അവലോകനം

COP 26-ലെ പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ പ്രഖ്യാപനത്തിന് അനുസൃതമായി, 2030-ഓടെ 500 GW ഫോസില്‍ ഇതര അധിഷ്ഠിത വൈദ്യുതോല്‍പ്പാദന ശേഷി കൈവരിക്കുന്നതിനായി നവ പുനരുപയോഗ ഊര്‍ജ്ജ മന്ത്രാലയം പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു

ഏകദേശം 74,000 കോടി നിക്ഷേപത്തില്‍ ഏകദേശം 13.5 GW ന്റെ പുനരുപയോഗ ഊര്‍ജ്ജ ശേഷി 2023 കലണ്ടര്‍ വര്‍ഷത്തില്‍ സ്ഥാപിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.

റിന്യൂവബിള്‍ എനര്‍ജി ഇന്‍സ്റ്റാള്‍ ചെയ്ത കപ്പാസിറ്റിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ഇന്ത്യ ആഗോളതലത്തില്‍ നാലാം സ്ഥാനത്താണ്, കാറ്റിലൂടെ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഊര്‍ജ്ജ ശേഷിയില്‍ നാലാം സ്ഥാനത്തും സൗരോര്‍ജ്ജ ശേഷിയില്‍ അഞ്ചാം സ്ഥാനത്തുമാണ് (ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ റിന്യൂവബിള്‍ എനര്‍ജി ഏജന്‍സി - റിന്യൂവബിള്‍ കപ്പാസിറ്റി സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്സ് 2023 പ്രകാരം).
 

ദേശീയ ഹരിത ഹൈഡ്രജന്‍ മിഷന്‍

നവ&പുനരുപയോഗ ഊര്‍ജ്ജ മന്ത്രാലയം, 2023 ജനുവരി 4-ന് കേന്ദ്ര മന്ത്രിസഭ അംഗീകരിച്ച 19,744 കോടി രൂപ ചെലവ് കണക്കാക്കിയിട്ടുള്ള ദേശീയ ഹരിത ഹൈഡ്രജന്‍ ദൗത്യം നടപ്പിലാക്കുന്നു. ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജന്റെയും അതില്‍ നിന്നുണ്ടാകുന്ന മറ്റ് ഉത്പ്പന്നങ്ങളുടെ ഉല്‍പ്പാദനത്തിനും ഉപയോഗത്തിനും കയറ്റുമതിക്കുമുള്ള ആഗോള ഹബ്ബായി ഇന്ത്യയെ മാറ്റുക എന്നതാണ് മിഷന്റെ പരമപ്രധാനമായ ലക്ഷ്യം.

ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജന്റെ ചട്ടങ്ങള്‍, കോഡുകള്‍, മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ എന്നിവയുടെ ഒരു ചട്ടക്കൂട് സ്ഥാപിക്കുന്നതിനായി എംഎന്‍ആര്‍ഇ സെക്രട്ടറി അധ്യക്ഷനായ ഒരു വര്‍ക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പ്, വര്‍ക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പിന്റെ ആദ്യ സെറ്റ് ശുപാര്‍ശകള്‍ റോഡ് ഗതാഗത, ഹൈവേ മന്ത്രാലയം, ഉപഭോക്തൃ കാര്യ മന്ത്രാലയം, വ്യവസായ, ആഭ്യന്തര വ്യാപാര പ്രമോഷന്‍ വകുപ്പും പെട്രോളിയം പ്രകൃതി വാതക മന്ത്രാലയം എന്നിവയുമായും  2023 മെയ് 8-ന് പങ്കിട്ടു.
ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജന്‍ ട്രാന്‍സിഷനു വേണ്ടിയുള്ള സ്ട്രാറ്റജിക് ഇന്റര്‍വെന്‍ഷന്‍സ് (SIGHT)പദ്ധതി, 17,490 കോടി രൂപ അടങ്കലുള്ള മിഷന്റെ കീഴിലുള്ള ഒരു പ്രധാന സാമ്പത്തിക നടപടിയാണ്. ഇലക്ട്രോലൈസറുകളുടെ ആഭ്യന്തര നിര്‍മ്മാണത്തെയും ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജന്റെ ഉല്‍പാദനത്തെയും പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനുള്ള രണ്ട് വ്യത്യസ്ത സാമ്പത്തിക പ്രോത്സാഹന സംവിധാനങ്ങള്‍ പ്രോഗ്രാമില്‍ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.
ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജന്‍ സംക്രമണത്തിനായുള്ള സ്ട്രാറ്റജിക് ഇന്റര്‍വെന്‍ഷന്‍സ് ഫോര്‍ ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജന്‍ ട്രാന്‍സിഷന്‍ (മോഡ്-1-ട്രാഞ്ച്-I) സ്‌കീമിന് കീഴില്‍ ഇന്ത്യയില്‍ 450,000 ടണ്‍ ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജന്‍ ഉല്‍പ്പാദന സൗകര്യങ്ങള്‍ സജ്ജീകരിക്കുന്നതിന് ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജന്‍ ഉത്പാദകരെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിനുള്ള അഭ്യര്‍ത്ഥന (RfS) പുറപ്പെടുവിച്ചു.
SIGHT സ്‌കീമിന് കീഴില്‍ (ട്രാഞ്ച്-I) 1.5 GW വാര്‍ഷിക ഇലക്ട്രോലൈസര്‍ നിര്‍മ്മാണ ശേഷി സജ്ജീകരിക്കുന്നതിന് ഇലക്ട്രോലൈസര്‍ നിര്‍മ്മാതാക്കളുടെ (EM) തിരഞ്ഞെടുക്കലിനായി തിരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള അഭ്യര്‍ത്ഥന (RfS) പുറപ്പെടുവിച്ചു.
പെട്രോളിയം, പ്രകൃതി വാതക മന്ത്രാലയം, കൗണ്‍സില്‍ ഓഫ് സയന്റിഫിക് & ഇന്‍ഡസ്ട്രിയല്‍ റിസര്‍ച്ച്, പ്രിന്‍സിപ്പല്‍ സയന്റിഫിക് അഡൈ്വസറുടെ ഓഫീസ് എന്നിവയുമായി സഹകരിച്ച് നവ, പുനരുപയോഗ ഊര്‍ജ മന്ത്രാലയം 2023 ജൂലൈ 5 മുതല്‍ 7 വരെ ന്യൂഡല്‍ഹി വിജ്ഞാന്‍ ഭവനില്‍ ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജനെക്കുറിച്ചുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര സമ്മേളനം (ICGH - 2023) സംഘടിപ്പിച്ചു.   കോണ്‍ഫറന്‍സില്‍ വ്യത്യസ്ത പ്രദേശത്തിന്റെ വീക്ഷണകോണില്‍ നിന്ന് 7 പ്ലീനറി ചര്‍ച്ചകള്‍ വീതം നടന്നു. പ്ലീനറി സെഷനുകള്‍ക്ക് പുറമേ, 19 പാനല്‍ ചര്‍ച്ചകള്‍ക്കും സാങ്കേതിക സെഷനുകള്‍ക്കും സമ്മേളനം ആതിഥേയത്വം വഹിച്ചു. വ്യവസായം, അക്കാദമിക്, ഗവണ്‍മെന്റ് എന്നിവയില്‍ നിന്നുള്ള 10 രാജ്യങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള 2700-ലധികം പ്രതിനിധികള്‍ പങ്കെടുത്തു. ഹൈഡ്രജന്റെ ഉപയോഗത്തിലെ നൂതനാശയങ്ങള്‍ പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കുന്നതിനായി വേദിയില്‍ ഒരു എക്‌സ്‌പോയും സംഘടിപ്പിച്ചു. കൂടാതെ, യൂറോപ്പ്, ജപ്പാന്‍, സിംഗപ്പൂര്‍, കൊറിയ എന്നിവരുമായി കണ്‍ട്രി റൗണ്ട് ടേബിളുകളും സംഘടിപ്പിച്ചു, ഈ രാജ്യങ്ങളുടെ പ്രതിനിധികളും ഇന്ത്യന്‍ ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജന്‍ വ്യവസായവും തമ്മില്‍ ചര്‍ച്ച നടത്തി.

ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജനെക്കുറിച്ചുള്ള ത്രിദിന അന്താരാഷ്ട്ര സമ്മേളനം (ICGH) 2023 ന്യൂഡല്‍ഹിയില്‍ സമാപിച്ചു

2023 ഓഗസ്റ്റ് 19-ന് ഇന്ത്യയ്ക്കായുള്ള ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജന്‍ മാനദണ്ഡം വിജ്ഞാപനം ചെയ്യപ്പെട്ടു, ഉല്‍പ്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന ഹൈഡ്രജനെ 'ഗ്രീന്‍' എന്ന് തരംതിരിക്കുന്നതിന്, അതായത്, പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന സ്രോതസ്സുകളില്‍ നിന്ന് വര്‍ഗ്ഗീകരിക്കപ്പെടുന്നതിന് പാലിക്കേണ്ട ഉദ്വമന പരിധികളുടെ രൂപരേഖ.

ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജന്റെ നിര്‍വചനം ഇന്ത്യ പ്രഖ്യാപിച്ചു

ദേശീയ ഹരിത ഹൈഡ്രജന്‍ ദൗത്യത്തിനായുള്ള ഗവേഷണ-വികസന റോഡ്മാപ്പ് 2023 ഒക്ടോബര്‍ 7-ന് അനാച്ഛാദനം ചെയ്തു.
ദേശീയ ഹരിത ഹൈഡ്രജന്‍ മിഷനു കീഴിലുള്ള പദ്ധതികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ അനുമതികളും നേടുന്നതിന് വ്യവസായത്തിന് ഏകജാലകം നല്‍കുന്നതിനായി 2023 ഒക്ടോബര്‍ 7-ന് 'ഇന്ത്യ ഗവണ്‍മെന്റിന്റെ ദേശീയ ഏകജാലക സംവിധാനം (NSWS) എന്ന ഗ്രീന്‍ ഹൈഡ്രജന്‍ പേജ് അനാച്ഛാദനം ചെയ്തു.

