমান ৫৪টা) তেওঁলোকৰ মুঠ বাজেট সহায়ৰ (জিবিএছ) কমেও ১০ শতাংশ কেন্দ্ৰীয় খণ্ড আৰু উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় পৃষ্ঠপোষকতা কৰা আঁচনিৰ বাবে ব্যয় কৰাটো বাধ্যতামূলক। ,

যোৱা কেইবছৰমানৰ পৰা পৰিশিষ্ট দেখুওৱাৰ দৰে কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰালয়/বিভাগসমূহে খণ্ডটোৰ বাবে উন্নয়নমূলক ব্যয়ৰ সংগঠিতকৰণত এক স্থিতিশীলতা লাভ কৰিছে।

সকলো মন্ত্ৰালয়ে যাতে নিজৰ জিবিএছৰ বাধ্যতামূলক ১০ শতাংশ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত ব্যয় কৰে তাৰ বাবে মাননীয় মন্ত্ৰী/সচিব, এমডিঅ’নাৰৰ পৰ্যায়ত নিয়মীয়াকৈ ত্ৰিমাসিক পৰ্যালোচনা বৈঠক অনুষ্ঠিত কৰা হৈছে। যিবোৰ মন্ত্ৰালয়/বিভাগে নিজৰ লক্ষ্য অনুসৰি খৰচ কৰিব নোৱাৰে, সেইবোৰৰ সৈতে পৃথক বৈঠক অনুষ্ঠিত কৰা হৈছে যাতে প্ৰকল্পসমূহৰ ৰূপায়ণ আৰু ব্যয় ক্ষিপ্ৰতাৰে কৰিব পৰা যায়।

4. এম ড’নাৰ ডাটা বিশ্লেষণ ডেচব'ৰ্ড

মন্ত্ৰালয়ে ১২.১০.২০২৩ তাৰিখে ডাটা এনালাইটিক্স ডেচব’ৰ্ড মুকলি কৰিছে য’ত ৫৫টা বিভাগ আৰু মন্ত্ৰালয়ৰ ১১২খন আঁচনিৰ তথ্য আছে। এই ডেচব'ৰ্ডে এমডনাৰক (a) তথ্য চালিত সিদ্ধান্ত ল'বলৈ সক্ষম কৰে; (খ) পৰিচালনাৰ সহজতা; (গ) কেন্দ্ৰীভূত নিৰীক্ষণ; (ঘ) নীতি পৰ্যায়ৰ সিদ্ধান্ত লোৱাৰ আহিলা; আৰু (ঙ) তথ্য সংহতিত সহায় কৰিব।মন্ত্ৰালয়ে এন ই আৰৰ আকাংক্ষিত জিলা, উত্তৰ-পূবৰ সীমান্ত জিলা আৰু এন ই আৰৰ অতি পিছপৰা জিলাসমূহৰ ওপৰত তীক্ষ্ণ দৃষ্টি ৰাখিব পাৰিব। এন ই আৰত আঁচনিসমূহৰ মূল পৰিৱেশন সূচকৰ বাবে এক মাপকাঠী সৃষ্টি কৰি এই ডেচব’ৰ্ডখন ই-গভৰ্নেন্সৰ শেহতীয়া উদ্ভাৱনেৰে সজ্জিত হ’ব আৰু একাধিক বিভাগ আৰু মন্ত্ৰালয়ৰ তথ্য একেটা স্থানতে প্ৰদৰ্শন কৰিব।

৫) আগৰতলা-আখৌৰা ৰে’ল সংযোগ প্ৰকল্প উদ্বোধন

১ নৱেম্বৰ তাৰিখে ভাৰতৰ মাননীয় প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰীযুত নৰেন্দ্ৰ মোদী আৰু বাংলাদেশৰ সন্মানীয় প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰীমতী শ্বেখ হাছিনাই আখৌৰা আগৰতলা নতুন অভিলাষী ৰে’লপথ প্ৰকল্পৰ শুভাৰম্ভ কৰে। এই প্ৰকল্পটো ভাৰত চৰকাৰে অনুদান-সাহায্যৰ অধীনত আৰু ভাৰতৰ হৈ ডনাৰ মন্ত্ৰালয়ে বাংলাদেশক আৰ্থিক সাহায্য প্ৰদান কৰিছিল। এই প্ৰকল্পৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ উদ্দেশ্য হৈছে কলকাতা আৰু ঢাকাৰ মাজত চলি থকা মৈত্ৰী এক্সপ্ৰেছৰ দূৰত্ব আগৰতলালৈ বৃদ্ধি কৰা, যাৰ ফলত যাত্ৰাৰ সময় ৩৮ ঘণ্টাৰ পৰা ১৬ ঘণ্টালৈ হ্ৰাস হ’ব। মুঠ পথৰ দৈৰ্ঘ্য ১২.২৪ কিলোমিটাৰ আৰু দুয়োফালৰ মুঠ প্ৰকল্পৰ ব্যয় ১২৭৩ কোটি টকা। এই প্ৰকল্পই ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজত শক্তিশালী দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্কৰ প্ৰতীক আৰু ই আঞ্চলিক সংযোগৰ যথেষ্ট উন্নতি সাধন কৰিব।

৬) এন ই আৰত গুৰুত্ব প্ৰদান – মাননীয় কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰীসকলৰ পষেকীয়াকৈ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ ৰাজ্য ভ্ৰমণ

