કેન્દ્રીય શિક્ષણ અને કૌશલ્ય વિકાસ મંત્રી શ્રી ધર્મેન્દ્ર પ્રધાને આજે તેમના ઓસ્ટ્રેલિયન સમકક્ષ, મહામહિમ શ્રી જેસન ક્લેયર, સાંસદ, શિક્ષણ મંત્રી સાથે દ્વિપક્ષી બેઠક યોજી હતી.

શ્રી પ્રધાને ઓસ્ટ્રેલિયાના શિક્ષણ મંત્રી મહામહિમ શ્રી જેસન ક્લેયર, સાંસદનું ઉષ્માભર્યું સ્વાગત કર્યું હતું. મંત્રી ક્લેયરની આ વર્ષની ભારતની આ બીજી મુલાકાત છે. શ્રી પ્રધાને જણાવ્યું હતું કે અવારનવાર બેઠકો ભારત-ઓસ્ટ્રેલિયા જ્ઞાન ભાગીદારીની વધતી શક્તિ અને ગતિશીલતાનું પ્રમાણ છે. તેમણે લાયકાતની પરસ્પર માન્યતા, સંયુક્ત કાર્યકારી જૂથની સ્થાપના, સંયુક્ત કૌશલ્ય સહયોગ, સંયુક્ત ડિગ્રી માટે ઉચ્ચ શિક્ષણ સંસ્થાઓ વચ્ચે સહયોગ, ભારતમાં અભ્યાસ, ભારતનાં શિક્ષણનું આંતરરાષ્ટ્રીયકરણ, ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ અને સંશોધન વિદ્વાનો માટે વિઝા સંબંધિત મુદ્દાઓ જેવાં ક્ષેત્રોમાં સતત પ્રગતિ માટે ખુશી વ્યક્ત કરી હતી.

બંને મંત્રીઓએ શિક્ષણ અને કૌશલ્યમાં દ્વિપક્ષી સહકારની વ્યાપક સમીક્ષા કરી હતી અને આપણા બંને દેશોમાં લોકોની વધુ ગતિશીલતા, રોજગારી અને સમૃદ્ધિ માટે જ્ઞાન અને કૌશલ્ય ભાગીદારીને વધુ મજબૂત કરવા સંમત થયા હતા.

શ્રી પ્રધાને ગાંધીનગરમાં ઓસ્ટ્રેલિયાના મંત્રીઓ મહામહિમ શ્રી જેસન ક્લેયર, સાંસદ, શિક્ષણ મંત્રી અને મહામહિમ શ્રી બ્રેન્ડન ઓ 'કોનોર, કૌશલ્ય અને તાલીમ મંત્રી સાથે પ્રથમ ઓસ્ટ્રેલિયા ભારત શિક્ષણ અને કૌશલ્ય પરિષદની બેઠકની સહ-અધ્યક્ષતા કરી હતી.

AIESC, અગાઉ ઓસ્ટ્રેલિયન ઇન્ડિયા એજ્યુકેશન કાઉન્સિલ (AIEC), એક દ્વિ-રાષ્ટ્રીય સંસ્થા છે, જેની સ્થાપના 2011માં બંને દેશો વચ્ચે શિક્ષણ, તાલીમ અને સંશોધન ભાગીદારીની વ્યૂહાત્મક દિશાને માર્ગદર્શન આપવા માટે કરવામાં આવી હતી. આ મંચનો વ્યાપ બંને દેશોની રાષ્ટ્રીય પ્રાથમિકતાઓ સાથે સંરેખિત કરીને વધારવામાં આવ્યો હતો જેથી શિક્ષણનાં ક્ષેત્રોમાં તેમજ કૌશલ્ય ઇકોસિસ્ટમમાં આંતરરાષ્ટ્રીયકરણ, દ્વિ-માર્ગી ગતિશીલતા અને સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકાય. આ પહેલી વાર છે જ્યારે શિક્ષણ અને કૌશલ્યને એક જ સંસ્થાકીય મંચ હેઠળ લાવવામાં આવી રહ્યું છે.

