కేంద్ర జలశక్తి మంత్రి శ్రీ గజేంద్ర సింగ్ షెకావత్ ఈరోజు న్యూ ఢిల్లీలో నేషనల్ మిషన్ ఫర్ క్లీన్ గంగా (ఎన్.ఎం.సి.జి) యొక్క ఎంపవర్డ్ టాస్క్ ఫోర్స్ (ఈటీఎఫ్) 11వ సమావేశానికి అధ్యక్షత వహించారు, ఈ కార్యక్రమంలో భాగంగా నమామి గంగే కార్యక్రమం కింద వివిధ భాగాల పురోగతిని సమీక్షించారు. కేంద్ర మంత్రి న్యూ ఢిల్లీలోని నేషనల్ మిషన్ ఫర్ క్లీన్ గంగా (ఎన్.ఎం.సి.జి) కార్యాలయంలో యమునా, గంగ మరియు వాటి ఉపనదుల నిజ-సమయ విశ్లేషణ కోసం మానిటరింగ్ సెంటర్ - ప్రయాగ్-ని ప్రారంభించారు. ప్రయాగ్ అనేది గంగా తరంగ్ పోర్టల్, ఆన్‌లైన్ డ్రోన్ డేటా ద్వారా జాజ్‌మౌ ప్లాంట్, పీఎంటీ టూల్ డ్యాష్‌బోర్డ్, గంగా డిస్ట్రిక్ట్స్ పెర్ఫార్మెన్స్ మానిటరింగ్ సిస్టమ్ మొదలైన వివిధ ఆన్‌లైన్ డ్యాష్‌బోర్డ్‌ల ద్వారా ప్రాజెక్ట్‌లు, నది నీటి నాణ్యత మొదలైన ప్రణాళిక మరియు పర్యవేక్షణ కోసం రియల్ టైమ్ మానిటరింగ్ సెంటర్. కేంద్ర మంత్రి ‘చాచా చౌదరి కే సాత్, గంగా కీ బాత్’ అనే కామిక్ సిరీస్‌ను కూడా విడుదల చేశారు.

జాతీయ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను ప్రారంభం..

గంగా నది వెంబడి వివిధ పరిశ్రమల మంచి నీటి వినియోగాన్ని అధ్యయనం చేయాలని, థర్మల్ పవర్ ప్లాంట్లు, రిఫైనరీలు, రైల్వేలు మరియు ఇతర పరిశ్రమలలో శుద్ధి చేసిన వ్యర్థ జలాల పునర్వినియోగానికి సమగ్ర కార్యాచరణ ప్రణాళికను సిద్ధం చేయాలని ఈ సమావేశంలో,శ్రీ షెకావత్ అధికారులను ఆదేశించారు. 5 జనవరి 2023న మంత్రి ఎన్‌ఎంసీజీ తయారు చేసిన శుద్ధి చేసిన నీటి సురక్షిత పునర్వినియోగంపై జాతీయ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను ప్రారంభించారు. శుద్ధి చేసిన నీటి పునర్వినియోగంపై రాష్ట్ర విధానాలను రూపొందించడానికి ఫ్రేమ్‌వర్క్ మార్గదర్శక పత్రంగా పనిచేస్తుంది. యుపీ రాష్ట్రం పరిశ్రమలు తమ వ్యర్ధాలను శుద్ధి చేసి 80 శాతం వరకు పునర్వినియోగం చేసుకోవాలని మరియు మంచినీటి అవసరాలను తగ్గించాలని ఆదేశించింది. పరిశ్రమలు క్రమంగా మంచినీటి వినియోగాన్ని తగ్గించి శుద్ధి చేసిన నీటిని వినియోగానికి తరలించాలని సమావేశంలో ఉద్ఘాటించారు.

2000 డ్రైన్‌లను శుభ్రానికి సమగ్ర వ్యూహం..

పట్టణ మరియు గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ఎన్‌ఎంసీజీ గుర్తించిన సుమారు 2000 డ్రైన్‌లను శుభ్రం చేయడానికి సమగ్ర వ్యూహాన్ని రూపొందించాలని ఎన్‌ఎంసీజీ మరియు గృహ నిర్మాణ మరియు పట్టణ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ (ఎం.ఒ.హెచ్.యు.ఎ.)అధికారులను కూడా కేంద్ర మంత్రి ఆదేశించారు. ఎం.ఒ.హెచ్.యు.ఎ. సమన్వయంతో సమగ్ర ప్రణాళికను సిద్ధం చేయాలని, స్వచ్ఛ భారత్ మిషన్ కింద ఈ కాలువలను వీలైనంత త్వరగా శుభ్రం చేయాలని ఆయన అన్నారు. ట్యాప్ చేయని కాలువలను గుర్తించడం మరియు వాటిని శుభ్రం చేయడం జిల్లా గంగా కమిటీల (డీజీసీ) యొక్క ప్రధాన అజెండా. ఏప్రిల్ 2022లో ‘డిజిటల్ డ్యాష్‌బోర్డ్ ఫర్ డీజీసీల పనితీరు మానిటరింగ్ సిస్టమ్’ ప్రారంభించినప్పటి నుండి, డీజీసీ ల పనితీరు మెరుగుపడింది. ఏప్రిల్ 2022 నుండి మార్చి 2023 మధ్య, మొత్తం 1,157 నెలవారీ సమావేశాలు నిర్వహించబడ్డాయి. సమావేశ నిమిషాలు అప్‌లోడ్ చేయబడ్డాయి. అత్యధిక సంఖ్యలో డీజీసీలు (75) ఉన్న ఉత్తరప్రదేశ్‌లో 741 సమావేశాలు జరిగాయి. జనవరి 2023 నెలలో గరిష్టంగా 112 సమావేశాలు జరిగాయి.

