પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે નવી દિલ્હીમાં વિજ્ઞાન ભવન ખાતે સેન્ટ્રલ બ્યુરો ઑફ ઇન્વેસ્ટિગેશન (CBI)ની ડાયમંડ જ્યુબિલી ઉજવણીનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. કેન્દ્રીય તપાસ બ્યુરોની સ્થાપના 1લી એપ્રિલ 1963ના રોજ ભારત સરકારના ગૃહ મંત્રાલયના ઠરાવ દ્વારા કરવામાં આવી હતી.

કાર્યક્રમ દરમિયાન, વિશિષ્ટ સેવા માટે રાષ્ટ્રપતિ પોલીસ મેડલ અને સીબીઆઈના શ્રેષ્ઠ તપાસ અધિકારીઓ માટે સુવર્ણ ચંદ્રક મેળવનારાઓ માટે એક ઇન્વેસ્ટિચર સમારોહ પણ યોજાયો હતો જેમાં પ્રધાનમંત્રીએ પુરસ્કાર મેળવનારાઓને મેડલ એનાયત કર્યા હતા. પ્રધાનમંત્રીએ શિલોંગ, પુણે અને નાગપુર ખાતે સીબીઆઈના નવનિર્મિત કાર્યાલય સંકુલનું પણ ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. તેમણે સીબીઆઈના ડાયમંડ જ્યુબિલી સેલિબ્રેશન વર્ષ નિમિત્તે પોસ્ટેજ સ્ટેમ્પ અને સ્મારક સિક્કો બહાર પાડ્યો અને સીબીઆઈનું ટ્વિટર હેન્ડલ પણ લોન્ચ કર્યું. તેમણે સીબીઆઈના અપડેટેડ એડમિનિસ્ટ્રેશન મેન્યુઅલ, બેંક છેતરપિંડી - કેસ સ્ટડીઝ અને લર્નિંગ, ન્યાયની શોધમાં-સીબીઆઈ કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાઓ અને વિદેશી સ્થિત ગુપ્ત માહિતી અને પુરાવાના આદાનપ્રદાન માટે આંતરરાષ્ટ્રીય પોલીસ સહકાર પર એક હેન્ડબુક પણ બહાર પાડી હતી.

સભાને સંબોધતા, પ્રધાનમંત્રીએ CBIની ડાયમંડ જ્યુબિલી ઉજવણીના અવસરે દરેકને અભિનંદન આપ્યા અને કહ્યું કે સંસ્થાએ દેશની મુખ્ય તપાસ એજન્સી તરીકે 60 વર્ષની સફર પૂર્ણ કરી છે. આ છ દાયકાઓએ સંસ્થા માટે ઘણી સિદ્ધિઓ દર્શાવી છે તેની નોંધ લેતા પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે સીબીઆઈને લગતી બાબતો માટે સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાઓનો સંગ્રહ પણ આજે લોન્ચ કરવામાં આવ્યો છે જે આપણને સીબીઆઈના ઈતિહાસની ઝલક આપે છે. કેટલાક શહેરોમાં, પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, તે નવી ઑફિસો હોય, ટ્વિટર હેન્ડલ અથવા અન્ય સુવિધાઓ પણ આજે શરૂ કરવામાં આવી છે જે CBIને મજબૂત કરવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવશે. "તેમના કાર્ય અને કૌશલ્ય દ્વારા, CBIએ દેશના સામાન્ય નાગરિકોમાં વિશ્વાસ જગાડ્યો છે". પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે આજે પણ જ્યારે કોઈ વણઉકેલાયેલ કેસ આવે છે, ત્યારે એક સામાન્ય સમજૂતી બહાર આવે છે કે કેસ સીબીઆઈને સોંપવામાં આવે. ઉદાહરણ આપતાં પ્રધાનમંત્રીએ ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે ક્યારેક સીબીઆઈને કેસ સોંપવા માટે શહેરોમાં વિરોધ ફાટી નીકળે છે. પંચાયત સ્તરે પણ જ્યારે કોઈ મામલો ઉભો થાય છે ત્યારે પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, નાગરિકો વચ્ચેનો પરસ્પર અવાજ સીબીઆઈ તપાસની માંગ કરે છે. સીબીઆઈનું નામ દરેકના હોઠ પર છે. તે સત્ય અને ન્યાય માટે એક બ્રાન્ડ જેવું છે”, પ્રધાનમંત્રીએ ટિપ્પણી કરી હતી કારણ કે તેમણે સામાન્ય લોકોનો વિશ્વાસ જીતવાની અસાધારણ પરાક્રમની નોંધ લીધી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ 60 વર્ષની આ સફરમાં સીબીઆઈ સાથે જોડાયેલા દરેકને અભિનંદન પાઠવ્યા હતા.

