జలవనరుల , నది అభివృద్ధి మరియు గంగా పునరుజ్జీవనం,  జల శక్తి మంత్రిత్వ శాఖ రాష్ట్రీయ పురస్కార్ పోర్టల్‌లో 5వ జాతీయ జల అవార్డులు  2023ని ప్రారంభించింది. ఈ అవార్డుల కోసం దరఖాస్తులు  రాష్ట్రీయ పురస్కార్ పోర్టల్ ద్వారా https://awards.gov.in/Home/Awardpedia ఆన్‌లైన్ లింక్‌లో స్వీకరించబడతాయి.  మరిన్ని వివరాల కోసం ఈ పోర్టల్ లేదా ఈ విభాగం వెబ్‌సైట్ (www.jalshakti-dowr.gov.in)ని చూడవచ్చు. దరఖాస్తులను సమర్పించడానికి చివరి తేదీ డిసెంబర్ 15, 2023.

అవార్డులకు అర్హత:

ఏదైనా రాష్ట్రం, జిల్లా, గ్రామ పంచాయతీ, పట్టణ స్థానిక సంస్థ, పాఠశాల/కళాశాల, సంస్థ (పాఠశాల/కాలేజీ కాకుండా), పరిశ్రమ, పౌర సమాజం, నీటి వినియోగదారుల సంఘం లేదా నీటి సంరక్షణ మరియు నిర్వహణ రంగంలో ఆదర్శప్రాయమైన పని చేసిన వ్యక్తి దరఖాస్తు చేసుకోవడానికి అర్హులు.

ట్రోఫీ మరియు సైటేషన్:

విభాగాలకు - ‘ఉత్తమ రాష్ట్రం’ మరియు ‘ఉత్తమ జిల్లా’, విజేతలకు ట్రోఫీ మరియు ప్రశంసా పత్రంతో సత్కరిస్తారు. మిగిలిన కేటగిరీల్లో - 'ఉత్తమ గ్రామ పంచాయతీ', 'ఉత్తమ పట్టణ స్థానిక సంస్థ', 'ఉత్తమ పాఠశాల/కళాశాల', 'ఉత్తమ సంస్థ (పాఠశాల/కాలేజీ కాకుండా)', 'ఉత్తమ పరిశ్రమ', 'ఉత్తమ పౌర సమాజం', 'ఉత్తమ నీటి  వినియోగదారుల అసోసియేషన్', ' ఉత్తమ పరిశ్రమ' మరియు '. ఉత్తమ వ్యక్తిగత ప్రతిభ' విజేతలకు ట్రోఫీ మరియు ప్రశంసా పత్రంతో పాటు   1వ, 2వ, 3వ విజేతలకు రూ.2 లక్షలు, రూ.1.5 లక్షలు, రూ.1 లక్షలునగదు బహుమతిని అందజేస్తారు.

ఎంపిక ప్రక్రియ:

జాతీయ జల అవార్డుల కోసం స్వీకరించబడిన అన్ని దరఖాస్తులు డి ఓ డబ్ల్యూ ఆర్, ఆర్ డి & జీ ఆర్ యొక్క స్క్రీనింగ్ కమిటీ ద్వారా పరిశీలించబడతాయి. ఎంపికైన దరఖాస్తులు రిటైర్డ్ సెక్రటరీ స్థాయి అధికారి నేతృత్వంలోని జ్యూరీ కమిటీ ముందు ఉంచబడతాయి. ఆ తర్వాత, ఎంపిక చేసిన అప్లికేషన్‌ల గ్రౌండ్ ట్రూటింగ్ అనేది డి ఓ డబ్ల్యూ ఆర్, ఆర్ డి & జీ ఆర్ సంస్థలచే నిర్వహించబడుతుంది. సెంట్రల్ వాటర్ కమిషన్  మరియు సెంట్రల్ గ్రౌండ్ వాటర్ బోర్డు జ్యూరీ కమిటీ గ్రౌండ్ ట్రూటింగ్ నివేదికల ఆధారంగా దరఖాస్తులను మూల్యాంకనం చేస్తుంది మరియు విజేతలను సిఫార్సు చేస్తుంది. కమిటీ సిఫార్సులు ఆమోదం కోసం కేంద్ర మంత్రి (జల శక్తి)కి సమర్పించబడ్డాయి. విజేతల పేర్లను తగిన తేదీలో ప్రకటించి, అవార్డుల పంపిణీ కార్యక్రమం నిర్వహిస్తారు.

అవార్డుల వివరాలు:

క్ర.సం.

నం.

