नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्रालय
azadi ka amrit mahotsav

गेल्या दशकात नवीकरणीय ऊर्जा क्षमतेत 2.35 पट वाढ झाली आहे: केंद्रीय ऊर्जा आणि नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्री

Posted On: 19 DEC 2023 9:45PM by PIB Mumbai

नवी दिल्‍ली, 19 डिसेंबर 2023 

 

केंद्रीय नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्र्यांनी देशातील अक्षय उर्जेच्या वाढीबद्दल राज्यसभेत माहिती दिली.

गेल्या दशकात देशातील अक्षय ऊर्जेच्या स्थापित क्षमतेची वर्षनिहाय आकडेवारी खालीलप्रमाणे आहे:

Financial Year

Cumulative Installed Capacity (MW)

2013-14

76,380.6

2014-15

81,217.1

2015-16

89,874.4

2016-17

103,036.2

2017-18

115,944.4

2018-19

124,810.0

2019-20

133,953.5

2020-21

142,011.7

2021-22

156,606.9

2022-23

172,009.0

2023-24 (as on 30.11.2023)

179,548.7

 

या कालावधीत, अक्षय ऊर्जा क्षमतेमध्‍ये  सुमारे 2.35 पट वाढ

2014 पासून,  केंद्र  सरकारने अनेक मोठे उपक्रम हाती घेतले आहेत त्यामुळे देशाच्या अक्षय ऊर्जेच्या स्थापित क्षमतेत लक्षणीय वाढ झाली आहे, ज्यामध्ये इतर गोष्टींचा समावेश आहे:

  1. राष्ट्रीय सौर मिशनचे उद्दिष्ट प्रारंभी  20,000मेगावॅट होते, त्‍यामध्‍ये वाढ करून   हे उद्दिष्‍ट  100,000 मेगावॅट करण्‍यात आले.
  2. 30 जून 2025 पर्यंत कार्यान्वित होणार्‍या प्रकल्पांसाठी सौर आणि पवन ऊर्जेच्या आंतरराज्य विक्रीसाठी आंतरराज्यीय पारेषण प्रणाली (आयएसटीएस) शुल्क माफ करणे आणि त्यानंतर श्रेणीबद्ध आयएसटीएस  शुल्क लावण्‍याचा घेतलेला निर्णय.
  3. अनेक नवीन योजनांचा  प्रारंभ करण्‍यात आला. यामध्‍ये  सौर पार्क यांचा विकास आणि अल्ट्रा मेगा सौर ऊर्जा प्रकल्प योजना, प्रधानमंत्री किसान ऊर्जा सुरक्षा आणि  उत्थान महाभियान योजना (पीएम-कुसुम), 'उच्च कार्यक्षमतेच्या सौर  पीव्ही मॉड्यूल्सवरील राष्ट्रीय कार्यक्रमांतर्गत उत्पादनाशी निगडित  प्रोत्साहन योजना, यासह नवीन योजना आणि विविध कार्यक्रम सुरू करण्‍यात आले. राष्ट्रीय जैवऊर्जा कार्यक्रम, नवीकरणीय ऊर्जा संशोधन आणि तंत्रज्ञान विकास (आरई-आरटीडी) कार्यक्रम सुरू केले.
  4. नवीकरणीय उूर्जा  विकासकांना ‘प्लग आणि प्ले’ या  आधारे  जमीन आणि पारेषण करण्यासाठी अल्ट्रा मेगा नवीकरणीय उर्जा पार्कची स्थापना केली.
  5. नवीन पारेषण वाहिनी टाकणे आणि नवीकरणीय उर्जा बाहेर काढण्यासाठी नवीन उपकेंद्राची क्षमता निर्माण करणे,
  6. गुंतवणूक आकर्षित  करण्यासाठी आणि  सुलभ  करण्‍यासाठी प्रकल्प विकास कक्षाची स्थापना,
  7. भारताला हरित हायड्रोजन उत्पादन आणि निर्यातीचे केंद्र बनवण्याच्या उद्देशाने राष्ट्रीय हरित हायड्रोजन मिशनची सुरुवात.

गेल्या तीन वर्षांमध्ये नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा उत्पादनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी विविध योजनांतर्गत दिलेल्या अनुदानासंबंधीचा राज्यनिहाय तपशील खाली देण्‍यात आला आहे.

 (in Rs. Crores)

State

Year 2020-21

Year 2021-22

Major Programme/Projects

Major Programme/Projects

 

Rooftop

PM-KUSUM

Solar Off-grid

SHP

Biomass

Biogas

Rooftop

PM-KUSUM

Solar Off-grid

SHP

Biomass

Biogas

Andhra Pradesh

33.09

  

0.1

8

  

5.5

2.15

  

0.87

  

51.49

0.88

Arunachal Pradesh

    

19.76

5.66

        

10.54

0.82

    

Assam

          

3.1

    

8.76

    

0.31

Bihar

1.49

                  

1.75

0.15

Chhattisgarh

      

2.5

    

1.2

        

1.97

Goa

          

0.05

3.59

          

Gujarat

52.34

3.95

      

0.17

1214.71

    

6.65

13.8

1.294

Haryana

4.12

51.33

        

7.69

161.12

    

6.05

  

Himachal Pradesh

20.63

2.8

  

2

    

13.76

  

19.68

      

Jammu & Kashmir

4.89

    

9.31

    

20.18

  

22.08

9.5

    

Jharkhand

  

16.05

        

6.61

          