ഗ്രീന്‍ എനര്‍ജി കോറിഡോര്‍ - ലഡാക്കിലെ 13 GW RE പദ്ധതികള്‍ക്കായുള്ള അന്തര്‍സംസ്ഥാന ട്രാന്‍സ്മിഷന്‍ സിസ്റ്റം

ലഡാക്കില്‍ 13,000 മെഗാവാട്ട് ആര്‍ഇയും 12000 മെഗാവാട്ട് ബാറ്ററി എനര്‍ജി സ്റ്റോറേജ് സിസ്റ്റവും (ബിഇഎസ്എസ്) സ്ഥാപിക്കാന്‍ എംഎന്‍ആര്‍ഇ പദ്ധതിയിടുന്നു.
18.10.2023-ന്, ലഡാക്കിലെ 13 ജിഗാവാട്ട് ആര്‍ഇ പദ്ധതികളുടെ പവര്‍ ഒഴിപ്പിക്കലിനും ഗ്രിഡ് സംയോജനത്തിനും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശമായ ലഡാക്കില്‍ നിന്ന് രാജ്യത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളിലേക്ക് വൈദ്യുതി അയ്ക്കുന്നതിനുമായി ഒരു അന്തര്‍സംസ്ഥാന ട്രാന്‍സ്മിഷന്‍ സിസ്റ്റം നിര്‍മ്മിക്കുന്നതിന് സാമ്പത്തിക കാര്യങ്ങളുടെ കാബിനറ്റ് കമ്മിറ്റി അംഗീകാരം നല്‍കി. 

ലഡാക്കിലെ 13 ജിഗാവാട്ട് പുനരുപയോഗ ഊര്‍ജ പദ്ധതിക്കായുള്ള ഗ്രീന്‍ എനര്‍ജി കോറിഡോര്‍ (ജിഇസി) രണ്ടാം ഘട്ടം - അന്തര്‍ സംസ്ഥാന പ്രക്ഷേപണ സംവിധാനം (ഐഎസ്എസ്എസ്) മന്ത്രിസഭ അംഗീകരിച്ചു

പദ്ധതി ലഡാക്ക് മേഖലയിലും ജമ്മു & കശ്മീരിലും വിശ്വസനീയമായ വൈദ്യുതി വിതരണം ഉറപ്പാക്കും.
നിലവില്‍, POWERGRID (പ്രോജക്ടിന്റെ നടപ്പാക്കല്‍ ഏജന്‍സി) ഫ്രണ്ട് എന്‍ഡ് എഞ്ചിനീയറിംഗ് ഡിസൈന്‍ (ഫീഡ്) പഠനം നടത്തുന്നു. 2024 ഡിസംബറോടെ പഠന റിപ്പോര്‍ട്ട് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. പഠന റിപ്പോര്‍ട്ടിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍, POWERGRID നിര്‍മ്മാണത്തിനുള്ള ബിഡ്ഡുകള്‍ ക്ഷണിക്കും.

ഉയര്‍ന്ന കാര്യക്ഷമതയുള്ള സോളാര്‍ പിവി മൊഡ്യൂളുകള്‍ക്കായുള്ള PLI സ്‌കീം

ഹൈ എഫിഷ്യന്‍സി സോളാര്‍ പിവി മൊഡ്യൂളുകളില്‍ ഗിഗാ വാട്ട് (ജിഡബ്ല്യു) സ്‌കെയിലിന്റെ ഉല്‍പ്പാദന ശേഷി കൈവരിക്കുന്നതിനായി, ഹൈ എഫിഷ്യന്‍സി സോളാര്‍ പിവി മൊഡ്യൂളുകള്‍ക്കായുള്ള ദേശീയ പരിപാടിക്കായി ഇന്ത്യാ ഗവണ്‍മെന്റ് പ്രൊഡക്ഷന്‍ ലിങ്ക്ഡ് ഇന്‍സെന്റീവ് (പിഎല്‍ഐ) പദ്ധതി നടപ്പിലാക്കുന്നു. 
19,500 കോടി രൂപ അടങ്കലുള്ള ട്രാഞ്ച്-II പ്രകാരം, 2023 ഏപ്രിലില്‍ 39,600 മെഗാവാട്ട് പൂര്‍ണ്ണമായും / ഭാഗികമായി സംയോജിപ്പിച്ച സോളാര്‍ പിവി മൊഡ്യൂള്‍ നിര്‍മ്മാണ യൂണിറ്റുകള്‍ സ്ഥാപിക്കുന്നതിന് ലെറ്റര്‍ ഓഫ് അവാര്‍ഡ് നല്‍കി.
തമിഴ്‌നാട്ടിലെ കാഞ്ചീപുരം ജില്ലയിലെ ശ്രീപെരുമ്പത്തൂരില്‍ എഫ്എസ് ഇന്ത്യ സോളാര്‍ വെഞ്ച്വേഴ്‌സ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ് സ്ഥാപിച്ച നേര്‍ത്ത ഫിലിം സോളാര്‍ പിവി മൊഡ്യൂള്‍ മാനുഫാക്ചറിംഗ് കപ്പാസിറ്റിയില്‍ ഉത്പാദനം ആരംഭിച്ചു. രാജസ്ഥാനിലെ ജയ്പൂരിലെ മഹീന്ദ്ര വേള്‍ഡ് സിറ്റിയില്‍ റിന്യൂ ഫോട്ടോവോള്‍ട്ടെയ്ക്‌സ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ് സ്ഥാപിച്ച നിര്‍മ്മാണ ശേഷിയില്‍ സോളാര്‍ പിവി മൊഡ്യൂളുകളുടെ ഉത്പാദനം ആരംഭിച്ചു; രാജസ്ഥാനിലെ ജയ്പൂരിലെ ഡുഡുവിലെ ഗ്രൂ എനര്‍ജി പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ്; തമിഴ്‌നാട്ടിലെ തിരുനെല്‍വേലിയിലെ ഗംഗൈകൊണ്ടനിലുള്ള ടിപി സോളാര്‍ ലിമിറ്റഡും.