આ બેઠક દરમિયાન શ્રી પ્રધાને 2023ને ઓસ્ટ્રેલિયા અને ભારત માટે ખાસ કરીને શિક્ષણ અને કૌશલ્ય વિકાસનાં ક્ષેત્રોમાં સહયોગ માટે એક સીમાચિહ્નરૂપ વર્ષ ગણાવ્યું હતું. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, ઓસ્ટ્રેલિયા-ભારત શિક્ષણ અને કૌશલ્ય પરિષદની ઉદ્‌ઘાટન બેઠક મજબૂત જ્ઞાન સેતુઓનાં નિર્માણ, શિક્ષણ અને કૌશલ્ય વિકાસમાં પરસ્પર પ્રાથમિકતાઓને આગળ વધારવા, લોકો વચ્ચેનાં જોડાણને વેગ આપવા અને ભારત-ઓસ્ટ્રેલિયા સંબંધોના મજબૂત સ્તંભોમાંના એક તરીકે નોલેજ વર્ટિકલ સ્થાપિત કરવા માટે નવા રોડમેપ તૈયાર કરવામાં ઉત્પ્રેરક તરીકે કામ કરશે.

તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, આપણાં દ્વિપક્ષી જોડાણોનાં પ્રાથમિક અને અગ્રતા ક્ષેત્ર તરીકે શિક્ષણ અને કૌશલ્ય એ પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદી અને ઓસ્ટ્રેલિયાના પ્રધાનમંત્રી મહામહિમ શ્રી એન્થોની આલ્બનીઝની જ્ઞાન સેતુઓને મજબૂત કરવાની પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, અત્યંત સફળ પ્રારંભિક ઓસ્ટ્રેલિયા-ભારત શિક્ષણ અને કૌશલ્ય પરિષદની બેઠકમાં ઓળખ કરાયેલાં પ્રાથમિક ક્ષેત્રોમાં 'વધુ સહકાર, વધુ સહયોગ અને વધુ ગતિશીલતા'નો માર્ગ મોકળો થયો છે.

તેમણે માહિતી આપી હતી કે, કૃષિ, જળ વ્યવસ્થાપન, મહત્વપૂર્ણ ખનીજ, આરોગ્ય સંભાળ, કૃત્રિમ બુદ્ધિમત્તા, નવીનીકરણીય ઊર્જા અને આબોહવા પરિવર્તન જેવાં ક્ષેત્રોમાં વધુ સંશોધન સહયોગની સુવિધા માટે આજે ઓસ્ટ્રેલિયન અને ભારતીય ઉચ્ચ શિક્ષણ સંસ્થાઓ વચ્ચે 5 સમજૂતી કરારોની આપ-લે કરવામાં આવી છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આનાથી શૈક્ષણિક, સંશોધન અને નવીનતા પ્રાથમિકતાઓને આગળ વધારવા માટે વધુ તકો ઊભી થશે, વિદ્યાર્થી અને ફૅકલ્ટીની આપ-લે થશે, વધુ બેવડા કાર્યક્રમો/બેવડી ડિગ્રી મળશે.

શ્રી પ્રધાને વધુમાં જણાવ્યું હતું કે દાયકા માટે પરિણામલક્ષી રોડમેપ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને, AIESC ઓસ્ટ્રેલિયા અને ભારત બંને માટે ઉજ્જવળ ભવિષ્યની કલ્પના કરવા માટે ચાવીરૂપ હશે. તેમણે ઓસ્ટ્રેલિયાના મંત્રીઓ અને તેમની ટીમનો પણ આ મંચને જોડાણનાં આગલા સ્તર પર લઈ જવા બદલ આભાર માન્યો હતો, જ્યાં ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ અને કુશળ કામદારો તેમની કારકિર્દી અને આજીવિકા માટે વધુ સારા અને વધુ અર્થપૂર્ણ માર્ગો શોધી શકે છે.