ৰাজ্য

উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ উন্নয়নৰ গতি ত্বৰান্বিত কৰাৰ লগতে অঞ্চলটোত চৰকাৰে ৰূপায়ণ কৰি থকা প্ৰকল্প/আঁচনিসমূহৰ ফলপ্ৰসূতা সৰ্বাধিক কৰাৰ উদ্দেশ্যে প্ৰতি ১৫ দিনৰ অন্তৰে-অন্তৰে এজন কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ প্ৰতিখন ৰাজ্য ভ্ৰমণ কৰিব বুলি সিদ্ধান্ত লোৱা হয়। ২০১৫ৰ পৰা ড’নাৰ মন্ত্ৰালয়ৰ তৰফৰ পৰা প্ৰতিমাহে উত্তৰ-পূব ৰাজ্যসমূহ ভ্ৰমণ কৰিবলৈ কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰীসকলক মনোনীত কৰি এই ভ্ৰমণসমূহ পৰিচালনা আৰু সমন্বয় কৰা হৈছে। ২০২৩ চনত নৱেম্বৰ পৰ্যন্ত ১৪৮ বাৰতকৈ অধিক উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল ভ্ৰমণ কৰিছে ৭৪ জন কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰীয়ে। এই ভ্ৰমণসমূহে স্থানীয় জনসাধাৰণৰ আকাংক্ষা আৰু আৱেগ পূৰণ আৰু এন ই আৰত চৰকাৰৰ প্ৰকল্প/আঁচনিসমূহৰ ফলপ্ৰসূ ৰূপায়ণত সহায় কৰিছে।

এই ভ্ৰমণসমূহৰ নিৰীক্ষণ সুকীয়া আৰু বৃদ্ধিৰ বাবে ডনাৰ মন্ত্ৰালয়ে “উত্তৰ-পূব যোগাযোগ সেতু” পৰ্টেল মুকলি কৰে। এই পৰ্টেলে মাননীয় কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰীসকলৰ ৰাজ্যভিত্তিক/জিলাভিত্তিক ভ্ৰমণৰ বিষয়ে মূল্যৱান তথ্য আৰু চিত্ৰাংকিত তথ্য প্ৰদান কৰে।

৭/ ৫জি ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত

অত্যাধুনিক প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত ডনাৰ মন্ত্ৰীলয়ে গুৱাহাটীত এমট্ৰনৰ সহযোগত উত্তৰ পূবৰ ৰাজ্যসমূহত ৫জি এপ্লিকেচন মুকলি কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে। এই প্ৰকল্পটোৱে স্বাস্থ্যসেৱা, কৃষি, এজ কম্পিউটিং আৰু ৫জি লেবৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে। সকলো এপ্লিকেচন ইণ্ডাষ্ট্ৰী ৪.০ৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি তৈয়াৰ কৰা হৈছে য’ত এআই, আইঅ’টি, ক্লাউড, ইণ্টাৰনেট ব্যৱহাৰ আৰু স্মাৰ্ট ফোনযোগে নাগৰিকসকলৰ বাবে উপলব্ধ কৰা হৈছে। ইতিমধ্যে উত্তৰ-পূবৰ কেইবাখনো ৰাজ্যত ৫জি প্ৰশিক্ষণ লেব আৰম্ভ কৰা হৈছে। ৫জি স্বাস্থ্য উপযোগী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত মোবাইল/ক্লাউড ভিত্তিক ইচিজি সমাধান, স্মাৰ্ট ফোন ব্যৱহাৰ কৰি কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা ভিত্তিক কেটাৰেক্ট বিশ্লেষণ, উন্নত ক্লিনিকেল সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ বাবে ক্লাউডত এআই ভিত্তিক চিকিৎসা চিত্ৰ বিশ্লেষণ, কাহৰ শব্দৰ অডিঅ'মেট্ৰিক বিশ্লেষণৰ জৰিয়তে শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত সমস্যা, ঘাঁ, ডায়েবেটিক ৰেটিনোপেথী, ল’ক’ম’টাৰ চেলেঞ্জ, বেক্টেৰিয়া ধৰা পেলোৱা আদিৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা যাব।

৮/ উন্নত ষ্টাৰ্টআপ ইক'চিষ্টেম

ডনাৰ মন্ত্ৰালয় আৰু নেডফিৰ সহযোগিতা মৰ্মে উত্তৰ-পূব ভেঞ্চাৰ ফাণ্ড (এনইভিএফ) স্থাপন কৰে।  উত্তৰ-পূবৰ বাবে ১০০ কোটি টকাৰ কৰ্পাছৰ সৈতে প্ৰথমটো নিবেদিত ভেঞ্চাৰ ফাণ্ড হিচাপে ই এক উল্লেখযোগ্য মাইলৰ খুঁটি হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। ২০১৭ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আৰম্ভ  পৰাই এন ই ভি এফে অঞ্চলটোত গতিশীল ষ্টাৰ্টআপ পৰিৱেশ তন্ত্ৰ গঢ়ি তোলাত মূখ্য ভূমিকা পালন কৰি আহিছে আৰু ৬৭টা ষ্টাৰ্টআপক ৯৮.১৭ কোটি টকাৰ বিনিয়োগৰ সহায় আগবঢ়াইছে। ইয়াৰ উল্লেখযোগ্য কৃতিত্বসমূহৰ ভিতৰত আছে ১০০ কোটিতকৈ অধিক মূল্যৰ এন ই ভি এফৰ পুঁজিৰে চলি থকা কেইবাটাও ষ্টাৰ্টআপ, যিয়ে উত্তৰ-পূবত ১০,০০০ৰো অধিক প্ৰত্যক্ষ আৰু পৰোক্ষ নিয়োগৰ সুযোগ সৃষ্টি কৰিছে। এন ই ভি এফৰ সফলতাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি নেডফিয়ে ৰাজ্যসমূহত নিৰ্দিষ্ট উদ্যোগ পুঁজি সৃষ্টিৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিছে, প্ৰতিটো পুঁজিয়ে প্ৰস্তাৱিত পুঁজি আৰু পুঁজি পৰিচালনাত অৰিহণা যোগোৱাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিছে। এই পদক্ষেপৰ ফলত মণিপুৰ চৰকাৰৰ সহযোগত মণিপুৰৰ ষ্টাৰ্টআপৰ বাবে ৩০ কোটি টকাৰ "মণিপুৰ ষ্টাৰ্টআপ ভেঞ্চাৰ ফাণ্ড" আৰু নুমলীগড় শোধনাগাৰ লিমিটেডৰ সহযোগত "এন আৰ এল আইডেচন এঞ্জেল ফাণ্ড" আদি পুঁজি স্থাপন কৰা হৈছে। অসম, ত্ৰিপুৰা, ছিকিম আদিৰ ৰাজ্য চৰকাৰৰ সহযোগতো একেধৰণৰ পদক্ষেপ চলি আছে। ইয়াৰ উপৰিও নেডফিয়ে অসম চৰকাৰক তেওঁলোকৰ ভেঞ্চাৰ ফাণ্ডৰ বাবে ২৫ কোটি নীতিগত প্ৰতিশ্ৰুতি দিছে, লগতে ত্ৰিপুৰা চৰকাৰৰ পুঁজিলৈ ১৫ কোটি টকা বৰঙণি আগবঢ়োৱাৰো মনস্থ কৰিছে।

উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত উদ্যোগীকৰণৰ ক্ষেত্ৰখনত ৪৫০০ৰো অধিক পঞ্জীয়নভুক্ত ষ্টাৰ্টআপ আৰু ২৫টা সক্ৰিয় ইনকিউবেটৰৰ সৈতে এক পৰিৱৰ্তনশীল উত্থান ঘটিছে। এই বৃদ্ধি অঞ্চলটোৰ নিজ নিজ ৰাজ্য চৰকাৰৰ দূৰদৰ্শী ষ্টাৰ্টআপ নীতিৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত যাতে ষ্টাৰ্টআপসমূহক অঞ্চলটোত কাম কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়। ষ্টাৰ্টআপ ৰেংকিং ২০২১ অনুসৰি অসম আৰু অৰুণাচল প্ৰদেশ ৰাজ্যই এই ক্ষেত্ৰত আগশাৰী ৰাজ্য হিচাপে স্থান লাভ কৰিছে। মেঘালয়ক সৰ্বোত্তম প্ৰদৰ্শনকাৰী হিচাপে স্থান লাভ কৰিছে। মণিপুৰ, নাগালেণ্ড আৰু ত্ৰিপুৰা ৰাজ্যক ‘এছপায়াৰিং লিডাৰ’ আৰু মিজোৰাম ৰাজ্যক ইমাৰ্জিং ষ্টাৰ্টআপ ইক’চিষ্টেম হিচাপে ৰেটিং দিয়া হৈছে। অনুদান, ইনকিউবেচন, মেণ্টৰশ্বিপ আৰু বিনিয়োগৰ সুবিধা প্ৰদান কৰা অংশীদাৰসকলে অনন্য প্ৰস্তাৱৰ সৈতে ষ্টাৰ্টআপসমূহৰ বৃদ্ধিত ইন্ধন যোগোৱাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে। ধনৰ আগমনৰ লগে লগে এই ষ্টাৰ্টআপসমূহে স্থিতিশীলতা সৃষ্টি কৰিবলৈ সাজু হৈছে আৰু আঞ্চলিক অৰ্থনীতিত যথেষ্ট অৰিহণা যোগাবলৈ সাজু হৈছে। অনুদান আৰু বিনিয়োগকে ধৰি পুঁজিৰ অপৰিহাৰ্য ভূমিকাক স্বীকৃতি দি এই সামূহিক পদ্ধতিৰ লক্ষ্য হৈছে ২০৪৭ চনৰ ভিতৰত উত্তৰ-পূব অঞ্চলত ১০,০০০তকৈ অধিক ষ্টাৰ্টআপ সৃষ্টিৰ লগতে এক পৰিৱেশতন্ত্ৰ গঢ়ি তোলা।

৯) উত্তৰ-পূব বেংকাৰ কনক্লেভ ২০২৩

ডিঅ’না মন্ত্ৰালয়ে নৰ্থ ইষ্টাৰ্ণ ডেভেলপমেণ্ট ফাইনেন্স কৰ্প’ৰেশ্যন লিমিটেডৰ সহযোগত ২৮.৪.২০২৩ তাৰিখে উত্তৰ-পূব বেংকাৰ কনক্লেভ ২০২৩ আয়োজন কৰে।

এই বৈঠকত বেংকিং আৰু বিত্ত খণ্ডৰ বিভিন্ন অংশীদাৰ, নীতি নিৰ্ধাৰক আৰু নিয়ন্ত্ৰকসকলক একত্ৰিত কৰি উত্তৰ-পূব ভাৰতত বেংকিং খণ্ডই সন্মুখীন হোৱা প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ ওপৰত আৰু তাৎক্ষণিকভাৱে কিছু সমাধান উলিয়াব পৰাকৈ পৰ্যালোচনা সভা অনুষ্ঠিত হয়। বৈঠকত নীতি পৰিকল্পনাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি তৃণমূল পৰ্যায়ৰ কাৰ্যকৰীকৰণলৈকে বিভিন্ন পৰ্যায়ৰ সমস্যাসমূহৰ সমাধানৰ বাবে দীৰ্ঘম্যাদী কাৰ্য্যকৰী কৌশল আলোচনা কৰা হয় যাৰ ফলত অঞ্চলটোত সমতা আৰু অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধিৰ প্ৰসাৰ ঘটিব।

চাৰিটা বিশেষ থিমযুক্ত পেনেল আলোচনাত কৃষি আৰু সংশ্লিষ্ট খণ্ডসমূহৰ ওপৰত বেংকিং আৰু বিত্তীয় সেৱাৰ কাম-কাজ, সম্ভাৱনা আৰু প্ৰত্যাহ্বান, এম এছ এম ই আৰু ষ্টাৰ্টআপলৈ ঋণৰ প্ৰবাহ, বেংকৰ দ্বাৰা কেন্দ্ৰীয় আঁচনি ৰূপায়ণ আৰু উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ বেংকিং বিষয়সমূহৰ ওপৰত নিবিড়ভাৱে মূল্যায়ন কৰা হয়।

আলোচনাৰ সময়ত অংশীদাৰসকলে আলোকপাত কৰে যে চৰকাৰে বেংকিং ভ্ৰাতৃত্ববোধৰ সহযোগত বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তি উন্নত কৰাৰ বাবে এন ই আৰত এক শক্তিশালী বেংকিং আন্তঃগাঁথনি গঢ়ি তোলা, বিত্তীয় সাক্ষৰতা বৃদ্ধি আৰু ডিজিটেল পৰিৱেশ তন্ত্ৰ সৃষ্টি কৰাত মনোনিৱেশ কৰিব। পৰিৱৰ্তনশীল কৌশল ৰূপায়ণৰ বাবে সকলো অংশীদাৰ – নীতি নিৰ্ধাৰক, বেংকাৰ, নিয়ন্ত্ৰক, উদ্যোগ বিশেষজ্ঞ, উদ্যোগী আৰু বহল ব্যৱসায়িক সম্প্ৰদায়ৰ সক্ৰিয় সহযোগিতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছিল।

