2017-18 నుండి స్టాటిస్టిక్స్ & ప్రోగ్రామ్ ఇంప్లిమెంటేషన్ మంత్రిత్వ శాఖ (MoSPI) నిర్వహించే కాలానుగుణ కార్మిక సర్వే (PLFS) ద్వారా ఉపాధి మరియు నిరుద్యోగానికి సంబంధించిన సమాచారం సేకరించబడుతుంది. సర్వే కాలం జూలై నుండి వచ్చే ఏడాది జూన్ వరకు ఉంటుంది. అందుబాటులో ఉన్న తాజా వార్షిక పీ ఎల్ ఎఫ్ ఎస్ నివేదికల ప్రకారం, 2017-18 నుండి 2021-22 సంవత్సరాలలో 15 సంవత్సరాలు మరియు అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు గల వ్యక్తుల సాధారణ స్థితిపై అంచనా వేయబడిన నిరుద్యోగిత రేటు (UR) ఈ క్రింది విధంగా ఉంది:

 

సంవత్సరం	నిరుద్యోగిత రేటు ( % లో)
2017-18	6.0
2018-19	5.8
2019-20	4.8
2020-21	4.2
2021-22	4.1

 

మూలం: పీ ఎల్ ఎఫ్ ఎస్, ఎం ఓ ఎస్ పీ ఐ 

 

మహారాష్ట్రలో, 15 ఏళ్లు మరియు అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న వ్యక్తుల సాధారణ స్థితిపై అంచనా వేసిన నిరుద్యోగిత రేటు 2017-18లో 4.8% నుండి 2021-22లో 3.5%కి తగ్గింది.

 

2017-18 నుండి 2021-22 సంవత్సరాలలో 15 సంవత్సరాలు మరియు అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు గల వ్యక్తుల సాధారణ స్థితిపై రాష్ట్రం /యూ టీ వారీగా అంచనా వేసిన నిరుద్యోగిత రేటు (UR) అనుబంధంలో ఇవ్వబడింది.

 

ఉపాధి కల్పనతో పాటు ఉపాధిని మెరుగుపరచడం ప్రభుత్వ ప్రాధాన్యత. దీని ప్రకారం, దేశంలో ఉపాధి కల్పన కోసం భారత ప్రభుత్వం అనేక చర్యలు చేపట్టింది.

 

మౌలిక సదుపాయాలు మరియు ఉత్పాదక సామర్థ్యంలో పెట్టుబడులు వృద్ధి మరియు ఉపాధిపై పెద్ద గుణకార ప్రభావాన్ని కలిగి ఉంటాయి. 2023-24 బడ్జెట్‌లో మూలధన పెట్టుబడి వ్యయాన్ని వరుసగా మూడో ఏడాది 33 శాతం అధికంగా రూ. 10 లక్షల కోట్లు ఖర్చు, ఇది జిడిపిలో 3.3 శాతం అధికంగా పెరిగింది. ఇటీవలి సంవత్సరాలలో ఈ గణనీయమైన పెరుగుదల వృద్ధి సామర్థ్యాన్ని మరియు ఉద్యోగ కల్పనను పెంపొందించే ప్రభుత్వ ప్రయత్నాలలో ప్రధానమైనది.

 

వ్యాపారానికి ఉద్దీపన అందించడానికి మరియు కోవిడ్ 19 యొక్క ప్రతికూల ప్రభావాన్ని తగ్గించడానికి భారత ప్రభుత్వం ఆత్మనిర్భర్ భారత్ ప్యాకేజీని ప్రకటించింది. ఈ ప్యాకేజీ కింద, ప్రభుత్వం ఇరవై ఏడు లక్షల కోట్ల రూపాయల కంటే ఎక్కువ ఆర్థిక ఉద్దీపనలను అందించింది. ఈ ప్యాకేజీ దేశాన్ని స్వావలంబనగా మార్చడానికి మరియు ఉపాధి అవకాశాలను సృష్టించడానికి వివిధ దీర్ఘకాలిక పథకాలు/ కార్యక్రమాలు/ విధానాలను రూపొందించింది.