കടല്‍ത്തീരകാറ്റിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന ഊര്‍ജ്ജം (ഓഫ്‌ഷോര്‍ വിന്‍ഡ് എനര്‍ജി)

മൂന്ന് വശവും വെള്ളത്താല്‍ ചുറ്റപ്പെട്ട ഏകദേശം 7600 കി.മീ (മെയിന്‍ലാന്‍ഡ്) തീരപ്രദേശത്താല്‍ അനുഗ്രഹീതമാണ് ഇന്ത്യ. ഗുജറാത്ത്, തമിഴ്നാട് തീരങ്ങളില്‍ കടത്തീര കാറ്റില്‍ നിന്നുള്ള ഊര്‍ജ്ജ സാധ്യതയുടെ പ്രാഥമിക വിലയിരുത്തല്‍ പ്രകാരം ഏകദേശം 70 ജിഗാവാട്ട് ഇവിടെ നിന്നും ലഭിക്കുമെന്നാണ് കരുതുന്നത്. 

ഓഫ്‌ഷോര്‍ വിന്‍ഡ് എനര്‍ജിയുടെ 37 ജിഗാവാട്ട് കപ്പാസിറ്റി സ്ഥാപിക്കുന്നതിനുള്ള ബിഡ്ഡിംഗ് പാതയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു, 2023 സെപ്റ്റംബറില്‍ ഓഫ്‌ഷോര്‍ വിന്‍ഡ് എനര്‍ജി പ്രോജക്ടുകള്‍ വികസിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള പുതുക്കിയ നയം പുറപ്പെടുവിച്ചു. കൂടാതെ, പ്രാരംഭ 10 GW ഓഫ്‌ഷോര്‍ കപ്പാസിറ്റിക്ക് (ഗുജറാത്ത്, തമിഴ്‌നാട് തീരങ്ങളില്‍ നിന്ന് 5 GW വീതം) ഓഫ്‌ഷോര്‍ കാറ്റ് പദ്ധതികള്‍ക്കായി ആവശ്യമായ ട്രാന്‍സ്മിഷന്‍ ഇന്‍ഫ്രാസ്ട്രക്ചറിന്റെ ആസൂത്രണം സെന്‍ട്രല്‍ ട്രാന്‍സ്മിഷന്‍ യൂട്ടിലിറ്റി പൂര്‍ത്തിയാക്കി
ഡെവലപ്പര്‍മാര്‍ക്ക് ഓഫ്‌ഷോര്‍ വിന്‍ഡ് സീ ബ്ലോക്കുകള്‍ അനുവദിക്കുന്നത് നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള 'ഓഫ്‌ഷോര്‍ വിന്‍ഡ് എനര്‍ജി ലീസ് റൂള്‍സ്, 2023' 19.12.2023-ന് വിജ്ഞാപനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.
ഗുജറാത്ത് ഗവണ്‍മെന്റും തമിഴ്‌നാട് ഗവണ്‍മെന്റും അതത് തീരങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള പ്രാരംഭ ഓഫ്‌ഷോര്‍ കാറ്റാടി ഊര്‍ജ്ജ പദ്ധതികളില്‍ നിന്ന് 
പവര്‍ ഓഫ്‌ടേക്കിനായി യൂണിറ്റിന് 4 നാലു രൂപ നിരക്കില്‍ സമ്മതം അറിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. 

സോളാര്‍ പാര്‍ക്കുകള്‍

2014 ഡിസംബറില്‍ 20,000 മെഗാവാട്ട് ശേഷിയുള്ള സോളാര്‍ പാര്‍ക്കുകളുടെയും അള്‍ട്രാ മെഗാ സോളാര്‍ പവര്‍ പ്രോജക്ടുകളുടെയും വികസനത്തിന് പദ്ധതി ആവിഷ്‌കരിച്ചു. കൂടാതെ, സോളാര്‍ പാര്‍ക്ക് പദ്ധതിയുടെ ശേഷി 2025-26 ഓടെ 2017 മാര്‍ച്ചില്‍ 20,000 മെഗാവാട്ടില്‍ നിന്ന് 40,000 മെഗാവാട്ടായി ഉയര്‍ത്തി.
30-11-2023 ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള 12 സംസ്ഥാനങ്ങളിലായി ഏകദേശം 37,490 മെഗാവാട്ട് മൊത്തം ശേഷിയുള്ള 50 സോളാര്‍ പാര്‍ക്കുകള്‍ക്ക് മന്ത്രാലയം അംഗീകാരം നല്‍കിയിട്ടുണ്ട്.
ഈ അംഗീകൃത പാര്‍ക്കുകളില്‍, 10,401 മെഗാവാട്ട് സൗരോര്‍ജ്ജ പദ്ധതികളുടെ മൊത്തം ശേഷി കമ്മീഷന്‍ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്, അതില്‍ 284 മെഗാവാട്ട് 2023 കലണ്ടര്‍ വര്‍ഷത്തില്‍ കമ്മീഷന്‍ ചെയ്തു.