મહામહિમ સાંસદ શ્રી જેસન ક્લેયરે તેમનાં સંબોધનમાં શિક્ષણ અને કૌશલ્યનાં ક્ષેત્રોમાં અર્થપૂર્ણ ભાગીદારીની મદદથી દેશોનાં ભવિષ્યને કેવી રીતે આકાર આપવામાં આવશે તેનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે બંને દેશો વચ્ચે હાલની 450 સંશોધન ભાગીદારીનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે એવી પણ ટિપ્પણી કરી હતી કે, સરકારી, સંસ્થાકીય અને ઉદ્યોગ સ્તરે સહયોગથી જોડાણ વધુ મજબૂત થશે અને બંને દેશોને ફાયદો થશે.

શ્રી ધર્મેન્દ્ર પ્રધાન અને મહામહિમ શ્રી જેસન ક્લેયર, સાંસદે પ્રથમ ઓસ્ટ્રેલિયા-ભારત શિક્ષણ અને કૌશલ્ય પરિષદની બેઠક (એઆઈઈસીએસ) પૂર્ણ થયા પછી સંયુક્ત પત્રકાર પરિષદને પણ સંબોધન કર્યું હતું. આ પત્રકાર પરિષદમાં શિક્ષણ મંત્રાલયના ઉચ્ચ શિક્ષણ સચિવ શ્રી કે. સંજય મૂર્તિ અને ભારતમાં ઓસ્ટ્રેલિયાના ઉચ્ચાયુક્ત શ્રી ફિલિપ ગ્રીન, OAM પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

મંત્રીઓએ ગુજરાત ઇન્ટરનેશનલ ફાઇનાન્સ ટેક-સિટી (ગિફ્ટ સિટી) ખાતે વોલોંગોંગ યુનિવર્સિટી અને ડેકિન યુનિવર્સિટીનાં કૅમ્પસનાં નિકટવર્તી ઉદ્‌ઘાટનને આવકાર્યું હતું. મંત્રીઓએ ઓસ્ટ્રેલિયાની ટોચની યુનિવર્સિટીઓ સાથે આઈઆઈટી જેવી ટોચની ભારતીય સંસ્થાઓ વચ્ચે સંશોધનમાં ચાલી રહેલા સંસ્થાકીય સહયોગને પણ આવકાર્યો હતો.

બંને મંત્રીઓએ લાયકાતની પરસ્પર માન્યતા માટેની પદ્ધતિ હેઠળ લાયકાત માન્યતા વ્યવસ્થાનાં અમલીકરણ માટે તેમની સંયુક્ત પ્રતિબદ્ધતાની પુષ્ટિ કરી હતી અને ઓસ્ટ્રેલિયા-ભારત લાયકાત માન્યતા સંચાલન સમિતિ દ્વારા કરવામાં આવેલી કામગીરીને સ્વીકારી હતી. સંશોધન સહયોગ અંગે શ્રી પ્રધાને ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે ભારત શૈક્ષણિક અને સંશોધન સહયોગ પ્રોત્સાહન યોજના (એસ.પી.એ.આર.સી.) કાર્યક્રમના ત્રીજા તબક્કા પર કામ કરી રહ્યું છે અને પ્રાથમિકતાનાં ક્ષેત્રોમાં મહત્વપૂર્ણ ખનીજ, દુર્લભ પૃથ્વી અને અન્ય પરસ્પર સંમત પ્રાથમિકતાનાં ક્ષેત્રોમાં સંયુક્ત પરિયોજનાઓનો સમાવેશ થશે. ભારતે ઓસ્ટ્રેલિયા સાથે સંયુક્ત સંશોધન પરિયોજનાઓ માટે 25 લાખ અમેરિકી ડૉલરની ફાળવણી કરી છે.