১০) উত্তৰ-পূবৰ পৰ্যটন উন্নয়নৰ বাবে টাস্ক ফ’ৰ্চ গঠন

২০২২ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল উন্নয়ন মন্ত্ৰালয়ৰ পৰামৰ্শদাতা সমিতিৰ বৈঠকত গ্ৰহণ কৰা সিদ্ধান্তসমূহ পালন কৰি উত্তৰ-পূবৰ পৰ্যটন উন্নয়নৰ বাবে এটা টাস্ক ফ’ৰ্চ গঠনৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছিল। সেই অনুসৰি, সংশ্লিষ্ট মন্ত্ৰালয়, ৰাজ্য চৰকাৰ আৰু অন্যান্য অংশীদাৰসকলৰ প্ৰতিনিধিৰ সৈতে ড’নাৰ মন্ত্ৰালয়ৰ তত্বাৱধানত ২০ অক্টোবৰ, ২০২৩ তাৰিখে এটা টাস্ক ফ'ৰ্চ গঠন কৰা হৈছে।

টাস্ক ফ’ৰ্চে ব্যক্তিগত খণ্ডকে ধৰি অংশীদাৰসকলৰ সহযোগত উত্তৰ-পূবৰ পৰ্যটনৰ সৰ্বাংগীন আৰু বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবে পৰিকল্পনাৰে এক কৌশল প্ৰস্তুত কৰিব। ই ডিজিটেল প্ৰযুক্তিকে ধৰি ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু বিশ্বব্যাপী উত্তম পদ্ধতিসমূহ অধ্যয়ন কৰিব আৰু এন ই আৰত প্ৰয়োগৰ পৰামৰ্শ দিব। পৰ্যটনৰ অবিৰত বৃদ্ধিৰ সমৰ্থনত ইয়াৰ ব্যৱধানসমূহ পূৰণ কৰা হ’ব।

১১) কৃষিৰ বাবে আন্তঃমন্ত্ৰালয় টাস্ক ফ’ৰ্চ গঠন

মাননীয় ড’নাৰ মন্ত্ৰী আৰু মাননীয় এ এণ্ড এফ ডব্লিউ মন্ত্ৰী ডাঙৰীয়াই উত্তৰ-পূবৰ কৃষি খণ্ডৰ যৌথ পৰ্যালোচনাৰ অন্তত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ উন্নয়নক আগুৱাই নিয়াৰ বাবে কৃষি বিষয়ক টাস্ক ফ’ৰ্চ গঠন কৰা হয় লগতে টাস্ক ফৰ্চে এই সম্বন্ধে পৰামৰ্শ প্ৰদান কৰিছে।

বাঁহৰ ওপৰত প্ৰকল্পটো ৰূপায়ণ, আৰ কে ভি ৱাইৰ অধীনত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ বাবে ব্যয় বৃদ্ধিৰ বিশেষ ব্যৱস্থা, সামৰ্থ্য বিকাশ আৰু প্ৰতিষ্ঠানিক সবলীকৰণ, অগৰ কাঠৰ প্ৰসাৰ, অজৈৱিক উপাদানৰ অনুমতি দিবলৈ এম অ’ ভি চি ডিৰ প্ৰচাৰৰ কাম ম’এ এণ্ড এফ ডব্লিউৱে কাম কৰিব বুলি সহমতত উপনীত হয়। এই পৰামৰ্শসমূহ কাৰ্যকৰী কৰাৰ বাবে ড’নাৰ মন্ত্ৰালয়য়ে সকলো অংশীদাৰৰ সৈতে আলোচনা কৰি আছে।

১২) উত্তৰ-পূব বিনিয়োগৰ প্ৰসাৰ

অঞ্চলটোৰ বিনিয়োগ আৰু বাণিজ্যিক সম্ভাৱনা প্ৰদৰ্শনৰ বাবে মন্ত্ৰালয়ে বিনিয়োগ প্ৰসাৰ কাৰ্যসূচীৰ আয়োজন কৰিছে। ইয়াৰ বাবে চিনাক্ত কৰা কেন্দ্ৰবিন্দু ক্ষেত্ৰসমূহ হ’ল কৃষি আৰু সংশ্লিষ্ট খণ্ড, হস্তশিল্প আৰু হস্ততাঁত, পৰ্যটন আৰু আতিথ্য, আই টি আৰু আই টি ই এছ, ক্ৰীড়া আৰু মনোৰঞ্জন, শিক্ষা আৰু দক্ষতা বিকাশ আৰু স্বাস্থ্যসেৱা।

ইয়াৰ ওপৰত গুৰুত্ব প্ৰদান কৰিয়েই ৰাজ্যিক পৰ্যায়ৰ পৰামৰ্শ অনুষ্ঠিত কৰা হৈছিল, য’ত ৰাজ্যসমূহৰ বিনিয়োগৰ প্ৰস্তুতি আৰু সম্ভাৱ্য বিনিয়োগকাৰী, স্থানীয় উদ্যোগী আৰু অন্যান্য অংশীদাৰসকলৰ সৈতে পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ ওপৰত কৰ্মশালা অনুষ্ঠিত কৰা হৈছিল। ২০২৩ চনৰ ২৪ মে’ত মাননীয় ড’নাৰ মন্ত্ৰীৰ অধ্যক্ষতাত ২০খনতকৈও অধিক দেশৰ ৰাষ্ট্ৰদূতৰ সৈতে এখন বৈঠক অনুষ্ঠিত হয়। ২০২৩ চনৰ ২০ এপ্ৰিলত ১২টা চেম্বাৰ/এছ’চিয়েচন আৰু ২টা দূতাবাসৰ সৈতে বিদেশী চেম্বাৰ অৱ কমাৰ্চৰ সৈতে এখন ৰাউণ্ড টেবুল সন্মিলনৰ আয়োজন কৰা হয়।

