1. ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ

• ਕੋਪ 26 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਐਲਾਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਮੰਤਰਾਲਾ 2030 ਤੱਕ 500 ਗੀਗਾਵਾਟ ਗੈਰ-ਜੀਵਾਸ਼ਮ ਅਧਾਰਤ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

• ਲਗਭਗ ₹74,000 ਕਰੋੜ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੈਲੰਡਰ ਸਾਲ 2023 ਦੌਰਾਨ ਲਗਭਗ 13.5 ਗੀਗਾਵਾਟ ਦੀ ਆਰਈ ਸਮਰੱਥਾ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

• ਭਾਰਤ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਸਥਾਪਤ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਚੌਥਾ, ਪੌਣ ਊਰਜਾ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਚੌਥਾ ਅਤੇ ਸੌਰ ਊਰਜਾ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ 5ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ। (ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਏਜੰਸੀ - ਅਖੁੱਟ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ 2023 ਅਨੁਸਾਰ)

2. ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਰਿਤ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਮਿਸ਼ਨ

ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਮੰਤਰਾਲਾ 4 ਜਨਵਰੀ 2023 ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਲਾਗਤ 19,744 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਡੈਰੀਵੇਟਿਵਜ਼ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ, ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਲਈ ਗਲੋਬਲ ਹੱਬ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ।

• ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ, ਕੋਡਾਂ ਅਤੇ ਮਿਆਰਾਂ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਸਕੱਤਰ, ਐੱਮਐੱਨਆਰਈ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜ ਸਮੂਹ ਨੇ ਸੜਕ ਆਵਾਜਾਈ ਅਤੇ ਰਾਜਮਾਰਗ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਖਪਤਕਾਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਵਪਾਰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੇ ਨਾਲ ਕਾਰਜ ਸਮੂਹ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਮੂਹ 8 ਮਈ 2023 ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ। 

• ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਪਰਿਵਰਤਨ (ਸਾਈਟ) ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਈ ਰਣਨੀਤਕ ਦਖਲ, ₹17,490 ਕਰੋੜ ਦੇ ਖਰਚੇ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿੱਤੀ ਉਪਾਅ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਲਾਈਜ਼ਰ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਲਈ ਦੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

• ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਪਰਿਵਰਤਨ (ਸਾਈਟ) ਸਕੀਮ (ਮੋਡ-1-ਟਰਾਂਚ-1) ਲਈ ਰਣਨੀਤਕ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਲਈ 450,000 ਟਨ ਉਤਪਾਦਨ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ ਬੇਨਤੀ (ਆਰਐੱਫਐੱਸ) ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

• ਸਾਈਟ ਸਕੀਮ (ਟਰਾਂਚ-I) ਦੇ ਤਹਿਤ 1.5 ਗੀਗਾਵਾਟ ਸਲਾਨਾ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਲਾਈਜ਼ਰ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਸਮਰੱਥਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਲਾਈਜ਼ਰ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ (ਈਐੱਮ) ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ ਚੋਣ ਲਈ ਬੇਨਤੀ (ਆਰਐੱਫਐੱਸ) ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

• ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੋਜ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਦੇ ਦਫਤਰ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ 5 ਤੋਂ 7 ਜੁਲਾਈ 2023 ਤੱਕ ਵਿਗਿਆਨ ਭਵਨ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ (ਆਈਸੀਜੀਐੱਚ-2023) 'ਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਹਰ ਇੱਕ ਵਿੱਚ 7 ਸੰਪੂਰਨ ਵਾਰਤਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਪਲੇਨਰੀ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕਾਨਫਰੰਸ ਨੇ 19 ਪੈਨਲ ਚਰਚਾਵਾਂ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗ, ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ 10 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 2700 ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੈਲੀਗੇਟਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਈ ਮਿੱਥੀ ਗਈ ਥਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਐਕਸਪੋ ਵੀ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਯੂਰਪ, ਜਾਪਾਨ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਅਤੇ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਟਰੀ ਗੋਲਮੇਜ਼ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਉਦਯੋਗ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਹੋਇਆ।

ਪੜ੍ਹੋ: ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ (ਆਈਸੀਜੀਐੱਚ) 2023 'ਤੇ ਤਿੰਨ ਰੋਜ਼ਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸਮਾਪਤ

