తెలంగాణలోని హనుమకొండ జిల్లాలో ఉన్న ఓ వస్త్ర పరిశ్రమ చాలా సహేతుకమైన ఖర్చుతో తన వస్త్ర వ్యర్థ జలాలను శుద్ధి చేయగలిగింది. బయోసర్ఫ్యాక్టెంట్లు మరియు మెమ్బ్రేన్ టెక్నాలజీని ఉపయోగించి అభివృద్ధి చేయబడిన ఇంధన సమర్థవంతమైన మరియు పర్యావరణ అనుకూల సాంకేతికతకు ధన్యవాదాలు.

వస్త్రపరిశ్రమ వ్యర్థాల రంగులు, కరిగిన ఘనపదార్థాలు, సస్పెండ్ చేయబడిన ఘనపదార్థాలు మరియు విషపూరిత లోహాలు వంటి కాలుష్య కారకాలతో భారీగా కలుషితమవుతాయి మరియు పర్యావరణంలోకి విడుదలయ్యే ముందు అటువంటి వ్యర్థాలను శుద్ధి చేయడానికి బలమైన సమర్థవంతమైన సాంకేతికతల అవసరం ఉంది.

రాంపూర్‌లోని కాకతీయ మెగా టెక్స్‌టైల్ పార్క్ (కెఎంటిపి)లో గల ప్రైమ్ టెక్స్‌టైల్స్‌తో పాటు ఇమ్‌ప్రింట్‌ మద్దతుతో ఎన్‌ఐటీ వరంగల్ ఎంఓఈ మరియు ఎస్‌ఈఆర్‌బి సంయుక్త ప్రయత్నం బయోసర్ఫ్యాక్టెంట్స్ (బిఎస్), పుచ్చు (ఒక ప్రక్రియ) ఉపయోగించి పైలట్ స్కేల్ టెక్స్‌టైల్ ఎఫ్లూయెంట్ ట్రీట్‌మెంట్ ప్లాంట్‌ను అభివృద్ధి చేసింది. దీనిలో ద్రవంలో ఒత్తిడి వ్యత్యాసాలు తక్కువ వ్యవధిలో లెక్కలేనన్ని చిన్న కావిటీస్ ఏర్పడటానికి కారణమవుతాయి మరియు తరువాత పగిలిపోతాయి--సి), మరియు మెమ్బ్రేన్ (ఎం) సాంకేతికత.

మొదట్లో శాస్త్రవేత్తలు ప్రొఫెసర్. శిరీష్ హెచ్. సోనావానే, ఎన్‌ఐటి వరంగల్, డాక్టర్ మురళీ మోహన్ సీపాన, ఎన్‌ఐటి వరంగల్, డాక్టర్ అజేయ్ కుమార్ పటేల్, ఎన్‌ఐటి వరంగల్ మరియు డాక్టర్ మౌసుమీ దేబ్నాథ్, మణిపాల్ యూనివర్సిటీ జైపూర్ (ఎంయుజె) ప్రయోగశాలలలో వ్యక్తిగత వ్యవస్థలను అభివృద్ధి చేశారు. ప్రక్రియ పారామితులు ఆప్టిమైజ్ చేయబడ్డాయి. మూవింగ్ బెడ్ బయోఫిల్మ్ రియాక్టర్ (ఎంబిబిఆర్)లో ఉపయోగించాల్సిన బయోసర్ఫ్యాక్టెంట్ ఎంయుజె ద్వారా టెక్స్‌టైల్ ఎఫ్లూయెంట్ మరియు టెక్స్‌టైల్ ఎఫ్లూయెంట్ కలుషితమైన మట్టి నుండి వేరుచేయబడిన సూక్ష్మజీవుల నుండి సంగ్రహించబడింది.

ఎంబిబిఆర్‌లో బిఎస్‌ ఉపయోగం రంగుల తొలగింపులో సహాయపడింది మరియు కార్యాచరణ సమయం మరియు వ్యయాన్ని తగ్గించడంలో (ఇతర జీవ చికిత్స పద్ధతులకు సంబంధించి) ప్రభావవంతంగా ఉంది. కావిటేషన్‌(సి), ఒక అధునాతన ఆక్సీకరణ ప్రక్రియ (ఏఓపి), ఇన్‌స్టాలేషన్ ఖర్చును తగ్గించడంతోపాటు కార్బన్‌ను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.