പിഎം കുസും

പദ്ധതിയുടെ ബി, സി ഘടകത്തിന് കീഴില്‍ 49 ലക്ഷം പമ്പുകള്‍ സ്ഥാപിക്കുന്നതിനും / സോളാറൈസ് ചെയ്യുന്നതിനും ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള പിഎം കുസുമ് പദ്ധതിയുടെ വിപുലീകരണത്തിന് സര്‍ക്കാര്‍ അംഗീകാരം നല്‍കി.
സി ഘടകത്തില്‍ ഭൂമി സമാഹരിക്കല്‍ പ്രക്രിയ ലളിതമാക്കുന്നതിന് പദ്ധതിയുടെ മാര്‍ഗനിര്‍ദേശങ്ങള്‍ പരിഷ്‌ക്കരിച്ചിരിക്കുന്നു.
2023 ജൂലൈ, സെപ്തംബര്‍ മാസങ്ങളില്‍ യഥാക്രമം വെണ്ടര്‍മാരുടെ എംപാനല്‍ ലിസ്റ്റും കോംപോണന്റ് 'ബി' പ്രകാരം ബെഞ്ച്മാര്‍ക്ക് വിലയും മന്ത്രാലയം പുറത്തിറക്കിയിട്ടുണ്ട്.
20.11.2023 ലെ OM പ്രകാരം നിര്‍ബന്ധിത സംസ്ഥാന ഓഹരി വ്യവസ്ഥകള്‍ നീക്കം ചെയ്തുകൊണ്ട് സ്‌കീം ഭേദഗതി ചെയ്തു.
11.09.2023-ലെ OM പ്രകാരം, ഘടകഭാഗം 'C'-ന് കീഴിലുള്ള DCR ഉള്ളടക്കത്തിന്റെ ഒഴിവാക്കല്‍ 31.03.2024 വരെ നീട്ടി.
 

പുരപ്പുറ സോളാര്‍

• 2023 ജനുവരി മുതല്‍ നവംബര്‍ വരെയുള്ള കാലയളവില്‍ ഗ്രിഡ് കണക്റ്റഡ് റൂഫ്‌ടോപ്പ് സോളാര്‍ പ്രോഗ്രാമിന് കീഴില്‍ ഏകദേശം 741 മെഗാവാട്ട് കപ്പാസിറ്റി സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ കാലയളവില്‍ കേന്ദ്ര ധനസഹായത്തോടെയോ അല്ലാതെയോ എല്ലാ മേഖലകളിലും ഏകദേശം 2.77 GW ശേഷി അധികമായി സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ബയോ എനര്‍ജി

പഞ്ചാബ്, ഹരിയാന, ഉത്തര്‍പ്രദേശ് എന്നിവിടങ്ങളിലെ 20 ജില്ലകളില്‍ ബയോസിഎന്‍ജി ഓടിക്കുന്ന വാനുകള്‍ വഴി ജൈവാംശം കത്തിക്കരുത് എന്ന സന്ദേശം പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതിനും ബയോ എനര്‍ജി പരിവര്‍ത്തനത്തിന് ഉപയോഗിക്കുന്നതിനുമുള്ള സംരംഭം ഏറ്റെടുത്തു.

105 MWeq ശേഷിയുള്ള ബയോ എനര്‍ജി പ്രോജക്ടുകള്‍ (ബയോമാസ് ആന്‍ഡ് വേസ്റ്റ് ടു എനര്‍ജി പ്രോജക്ടുകള്‍) വര്‍ഷത്തില്‍ സ്ഥാപിച്ചു.

12,693 ചെറിയ ബയോഗ്യാസ് പ്ലാന്റുകളും 1.107 Mweq (ഇടത്തരം വലിപ്പമുള്ള ബയോഗ്യാസ് പ്ലാന്റുകള്‍) സ്ഥാപിച്ചു. 2023-24 സാമ്പത്തിക വര്‍ഷത്തില്‍ 46,000 ചെറുകിട ബയോഗ്യാസ് പ്ലാന്റ് സ്ഥാപിക്കാനുള്ള വാര്‍ഷിക ലക്ഷ്യം സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ നിയുക്ത പ്രോഗ്രാം ഇംപ്ലിമെന്റിംഗ് ഏജന്‍സികള്‍ക്ക് അനുവദിച്ചു.

180 TPH ( ടണ്‍ മണിക്കൂറില്‍) ല്‍ കൂടുതല്‍ ശേഷിയുള്ള ബ്രിക്കറ്റ്/പെല്ലറ്റ് പ്രോജക്ടുകള്‍ സ്ഥാപിച്ചു.

വാര്‍ഷിക ബിഡ്ഡിംഗ് സഞ്ചാരപഥം

റിന്യൂവബിള്‍ എനര്‍ജി ഇംപ്ലിമെന്റേഷന്‍ ഏജന്‍സികള്‍ (REIAs) നല്‍കുന്ന RE പവര്‍ ബിഡുകള്‍ക്കായി MNRE ഒരു വാര്‍ഷിക ബിഡ്ഡിംഗ് ട്രാക്ക് നിര്‍ദ്ദേശിച്ചിട്ടുണ്ട്.
2023-24 മുതല്‍ 2027-28 വരെ ഓരോ വര്‍ഷവും കുറഞ്ഞത് 10 GW വീന്‍ഡ് പവര്‍ കപ്പാസിറ്റി ഉള്ള പ്രതിവര്‍ഷം 50 GW RE കപ്പാസിറ്റിക്കുള്ള ബിഡ്ഡുകള്‍ നല്‍കണം.
2023-24 സാമ്പത്തിക വര്‍ഷത്തില്‍ നാല് REIA-കള്‍ (SECI, NTPC, NHPC & SJVN) 31.12.2023 വരെ 35.51 GW ന്റെ ബിഡ്ഡുകള്‍ നല്‍കിയിട്ടുണ്ട്.
 