বৰ্তমানলৈকে ২৯ মে’ত মুম্বাই আৰু ৩ জুনত হায়দৰাবাদত ৰোড শ্ব’ অনুষ্ঠিত হৈছে। ৰোডশ্ব’ত বি টু বি আৰু বি টু জি বৈঠক, ৰাজ্যসমূহৰ দ্বাৰা পিটচ প্ৰেজেণ্টেচন আৰু বিনিয়োগৰ সুযোগৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি আলোচনা অনুষ্ঠিত কৰা হয়।

মুম্বাইৰ ৰোডশ্ব’ত ২৫০ জনতকৈ অধিক সম্ভাৱ্য বিনিয়োগকাৰীয়ে অংশগ্ৰহণ কৰে আৰু ২০০ৰো অধিক বি টু জি সভা অনুষ্ঠিত হয়। হায়দৰাবাদ ৰোডশ্ব’ত ২৫০ জনতকৈ অধিক সম্ভাৱ্য বিনিয়োগকাৰীয়েও অংশগ্ৰহণ কৰে আৰু ১৪০ খনতকৈও অধিক বি টু জি বৈঠকৰ আয়োজন কৰা হয়। এতিয়ালৈকে সকলো খণ্ডতে অস্থায়ী বিনিয়োগ হৈছে ৬৬,০৯০ কোটি টকা।

১৩) বুজাবুজি চুক্তি স্বাক্ষৰ

২২ আগষ্ট, ২০২৩ তাৰিখে, উত্তৰ-পূব অঞ্চল উন্নয়ন মন্ত্ৰালয় (এমডিএনইআৰ) আৰু ইউএনডিপিয়ে এক বুজাবুজি চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰে য'ত ইউএনডিপিয়ে এছডিজিৰ দ্ৰুত প্ৰগতিৰ ক্ষেত্ৰত ডনাৰ মন্ত্ৰালয়ক কাৰিকৰী সহায় আগবঢ়োৱাৰ লগতে নিৰীক্ষণ, মূল্যাঙ্কন আৰু ক্ষমতা নিৰ্মাণ; উচ্চাকাংক্ষী জিলা আৰু খণ্ডসমূহত সহযোগিতা; উদীয়মান প্ৰযুক্তিৰ প্ৰয়োগ বৃদ্ধিত সহযোগ কৰিব। এই বুজাবুজি চুক্তিয়ে এনইআৰত এছডিজিৰ দ্ৰুত ৰূপায়ণত সহায় কৰিব আৰু প্ৰকল্পসমূহৰ কাৰ্যকৰী নিৰীক্ষণ নিশ্চিত কৰিব।

যোৱা ০৪.১০.২০২৩ তাৰিখে নৰ্থ ইষ্টাৰ্ণ হেণ্ডিক্ৰাফ্টছ এণ্ড হস্ততাঁত ডেভেলপমেণ্ট কৰ্পৰেশ্যন লিমিটেড (এন ই এইচ এইচ ডি চি), এম ড’নাৰ আৰু হাৰিয়ানা চৰকাৰৰ ঐতিহ্য আৰু পৰ্যটন বিভাগৰ উদ্যোগত হাৰিয়ানা ৰাজ্য আৰু উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলৰ হস্ততাঁত, হস্ততাঁত, বস্ত্ৰশিল্পৰ দ্বিপাক্ষিক, আন্তঃসাংস্কৃতিক আদান-প্ৰদানৰ আয়োজন কৰা হয় ভাৰত। এন ই এইচ এইচ ডি চিয়ে হাৰিয়ানা চৰকাৰৰ ঐতিহ্য আৰু পৰ্যটন বিভাগৰ হৈ সংশ্লিষ্ট বিভাগ/ইভেণ্ট অৰ্গেনাইজাৰ/এজেন্সীৰ সৈতে সমন্বয়/যোগাযোগ কৰি উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ ডাঙৰ ডাঙৰ উৎসৱত অংশগ্ৰহণৰ বাবে একাধিক মঞ্চ প্ৰদান কৰিব।

১৪) উত্তৰ-পূব পৰ্টেলৰ উন্নতি

উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ যুৱক-যুৱতীসকলক বহু প্ৰয়োজনীয় জ্ঞান আৰু পথ প্ৰদৰ্শনৰ বাবে উত্তৰ-পূব উন্নয়ন বিত্ত নিগমৰ জৰিয়তে উত্তৰ-পূবে বিকশিত কৰা ডিজিটেল প্লেটফৰ্ম আৰু ৱেব-ভিত্তিক পদক্ষেপ। ২০২২ চনৰ ৪ মে'ত 'আজাদী কা অমৃত মহোৎসৱ' (একাম)'ৰ অংশ হিচাপে গুৱাহাটীত আয়োজিত 'উত্তৰ-পূৱ মহোৎসৱ'ৰ সামৰণি অনুষ্ঠানত মাননীয় ৰাষ্ট্ৰপতি মহোদয়ে পৰ্টেলটো উদ্বোধন কৰে। এই প্ৰচেষ্টা ভাৰতৰ মাননীয় প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে ২০১৬ চনৰ মে’ মাহত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল পৰিষদৰ ৬৫ সংখ্যক পূৰ্ণাংগ অধিবেশনত দিয়া মৰ্যাদাপূৰ্ণ ভাষণত ভাগ কৰা দৃষ্টিভংগীৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে। পৰ্টেলৰ বিষয়বস্তু মূলতঃ তিনিটা ভাগত ভাগ কৰা হৈছে অৰ্থাৎ শিক্ষা, নিয়োগ আৰু উদ্যোগীকৰণ।