ఆక్సిడైజింగ్ రాడికల్‌లను ఇన్-సిట్‌లో ఉత్పత్తి చేసే సాంకేతికత  సామర్థ్యం, బాహ్య ఆక్సీకరణ కారకాలపై ఆధారపడటాన్ని గణనీయంగా తగ్గించింది. మరోవైపు సోల్-జెల్ ప్రక్రియను ఉపయోగించి సంశ్లేషణ చేయబడిన బోహ్‌మైట్ సోల్‌ను ఉపయోగించి మెమ్బ్రేన్ (ఎం) ఉపరితలాన్ని సవరించడం, సూక్ష్మ-స్కేల్ నుండి నానో-స్కేల్‌కు సూక్ష్మరంధ్ర పరిమాణాన్ని తగ్గించింది మరియు దాని పనితీరులో గణనీయమైన మెరుగుదలకు దారితీసింది. వ్యక్తిగత సిస్టమ్‌లను ఆప్టిమైజ్ చేసిన తర్వాత, ప్రైమ్ టెక్స్‌టైల్స్ ప్రాంగణంలో పైలట్-స్కేల్ సెటప్ ఏర్పాటు చేయబడింది.

 

 

చిత్రం:1 ఎంబిబిఆర్‌, హచ్‌సి మరియు సిఎం సిస్టమ్స్  ప్రయోగశాల అభివృద్ధి

పైలట్ ప్లాంట్‌లో జరిగే సంఘటనల క్రమం ప్రసరించే శుద్ధి ప్రక్రియలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది. గడ్డకట్టడం అనేది రసాయన గడ్డకట్టడాన్ని ఉపయోగించి కణాల ఛార్జీలను అస్థిరపరచడం ద్వారా సస్పెండ్ చేయబడిన ఘనపదార్థాల వల్ల ఏర్పడే టర్బిడిటీని తొలగిస్తుంది.ఎంబిబిఆర్‌లో పెరిగిన బయోఫిల్మ్ హెవీ మెటల్ కంటెంట్‌ను తగ్గిస్తుంది. బయోడిగ్రేడబుల్ కాలుష్య కారకాలను క్షీణింపజేస్తుంది. అయితే దృగ్విషయం అన్ని రకాల కాలుష్య కారకాలను నాశనం చేస్తుంది. ఫలితంగా రాడికల్స్ యొక్క సిటు జనరేషన్ మరియు కాలుష్య క్షీణతకు కారణమయ్యే శక్తి ఏర్పడుతుంది. చివరగా ఉపరితల మార్పు చేసిన పొర మురుగునీటిలో ఉన్న అన్ని కాలుష్య కారకాలను వేరు చేస్తుంది. ఈ క్రమంలో రోజుకు 200 లీటర్ల సామర్థ్యం గల పైలట్ ప్లాంట్ కాలుష్య కారకాలను తొలగిస్తుంది మరియు శుద్ధి చేసిన నీటిని వ్యవసాయ కార్యకలాపాలకు మరియు శుభ్రపరిచే ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగించవచ్చు.

 

 

చిత్రం:2 రాంపూర్‌లోని ప్రైమ్ టెక్స్‌టైల్స్‌లో ఇన్‌స్టాల్‌ చేయబడ్డ  పైలట్-స్కేల్ సెటప్

 

చిత్రం:3 పైలట్ స్కేల్ సెటప్ ఉపయోగించి సిఓడి మరియు టిఓసి తొలగింపు  

ఈ ఉమ్మడి ప్రయత్నం సాంకేతికత మరియు రెండు పేటెంట్ల బదిలీకి దారితీసింది. సాంకేతికత కెఎంటిపి నుండి వెలువడే వస్త్ర వ్యర్థాలకు స్థిరమైన పరిష్కారాన్ని అందిస్తుంది. విషపూరిత మురుగునీటిని సమీపంలోని వ్యవసాయ ప్రాంతాలకు నీటిపారుదల వనరుగా మారుస్తుంది మరియు తక్కువ ఇన్‌స్టాలేషన్ ఖర్చు మరియు తక్కువ కార్బన్ పాదముద్ర కారణంగా ఇప్పటికే ఉన్న సెకండరీ ట్రీట్‌మెంట్ ప్లాంట్‌లను భర్తీ చేయడానికి అపారమైన సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది.
 

చిత్రం:4  ఐఐటి ఢిల్లీలో జరిగిన ఇంప్రిట్‌ ప్రదర్శనలో ఎస్‌ఈఆర్‌బి శాస్త్రవేత్త డాక్టర్ హరీష్ కుమార్‌తో  బృందం

 

*******

(Release ID: 1934701) Visitor Counter : 157