ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਸੰਗਠਨ (ਈਪੀਐੱਫਓ) ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਵੇਤਨਮਾਨ ਅੰਕੜੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਤਹਿਤ ਆਧਾਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਅਕਾਊਂਟ ਨੰਬਰ (ਯੂਏਐੱਨ) ਰਾਹੀਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ (ਈਪੀਐੱਫ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ, ਮੌਜੂਦਾ ਗਾਹਕਾਂ ਅਤੇ ਮੁੜ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਨੈੱਟ ਪੇਰੋਲ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਅੰਕੜੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਈਪੀਐੱਫਓ ਵਿੱਚ ਉਮਰ-ਵਰਗ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਦਯੋਗ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਜ-ਵਾਰ ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ੁੱਧ ਨਵੇਂ ਨਾਮਾਂਕਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਹਿਲਾ ਗਾਹਕਾਂ ਦੇ ਈਪੀਐੱਫਓ ਨੈੱਟ ਪੇਰੋਲ ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਸਤੰਬਰ, 2017 ਤੋਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ	ਸ਼ੁੱਧ ਵੇਤਨਮਾਨ ਵਾਧਾ (ਮਹਿਲਾ ਗਾਹਕ)
2017-18 (ਸਤੰਬਰ 2017 ਤੋਂ)	2,32,785
2018-19	13,05,172
2019-20	15,93,614
2020-21	13,98,080
2021-22	26,18,728
2022-23	28,69,688

 

ਨੋਟ: ਈਪੀਐੱਫਓ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਸ਼ੁੱਧ ਵੇਤਨਮਾਨ ਡੇਟਾ ਆਰਜ਼ੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਨੂੰ ਅੱਪਡੇਟ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਪਡੇਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਬਰਾਬਰ ਮਿਹਨਤਾਨਾ ਐਕਟ, 1976 ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਭੇਦਭਾਵ ਦੇ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਕੰਮ ਜਾਂ ਸਮਾਨ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਮਰਦ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਕਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਮਿਹਨਤਾਨੇ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਰਾਬਰ ਮਿਹਨਤਾਨਾ ਐਕਟ, 1976 ਨੂੰ ਉਜਰਤਾਂ ਬਾਰੇ ਕੋਡ, 2019 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਇਹ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਲਕ ਵਲੋਂ ਕਿਸੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਵਲੋਂ ਕੀਤੇ ਸਮਾਨ ਕੰਮ ਜਾਂ ਸਮਾਨ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਅਦਾਰੇ ਜਾਂ ਉਸ ਦੀ ਕਿਸੇ ਇਕਾਈ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਵਿਤਕਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਜਰਤਾਂ ਬਾਰੇ ਕੋਡ, 2019 ਅਜੇ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਜਣੇਪਾ ਲਾਭ (ਸੋਧ) ਐਕਟ, 2017 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਉਪਬੰਧ/ਲਾਭ ਉਪਲਬਧ ਹਨ:-

• ਭੁਗਤਾਨਸ਼ੁਦਾ ਜਣੇਪਾ ਛੁੱਟੀ/ਲਾਭ 12 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 26 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

• ਜੇ ਸੰਸਥਾ ਵਿੱਚ 50 ਜਾਂ ਵੱਧ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਬਾਲਵਾੜੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।

• 3500/- ਦਾ ਮੈਡੀਕਲ ਬੋਨਸ, ਜੇਕਰ ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਵਲੋਂ ਜਣੇਪੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਮੁਫ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

• ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹਲਕੇ ਕੰਮ ਲਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣਾ।

• ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਦੌਰਾਨ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਤੋਂ ਛੋਟ ਅਤੇ ਜਣੇਪਾ ਲਾਭ ਲਈ ਹੱਕਦਾਰ ਮਹਿਲਾ ਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀ ਕੋਈ ਕਟੌਤੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ।

• ਜਣੇਪਾ ਛੁੱਟੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਹਿਮਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਘਰ ਤੋਂ ਕੰਮ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ।

ਜਣੇਪਾ ਲਾਭ ਐਕਟ, 1961 ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕੋਡ, 2020 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅਜੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣਾ ਹੈ।

ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਕੰਮਕਾਜੀ ਸਥਿਤੀ (ਓਐੱਸਐੱਚ), 2020 ਕੋਡ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਸਵੇਰੇ 6 ਵਜੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ 7 ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਸੁਰੱਖਿਆ, ਛੁੱਟੀਆਂ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦੇ ਘੰਟੇ ਜਾਂ ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਵਲੋਂ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਜੋ ਕਿ ਉਚਿਤ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਓਐੱਸਐੱਚ ਬਾਰੇ ਕੋਡ, 2020 ਅਜੇ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮਹਿਲਾ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਹਿਲਾ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਿਖਲਾਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਨੈਟਵਰਕ ਰਾਹੀਂ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਕਿਰਤ ਅਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ 26 ਅਗਸਤ, 2021 ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਅਸੰਗਠਿਤ ਕਾਮਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਾਟਾਬੇਸ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਈ-ਸ਼੍ਰਮ ਪੋਰਟਲ (eshram.gov.in) ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। ਈ-ਸ਼੍ਰਮ ਪੋਰਟਲ ਦਾ ਮਤਲਬ ਅਸੰਗਠਿਤ ਕਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਖਾਤਾ ਨੰਬਰ (ਯੂਏਐੱਨ) ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਈ-ਸ਼੍ਰਮ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਮ, ਪਤਾ, ਪੇਸ਼ੇ, ਵਿਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾ, ਹੁਨਰ ਦੀ ਕਿਸਮ ਆਦਿ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। 27 ਨਵੰਬਰ, 2023 ਤੱਕ, 29.19 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਸੰਗਠਿਤ ਕਾਮਿਆਂ ਨੇ 30 ਵਿਆਪਕ ਕਿੱਤਿਆਂ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 400 ਕਿੱਤਿਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਈ-ਸ਼੍ਰਮ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਈ-ਸ਼੍ਰਮ 'ਤੇ ਕੁੱਲ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚੋਂ, ਲਗਭਗ 15.45 ਕਰੋੜ ਰਜਿਸਟਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਯਾਨੀ 52.92% ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਹਨ।

ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਅਤੇ ਫੁਟਕਲ ਉਪਬੰਧ ਐਕਟ, 1952 ਸਿਰਫ 15,000/- ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਈਪੀਐੱਫ ਉਜਰਤਾਂ ਵਾਲੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੇ 197 ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ / ਅਨੁਸੂਚੀ ਦੇ 197 ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ 20 ਜਾਂ ਵੱਧ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਅਤੇ ਅਦਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਈਪੀਐੱਫਓ ਦਾ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਸ਼ੁੱਧ ਤਨਖਾਹ ਡੇਟਾ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਸੰਗਠਿਤ/ਰਸਮੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰਨ ਅਤੇ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਕਿਰਤ ਅਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰ ਤੇਲੀ ਨੇ ਅੱਜ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।

************

ਐੱਮਜੇਪੀਐੱਸ/ਐੱਨਐੱਸਕੇ 

(Release ID: 1987639)