આદાનપ્રદાન થયેલા સમજૂતી કરારોની વિગતો નીચે મુજબ છેઃ

1. ઇનોવેટિવ રિસર્ચ યુનિવર્સિટીઝ કોન્સોર્ટિયમ કૅમ્પસઃ

ઇનોવેટિવ રિસર્ચ યુનિવર્સિટીઝ (IRU) એ સમગ્ર ઓસ્ટ્રેલિયામાં 7 જાહેર યુનિવર્સિટીઓનું ગઠબંધન છેઃ ફ્લિન્ડર્સ યુનિવર્સિટી, જેમ્સ કૂક યુનિવર્સિટી, લા ટ્રોબ યુનિવર્સિટી, મર્ડોક યુનિવર્સિટી, ગ્રિફિથ યુનિવર્સિટી, કેનબેરા યુનિવર્સિટી અને વેસ્ટર્ન સિડની યુનિવર્સિટી. આઈઆરયુના એમઓયુનો ઉદ્દેશ ઓસ્ટ્રેલિયા-ભારત શિક્ષણ ભાગીદારીને મજબૂત કરવા માટે પક્ષો વચ્ચે ગાઢ સહકાર માટે એક માળખું પૂરું પાડવાનો છે. આ સમજૂતી કરાર હેઠળ, ભાગ લેનારા સભ્યો ભારતમાં ડિગ્રીઓના દેશમાં વિતરણ માટે સંઘના અભિગમની સંભાવના શોધવા અને ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ માટે ઓસ્ટ્રેલિયાનાં ઉચ્ચ શિક્ષણ સુધી દેશમાં પહોંચ વધારવા માટે સાથે મળીને કામ કરશે.

2. ડેકિન યુનિવર્સિટી અને રાષ્ટ્રીય કૌશલ્ય વિકાસ નિગમ (એનએસડીસી):

ભારતના રાષ્ટ્રીય કૌશલ્ય વિકાસ નિગમ (એનએસડીસી) સાથે ભાગીદારીમાં, ડેકિન યુનિવર્સિટીએ ભારતમાં કૌશલ્યની અછતને દૂર કરવા માટે 'ગ્લોબલ જોબ રેડીનેસ પ્રોગ્રામ' (જીજેઆરપી) વિકસાવ્યો છે. 30 કલાકનો આ કાર્યક્રમ ઓનલાઈન વિતરિત કરવામાં આવશે અને તેનો ઉદ્દેશ ત્રણ વર્ષમાં 15 મિલિયન ભારતીયોને કૌશલ્ય પ્રદાન કરવાનો છે. જીજેઆરપી નોકરીદાતાઓમાં સૌથી વધુ માગ ધરાવતી કુશળતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. તેનો ધ્યેય જીવન અને કાર્યસ્થળની કુશળતામાં અંતરને દૂર કરવા માટે એક કાર્યક્રમ તૈયાર કરવાનો છે જેને ભારતીય નોકરીદાતાઓ નિયમિતપણે વ્યવસાયમાં અવરોધ તરીકે નિર્દેશ કરે છે અને ખાતરી કરે છે કે આ કાર્યક્રમ ભારતના મોટાભાગના યુવાનો માટે સસ્તું અને સુલભ છે.