પ્રધાનમંત્રીએ પુરસ્કાર વિજેતાઓને અભિનંદન આપ્યા અને બ્યુરોને પોતાને અપગ્રેડ કરતા રહેવા કહ્યું. તેમણે કહ્યું કે પ્રસ્તાવિત ચિંતન શિબિરે ભૂતકાળમાંથી શીખવું જોઈએ અને અમૃત કાલના મહત્વપૂર્ણ સમયને ધ્યાનમાં રાખીને ભવિષ્યની યોજના બનાવવી જોઈએ, જે દરમિયાન ભારતીયોએ વિકસિત ભારત હાંસલ કરવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી છે. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે વ્યાવસાયિક અને કાર્યક્ષમ સંસ્થાઓ વિના વિકસિત ભારત શક્ય નથી અને આ CBI પર મોટી જવાબદારી મૂકે છે.

પ્રધાનમંત્રીએ બહુ-પરિમાણીય અને બહુ-શિસ્ત તપાસ એજન્સીની સિદ્ધિ હાંસલ કરવા માટે સીબીઆઈની પ્રશંસા કરી અને તેના વિસ્તૃત અવકાશની નોંધ લીધી. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, મુખ્યત્વે CBIની મુખ્ય જવાબદારી દેશને ભ્રષ્ટાચારથી મુક્ત કરવાની છે. "ભ્રષ્ટાચાર એ સામાન્ય ગુનો નથી, તે ગરીબોના અધિકારો છીનવી લે છે, તે બીજા ઘણા ગુનાઓને જન્મ આપે છે, ભ્રષ્ટાચાર એ ન્યાય અને લોકશાહીના માર્ગમાં સૌથી મોટો અવરોધ છે", તેમ તેમણે જણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું કે સરકારી તંત્રમાં ભ્રષ્ટાચાર લોકશાહીને અવરોધે છે અને પ્રથમ ભોગ એ યુવાનોના સપના છે કારણ કે આવા સંજોગોમાં ચોક્કસ પ્રકારની ઇકોસિસ્ટમ પ્રતિભાને ખીલવે છે. પ્રધાનમંત્રીએ આગળ જણાવ્યું કે ભ્રષ્ટાચાર ભત્રીજાવાદ અને વંશવાદને પ્રોત્સાહન આપે છે જે રાષ્ટ્રની શક્તિને નષ્ટ કરે છે, વિકાસને ગંભીરપણે અવરોધે છે.

પ્રધાનમંત્રીએ યાદ કર્યું કે દુર્ભાગ્યવશ, ભારતને આઝાદી સમયે ભ્રષ્ટાચારનો વારસો મળ્યો હતો અને એ હકીકત પર શોક વ્યક્ત કર્યો હતો કે તેને દૂર કરવાને બદલે કેટલાક લોકો આ બિમારીને પોષતા રહ્યા. તેને માત્ર એક દાયકા પહેલાના કૌભાંડોનું દ્રશ્ય અને મુક્તિની પ્રવર્તમાન ભાવના યાદ આવી. તેમણે કહ્યું કે આ સ્થિતિએ સિસ્ટમને બરબાદ કરી દીધી છે અને નીતિવિષયક લકવાના વાતાવરણથી વિકાસ અટકી ગયો છે.

પ્રધાનમંત્રીએ પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો કે 2014પછી સરકારની પ્રાથમિકતા સિસ્ટમમાં વિશ્વાસ જગાડવાની છે અને આ માટે સરકારે મિશન મોડમાં કાળા નાણા તેમજ બેનામી સંપત્તિ સામે પગલાં લેવાનું શરૂ કર્યું અને ભ્રષ્ટાચારીઓ અને ભ્રષ્ટાચાર પાછળના કારણોને નુકસાન પહોંચાડવાનું શરૂ કર્યું. તેમણે સરકારી ટેન્ડરો જારી કરવાની પ્રક્રિયામાં પારદર્શિતા લાવવાનું યાદ કર્યું અને 2G અને 5G સ્પેક્ટ્રમ ફાળવણીમાં તફાવતને પણ પ્રકાશિત કર્યો. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે કેન્દ્ર સરકારના દરેક વિભાગમાં ખરીદી કરવામાં પારદર્શિતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે GeM (સરકારી ઈ-માર્કેટપ્લેસ) પોર્ટલની સ્થાપના કરવામાં આવી છે.

પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે આજની ઈન્ટરનેટ બેન્કિંગ અને UPI અગાઉની ‘ફોન બેન્કિંગ’ અસ્વસ્થતાથી તદ્દન વિપરીત છે. પ્રધાનમંત્રીએ બેન્કિંગ સેક્ટરને સમાન સ્તરે લાવવા માટેના તાજેતરના વર્ષોના પ્રયાસો પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે ભાગેડુ આર્થિક અપરાધી અધિનિયમનો ઉલ્લેખ કર્યો જે અત્યાર સુધી ભાગેડુ અપરાધીઓની 20 હજાર કરોડની સંપત્તિ જપ્ત કરી શક્યો છે.

સરકારી તિજોરીને લૂંટવાની દાયકાઓ જૂની રીતોમાંથી એક પર પ્રકાશ ફેંકતા, પ્રધાનમંત્રીએ ધ્યાન દોર્યું કે ભ્રષ્ટાચારીઓ સરકારી યોજનાઓના લાભાર્થીઓને મોકલવામાં આવતી સહાયને લૂંટવાની હદ સુધી જશે. રાશન હોય, ઘર હોય, શિષ્યવૃત્તિ હોય, પેન્શન હોય કે અન્ય કોઈ સરકારી યોજના હોય, પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે, મૂળ લાભાર્થી દરેક વખતે કંટાળી જશે. શ્રી મોદીએ કહ્યું કે, "એક પ્રધાનમંત્રીએ પણ એક વખત કહ્યું હતું કે, ગરીબો માટે મોકલવામાં આવેલા દરેક રૂપિયાના માત્ર 15 પૈસા જ તેમના સુધી પહોંચે છે." ડાયરેક્ટ બેનિફિટ ટ્રાન્સફરનું ઉદાહરણ આપતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે સરકારે અત્યાર સુધીમાં 27 લાખ કરોડ ગરીબોને ટ્રાન્સફર કર્યા છે અને એ પણ નિર્દેશ કર્યો કે એક રૂપિયા-15 પૈસાની થિયરીના આધારે 16 લાખ કરોડ પહેલા જ ગાયબ થઈ ગયા હશે. પ્રધાનમંત્રીએ ટિપ્પણી કરી હતી કે લાભાર્થીઓને જન ધન, આધાર અને મોબાઈલની ત્રિપુટી સાથે તેમનો સંપૂર્ણ અધિકાર મળી રહ્યો છે જ્યાં સિસ્ટમમાંથી 8 કરોડથી વધુ નકલી લાભાર્થીઓને દૂર કરવામાં આવ્યા છે. "DBTને કારણે, દેશના લગભગ 2.25 લાખ કરોડ રૂપિયા ખોટા હાથમાં જતા બચ્યા છે", એમ પ્રધાનમંત્રીએ ઉમેર્યું હતું.

પ્રધાનમંત્રીએ ઈન્ટરવ્યુના નામે ભરતીમાં થયેલા ભ્રષ્ટાચારને યાદ કર્યો. તેમણે કહ્યું કે તેથી જ કેન્દ્રમાં ગ્રુપ સી અને ગ્રુપ ડી સેવાઓમાં ઈન્ટરવ્યુ નાબૂદ કરવામાં આવ્યા હતા. તેવી જ રીતે, યુરિયાને લગતા કૌભાંડોને યુરિયાના લીમડાના કોટિંગ દ્વારા ઉકેલવામાં આવ્યા હતા. પ્રધાનમંત્રીએ સંરક્ષણ સોદામાં વધતી પારદર્શિતા અને સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં આત્મનિર્ભરતા પર ભાર મૂકવા પર પણ ટિપ્પણી કરી હતી.