• ਭਾਰਤ ਲਈ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਸਟੈਂਡਰਡ ਨੂੰ 19 ਅਗਸਤ 2023 ਨੂੰ ਨੋਟੀਫਾਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅਖੁੱਟ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਨੂੰ 'ਗ੍ਰੀਨ' ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਕਾਸ ਥ੍ਰੈਸ਼ਹੋਲਡ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਰੂਪਰੇਖਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ: ਭਾਰਤ ਨੇ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ

• ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਰਿਤ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਰੋਡਮੈਪ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 7 ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਨੈਸ਼ਨਲ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਮਿਸ਼ਨ ਅਧੀਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਵਿੰਡੋ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ, ‘ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਿੰਗਲ ਵਿੰਡੋ ਸਿਸਟਮ (ਐੱਨਐੱਸਡਬਲਿਊਐੱਸ)’ਤੇ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਪੰਨੇ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 7 ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

3. ਗ੍ਰੀਨ ਐਨਰਜੀ ਕੌਰੀਡੋਰ - ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ 13 ਗੀਗਾਵਾਟ ਆਰਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਲਈ ਅੰਤਰ-ਰਾਜੀ ਟਰਾਂਸਮਿਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ

• ਐੱਮਐੱਨਆਰਈ ਦੀ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ 12000 ਐੱਮਡਬਲਿਊਐੱਚ ਬੈਟਰੀ ਐਨਰਜੀ ਸਟੋਰੇਜ ਸਿਸਟਮ (ਬੀਈਐੱਸਐੱਸ) ਦੇ ਨਾਲ 13,000 ਮੈਗਾਵਾਟ ਆਰਈ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।

• 18.10.2023 ਨੂੰ, ਆਰਥਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਕੈਬਨਿਟ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ 13 ਗੀਗਾਵਾਟ ਆਰਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਬਿਜਲੀ ਨਿਕਾਸੀ ਅਤੇ ਗਰਿੱਡ ਏਕੀਕਰਣ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਭੇਜਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅੰਤਰ-ਰਾਜੀ ਟਰਾਂਸਮਿਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ: ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਨੇ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ 13 ਗੀਗਾਵਾਟ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਗ੍ਰੀਨ ਐਨਰਜੀ ਕੋਰੀਡੋਰ (ਜੀਈਸੀ) ਫੇਜ਼-2 - ਅੰਤਰ-ਰਾਜੀ ਟਰਾਂਸਮਿਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ (ਆਈਐੱਟੀਐੱਸ) ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ

• ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲੱਦਾਖ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਵੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ।

• ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਪਾਵਰਗ੍ਰਿਡ (ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਏਜੰਸੀ) ਫਰੰਟ ਐਂਡ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (ਫੀਡ) ਅਧਿਐਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਸੰਬਰ 2024 ਤੱਕ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ, ਪਾਵਰਗ੍ਰਿਡ ਦੁਆਰਾ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਬੋਲੀਆਂ ਮੰਗੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।

4. ਉੱਚ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਾਲੇ ਸੋਲਰ ਪੀਵੀ ਮੋਡੀਊਲ ਲਈ ਪੀਐੱਲਆਈ ਸਕੀਮ

• ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਉੱਚ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਾਲੇ ਸੋਲਰ ਪੀਵੀ ਮਾਡਿਊਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗੀਗਾ ਵਾਟ (ਜੀਡਬਲਯੂ) ਸਕੇਲ ਦੀ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉੱਚ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਾਲੇ ਸੋਲਰ ਪੀਵੀ ਮੋਡੀਊਲ ਉੱਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਈ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਲਿੰਕਡ ਇੰਸੈਂਟਿਵ (ਪੀਐੱਲਆਈ) ਸਕੀਮ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

• 19,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਖਰਚੇ ਨਾਲ ਟ੍ਰਾਂਚ-2 ਦੇ ਤਹਿਤ, 39,600 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦੀ ਪੂਰੀ/ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਸੋਲਰ ਪੀਵੀ ਮਾਡਿਊਲ ਨਿਰਮਾਣ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਅਪ੍ਰੈਲ, 2023 ਵਿੱਚ ਅਵਾਰਡ ਪੱਤਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