3. ડેકિન યુનિવર્સિટી અને આઈઆઈટી ગાંધીનગરઃ

ગિફ્ટ સિટી ખાતે ડેકિન યુનિવર્સિટીનાં કૅમ્પસની સ્થાપના સાથે, આઇઆઇટી ગાંધીનગર સાથેનાં જોડાણ દ્વારા મુખ્ય ઉદ્દેશ સ્થાનિક પ્રદેશમાં ગુણવત્તાયુક્ત ઉચ્ચ શિક્ષણ અને સંશોધન ઇકોસિસ્ટમને ટેકો પૂરો પાડવાનો છે. આ ભાગીદારી વિજ્ઞાન અને નવીનતા, ગતિશીલતા, ફૅકલ્ટી વિનિમય અને સંયુક્ત ડોક્ટરલ કાર્યક્રમોમાં સહયોગ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. તે સંયુક્ત અનુદાન દરખાસ્તો, પરિષદો અને કાર્યશાળાઓ દ્વારા દ્વિપક્ષીય ભંડોળની તકો અને જ્ઞાનના આદાનપ્રદાન માટે સહયોગને પણ પ્રોત્સાહન આપશે. ડેકિન સાથેના સહયોગથી આઈઆઈટી ગાંધીનગરના વિદ્યાર્થીઓને ઓસ્ટ્રેલિયામાં ડેકિન યુનિવર્સિટી અને ગિફ્ટ સિટીમાં ઉચ્ચ અભ્યાસ અને સંશોધનમાં ટ્રાન્સફર કરવાની તક મળશે. આ સહયોગ ડેકિન યુનિવર્સિટીને ઉચ્ચ ગુણવત્તાની ભાગીદારી દ્વારા ભારતમાં તેની ભાગીદારીને વિસ્તૃત કરવામાં સક્ષમ બનાવશે.

4. મોનાશ યુનિવર્સિટી અને ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેકનોલોજી હૈદરાબાદઃ

આ સમજૂતી કરાર મહત્વપૂર્ણ ખનીજ અને પરસ્પર હિતનાં અન્ય ક્ષેત્રોમાં શૈક્ષણિક અને સંશોધન પ્રવૃત્તિઓ પર સહયોગ માટે છે. આ સમજૂતી કરારમાં શૈક્ષણિક સામગ્રી, વિદ્વાનો અને વિદ્યાર્થીઓનું આદાનપ્રદાન અને સહકારી પરિસંવાદો, કાર્યશાળાઓ અને અન્ય શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓનો સમાવેશ થાય છે.

5. મોનાશ યુનિવર્સિટી અને ઇન્ટરનેશનલ સેન્ટર ઑફ એક્સેલન્સ ઇન માઇનિંગ (ICEM):

આ એમઓયુનો ઉદ્દેશ ભારતમાં ખાણકામ અને ખનીજ વિકાસ ક્ષેત્રને ટેકો આપવા માટે મોનાશ અને આઈસીઈએમ વચ્ચે સંશોધન અને નવીનતા સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. આબોહવા પરિવર્તન પર ખાણકામની અસરને ઘટાડવા, તેની કાર્યક્ષમતા વધારવા અને મહત્વપૂર્ણ ખનિજો અને દુર્લભ પૃથ્વી તત્વોમાં ક્ષમતા વધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.

બાદમાં મંત્રીઓ અને અન્ય પ્રતિનિધિઓએ સેન્ટર ફોર ક્રિએટિવ લર્નિંગ, આઇઆઇટી ગાંધીનગરની મુલાકાત લીધી હતી, જે વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકોમાં વૈજ્ઞાનિક સ્વભાવ અને સહજ સર્જનાત્મકતાને પ્રોત્સાહન આપે છે. સેન્ટર ફોર ક્રિએટિવ લર્નિંગે શિક્ષણશાસ્ત્ર તરીકે સર્જનાત્મક કળાઓ, રમકડાં આધારિત પ્રવૃત્તિઓ અને DIY તકનીકોને પ્રોત્સાહિત કરીને આનંદકારક અને પ્રાયોગિક શિક્ષણમાં નવા પરિમાણો ઉમેર્યાં છે. જિજ્ઞાસા અને સર્જનાત્મકતાની જ્યોતને પ્રજ્વલિત કરીને સીસીએલ બાળકો માટે વિજ્ઞાન અને ગણિતને મનોરંજક બનાવી રહ્યું છે.

તેમણે પંડિત દીનદયાળ એનર્જી યુનિવર્સિટી (PDEU) અને વિદ્યા સમીક્ષા કેન્દ્ર (VSK)ની પણ મુલાકાત લીધી હતી.

CB/GP/JD