પ્રધાનમંત્રીએ તપાસમાં વિલંબને કારણે સર્જાયેલી સમસ્યાઓ જેમકે ગુનેગારને સજા કરવામાં વિલંબ અને નિર્દોષોની હેરાનગતિ વિશે વાત કરી. તેમણે ભ્રષ્ટાચારીઓને ઝડપથી જવાબદાર ઠેરવવાનો માર્ગ સાફ કરવા માટે પ્રક્રિયાને ઝડપી બનાવવા, શ્રેષ્ઠ આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રથાઓ અપનાવવા અને અધિકારીઓની ક્ષમતા નિર્માણની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રીએ સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે "આજે દેશમાં ભ્રષ્ટાચાર સામે પગલાં લેવા માટે રાજકીય ઇચ્છાશક્તિની કોઈ કમી નથી." તેમણે અધિકારીઓને ભ્રષ્ટાચારી ભલે ગમે તેટલા શક્તિશાળી હોય તેની સામે ખચકાટ વગર પગલાં લેવા જણાવ્યું. તેમણે તેમને ભ્રષ્ટાચારીઓની શક્તિના ઈતિહાસ અને તપાસ એજન્સીઓને કલંકિત કરવા માટે તેમના દ્વારા બનાવવામાં આવેલ ઈકોસિસ્ટમથી વિચલિત ન થવા જણાવ્યું હતું. “આ લોકો તમારું ધ્યાન ભટકાવતા રહેશે, પરંતુ તમારે તમારા કામ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડશે. કોઈપણ ભ્રષ્ટાચારી વ્યક્તિને બક્ષવામાં નહીં આવે. આપણા પ્રયત્નોમાં કોઈ શિથિલતા ન હોવી જોઈએ. આ દેશની ઈચ્છા છે, આ દેશવાસીઓની ઈચ્છા છે. દેશ, કાયદો અને બંધારણ તમારી સાથે છે,” એમ પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું.

પ્રધાનમંત્રીએ વધુ સારા પરિણામો માટે વિવિધ એજન્સીઓ વચ્ચેના સિલોઝને દૂર કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો કે પરસ્પર વિશ્વાસના વાતાવરણમાં જ સંયુક્ત અને બહુશાખાકીય તપાસ શક્ય બનશે. આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવહારો અને ભૌગોલિક સીમાઓની બહાર પણ મોટા પાયા પર લોકો, માલસામાન અને સેવાઓની અવરજવરનો ઉલ્લેખ કરતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે ભારતની આર્થિક શક્તિ વધી રહી છે જ્યારે અવરોધો સર્જનારાઓ પણ વધી રહ્યા છે. પ્રધાનમંત્રીએ ચેતવણી આપી હતી કે ભારતના સામાજિક માળખા, તેની એકતા અને ભાઈચારો, તેના આર્થિક હિતો અને તેની સંસ્થાઓ પર પણ હુમલા વધશે. "ભ્રષ્ટાચારના નાણાં આના પર ખર્ચવામાં આવશે", તેમણે કહ્યું કે તેમણે ગુના અને ભ્રષ્ટાચારના બહુરાષ્ટ્રીય સ્વભાવને સમજવા અને અભ્યાસ કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો. તપાસમાં ફોરેન્સિક સાયન્સના ઉપયોગને વધુ વિસ્તૃત કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકતા પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે આધુનિક ટેક્નોલોજીના કારણે ભલે ગુનાઓ વૈશ્વિક બની રહ્યા હોય, પરંતુ તેનો ઉકેલ પણ છે.

પ્રધાનમંત્રીએ સાયબર ગુનાઓ સાથે વ્યવહાર કરવા માટે નવીન અભિગમની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે ટેક-સક્ષમ ઉદ્યોગસાહસિકો અને યુવાનોને સાંકળવા અને વિભાગમાં ટેક-સેવી યુવા અધિકારીઓનો વધુ સારી રીતે ઉપયોગ કરવાનું સૂચન કર્યું. તેમણે બ્યુરોમાં 75 પ્રક્રિયાઓ અને પ્રણાલીઓનું સંકલન કરવા માટે સીબીઆઈની પ્રશંસા કરી હતી જેને નાબૂદ કરી શકાય છે અને તેમને સમયસર આ પર કામ કરવા જણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે સંસ્થાના વિકાસની પ્રક્રિયા અથાકપણે ચાલુ રહે.

આ પ્રસંગે કર્મચારી, જાહેર ફરિયાદ અને પેન્શન મંત્રાલયના કેન્દ્રીય રાજ્ય મંત્રી શ્રી જીતેન્દ્ર સિંહ, પીએમના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર શ્રી અજીત ડોભાલ, કેબિનેટ સચિવ શ્રી રાજીવ ગૌબા અને સીબીઆઈના ડિરેક્ટર શ્રી સુબોધ કુમાર જયસ્વાલ આ પ્રસંગે ઉપસ્થિત હતા.

YP/GP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com