പുതുക്കാവുന്ന പര്‍ച്ചേസ് ബാധ്യത (RPO)

എനര്‍ജി കണ്‍സര്‍വേഷന്‍ ആക്റ്റ്, 2001 പ്രകാരം 2030 മാര്‍ച്ച് വരെ നിയുക്ത ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്കുള്ള റിന്യൂവബിള്‍ പര്‍ച്ചേസ് ബാധ്യത (ആര്‍പിഒ) ലക്ഷ്യങ്ങള്‍ ഇന്ത്യാ ഗവണ്‍മെന്റ് അറിയിച്ചിട്ടുണ്ട്.
പുനരുപയോഗ ഊര്‍ജത്തിന്റെ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വിഹിതം വര്‍ഷങ്ങളായി ക്രമാനുഗതമായി വര്‍ദ്ധിക്കാന്‍ സജ്ജീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. 2024-25ല്‍ മൊത്തം ഊര്‍ജത്തിന്റെ 29.91 ശതമാനവും പുനരുപയോഗ ഊര്‍ജ സ്രോതസ്സുകളില്‍ നിന്നായിരിക്കണം. 2029-30ല്‍ ഇത് ക്രമേണ 43.33 ശതമാനമായി ഉയരും.
'ഡിസ്ട്രിബ്യൂട്ടഡ് റിന്യൂവബിള്‍ എനര്‍ജി (ഡിആര്‍ഇ)' എന്നതിനായി പ്രത്യേക ആര്‍പിഒ അവതരിപ്പിച്ചു.
പുതിയ പാത ഹരിതാഭവും സുസ്ഥിരവുമായ ഊര്‍ജ്ജ ഭൂപ്രകൃതിയിലേക്കുള്ള ഒരു സുപ്രധാന ചുവടുവെപ്പിനെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു, ഇത് ദീര്‍ഘകാല ആസൂത്രണത്തില്‍ സ്ഥാപനങ്ങളെ സഹായിക്കും.

IREDA-യുടെ ഉയരുന്ന പദവി

13.03.2023-ന് ഐആര്‍ഇഡിഎയ്ക്ക് റിസര്‍വ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ (ആര്‍ബിഐ) 'ഇന്‍ഫ്രാസ്ട്രക്ചര്‍ ഫിനാന്‍സ് കമ്പനി (ഐഎഫ്‌സി)' പദവി നല്‍കി.
ഒരു പിഗ്ഗിബാക്ക് രീതിയില്‍ ഗവണ്‍മെന്റ് ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ ഓഫര്‍ ഫോര്‍ സെയില്‍ (OFS) വഴി 40,31,64,706 പുതിയ ഇക്വിറ്റി ഓഹരികള്‍ക്കൊപ്പം 26,87,76,471 ഓഹരികള്‍ക്കായി IREDA യുടെ പ്രാരംഭ പബ്ലിക് ഓഫറിനായി (IPO) ബദല്‍ സംവിധാനത്തിന്റെ അംഗീകാരം 1.09.2023-ന് DIPAM അറിയിച്ചു. IREDA-യുടെ പ്രാരംഭ പബ്ലിക് ഓഫര്‍ (IPO) ഏകദേശം ഇഷ്യു ചെയ്തുകൊണ്ട് വിജയകരമായി പൂര്‍ത്തിയാക്കി. ഓരോ ഇക്വിറ്റി ഷെയറിനും 32 രൂപ എന്ന നിരക്കില്‍ (ഓരോ ഇക്വിറ്റി ഷെയറിനും 22 രൂപ പ്രീമിയം ഉള്‍പ്പെടെ) 10 രൂപ മുഖവിലയുള്ള 67.19 കോടി ഇക്വിറ്റി ഓഹരികള്‍. പബ്ലിക് സബ്‌സ്‌ക്രിപ്ഷന്‍ 2023 നവംബര്‍ 21-ന് ആരംഭിക്കുകയും 2023 നവംബര്‍ 23-ന് ക്ലോസ് ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. IPO-യ്ക്ക് നിക്ഷേപകരില്‍ നിന്ന് മികച്ച പ്രതികരണം ലഭിച്ചു. മൂന്ന് ദിവസത്തെ ബിഡ്ഡിംഗ് പ്രക്രിയയില്‍ ഇഷ്യു മൊത്തത്തില്‍ 38.80 തവണ ശക്തമായി സബ്‌സ്‌ക്രൈബ് ചെയ്യപ്പെട്ടു. യോഗ്യതയുള്ള സ്ഥാപന ലേലക്കാര്‍ക്ക് (ക്യുഐബി) 104.57 മടങ്ങ് സബ്‌സ്‌ക്രിപ്ഷന്‍ ലഭിച്ചു, അതേസമയം സ്ഥാപനേതര നിക്ഷേപകര്‍ക്കായി നീക്കിവച്ചിരിക്കുന്ന ഭാഗം 24.16 മടങ്ങ് ലേലം ചെയ്തു. കമ്പനിയുടെ ഓഹരികള്‍ 2023 നവംബര്‍ 29-ന് എന്‍എസ്ഇയിലും ബിഎസ്ഇയിലും ലിസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടു. പ്രീ-ഓപ്പണ്‍ ട്രേഡിംഗ് അരങ്ങേറ്റത്തില്‍ 56% വര്‍ദ്ധനവ്, ഒരു ഷെയറിന് 60 രൂപ എന്ന അപ്പര്‍ സര്‍ക്യൂട്ടില്‍ ക്ലോസ് ചെയ്തു. 2023 ഡിസംബര്‍ 29-ന് NSE-ല്‍ സ്റ്റോക്ക് 102.20 രൂപയില്‍ ലിസ്റ്റ് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഐപിഒയ്ക്ക് ശേഷം, ഐആര്‍ഇഡിഎയിലെ ഇന്ത്യന്‍ ഗവണ്‍മെന്റിന്റെ ഓഹരി, പോസ്റ്റ്-ഓഫര്‍ പെയ്ഡ്-അപ്പ് ഇക്വിറ്റി ഓഹരി മൂലധനത്തിന്റെ 75% ആണ്. ഐപിഒ വരുമാനം കമ്പനി മൂലധന വര്‍ദ്ധനയ്ക്കും വായ്പ നല്‍കുന്നതിനുമായി വിനിയോഗിക്കും.
IREDA 'ഷെഡ്യൂള്‍ B'-ല്‍ നിന്ന് 'Schedule A' കാറ്റഗറി CPSE ലേക്ക് അപ്‌ഗ്രേഡുചെയ്തു, 2023 സെപ്റ്റംബര്‍ 29-ലെ OM-ല്‍ MNRE വഴി അറിയിപ്പ് ലഭിച്ചു.
ക്രെഡിറ്റ് റേറ്റിംഗ് ഏജന്‍സിയായ ഇന്ത്യ റേറ്റിംഗ്സ് IREDA യുടെ ഡെറ്റ് ഇന്‍സ്ട്രുമെന്റ് റേറ്റിംഗ് 'AA+' ല്‍ നിന്ന് 'AAA' (Outlook: Stable) ആയി ഉയര്‍ത്തി (Outlook: Positive). നേരത്തെ, 2023 മാര്‍ച്ചില്‍, ഐസിആര്‍എ ഐആര്‍ഇഡിഎയുടെ റേറ്റിംഗുകള്‍ 'എഎ+' (ഔട്ട്‌ലുക്ക്: പോസിറ്റീവ്) ല്‍ നിന്ന് 'എഎഎ' (ഔട്ട്‌ലുക്ക്: സ്റ്റേബിള്‍) ആയി ഉയര്‍ത്തിയിരുന്നു. അസറ്റ് ക്വാളിറ്റി, പ്രൊവിഷനിംഗ് കവറേജ്, ഫ്രാഞ്ചൈസി വളര്‍ച്ച എന്നിവയില്‍ ഐആര്‍ഇഡിഎയുടെ ക്രെഡിറ്റ് പ്രൊഫൈലില്‍ തുടര്‍ച്ചയായ പുരോഗതിയാണ് റേറ്റിംഗുകള്‍ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നത്.
IREDA 2023 ജനുവരി 1 മുതല്‍ 2023 ഡിസംബര്‍ 31 വരെ യഥാക്രമം 25,743.06 കോടി രൂപയും (താല്‍ക്കാലികം) 23,510.69 കോടി രൂപയും (താല്‍ക്കാലികം) അനുവദിക്കുകയും വിതരണം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.

ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ റിന്യൂവബിള്‍ എനര്‍ജി ഏജന്‍സിയുടെ അധ്യക്ഷ പദവി

2023 ജനുവരി 14-15 തീയതികളില്‍ അബുദാബിയില്‍ നടന്ന മീറ്റിംഗില്‍, റിന്യൂവബിള്‍ എനര്‍ജിയില്‍ മാത്രം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന ആദ്യത്തെ അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനയായ ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ റിന്യൂവബിള്‍ എനര്‍ജി ഏജന്‍സിയുടെ (IRENA) 13-ാമത് അസംബ്ലിയുടെ അധ്യക്ഷസ്ഥാനം ഇന്ത്യ ഏറ്റെടുത്തു.

ജി20 എനര്‍ജി ട്രാന്‍സിഷന്‍സ് വര്‍ക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പും എനര്‍ജി ട്രാന്‍സിഷന്‍സ് മന്ത്രിതല മീറ്റിംഗും

ഇന്ത്യയുടെ G20 പ്രസിഡന്‍സിക്ക് കീഴില്‍, ഊര്‍ജ്ജ സുരക്ഷ, പ്രവേശനക്ഷമത, താങ്ങാനാവുന്ന വില, ഊര്‍ജ്ജ കാര്യക്ഷമത, പുനരുപയോഗം,ഊര്‍ജ്ജം, നവീകരണം, സാങ്കേതികവിദ്യ, ഫണ്ടിംഗ് എന്നിവ ചര്‍ച്ച ചെയ്യുന്ന ഷെര്‍പ്പ ട്രാക്കിന് കീഴിലുള്ള പതിമൂന്ന് വര്‍ക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പുകളില്‍ ഒന്നായ എനര്‍ജി ട്രാന്‍സിഷന്‍സ് വര്‍ക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പിന് (ഇടിഡബ്ല്യുജി) കീഴിലുള്ള ചര്‍ച്ചകളിലും  നവ&പുനരുപയോഗ ഊര്‍ജ്ജ മന്ത്രാലയം പങ്കെടുത്തു. 