ప్రాజెక్ట్ డాల్ఫిన్ పనులను వేగవంతం చేయాలి..

 ప్రాజెక్ట్ డాల్ఫిన్ పనులను వేగవంతం చేయాలని పర్యావరణ, అటవీ మరియు వాతావరణ మార్పుల మంత్రిత్వ శాఖ (ఎంఓఈఎఫ్ &సీసీ) అధికారిని కూడా మంత్రి కోరారు. అర్థ గంగా ప్రచారం కింద గంగానది వెంబడి కొత్త పర్యాటక ప్రాంతాలను అభివృద్ధి చేయడం కోసం, ఐఎన్టీఏసీహెచ్ ద్వారా నివేదికను సంబంధిత జిల్లా గంగా కమిటీల (డీజీసీలు)తో పంచుకున్నట్లు కేంద్ర మంత్రికి తెలియజేశారు. అర్థ గంగా ట్రయల్స్, హోమ్-స్టేలు, గైడ్ ట్రైనింగ్ మొదలైన వాటి అభివృద్ధికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వబడింది. అంతేకాకుండా, అర్థగంగా ప్రమోషన్ కోసం డిసెంబర్ 2022లో పర్యాటక మంత్రిత్వ శాఖ మరియు సాంస్కృతిక మంత్రిత్వ శాఖతో ఒప్పందాలు (ఎంఓయు) కూడా సంతకం చేయబడ్డాయి. గత నాలుగు సంవత్సరాలుగా నమామి గంగే కార్యక్రమం కింద, సీఐఎఫ్ఆర్ఐ ద్వారా గంగాలోని ఫరక్కా బ్యారేజీకి ఎగువన హిల్సా చేపల సంరక్షణ మరియు గడ్డిబీడు కార్యక్రమం కోసం విశ్వప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయని కూడా తెలియజేశారు. వలసలను అర్థం చేసుకోవడానికి రాంచ్డ్ చేపలను ట్యాగ్ చేస్తున్నారు. మీర్జాపూర్ వరకు హిల్సా చేపల వలసలను ఈ అధ్యయనం చూపిస్తుంది. గంగా పరీవాహక ప్రాంతంలోని మత్స్యకారుల జీవనోపాధికి రాంచింగ్ సహాయం చేస్తోంది. ‘గంగా సంస్కృతి యాత్ర’ నిర్వహించేందుకు కార్యాచరణ ప్రణాళిక రూపొందించినట్లు సాంస్కృతిక మంత్రిత్వ శాఖ తెలిపింది. ఉత్తరాఖండ్, యూపీ, బీహార్, పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రాల గుండా యాత్ర సాగుతుంది. ప్రతిపాదిత యాత్ర ఉత్తరాఖండ్‌లోని గంగోత్రి నుండి ప్రారంభమై పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని గంగా సాగర్‌లో ముగుస్తుంది, గంగోత్రి నుండి గంగా సాగర్ వరకు 100 కంటే ఎక్కువ విభిన్న వేదికలలో గంగ యొక్క సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని ప్రదర్శిస్తుంది. సహజ వ్యవసాయాన్ని ప్రోత్సహించడం కోసం, రాష్ట్ర వ్యవసాయ శాఖ మరియు ఎన్సీఓఎన్ఎఫ్ సమన్వయంతో వరుస వర్క్‌షాప్‌లు నిర్వహిస్తున్నట్లు తెలియజేయబడింది. ఇటీవల, ఎన్ఎంసీజీ బులంద్‌షహర్, బిజ్నోర్, హస్తినాపూర్, సరన్, భోజ్‌పూర్, బక్సర్ మరియు సమస్తిపూర్‌లలో ఒక రోజు వర్క్‌షాప్‌లను నిర్వహించింది. ఈ సమావేశానికి జలవనరులు, నదుల అభివృద్ధి మరియు గంగా పునరుజ్జీవనం (డీఓడబ్ల్యుఆర్, ఆర్డీ& జీఆర్), జలశక్తి మంత్రిత్వ శాఖ కార్యదర్శి శ్రీ పంకజ్ కుమార్ మరియు ఎన్ఎంసీజీ డైరెక్టర్ జనరల్ శ్రీ జి. అశోక్ కుమార్‌తో పాటు కేంద్ర సీనియర్ అధికారులు పాల్గొన్నారు. మంత్రిత్వ శాఖలు, శాఖలు మరియు సంబంధిత రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల ప్రతినిధులు పాల్గొన్నారు.

*****

(Release ID: 1918434)