• ਐੱਫਐੱਸ ਇੰਡੀਆ ਸੋਲਰ ਵੈਂਚਰਸ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀਪੇਰੰਬਦੂਰ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕਾਂਚੀਪੁਰਮ, ਤਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿਖੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਤਲੀ ਫਿਲਮ ਸੋਲਰ ਪੀਵੀ ਮੋਡੀਊਲ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਹਿੰਦਰਾ ਵਰਲਡ ਸਿਟੀ, ਜੈਪੁਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿਖੇ ਰੀਨਿਊ ਫੋਟੋਵੋਲਟੈਕਸ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਤ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ; ਗਰੂ ਐਨਰਜੀ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਿਟਡ ਡੂਡੂ, ਜੈਪੁਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿਖੇ; ਅਤੇ ਟੀਪੀ ਸੋਲਰ ਲਿਮਿਟਡ ਗੰਗਾਈਕੋਂਡਨ, ਤਿਰੂਨੇਲਵੇਲੀ, ਤਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿਖੇ  ਸੋਲਰ ਪੀਵੀ ਮੋਡੀਊਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

5. ਆਫਸ਼ੋਰ ਵਿੰਡ ਐਨਰਜੀ

• ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਲਗਭਗ 7600 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (ਮੇਨਲੈਂਡ) ਦੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤੱਟ ਦੀ ਦੇਣ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਿਨਾਰੇ ਪੌਣ ਊਰਜਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਚੰਗੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਚਿੰਨ੍ਹਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਜ਼ੋਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੱਟੀ ਪੌਣ ਊਰਜਾ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਗੁਜਰਾਤ ਅਤੇ ਤਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਤੱਟ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 70 ਗੀਗਾਵਾਟ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਆਫਸ਼ੋਰ ਵਿੰਡ ਐਨਰਜੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਇੱਕ ਸੋਧ ਕੀਤੀ ਗਈ  ਰਣਨੀਤੀ ਸਤੰਬਰ, 2023 ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਆਫ-ਸ਼ੋਰ ਵਿੰਡ ਐਨਰਜੀ ਦੀ 37 ਗੀਗਾਵਾਟ ਸਮਰੱਥਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਦੀ ਚਾਲ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸੈਂਟਰਲ ਟ੍ਰਾਂਸਮਿਸ਼ਨ ਯੂਟਿਲਿਟੀ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ 10 ਗੀਗਾਵਾਟ ਆਫਸ਼ੋਰ ਸਮਰੱਥਾ (ਗੁਜਰਾਤ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਤੱਟਾਂ ਤੋਂ 5 ਗੀਗਾਵਾਟ ਹਰ ਇੱਕ) ਲਈ ਆਫਸ਼ੋਰ ਵਿੰਡ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਮਿਸ਼ਨ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਪੂਰੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ।

• 19.12.2023 ਨੂੰ ਡਿਵੈਲਪਰਾਂ ਨੂੰ ਆਫਸ਼ੋਰ ਵਿੰਡ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬਲਾਕਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਲਈ "ਆਫਸ਼ੋਰ ਵਿੰਡ ਐਨਰਜੀ ਲੀਜ਼ ਨਿਯਮ, 2023" ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਗੁਜਰਾਤ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਤਮਿਲਨਾਡੂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਤੱਟਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਆਫਸ਼ੋਰ ਵਿੰਡ ਐਨਰਜੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਤੋਂ 4.00 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਬਿਜਲੀ ਲੈਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

6. ਸੋਲਰ ਪਾਰਕ

• "ਸੋਲਰ ਪਾਰਕਾਂ ਅਤੇ ਅਲਟਰਾ ਮੈਗਾ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ" ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦਸੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ 20,000 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦੀ ਕੁੱਲ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸੋਲਰ ਪਾਰਕ ਸਕੀਮ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਮਾਰਚ 2017 ਵਿੱਚ 20,000 ਮੈਗਾਵਾਟ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 2025-26 ਤੱਕ 40,000 ਮੈਗਾਵਾਟ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।

• 30-11-2023 ਤੱਕ, ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ 12 ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 37,490 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦੀ ਕੁੱਲ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ 50 ਸੋਲਰ ਪਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

• ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਪਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਕੁੱਲ 10,401 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ 284 ਮੈਗਾਵਾਟ 2023 ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਚਾਲੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