മുന്‍ഗണനാ മേഖലകളിലെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്നതിനും തിരിച്ചറിയുന്നതിനുമായി, 2023 ഫെബ്രുവരി മുതല്‍ ജൂലൈ വരെ 4 ETWG മീറ്റിംഗുകള്‍ സംഘടിപ്പിച്ചു. G20 അംഗരാജ്യങ്ങളില്‍ നിന്നും പ്രത്യേക ക്ഷണിതാവായ രാജ്യങ്ങളില്‍ നിന്നും IEA, IRENA, World Bank, ADB തുടങ്ങിയ അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകളില്‍ നിന്നും 150 ഓളം പ്രതിനിധികള്‍ യോഗങ്ങളില്‍ പങ്കെടുത്തു. , CEM-MI, UNIDO, UNEP, WEF. ആഗോള ഊര്‍ജ പരിവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ പശ്ചാത്തലത്തില്‍ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, സുസ്ഥിരത, ഊര്‍ജ സുരക്ഷ, തുല്യമായ ഊര്‍ജ ലഭ്യത, ധനസഹായം എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിര്‍ണായക വെല്ലുവിളികളെ കേന്ദ്രീകരിച്ചായിരുന്നു ചര്‍ച്ചകള്‍. സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങള്‍ (എസ്ഡിജി) കൈവരിക്കുന്നതിന് അനുസൃതമായി സാര്‍വത്രിക ഊര്‍ജ്ജ ലഭ്യതയും ന്യായമായതും താങ്ങാനാവുന്നതും ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നതുമായ ഊര്‍ജ്ജ സംക്രമണങ്ങള്‍ ഉറപ്പാക്കിക്കൊണ്ട് ആഗോള ഊര്‍ജ്ജ സംക്രമണം ത്വരിതപ്പെടുത്തുന്നതിന് പ്രായോഗികവും സഹകരണപരവും ഉത്തരവാദിത്തമുള്ളതുമായ നയ നടപടികളുടെ അടിയന്തര ആവശ്യകത യോഗങ്ങള്‍ വിലയിരുത്തി.
നാലാമത്തെ ETWG മീറ്റിംഗിനെ തുടര്‍ന്ന് ഗോവയില്‍ നടന്ന എനര്‍ജി ട്രാന്‍സിഷന്‍സ് മിനിസ്റ്റീരിയല്‍ മീറ്റിംഗ് (ETMM), അവിടെ G20 ഊര്‍ജ്ജ മന്ത്രിമാര്‍ 2023 ജൂലൈ 22 ന് ഇന്ത്യയുടെ G20 പ്രസിഡന്‍സിക്ക് കീഴില്‍ G20 ന്റെ ഊര്‍ജ്ജ പരിവര്‍ത്തന വര്‍ക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പിന്റെ ഫലങ്ങള്‍ അന്തിമമാക്കാന്‍ യോഗം ചേര്‍ന്നു. എല്ലാ ജി20 അംഗരാജ്യങ്ങളിലെയും ഊര്‍ജ മന്ത്രിമാര്‍ യോഗത്തില്‍ പങ്കെടുത്തു. ETMM-ല്‍, G20 ഊര്‍ജ മന്ത്രിമാര്‍, ഹൈഡ്രജനെക്കുറിച്ചുള്ള G20 ഹൈ-ലെവല്‍ വോളണ്ടറി പ്രിന്‍സിപ്പിള്‍സ് ഉള്‍പ്പെടെ, അഭിലഷണീയവും മുന്നോട്ടുള്ളതുമായ ഒരു ഫല രേഖയും യോഗത്തിന്റെ ചെയര്‍ സംഗ്രഹവും സ്വീകരിച്ചു. ജൂലൈയില്‍ നടന്ന മന്ത്രിതല യോഗത്തിന് ശേഷം, ETMM ഔട്ട്കം ഡോക്യുമെന്റും ചെയര്‍ സംഗ്രഹവും പുറത്തിറക്കി, അതില്‍ 'G20 ഹൈ ലെവല്‍ വോളണ്ടറി പ്രിന്‍സിപ്പിള്‍സ് ഓണ്‍ ഹൈഡ്രജന്‍' ഉള്‍പ്പെടുന്നു.
ഇന്ത്യയുടെ G20 പ്രസിഡന്‍സിക്ക് കീഴിലുള്ള ETWG കാലത്ത് MNRE പിന്തുടരുന്ന പുനരുപയോഗ ഊര്‍ജ്ജവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രധാന മുന്‍ഗണനാ മേഖലകള്‍ എല്ലാം G20 നേതാക്കളുടെ പ്രഖ്യാപനത്തില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ സോളാര്‍ അലയന്‍സിന്റെ ആറാമത്തെ അസംബ്ലി

• ISA അസംബ്ലിയുടെ ആറാമത്തെ സെഷന്‍ 2023 ഒക്ടോബര്‍ 31-ന് പ്രഗതി മൈതാനിലെ ഭാരത് മണ്ഡപത്തില്‍ നടന്നു. പ്രസിഡന്റ് ഐഎസ്എ എന്ന നിലയില്‍ ബഹുമാനപ്പെട്ട ന്യൂ & റിന്യൂവബിള്‍ എനര്‍ജി ആന്‍ഡ് പവര്‍ മന്ത്രിയാണ് അസംബ്ലിയില്‍ അധ്യക്ഷത വഹിച്ചത്.

• അസംബ്ലിയില്‍ 121 രാജ്യങ്ങളില്‍ നിന്നും 20 പങ്കാളി സംഘടനകളില്‍ നിന്നും 09 പ്രത്യേക ക്ഷണിതാക്കളില്‍ നിന്നും പങ്കെടുത്തു. 20 മന്ത്രിമാരും 8 ഉപമന്ത്രിമാരും യോഗത്തില്‍ പങ്കെടുത്തു. 05-ലധികം അംഗരാജ്യങ്ങളുടെ സ്വമേധയാ സംഭാവനയുടെ സ്ഥിരീകരണമാണ് പ്രധാന ഫലങ്ങളിലൊന്ന്.

NS