১৫) উত্তৰ-পূবক বাণিজ্যৰ সুবিধা প্ৰদান

উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল পৰিষদে উত্তৰ-পূবৰ বৈদেশিক বাণিজ্যক প্ৰসাৰিত কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছে, এন ই চিৰ সম্পাদকৰ অধ্যক্ষতাত এম ই এ, এম অ’ চি, ৰে’লৱে, এ এ আই, ২০১৬কে ধৰি বিভিন্ন মন্ত্ৰালয়ৰ সদস্যৰে এটা আন্তঃমন্ত্ৰালয় গোট (আই এম জি) গঠন কৰি এম এছ এম ই আদিৰ বাবে এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰা হৈছে। আই এম জিৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য হৈছে এন ই আৰত বৈদেশিক বাণিজ্যৰ বাধাসমূহ চিনাক্ত আৰু হ্ৰাস কৰা। ইয়াৰ উপৰিও ইয়াক উৎপাদন, মূল্য সংযোজন আৰু সীমান্তত প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে জড়িত সমস্যাসমূহৰ সমাধানৰ দায়িত্ব দিয়া হৈছে। কিছুমান মন্ত্ৰালয়ে নিজ নিজ কেপিআই পূৰণৰ বাবে গ্ৰহণ কৰা পদক্ষেপৰ বিষয়ে প্ৰতিবেদন দাখিল কৰিছে আৰু , প্ৰত্যাহ্বানসমূহ মোকাবিলা কৰাৰ লগতে অঞ্চলটোৰ বৈদেশিক বাণিজ্যৰ ইতিবাচক বৃদ্ধিৰ বাবে তেওঁলোকৰ দায়বদ্ধতা প্ৰদৰ্শন কৰিছে।

ডনাৰ মন্ত্ৰালয়ে বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়, পথ পৰিবহণ আৰু ঘাইপথ মন্ত্ৰালয়, ডিপিআইআইটি , ভাৰতৰ ভূমি বন্দৰ কৰ্তৃপক্ষ আৰু বন্দৰ, জাহাজ আৰু জলপথ মন্ত্ৰালয়ৰ সৈতেও বৈঠকত মিলিত হৈ বাংলাদেশৰ মাজেৰে বাণিজ্য আৰু ট্ৰেন্সশ্বিপমেণ্টত বাধাৰ সৃষ্টি কৰা সমস্যা আৰু বটলনেকসমূহৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিছে।ইয়াৰ লক্ষ্য হৈছে বাংলাদেশৰ মাজেৰে উত্তৰ-পূবৰ ৰাজ্য আৰু দেশৰ বাকী অংশৰ মাজত বাণিজ্য আৰু ট্ৰেনজিট বৃদ্ধি কৰা।

   ১৬) জীৱিকা উৎপাদনৰ বাবে ডিজাইন লেব

“জীৱিকা উৎপাদনৰ বাবে ডিজিটেল ডিজাইন লেব” শীৰ্ষক প্ৰকল্পটো ২০২২-২৩ বিত্তীয় বৰ্ষত মুঠ ৪.৯৯ কোটি টকা ব্যয়েৰে এন ই চিৰ অনুমোদন লাভ কৰে। এই প্ৰকল্পৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য হৈছে চিনাক্তকৃত অঞ্চলসমূহৰ স্থানীয় যুৱক-যুৱতীসকলক জ্ঞান অৰ্থনীতি/ডিজিটেল অৰ্থনীতিত লাভজনক কৰ্মসংস্থাপন লাভ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় ডিজিটেল দক্ষতা আহৰণৰ বাবে প্ৰশিক্ষণ দিয়া। মণিপুৰৰ মাও আৰু মেঘালয়ৰ শ্বিলঙত স্থাপন কৰা হৈছে ডিজিটেল ডিজাইন লেব।

১৭) উত্তৰ-পূব উন্নয়ন বিত্ত নিগম লিমিটেডৰ কৃতিত্ব

উত্তৰ-পূব অঞ্চলত নতুন ঔদ্যোগিক আৰু সেৱা খণ্ডৰ প্ৰকল্প স্থাপনত এনইডিএফআইয়ে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। নিগমে শিক্ষা আৰু প্ৰশিক্ষণ, খাদ্য প্ৰক্ৰিয়াকৰণ, হস্ততাঁত আৰু হস্তশিল্প, স্বাস্থ্যসেৱা, হোটেল আৰু পৰ্যটন, মাইক্ৰ'ফাইনেন্স আদি বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত ক্ৰমান্বয়ে ১ জানুৱাৰী, ২০২৩ ৰ পৰা ৩০ নৱেম্বৰ, ২০২৩ লৈ ৫৩৩৮টা প্ৰকল্পক মুঠ ৭৬৬.৪৭ কোটি টকা আৰু ৫৪৭.১১ কোটি টকা অনুমোদন আৰু বিতৰণৰ সৈতে সহায় আগবঢ়াইছে।

  ক্ষুদ্ৰ আৰু মজলীয়া উদ্যোগ (এমএছই) খণ্ডৰ উন্নয়নৰ বাবে নিগমে সম্ভাৱ্য প্ৰথম প্ৰজন্মৰ স্থানীয় উদ্যোগীসকলক চিনাক্ত কৰাৰ উদ্যোগ লৈছিল আৰু তেওঁলোকক কাৰ্য্যকৰী ঔদ্যোগিক প্ৰকল্প স্থাপন কৰাত সহায় কৰিবলৈ সহজ চৰ্তত বিত্তীয় সাহায্য প্ৰদান কৰিছিল। নিগমৰ ঋণ আঁচনিসমূহ ক্ষুদ্ৰ আৰু মজলীয়া উদ্যোগ খণ্ডৰ অধীনত ৰেহাইমূল্যত সুতৰ হাৰত প্ৰদান কৰা হয়। ইয়াৰ উপৰিও নেডফিয়ে অঞ্চলটোৰ এম এছ এম ই আৰু ক্ষুদ্ৰ বিত্তীয় খণ্ডৰ প্ৰসাৰ আৰু উন্নয়নৰ দিশত পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে।