అవార్డు వర్గం

అర్హత కలిగిన సంస్థ

అవార్డు

అవార్డులు/బహుమతుల సంఖ్య

నగదు 

1. ఉత్తమ రాష్ట్రం రాష్ట్ర ప్రభుత్వం/ యూ టి సైటేషన్‌తో కూడిన ట్రోఫీ 3 అవార్డులు (1వ, 2వ & 3వ) 

2. ఉత్తమ జిల్లా జిల్లా పరిపాలన/ డి ఎం / డి సి సైటేషన్‌తో కూడిన ట్రోఫీ 5 అవార్డులు (ప్రతి ఐదు నుండి ఒక అవార్డు మండలాలు అంటే, ఉత్తర, దక్షిణ, పశ్చిమ, తూర్పు & ఈశాన్య) 

3. ఉత్తమ గ్రామ పంచాయతీ గ్రామ పంచాయతీ క్యాష్ అవార్డ్స్ & ట్రోఫీతో పాటు సైటేషన్ 3 అవార్డులు: మొదటి అవార్డు: రూ.2 లక్షలు రెండవ అవార్డు: రూ.1.5 లక్షలు మూడవ అవార్డు: రూ. 4. ఉత్తమ పట్టణ స్థానిక సంస్థ పట్టణ స్థానిక సంస్థ క్యాష్ అవార్డ్స్ & ట్రోఫీతో పాటు సైటేషన్ 3 అవార్డులు: మొదటి అవార్డు: రూ.2 లక్షలు రెండవ అవార్డు: రూ.1.5 లక్షలు మూడవ అవార్డు: రూ. 5. ఉత్తమ పాఠశాల లేదా కళాశాల పాఠశాల/కళాశాల క్యాష్ అవార్డ్స్ & ట్రోఫీతో పాటు సైటేషన్ 3 అవార్డులు: మొదటి అవార్డు: రూ.2 లక్షలు రెండవ అవార్డు: రూ.1.5 లక్షలు మూడవ అవార్డు: రూ. 6. ఉత్తమ సంస్థ (పాఠశాల/కళాశాల కాకుండా) సంస్థలు/RWAలు/ మతపరమైన సంస్థలు క్యాష్ అవార్డ్స్ & ట్రోఫీతో పాటు సైటేషన్ 3. అవార్డులు: క్యాంపస్ వినియోగానికి 2 అవార్డులు (మొదటి అవార్డు: రూ. 2 లక్షలు; రెండవ అవార్డు: రూ. 1.5 లక్షలు) క్యాంపస్ కాకుండా ఇతర వాటికి 1 అవార్డు (అవార్డ్: రూ. 2 లక్షలు) 7. ఉత్తమ పరిశ్రమ చిన్న/మధ్యస్థ/పెద్ద స్థాయి పరిశ్రమ క్యాష్ అవార్డ్స్ & ట్రోఫీతో పాటు సైటేషన్ 3 అవార్డులు: మొదటి అవార్డు: రూ.2 లక్షలు రెండవ అవార్డు: రూ.1.5 లక్షలు మూడవ అవార్డు: రూ. 8. ఉత్తమ పౌర సమాజం నమోదిత NGOలు/సివిల్ సొసైటీలు క్యాష్ అవార్డ్స్ & ట్రోఫీతో పాటు సైటేషన్ 3 అవార్డులు: మొదటి అవార్డు: రూ.2 లక్షలు రెండవ అవార్డు: రూ.1.5 లక్షలు మూడవ అవార్డు: రూ. 9. ఉత్తమ నీటి వినియోగదారు సంఘం నీటి వినియోగదారుల సంఘాలు క్యాష్ అవార్డ్స్ & ట్రోఫీతో పాటు సైటేషన్ 3 అవార్డులు: మొదటి అవార్డు: రూ.2 లక్షలు రెండవ అవార్డు: రూ.1.5 లక్షలు మూడవ అవార్డు: రూ.1 లక్ష 

10. ఎక్సలెన్స్ కోసం ఉత్తమ వ్యక్తి వ్యక్తులు క్యాష్ అవార్డ్స్ & ట్రోఫీతో పాటు సైటేషన్ 3 అవార్డులు: మొదటి అవార్డు: రూ.2 లక్షలు రెండవ అవార్డు: రూ.1.5 లక్షలు మూడవ అవార్డు: రూ. 

ప్రభుత్వ దార్శనికతైన ‘జల్ సమృద్ధ్ భారత్’ సాధనలో దేశవ్యాప్తంగా రాష్ట్రాలు, జిల్లాలు, వ్యక్తులు, సంస్థలు మొదలైన వారు చేసిన ఆదర్శప్రాయమైన కృషి మరియు ప్రయత్నాలను గుర్తించి ప్రోత్సహించడానికి జాతీయ నీటి అవార్డులు (ఎన్ డబ్లూ ఏ లు) ప్రవేశపెట్టబడ్డాయి. జల ప్రాముఖ్యత గురించి ప్రజలకు అవగాహన కల్పించడం మరియు ఉత్తమ నీటి వినియోగ పద్ధతులను అవలంబించేలా వారిని ప్రేరేపించడం దీని లక్ష్యం. వివిధ విభాగాల్లో అవార్డు విజేతలకు ప్రశంసా పత్రం, ట్రోఫీ మరియు నగదు బహుమతిని అందజేస్తారు. జల చక్రంలో ఉపరితల జలాలు మరియు భూగర్భ జలాలు ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తున్నందున దేశంలో నీటి వనరుల నిర్వహణ పట్ల సమగ్ర విధానాన్ని అనుసరించేలా వాటాదారులను ప్రోత్సహించడం జాతీయ జల అవార్డుల లక్ష్యం. ఈ లక్ష్యాలను సాధించడానికి, 2018లో 1వ జాతీయ నీటి అవార్డులు ప్రవేశపెట్టబడ్డాయి మరియు 25.02.2019న న్యూఢిల్లీలో పంపిణీ కార్యక్రమం నిర్వహించబడింది మరియు 14 విభాగాలలో 82 విజేతలకు ప్రదానం చేశారు.

***