7. ਪੀਐੱਮ ਕੁਸੁਮ

• ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਕੰਪੋਨੈਂਟ ਬੀ ਅਤੇ ਸੀ ਦੇ ਤਹਿਤ 49 ਲੱਖ ਪੰਪਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ / ਸੋਲਰਾਈਜ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਸੋਧੇ ਗਏ ਟੀਚਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕੁਸਮ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

• ਕੰਪੋਨੈਂਟ 'ਸੀ' ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸੌਖਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਕੀਮ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੋਧਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਲੜੀਵਾਰ ਜੁਲਾਈ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ, 2023 ਦੌਰਾਨ ਕੰਪੋਨੈਂਟ 'ਬੀ' ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਲਾਗਤ ਦੀ ਸੂਚੀਬੱਧ ਸੂਚੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

• ਓਐੱਮ ਮਿਤੀ 20.11.2023 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਲਾਜ਼ਮੀ ਰਾਜ ਸ਼ੇਅਰ ਉਪਬੰਧ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

• ਓਐੱਮ ਮਿਤੀ 11.09.2023 ਤੱਕ, ਕੰਪੋਨੈਂਟ 'ਸੀ' ਦੇ ਤਹਿਤ ਡੀਸੀਆਰ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਛੋਟ 31.03.2024 ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

8. ਛੱਤ ਵਾਲੇ ਸੋਲਰ

• ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ 2023 ਦੌਰਾਨ ਗਰਿੱਡ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰੂਫਟਾਪ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਲਗਭਗ 741 ਮੈਗਾਵਾਟ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਲਗਭਗ 2.77 ਗੀਗਾਵਾਟ ਸਮਰੱਥਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

9. ਜੈਵਿਕ ਊਰਜਾ 

• ਬਾਇਓ ਸੀਐੱਨਜੀ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵੈਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ 20 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਾਇਓਮਾਸ ਨੂੰ ਨਾ ਸਾੜਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਇਓ ਐਨਰਜੀ ਬਦਲਾਅ ਲਈ ਵਰਤਣ ਦੇ ਸੁਨੇਹੇ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।

• ਸਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬਾਇਓ ਐਨਰਜੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ (ਬਾਇਓਮਾਸ ਅਤੇ ਵੇਸਟ ਤੋਂ ਐਨਰਜੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ) ਦੀ 105 ਐੱਮਡਬਲਿਊਈਕਿਊ ਸਮਰੱਥਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

• 12,693 ਛੋਟੇ ਬਾਇਓਗੈਸ ਪਲਾਂਟ ਅਤੇ 1.107 ਐੱਮਡਬਲਿਊਈਕਿਊ (ਮੱਧਮ ਆਕਾਰ ਦੇ ਬਾਇਓ ਗੈਸ ਪਲਾਂਟ) ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਮਨੋਨੀਤ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 2023-24 ਦੌਰਾਨ 46,000 ਛੋਟੇ ਬਾਇਓਗੈਸ ਪਲਾਂਟ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਟੀਚਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

• 180 ਟੀਪੀਐੱਚ (ਟਨ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ ਬ੍ਰੀਕੇਟ/ਪੈਲੈਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ।

10. ਸਲਾਨਾ ਬਿਡਿੰਗ ਟ੍ਰੈਜੈਕਟਰੀ

• ਐੱਮਐੱਨਆਰਈ ਨੇ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਅਮਲ ਏਜੰਸੀਆਂ (ਆਰਈਆਈਏਜ਼) ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਆਰਈ ਊਰਜਾ ਬੋਲੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਲਾਨਾ ਬਿਡਿੰਗ ਟ੍ਰੈਜੈਕਟਰੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।

• ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 10 ਗੀਗਾਵਾਟ ਪ੍ਰਤੀ ਸਲਾਨਾ ਵਿੰਡ ਪਾਵਰ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਨਾਲ 50 ਗੀਗਾਵਾਟ ਪ੍ਰਤੀ ਸਲਾਨਾ ਆਰਈ ਸਮਰੱਥਾ ਲਈ ਬੋਲੀ 2023-24 ਤੋਂ 2027-28 ਤੱਕ ਹਰ ਸਾਲ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ।

• ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 2023-24 ਵਿੱਚ 31.12.2023 ਤੱਕ ਚਾਰ ਆਰਈਆਈਏਜ਼ (ਐੱਸਈਸੀਆਈ, ਐੱਨਟੀਪੀਸੀ, ਐੱਨਐੱਚਪੀਸੀ ਅਤੇ ਐੱਸਜੇਵੀਐੱਨ) ਵਲੋਂ  35.51 ਗੀਗਾਵਾਟ ਦੀਆਂ ਬੋਲੀਆਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।

11. ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ (ਆਰਪੀਓ)

• ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਊਰਜਾ ਸੰਭਾਲ ਐਕਟ, 2001 ਦੇ ਤਹਿਤ ਮਾਰਚ 2030 ਤੱਕ ਮਨੋਨੀਤ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਲਈ ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਖਰੀਦ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ (ਆਰਪੀਓ) ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।

• ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਦਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਹਿੱਸਾ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਣ ਲਈ ਸੈੱਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 2024-25 ਵਿੱਚ, ਕੁੱਲ ਊਰਜਾ ਦਾ 29.91 ਫੀਸਦ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ 2029-30 ਵਿੱਚ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵੱਧ ਕੇ 43.33 ਫੀਸਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

• 'ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਟਡ ਰੀਨਿਊਏਬਲ ਐਨਰਜੀ (ਡੀਆਰਈ)' ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਆਰਪੀਓ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਨਵੀਂ ਟ੍ਰੈਜੈਕਟਰੀ ਗ੍ਰੀਨ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਟਿਕਾਊ ਊਰਜਾ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਵੱਲ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ।

12. ਆਈਆਰਈਡੀਏ ਦਾ ਵਧਦਾ ਕੱਦ

• ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰਬੀਆਈ) ਨੇ 13.03.2023 ਨੂੰ ਆਈਆਰਈਡੀਏ ਨੂੰ ਇੱਕ 'ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਫਾਈਨਾਂਸ ਕੰਪਨੀ (ਆਈਐੱਫਸੀ)' ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

• 1.09.2023 ਨੂੰ, ਡੀਆਈਪੀਏਐੱਮ ਨੇ ਆਈਆਰਈਡੀਏ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਨਤਕ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ (ਆਈਪੀਓ) ਲਈ 26,87,76,471 ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 26,87,76,471 ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਲਈ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ (ਓਐੱਫਐੱਸ) ਦੇ ਨਾਲ ਬਦਲ ਦੀ ਵਿਧੀ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਨੂੰ ਸੰਚਾਰਿਤ ਕੀਤਾ। 

• ਆਈਆਰਈਡੀਏ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਨਤਕ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ (ਆਈਪੀਓ) ₹32 ਪ੍ਰਤੀ ਇਕੁਇਟੀ ਸ਼ੇਅਰ (ਪ੍ਰਤੀ ਇਕੁਇਟੀ ਸ਼ੇਅਰ ₹22 ਦੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਸਮੇਤ) ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ₹10 ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਵੈਲਿਊ ਦੇ ਲਗਭਗ 67.19 ਕਰੋੜ ਇਕੁਇਟੀ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ।  ਜਨਤਕ ਸਬਸਕ੍ਰਿਪਸ਼ਨ 21 ਨਵੰਬਰ, 2023 ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਅਤੇ 23 ਨਵੰਬਰ, 2023 ਨੂੰ ਬੰਦ ਹੋਈ। ਆਈਪੀਓ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਭਰਵਾਂ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲਿਆ। ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ 38.80 ਗੁਣਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸਬਸਕ੍ਰਾਈਬ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਯੋਗ ਸੰਸਥਾਗਤ ਬੋਲੀਕਾਰਾਂ (ਕਿਊਆਈਬੀਜ਼) ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ 104.57 ਗੁਣਾ ਗਾਹਕੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੈਰ-ਸੰਸਥਾਗਤ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵੇਂ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ 24.16 ਗੁਣਾ ਬੋਲੀ ਲੱਗੀ। ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ 29 ਨਵੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਐੱਨਐੱਸਈ ਅਤੇ ਬੀਐੱਸਈ ਦੋਵਾਂ 'ਤੇ ਲਗਭਗ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਮਤ ਦੇ ਨਾਲ ਸੂਚੀਬੱਧ ਹੋਏ। ਪ੍ਰੀ-ਓਪਨ ਟਰੇਡਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ 56% ਦਾ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ₹60 ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਸਰਕਟ 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਇਆ। 29 ਦਸੰਬਰ 2023 ਤੱਕ ਸਟਾਕ ਐੱਨਐੱਸਈ 'ਤੇ ₹102.20 'ਤੇ ਸੂਚੀਬੱਧ ਹੈ। ਆਈਪੀਓ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਈਆਰਈਡੀਏ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਪੋਸਟ-ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਪੇਡ-ਅਪ ਇਕੁਇਟੀ ਸ਼ੇਅਰ ਪੂੰਜੀ ਦਾ 75% ਹੈ। ਆਈਪੀਓ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਪੂੰਜੀ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਉਧਾਰ ਦੇਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