Karnataka

  

1.26

5.03

  

2.25

4.63

        

3.6

0.34

Kerala

11.72

        

0.65

36.34

    

0.35

0.79

0.45

Ladakh

                

12.41

6

    

Madhya Pradesh

31.29

  

12.94

    

5.03

        

1.27

1.66

Maharashtra

58.28

  

17.85

5

3.97

3.73

63.12

9.6

  

3

3.25

0.18

Manipur

4.03

0.36

18.67

      

4.67

  

10.22

      

Meghalaya

  

0.28

0.85

    

0.1

            

Mizoram

    

19.73

0.6

    

0.05

  

1.82

1.41

    

Nagaland

    

10.69

          

5.86

      

Odisha

  

0.77

  

4.75

  

0.35

    

5.13

  

0.12

  

Punjab

6.87

8.28

0.41

    

3.08

16.61

23.7

        

Rajasthan

21.96

52.06

      

0.22

10.37

153.49

        

Sikkim

                

0.03

      

Tamil Nadu

4.41

        

2.56

  

20.3

    

0.02

  

Telangana

20.66

  

2.13

      

16.09

  

2.28

  

3.2

  

Tripura

0.46

3.96

14.07

        

7.36

9.52

      

Uttar Pradesh

19.92

15.34

18.3

0.05

  

0.35

5.88

13.73

0.56

  

3.82

  

Uttarakhand

4.55

  

2.94

2.91

  

0.46

10.59

  

11.66

0.28

    

West Bengal

                        

Andaman & Nicobar

0.35

        

0.06

    

37.97

      

Chandigarh

0.85

                      

Dadar & Nagar Haveli/ Daman & Diu

                        

Delhi

22.24

          

26.17

          

Lakshadweep

                        

Puducherry

                        

Others

142.12

  

3.75

      

22.14

16.75

0.1

      

Total

466.27

156.44

147.22

40.78

6.22

30.04

1481.92

406.05

159.49

28.01

89.16

7.234

 

State

Year 2022-23

Year 2023-24

Major Programme/Projects

Major Programme/Projects

 

Rooftop

PM-KUSUM

Solar Off-grid

SHP

Biomass

Biogas

Rooftop

PM-KUSUM

Solar Off-grid

SHP

Biomass

Biogas

Andhra Pradesh

5.64

      

50.4

  

2.02

      

2.72

  

Arunachal Pradesh

  

0.82

8.49

1.83

      

0.61

      

0.1

Assam

4.93

  

10.86

    

0.11

          

1.26

Bihar

            

7.15

          

Chhattisgarh

3.29

  

1.12

    

3.7

1.24

  

6.23

    

0.95

Goa

                        

Gujarat

1040.24

7.83

  

3.19

1.37

  

418.21

5.35

  

1.57

  

8.14

Haryana

14.67

137.95

    

3.5

  

13.51

169.96

  

0.7

    

Himachal Pradesh

11.7

5.85

  

0.41

    

2.44

    

0.6

    

Jammu & Kashmir

1.25

15.69

11.04

1.5

                

Jharkhand

3.01

20.04

                    

Karnataka

9.87

        

0.12

3.92

2.38

      

0.23

Kerala

102.46

    

1.63

    

78.53

23.84

0.74

0.45

    

Ladakh

      

8.8

          

6.57

    

Madhya Pradesh

34.99

        

0.29

3.82

      

0.83

6.65

Maharashtra

55.7

247.6

    

1.75

3.04

3.62

147.56

    

0.63

0.28

Manipur

  

0.23

5.86

                  

Meghalaya

    

0

        

0.31

1.2

0.47

    

Mizoram

0.81

  

6.37

                  

Nagaland

  

0.2

0.67

            

0.09

    

Odisha

0.58

  

8.57

  

0.4

0.47

2.35

7.69

      

0.28

Punjab

45.8

31.11

    

1.7

2.11

4.84

5.41

      

1.11

Rajasthan

96.35

247.63

      

0.1

36.2

12.4

    

1.97

0.35

Sikkim

    

0.77

0.6

                

Tamil Nadu

20.46

      

1.02

0.34

    

3.63

  

2.33

0.28

Telangana

43.89

      

0.3

  

11.73

  

1.03

      

Tripura

  

0.12

2.6

                  

Uttar Pradesh

2.39

82.3

    

1.8

  

7.07

35.62

      

1.26

Uttarakhand

1.69

4

            

7.67

    

0.53

West Bengal

10.17

      

0.1

          

2.14

  

Andaman & Nicobar

                

1.75

      

Chandigarh

2

                      

Dadar & Nagar Haveli/ Daman & Diu

                        

Delhi

10.79

          

2.91

        

0.23

Lakshadweep

                        

Puducherry

                        

Others

                        

Total

1522.68

801.37

56.35

17.96

62.34

10.28

599.56

411.13

22.25

10.45

10.62

21.65

 

केंद्रीय नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्री आर.के. सिंह यांनी आज (19 डिसेंबर 2023 रोजी)  राज्यसभेत दोन स्वतंत्र प्रश्नांच्या लेखी उत्तरांमध्ये ही माहिती दिली.

 

* * *

N.Chitale/S.Bedekar/D.Rane

 

सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा:@PIBMumbai   Image result for facebook icon /PIBMumbai    /pibmumbai  pibmumbai[at]gmail[dot]com  /PIBMumbai    /pibmumbai


(Release ID: 1988466)
Read this release in: English , Urdu , Hindi