অভাৱগ্ৰস্ত অঞ্চলত তৃণমূল পৰ্যায়ৰ ক্ষুদ্ৰ ঋণগ্ৰহণকাৰীসকলক সহায় কৰা – কম আয়ৰ ব্যক্তিসকলক অন-লেণ্ডিঙৰ বাবে ক্ষুদ্ৰ বিত্ত প্ৰতিষ্ঠানসমূহক (এমএফআই) পাইকাৰী ক্ষুদ্ৰ ঋণৰ বাবে “এনইডিএফআই ক্ষুদ্ৰ বিত্তীয় আঁচনি”; আৰু কৃষি আৰু অকৃষি খণ্ডত আয় সৃষ্টিকাৰী কাৰ্য্যকলাপৰ বাবে, ব্যৱসায়িক এজেণ্টৰ জৰিয়তে ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগীসকলক পোনপটীয়াকৈ আৰ্থিক সাহায্য প্ৰদানৰ বাবে “নেডফি ক্ষুদ্ৰ ঋণ আঁচনি” আৰম্ভ কৰা হৈছিল। উল্লেখিত সময়ছোৱাত এনএমএফএছৰ অধীনত সঞ্চিতভাৱে ৪০.৮৪ কোটি আৰু ১০৩১.৪৯ কোটি টকাৰ আৰ্থিক সাহায্য দিয়া হৈছিল; আনহাতে এনএমএলএছৰ অধীনত ৪২৬৫ জন ঋণগ্ৰহণকাৰীক ৫২.৬০ কোটি টকাৰ সাহায্য দিয়া হৈছিল। এইসমূহে ৯ লাখতকৈ অধিক হিতাধিকাৰীৰ অৰ্থনৈতিক অৱস্থা উন্নত কৰিছে, ইয়াৰে ৯০%তকৈ অধিক হিতাধিকাৰী মহিলা।

উত্তৰ-পূব উন্নয়ন মন্ত্ৰালয়ৰ সহযোগত নেডফিয়ে অঞ্চলটোৰ ষ্টাৰ্ট-আপ উদ্যোগসমূহক উৎসাহিত কৰাৰ উদ্দেশ্যে নৰ্থ ইষ্ট ভেঞ্চাৰ ফাণ্ড (এন ই ভি এফ) নামৰ এটা নিৰ্দিষ্ট ভেঞ্চাৰ কেপিটেল ফাণ্ড গঠন কৰিছে। পুঁজিৰ বাবে মূলধনী প্ৰতিশ্ৰুতি ১০০ কোটি  ( ডনাৰ মন্ত্ৰালয় ৪৫.০০ কোটি, নেডফি ৩০.০০ কোটি আৰু চিডবি ২৫.০০ কোটি )। ২০২৩ চনৰ ৩০ নৱেম্বৰলৈকে মুঠ ৬৭টা প্ৰকল্পক ৯৮.১৮ কোটি টকা বিনিয়োগৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়া হৈছিল।

১৮) উত্তৰ-পূব হস্তশিল্প আৰু হস্ততাঁত উন্নয়ন নিগম লিমিটেড (এন ই এইচ এইচ ডি চি)ৰ সাফল্য

Ø ৭.৬ কোটি টকা ব্যয় সাপেক্ষে গুৱাহাটীত অষ্টলক্ষ্মী হাট এণ্ড এক্সপিৰিয়েন্স চেণ্টাৰ স্থাপন। হাটত ২৪টা স্থায়ী ষ্টল থাকিব য’ত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ সকলো ৰাজ্যৰ শিপিনীৰ বজাৰ প্ৰৱেশৰ সুবিধা হ’ব আৰু লগতে বহিঃৰাজ্যৰ শিপিনীসকলক থকাৰ ব্যৱস্থা কৰিব পৰাকৈ শিপিনীৰ আৱাসও থাকিব।

 বাক্সাৰ মুছলপুৰত ১৪.৯২ কোটি প্ৰকল্প ব্যয়ৰে ইন্টিগ্ৰেটেড টেক্সটাইল পাৰ্ক, এৰি ৰেচম স্পিনিং প্লাণ্ট স্থাপন কৰা হয়। ইয়াৰ জৰিয়তে ৩৭৫ জন ব্যক্তিক প্ৰত্যক্ষ কৰ্মসংস্থাপন আৰু প্ৰায় ২৫০০৩ টা পৰিয়ালক পৰোক্ষভাৱে জীৱিকাৰ ব্যৱস্থা কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰা হৈছে। এই প্ৰকল্প কাৰ্যক্ষম হ’লে এই উদ্যোগটোৱে প্ৰতিদিনে ৪৫০ কিলোগ্ৰাম এৰি সূতা উৎপাদনৰ ক্ষমতা লাভ কৰিব।

Ø এন ই আৰৰ ৭ খন ৰাজ্যৰ (চিকিমৰ বাহিৰে) ১০,০০০ শিপিনীক সামৰি ডিজিটাইজেচন, প্ৰমাণীকৰণ আৰু ট্ৰেচেবিলিটিৰ জৰিয়তে বজাৰ উন্নয়ন প্ৰদান কৰা যাৰ প্ৰকল্প ব্যয় ১৪.৯২ কোটি ₹। অনুমান কৰা হৈছে যে এই প্ৰচেষ্টাই অহা ২-৩ বছৰত শিপিনীৰ আয় ২০-৩০% বৃদ্ধি কৰিব। প্ৰকল্প ৰূপায়ণৰ অংশ হিচাপে ছিকিমৰ বাহিৰে উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ ০৮খন ৰাজ্যৰ পৰা ১০ হাজাৰৰো অধিক সক্ৰিয় তাঁতশাল বয়নক চিনাক্ত কৰি পঞ্জীয়ন কৰা হৈছে।

Ø ভাৰত চৰকাৰৰ এম এছ এম ই মন্ত্ৰালয়ৰ এছপায়াৰ আঁচনিৰ অধীনত ১.৯ কোটি টকা বাজেটেৰে এন ই এইচ এইচ ডি চিত গহনা আৰু হস্তশিল্প ইনকিউবেচন চেণ্টাৰ স্থাপনৰ বাবে আজিভিকা বিজনেছ ইনকিউবেটৰছ (এল বি আই), নিগমে অনুমোদন লাভ কৰিছে।