• ਆਈਆਰਈਡੀਏ ਨੂੰ 'ਅਨੁਸੂਚੀ B' ਤੋਂ 'ਅਨੁਸੂਚੀ A' ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸੀਪੀਐੱਸਈ ਵਿੱਚ ਅੱਪਗ੍ਰੇਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਓਐੱਮ ਮਿਤੀ 29 ਸਤੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਐੱਮਐੱਨਆਰਈ ਦੁਆਰਾ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਰੇਟਿੰਗ ਏਜੰਸੀ ਇੰਡੀਆ ਰੇਟਿੰਗਸ ਨੇ ਆਈਆਰਈਡੀਏ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਰੇਟਿੰਗ ਨੂੰ 'AA+' (ਆਊਟਲੁੱਕ: ਸਕਾਰਾਤਮਕ) ਤੋਂ 'ਏਏਏ' (ਆਊਟਲੁੱਕ: ਸਥਿਰ) ਵਿੱਚ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮਾਰਚ 2023 ਵਿੱਚ, ਆਈਸੀਆਰਏ ਨੇ ਵੀ ਆਈਆਰਈਡੀਏ ਦੀਆਂ ਰੇਟਿੰਗਾਂ ਨੂੰ 'AA+' (ਆਊਟਲੁੱਕ: ਸਕਾਰਾਤਮਕ) ਤੋਂ 'AAA' (ਆਊਟਲੁੱਕ: ਸਥਿਰ) ਵਿੱਚ ਅੱਪਗ੍ਰੇਡ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਰੇਟਿੰਗਾਂ ਸੰਪੱਤੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਪ੍ਰੋਵਿਜ਼ਨਿੰਗ ਕਵਰੇਜ ਅਤੇ ਫਰੈਂਚਾਈਜ਼ ਵਾਧੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਈਆਰਈਡੀਏ ਦੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਸੁਧਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

• ਆਈਆਰਈਡੀਏ ਨੇ 1 ਜਨਵਰੀ, 2023 ਤੋਂ 31 ਦਸੰਬਰ, 2023 ਦੌਰਾਨ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 25,743.06 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ (ਆਰਜ਼ੀ) ਅਤੇ 23,510.69 ਕਰੋੜ (ਆਰਜ਼ੀ) ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਵੰਡੇ ਸਨ।

13. ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਰੀਨਿਊਏਬਲ ਐਨਰਜੀ ਏਜੰਸੀ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ

• ਭਾਰਤ ਨੇ ਅਬੂ ਧਾਬੀ ਵਿੱਚ 14-15 ਜਨਵਰੀ, 2023 ਨੂੰ ਹੋਈ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ, ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਏਜੰਸੀ (ਇਰੇਨਾ) ਦੀ 13ਵੀਂ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਹੈ।

14. ਜੀ 20 ਊਰਜਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਰਜ ਸਮੂਹ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਮੰਤਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ

• ਭਾਰਤ ਦੀ ਜੀ-20 ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਐਨਰਜੀ ਟ੍ਰਾਂਜਿਸ਼ਨ ਵਰਕਿੰਗ ਗਰੁੱਪ (ਈਟੀਡਬਲਿਊਜੀ) ਦੇ ਅਧੀਨ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ੇਰਪਾ ਟਰੈਕ ਦੇ ਅਧੀਨ 13 ਕਾਰਜ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਪਹੁੰਚਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਸਮਰੱਥਾ, ਊਰਜਾ ਕੁਸ਼ਲਤਾ, ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ, ਨਵੀਨਤਾ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਫੰਡਿੰਗ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। 

• ਤਰਜੀਹੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰਨ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ, ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਜੁਲਾਈ 2023 ਦੌਰਾਨ 4 ਈਟੀਡਬਲਿਊਜੀ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀ 20 ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੱਦੇ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਈਈਏ, ਇਰੇਨਾ, ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ, ਏਡੀਬੀ, ਸੀਈਐੱਮ-ਐੱਮਆਈ, ਯੂਐੱਨਆਈਡੀਓ, ਯੂਐੱਨਈਪੀ ਅਤੇ ਡਬਲਿਊਈਐੱਫ ਦੇ ਲਗਭਗ 150 ਡੈਲੀਗੇਟਾਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ। ਆਲਮੀ ਊਰਜਾ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ, ਸਥਿਰਤਾ, ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਬਰਾਬਰ ਊਰਜਾ ਪਹੁੰਚ ਅਤੇ ਵਿੱਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗੰਭੀਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਚਰਚਾਵਾਂ ਕੇਂਦਰਿਤ ਸਨ। ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਨੇ ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਊਰਜਾ ਪਹੁੰਚ ਅਤੇ ਨਿਆਂਪੂਰਨ, ਕਿਫਾਇਤੀ, ਅਤੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਊਰਜਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਆਲਮੀ ਊਰਜਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਭਵ, ਸਹਿਯੋਗੀ ਅਤੇ ਜਵਾਬਦੇਹ ਨੀਤੀਗਤ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੀ ਫੌਰੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।

• ਚੌਥੀ ਈਟੀਡਬਲਿਊਜੀ ਮੀਟਿੰਗ ਗੋਆ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਮੰਤਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ (ਈਟੀਐੱਮਐੱਮ) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈ, ਜਿੱਥੇ ਜੀ 20 ਊਰਜਾ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਜੀ 20 ਦੇ ਊਰਜਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਰਜ ਸਮੂਹ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ 22 ਜੁਲਾਈ, 2023 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜੀ 20 ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਸਾਰੇ ਜੀ-20 ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਊਰਜਾ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਜਾਂ ਵਰਚੁਅਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ। ਈਟੀਐੱਮਐੱਮ ਵਿੱਚ, ਜੀ 20 ਊਰਜਾ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਅਤੇ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਨਤੀਜੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਮੀਟਿੰਗ ਦੇ ਚੇਅਰ ਦੇ ਸੰਖੇਪ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ 'ਤੇ ਜੀ 20 ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਸਵੈ-ਇੱਛੁਕ ਸਿਧਾਂਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਈਟੀਐੱਮਐੱਮ ਨਤੀਜਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਚੇਅਰ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ "ਹਾਈਡਰੋਜਨ 'ਤੇ ਜੀ 20 ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਸਵੈ-ਇੱਛੁਕ ਸਿਧਾਂਤ" ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।

• ਭਾਰਤ ਦੀ ਜੀ 20 ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਈਟੀਡਬਲਿਊਜੀ ਦੌਰਾਨ ਐੱਮਐੱਨਆਰਈ ਦੁਆਰਾ ਅਪਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਰਜੀਹੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਜੀ 20 ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਐਲਾਨਨਾਮੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

15. ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੌਰ ਗਠਜੋੜ ਦੀ 6ਵੀਂ ਸਭਾ  

• ਆਈਐੱਸਏ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦਾ 6ਵਾਂ ਸੈਸ਼ਨ 31 ਅਕਤੂਬਰ, 2023 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਮੰਡਪਮ, ਪ੍ਰਗਤੀ ਮੈਦਾਨ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਸੈਂਬਲੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਆਈਐੱਸਏ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਬਾਰੇ ਮਾਨਯੋਗ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕੀਤੀ।

• ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ 121 ਦੇਸ਼ਾਂ, 20 ਸਹਿਭਾਗੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ 09 ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ। ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ 20 ਮੰਤਰੀਆਂ ਅਤੇ 8 ਉਪ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ 05 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਵੈ-ਇੱਛਤ ਯੋਗਦਾਨ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਸੀ।

***

ਪੀਆਈਬੀ ਦਿੱਲੀ | ਆਲੋਕ ਮਿਸ਼ਰਾ/ਧੀਪ ਜੋਏ ਮੈਮਪਿਲੀ