అందరికీ సరసమైన మరియు స్వచ్ఛమైన ఇంధనం అందుబాటులో ఉంచేందుకు ప్రభుత్వం కట్టుబడి ఉంది. దేశంలో కంప్రెస్డ్ నేచురల్ గ్యాస్ (సీఎన్జీ)/పైప్డ్ నేచురల్ గ్యాస్ (పీఎన్జీ), లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ), కంప్రెస్డ్ బయో గ్యాస్ (సీబీజీ), బీఎస్ IV గ్రేడ్ పెట్రోల్ మరియు డీజిల్, ఇథనాల్ బ్లెండెడ్ పెట్రోల్, సస్టెయినబుల్ ఏవియేషన్ మొదలైన క్లీనర్ ఇంధనాల వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించడానికి ప్రభుత్వం ప్రయత్నిస్తోంది. దేశవ్యాప్తంగా ఇంధనంగా సహజ వాయువు వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించాలని మరియు 2030 నాటికి ప్రైమరీ ఎనర్జీ మిక్స్లో దాని వాటాను 6.7% నుండి 15%కి పెంచాలని భారత ప్రభుత్వం నిశ్చయించుకుంది.

గృహాలకు పరిశుభ్రమైన ఇంధనాలను అందించే లక్ష్యం వైపు ఒక ప్రధాన అడుగుగా, ప్రభుత్వం మే 2016లో ప్రధాన మంత్రి ఉజ్వల యోజనను ప్రారంభించింది.  దీని కింద పేద కుటుంబాలకు చెందిన వయోజన మహిళలకు ఎటువంటి డిపాజిట్ లేకుండా ఉచితంగానే లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ)  కనెక్షన్ అందజేస్తున్నారు. డిసెంబర్ 2022 వరకు, దేశంలోని పేద కుటుంబాలకు 9.6 కోట్ల  ప్రధాన మంత్రి ఉజ్వల యోజన  కనెక్షన్‌లు అందజేశారు. దేశంలో  లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ) కవరేజీ 2016లో 62% కాగా..  ప్రస్తుతం దాదాపు 100%కి పెరిగింది. క్రియాశీల దేశీయ లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ)  వినియోగదారుల సంఖ్య 01.04.2014న 14.52 కోట్లు కాగా.. 01.07.2023 నాటికి 31.5 కోట్లకు పెరిగింది.

సాంప్రదాయికంగా, భారతదేశంలోని గ్రామీణ జనాభా ప్రధానంగా ఇంట్లో వంట చేయడానికి కట్టెలు, బొగ్గు, పిడకలు, కిరోసిన్ మొదలైన ఇంధనాలను ఉపయోగిస్తున్నారు. ఇది ప్రధానంగా స్థోమత, ప్రాప్యత మరియు అవగాహనకు సంబంధించిన సమస్యల కారణంగా జరిగింది. అయితే ఈ సంప్రదాయ వంట ఇంధనాలు ఆరోగ్యానికి మరియు పర్యావరణానికి గణనీయమైన హాని కలిగిస్తాయి.

 ప్రధాన మంత్రి ఉజ్వల యోజన గృహాల మధ్య లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ)  వినియోగాన్ని పెంచడానికి,  ప్రధాన మంత్రి ఉజ్వల యోజన  లబ్ధిదారులకు 2022-–23 మరియు 2023-–24 కోసం సంవత్సరానికి 14.2 కిలోల గృహవినియోగ లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ) రీఫిల్‌కు రూ. 200 చొప్పున ప్రభుత్వం12 రీఫిల్స్‌ను రాయితీ ఇవ్వాలని   లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. వినియోగదారుల మధ్య లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ) వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించడానికి ప్రభుత్వం మరియు చమురు మార్కెటింగ్ కంపెనీల చర్యల ఫలితంగా, ప్రధాన మంత్రి ఉజ్వల యోజనకు   కుటుంబాల తలసరి లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ) వినియోగం 2019–-20లో 3.01 రీఫిల్స్ నుండి 2022-–23లో 3.71 రీఫిల్‌లకు పెరిగింది.

2023–-24 కోసం లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ), డిబిటిఎల్ పథకం (బడ్జెట్ అంచనాలు) కోసం డైరెక్ట్ బెనిఫిట్ ట్రాన్స్‌ఫర్ కోసం కేటాయించిన నిధులు 2022–-23 (సవరించిన అంచనాలు) రూ. 180 కోట్లు. అభివృద్ధి చెందుతున్న పరిస్థితులు మరియు వ్యయ స్థితి ఆధారంగా ప్రభుత్వం సంవత్సర కాలంలో దాని బడ్జెట్ అవసరాలను సమీక్షిస్తుంది. ఉదాహరణకు.. బడ్జెట్ అంచనాల దశలో 2022–-23 సంవత్సరానికి ప్రధాన మంత్రి ఉజ్వల యోజన కోసం కేటాయించిన నిధులు రూ. 800 కోట్లకు సవరించబడిన సవరించిన అంచనాల దశలో రూ. 8010 కోట్లు. ఇంకా, దేశీయ లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ) వినియోగదారులను అంతర్జాతీయ ధరలలో హెచ్చుతగ్గుల నుండి నిరోధించడానికి, ప్రభుత్వం దేశీయ లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ) కోసం వినియోగదారునికి సమర్థవంతమైన ధరను మాడ్యులేట్ చేయడం కొనసాగించింది. కోవిడ్ మహమ్మారి సమయంలో, 2020లో ప్రధాన మంత్రి గరీబ్ కళ్యాణ్ ప్యాకేజీ కింద ప్రధాన మంత్రి ఉజ్వల యోజన గృహాలకు ప్రభుత్వం దాదాపు 14.17 కోట్ల ఉచిత లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ) రీఫిల్‌లను అందించింది.

లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ) వినియోగం వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలపై అవగాహన పెంచేందుకు, ప్రభుత్వం మరియు ఓఎంసీలు ప్రింట్, ఎలక్ట్రానిక్ మరియు సోషల్ మీడియా ద్వారా భారీ అవగాహన కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తున్నాయి.  ప్రధాన మంత్రి ఉజ్వల యోజన లబ్ధిదారులతో సహా లిక్విఫైడ్ పెట్రోలియం గ్యాస్ (ఎల్పీజీ)  వినియోగదారులు ఇంటరాక్టివ్ వాయిస్ రెస్పాన్స్ సిస్టమ్ (ఐవీఆర్ఎస్), సంక్షిప్త సందేశ సేవ (ఎస్ఎంఎస్), వాట్సాప్, పంపిణీదారుల ఫోన్‌లో నేరుగా కాల్ చేయడం, ఇ-కామర్స్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు, ఓఎంసీ మొబైల్ అప్లికేషన్‌లు, ఓఎంసీల వెబ్-పోర్టల్‌లు మొదలైన వివిధ పద్ధతుల ద్వారా రీఫిల్‌ను బుక్ చేసుకోవచ్చు.

పెట్రోలియం మరియు సహజ వాయువు మంత్రిత్వ శాఖ సహాయ మంత్రి శ్రీ రామేశ్వర్ తెలి సోమవారం రాజ్యసభలో లిఖితపూర్వక సమాధానంలో ఈ సమాచారాన్ని అందించారు.

 

***

 

(Release ID: 1942402) Visitor Counter : 102