১৯) উত্তৰ-পূব আঞ্চলিক কৃষি বিপণন নিগম লিমিটেড (NERMAC)ৰ কৃতিত্ব

Ø কৃষি উদ্যান শস্যৰ উৎপাদিত সামগ্ৰী ক্ৰয়: ইয়াৰ ফ্লেগশ্বিপ ব্ৰেণ্ড ‘এন ই ফ্ৰেছ’ৰ অধীনত আনাৰস, এভোকেডো, ক’লা চাউল, কাজু, ডাঙৰ ইলাচি, ডালচেনি আৰু ক’লা জলকীয়া আদি ১৪০ মেট্ৰিক টনতকৈ অধিক উৎপাদিত সামগ্ৰী ক্ৰয় কৰা। সতেজ আনাৰস আৰু শাক-পাচলিৰ বাবে বজাৰ সংযোগৰ ব্যৱস্থা।

Ø নেৰামেকৰ খুচুৰা বিক্ৰীত ১৩০ৰো সামগ্ৰীৰ প্ৰডাক্ট ৰেঞ্জ আছে।

· ৩০ জন স্থানীয় উদ্যোগী/এমএছএমই তেওঁলোকৰ প্ৰক্ৰিয়াকৃত সামগ্ৰীৰ ব্ৰেণ্ডিং আৰু বিপণনৰ বাবে নেৰামেকৰ সৈতে জড়িত।

· ৭খন চহৰ/নগৰ সামৰি নেৰামেকৰ ১২টা ষ্টল/খুচৰা বিপণীৰ জৰিয়তে খুচুৰা সামগ্ৰীৰ বজাৰ কৰা হয়। ইয়াৰ ভিতৰত কামাখ্যা আৰু ডিমাপুৰ ৰে’ল ষ্টেচনত ২টা, ৱান ষ্টেচন ৱান প্ৰডাক্ট (OSOP) ষ্টল অন্তৰ্ভুক্ত।

· জি.আই. নিয়োজিত সামগ্ৰীৰ বিপণনৰ বাবে ব্ৰেণ্ড ‘নেৰামেক প্ৰিমিয়াম’ মুকলি।

Ø ভাৰত চৰকাৰৰ কৃষি আৰু কৃষক কল্যাণ মন্ত্ৰালয়ৰ অধীনত এন ই আৰত ১০০০০ এফ পি অ’ গঠন আৰু প্ৰচাৰৰ অধীনত এফ পি অ’ গঠন আৰু প্ৰসাৰ। ১৫,৫০০ কৃষকক সামৰি সমগ্ৰ এন ই আৰত ২০৫টা এফ পি অ’ গঠন কৰা হৈছে।

Ø ৰাজ্যিক বাঁহ উন্নয়ন সংস্থা (এছ বি ডি এ), অসম চৰকাৰৰ বাঁহৰোপণ প্ৰকল্পঃ অসমৰ তিনিখন জিলাত ৯০০ টা মুখ্য কাৰ্যালয়ত বৃক্ষৰোপণ সম্পূর্ণ, য’ত ৩.৩০ লাখ পুলি ৰোপণ কৰা হয় আৰু ৭৫০ জন কৃষক উপকৃত হয়।

Ø উত্তৰ-পূব অঞ্চলৰ কৃষি উদ্যান শস্যৰ জি আই পঞ্জীয়ন: বছৰটোৰ ভিতৰত নেৰামকে ১৩টা জি.আই. এন ই আৰ এ ১৩০৮ জন কৃষকক পঞ্জীয়নভুক্ত কৃষি উদ্যান শস্যৰ বাবে ব্যৱহাৰকাৰী অনুমোদন পঞ্জীয়নৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিছে।

Ø বছৰটোৰ ভিতৰত নেৰাই প্ৰায় ২০০০ কৃষক/উদ্যোগীক জড়িত কৰি ১৭টা কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণ/আয়োজন কৰে।

Ø বছৰটোৰ ভিতৰতে আগৰতলাৰ নেৰামেকৰ কাজু প্ৰক্ৰিয়াকৰণ প্লাণ্ট (চিপিপি) পুনৰুজ্জীৱিত কৰি এনইচিৰ পুঁজিৰ সহায়ত কাম আৰম্ভ কৰা হয় আৰু মেঘালয়ৰ বায়ৰ্নিহাটত থকা ইন্টিগ্ৰেটেড জিঞ্জাৰ প্ৰচেছিং প্লাণ্ট (আইজিপিপি) পিপিপি মোডত পুনৰুজ্জীৱিত কৰা হয়।

২০) উত্তৰ-পূব বেত আৰু বাঁহ উন্নয়ন পৰিষদৰ সাফল্য

Ø সামৰ্থ্য বিকাশ, দক্ষতা উন্নীতকৰণ আৰু প্ৰশিক্ষণ এন ই চি বি ডি চিৰ মূল কাম। এই সময়ছোৱাত এন ই চি বি ডি চিয়ে ২১টা প্ৰশিক্ষণ/দক্ষতা বিকাশ প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচী অনুষ্ঠিত কৰিছিল আৰু ৪৬৩ জনতকৈ অধিক লোকক বেত আৰু বাঁহৰ প্ৰশিক্ষণ দিছিল।

   Ø  ২২ নৱেম্বৰ ২০২৩ তাৰিখে ভাৰত চৰকাৰৰ উত্তৰ-পূব পৰিষদ (NEC), ড’নাৰ মন্ত্ৰালয়ৰ দ্বাৰা পুঁজিৰে নাগালেণ্ডৰ ডিমাপুৰৰ সোভিমা গাঁৱত (প্ৰকল্প ব্যয় ₹৪৪৮.৪৬ লাখ) বাঁহ আধাৰিত ক্ৰাফ্ট কনচেণ্ট্ৰেচন চেণ্টাৰ উদ্বোধন কৰে মাননীয় মুখ্যমন্ত্ৰী শ্ৰীযুত নেইফিউ ৰিঅ'য়ে। এই কেন্দ্ৰটোৱে ঘৰুৱা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বজাৰৰ বাবে নাগালেণ্ডৰ পৰম্পৰাগত আৰু আধুনিক হস্ততাঁত আৰু হস্তশিল্পৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিব।

Ø অসম আৰু মণিপুৰৰ এন ই চি বি ডি চি ক্লাষ্টাৰৰ শিপিনীসকলক ১১৫টা বৃত্তিগত স্বাস্থ্য সুৰক্ষা কিট বিতৰণ কৰা হয়।

***************

MG/MS/VL/AR