లిథియం అయాన్ బ్యాటరీలపై ఆధారపడిన ఇంధన నిల్వ భారతదేశం తన గ్రీన్‌హౌస్ ఉపశమన లక్ష్యాలను సాధించడంలో సహాయపడుతుంది. ఎందుకంటే ఎలక్ట్రిక్ వాహనాల ఉత్పత్తికి ప్రాథమిక ముడి పదార్థం లిథియం మరియు ఇతర కీలక పదార్థాలు. ప్రస్తుతం, తయారీలో పెట్టుబడులు మరియు అడ్వాన్స్‌డ్ కెమిస్ట్రీ సెల్స్ (ఏసిసిలు) కోసం మొత్తం విలువ జోడింపులు భారతదేశంలో చాలా తక్కువగా ఉన్నాయి. మరియు ఏసిసిలు దాదాపు మొత్తం దేశీయ డిమాండ్ ఇప్పటికీ దిగుమతుల ద్వారా తీర్చబడుతోంది. ఎలక్ట్రిక్ వాహనాల కోసం దిగుమతి చేసుకున్న ఏసీసీ బ్యాటరీపై ఆధారపడటాన్ని తగ్గించడానికి దేశంలో అడ్వాన్స్ కెమిస్ట్రీ సెల్ (ఏసిసి) తయారీకి ఉత్పత్తి లింక్డ్ ఇన్సెంటివ్ (పిఎల్‌ఐ) పథకాన్ని 12 మే, 2021న ప్రభుత్వం ఆమోదించింది. పథకం మొత్తం ఖర్చు 5 సంవత్సరాల కాలానికి రూ.18,100 కోట్లు. దేశంలో (50 జీడబ్ల్యూహెచ్) ఏర్పాటు చేసిన పోటీతత్వ ఏసిసి బ్యాటరీ తయారీని నెలకొల్పేందుకు ఈ పథకం ఉద్దేశించబడింది. అదనంగా 5 జీడబ్ల్యూహెచ్ సముచిత ఏసిసి సాంకేతికతలు కూడా పథకం కింద కవర్ చేయబడ్డాయి. ఈ పథకం కెడబ్ల్యూహెచ్‌కి వర్తించే సబ్సిడీ మరియు ఉత్పత్తి యూనిట్లను ఏర్పాటు చేసే తయారీదారులు చేసిన వాస్తవ
అమ్మకాలపై సాధించిన విలువ జోడింపు శాతం ఆధారంగా ఉత్పత్తి అనుబంధిత సబ్సిడీని ప్రతిపాదిస్తుంది.

             ఇంకా, ప్రజా రవాణా బస్సులతో సహా దేశంలో ఇ-వాహనాల ఉత్పత్తిని పెంచడానికి భారీ పరిశ్రమల మంత్రిత్వ శాఖ ఈ క్రింది చర్యలను చేపట్టింది:

1. భారతదేశంలో హైబ్రిడ్ మరియు ఎలక్ట్రిక్ వాహనాలను వేగంగా స్వీకరించడం మరియు తయారీ చేయడం (ఫేమ్ ఇండియా):

1 ఏప్రిల్, 2019 నుండి ప్రారంభమయ్యే మూడు సంవత్సరాల కాలానికి ఫేమ్‌ ఇండియా పథకం యొక్క దశ-IIని ప్రభుత్వం నోటిఫై చేసింది. దీని మొత్తం బడ్జెట్ మద్దతు రూ. 10,000 కోట్లు. 2024 మార్చి 31 వరకు ఈ పథకం మరో 2 సంవత్సరాల పాటు పొడిగించబడింది. ఫేమ్-ఇండియా స్కీమ్ ఫేజ్-II కింద, ఎలక్ట్రిక్ వాహనాల కొనుగోలు ధరలో ముందస్తు తగ్గింపు రూపంలో ఎలక్ట్రిక్ వాహనాల కొనుగోలుదారులకు ప్రోత్సాహకాలు అందించబడతాయి.

2. ఆటోమోటివ్ సెక్టార్ కోసం ప్రొడక్షన్ లింక్డ్ ఇన్సెంటివ్ (పిఎల్‌ఐ) పథకం:

15 సెప్టెంబర్, 2021న ప్రభుత్వం ఆటోమోటివ్ రంగానికి సంబంధించిన పిఎల్‌ఐ స్కీమ్‌ను రూ.25,938 కోట్ల బడ్జెట్ వ్యయంతో ఆమోదించింది. ఈ పిఎల్‌ఐ పథకం కింద ఎలక్ట్రిక్ వాహనాలు కవర్ చేయబడతాయి.

పర్యావరణ, అటవీ మరియు వాతావరణ మార్పుల మంత్రిత్వ శాఖ నుండి అందుకున్న సమాచారం ప్రకారం ఈవీ బ్యాటరీలతో సహా వ్యర్థ బ్యాటరీల పర్యావరణ అనుకూల నిర్వహణ కోసం 24 ఆగస్టు 2022న భారత ప్రభుత్వం బ్యాటరీ వేస్ట్ మేనేజ్‌మెంట్ రూల్స్, 2022ను ప్రచురించింది.

నిర్దేశించిన సమయపాలన ప్రకారం వ్యర్థ బ్యాటరీలను రీసైకిల్ చేయడానికి/పునరుద్ధరింపజేసేందుకు బ్యాటరీల తయారీదారులకు నియమాలు విస్తరించిన ఉత్పత్తిదారు బాధ్యత ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను అందిస్తాయి. వ్యర్థ బ్యాటరీల నుండి పదార్థాల కనీస శాతాన్ని తిరిగి పొందాలని నియమాలు రీసైక్లర్‌లను తప్పనిసరి చేస్తాయి.

భారీ పరిశ్రమల శాఖ సహాయ మంత్రి శ్రీ క్రిషన్ పాల్ గుర్జార్ ఈరోజు లోక్‌సభలో లిఖితపూర్వక సమాధానంలో ఈ సమాచారం అందించారు.
 

****

(रिलीज़ आईडी: 1946850) आगंतुक पटल : 245