దేశంలో 2016 నవంబరు 10న భారత రిజర్వు బ్యాంకు ₹2,000 నోట్లను ప్రవేశపెట్టింది. అప్పట్లో ₹1,000, ₹500 నోట్లను చలామణి నుంచి ఉపసంహరించిన నేపథ్యంలో కరెన్సీ నోట్ల డిమాండ్‌కు అనుగుణంగా రిజర్వు బ్యాంకు చట్టం-1934లోని సెక్షన్‌ 24(1) కింద ₹2,000 నోట్లను జారీచేసింది. కేంద్ర ఆర్థికశాఖ సహాయ మంత్రి శ్రీ పంకజ్ చౌదరి ఇవాళ రాజ్యసభలో ఒక ప్రశ్నకు లిఖితపూర్వకంగా ఇచ్చిన సమాధానంలో ఈ సమాచారం వెల్లడించారు.

   ఈ మేరకు మంత్రి 19.05.2023 నాటి రిజర్వు బ్యాంకు పత్రికా ప్రకటనను  (https://www.rbi.org.in/Scripts/BS_PressReleaseDisplay.aspx?prid=55707)  ఉటంకించారు. తదనుగుణంగా కొత్త నోట్లలో 89 శాతాన్ని 2017 మార్చి నెలకు ముందు వరకూ 4-5 ఏళ్లపాటు చలామణీలో ఉండేవిధంగా జారీచేసినట్లు ఆర్‌బిఐ తెలిపిందని పేర్కొన్నారు. ఈ నేపథ్యంలో దేశవ్యాప్తంగా నిర్వహించిన ఆర్‌బిఐ తాజా అధ్యయనంలో ₹2000 నోట్ల వాడకానికి ప్రజలు ప్రాధాన్యం ఇవ్వడంలేదని తేలిందన్నారు. అదే సమయంలో ప్రజల అవసరాలకు ప్రస్తుతం చలామణీలోగల ఇతరత్రా నోట్ల నిల్వలు సరిపోతాయని మంత్రి వివరించారు. పైన పేర్కొన్న అంశాల దృష్ట్యా, ఆర్‌బిఐ “పరిశుభ్ర నోట్ల విధానం” ప్రకారం ₹2000 నోట్లను చలామణీ నుంచి ఉపసంహరించాలని ఆర్‌బిఐ నిర్ణయించినట్లు తెలిపారు. కాగా, ఆర్‌బిఐ ప్రకటన మేరకు- 2016 నుంచి 2023 వరకూ ప్రతి సంవత్సరం మార్చి చివరి నాటికి చలామణీలోగల ₹2000 నోట్ల (పరిమాణం-విలువ) కింది విధంగా ఉంది:

2016 నుంచి చలామణీలోగల ₹2000 నోట్లు
సంవత్సరం	పరిమాణం (నోట్ల సంఖ్య.. కోట్లలో)	విలువ (₹కోట్లలో)
2016	-	-
2017	329	6,57,063
2018	336	6,72,642
2019	329	6,58,199
2020	274	5,47,952
2021	245	4,90,195
2022	214	4,28,394
2023	181	3,62,220

రిజర్వు బ్యాంకు ప్రకటన మేరకు చలామణీలోని ₹2000 నోట్ల పరిమాణం, విలువ… ఉపసంహరణ తర్వాత ‘ఆర్‌బిఐ’కి చేరిన నోట్లపై మంత్రి తెలిపిన వివరాలిలా ఉన్నాయి:

₹2,000	పరిమాణం (సంఖ్య.. కోట్లలో)	విలువ (₹లక్షల కోట్లలో)
2023 మే 19 నాటికి చలామణీ	177.93	3.56
2023 జూన్‌ 30 నాటికి చలామణీ	41.80	0.84
2023 మే 19నుంచి జూన్‌ 30దాకా చలామణీనుంచి తిరిగొచ్చిన నోట్లు	136.13	2.72

ఆర్‌బిఐ.. వాణిజ్య బ్యాంకుల నివేదన మేరకు ‘మొత్తం డిపాజిట్ల బకాయి’.. ‘స్థూల రుణాలు-అడ్వాన్సు బకాయిల’ సమాచారం కింది విధంగా ఉందని మంత్రి పేర్కొన్నారు:

తేదీ నాటికి	మొత్తం డిపాజిట్ల బకాయిలు		మొత్తం స్థూల రుణాలు-అడ్వాన్సు బకాయిలు
	విలువ (₹ కోట్లలో)	వృద్ధి ఏటా (శాతాల్లో)	విలువ (₹ కోట్లలో)	వృద్ధి ఏటా (శాతాల్లో)
2022 మార్చి 31 నాటికి	1,71,72,755	10.17	1,27,50,006	11.85
2022 జూన్‌ 30 నాటికి	1,71,77,836	10.05	1,30,94,857	15.53
2022 సెప్టెంబరు 30 నాటికి	1,77,42,610	10.84	1,36,92,970	18.63
2022 డిసెంబరు 31 నాటికి	1,81,43,432	11.27	1,41,30,450	16.77
2023 మార్చి 31 నాటికి	1,90,56,113	10.97	1,47,57,129	15.74

 

*****

(Release ID: 1942641)