 

కోవిడ్-19 మహమ్మారి సమయంలో కొత్త ఉపాధిని సృష్టించడానికి మరియు ఉపాధి నష్టాన్ని పునరుద్ధరించడానికి యజమానులను ప్రోత్సహించడానికి ఆత్మనిర్భర్ భారత్ రోజ్‌గార్ యోజన (ABRY) 1 అక్టోబర్, 2020 నుండి అమలులోకి వచ్చింది. లబ్ధిదారుల నమోదుకు ఆఖరు తేదీ 31.03.2022. పథకం ప్రారంభమైనప్పటి నుండి, 11.03.2023 వరకు, ఈ పథకం కింద 60.3 లక్షల మంది లబ్ధిదారులకు ప్రయోజనాలు అందించారు.

 

కోవిడ్-19 మహమ్మారి సమయంలో ప్రతికూలంగా ప్రభావితమైన వీధి వ్యాపారులు తమ వ్యాపారాలను పునఃప్రారంభించేందుకు పూచీకత్తు రహిత వర్కింగ్ క్యాపిటల్ రుణాలను సులభతరం చేసేందుకు ప్రభుత్వం జూన్ 01, 2020 నుండి ప్రధాన మంత్రి వీధి వ్యాపారుల ఆత్మ నిర్భర్ నిధి (PM SVANIdhi పథకం)ని అమలు చేస్తోంది. 13.03.2023 నాటికి, పథకం కింద 42.21 లక్షల రుణాలు పంపిణీ చేయబడ్డాయి.

 

ప్రధానమంత్రి ఉపాధి కల్పన కార్యక్రమం (PMEGP), మహాత్మా గాంధీ జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ పథకం (MGNREGS), పండిట్.దీన్ దయాళ్ ఉపాధ్యాయ ఉపాధి కల్పన కోసం  గ్రామీణ కౌశల్య యోజన (DDU-GKY) మరియు దీన్ దయాల్ అంత్యోదయ యోజన-జాతీయ పట్టణ జీవనోపాధి మిషన్ (DAY-NULM) మొదలైనవి.

 

ఇంకా, నైపుణ్యాభివృద్ధి మరియు వ్యవస్థాపకత మంత్రిత్వ శాఖ (MSDE) యువతకు ఉపాధిని పెంపొందించడానికి నేషనల్ అప్రెంటిస్‌షిప్ ప్రమోషన్ స్కీమ్ (NAPS) మరియు ప్రధాన మంత్రి కౌశల్ వికాస్ యోజన (PMKVY)ని అమలు చేస్తోంది.

 

ప్రధాన మంత్రి ముద్రా యోజన (PMMY) స్వయం ఉపాధిని సులభతరం చేయడానికి ప్రభుత్వం ప్రారంభించింది. పీ ఎం ఎం వై  కింద, పూచీకత్తు రహిత రుణాలు రూ. 10 లక్షలు, సూక్ష్మ/చిన్న వ్యాపార సంస్థలకు మరియు వ్యక్తులకు వారి వ్యాపార కార్యకలాపాలను ప్రారంభించడానికి లేదా విస్తరించేందుకు వీలుగా విస్తరించబడతాయి. 24.02.2023 నాటికి, పథకం కింద 39.65 కోట్ల కంటే ఎక్కువ రుణ ఖాతాలు మంజూరు చేయబడ్డాయి.

 

ఉత్పాదకత ఆధారిత ప్రోత్సాహక (PLI)  పథకాలను ప్రభుత్వం రూ. రూ. 1.97 లక్షల కోట్లు, 2021-22 తదనంతర 5 సంవత్సరాల కాలానికి 60 లక్షల కొత్త ఉద్యోగాలను సృష్టించే అవకాశం ఉంది.

 

పీ ఎం గతిశక్తి  ఆర్థిక వృద్ధి మరియు స్థిరమైన అభివృద్ధికి పరివర్తనాత్మక విధానం. రోడ్లు, రైల్వేలు, విమానాశ్రయాలు, ఓడరేవులు, మాస్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్, జలరవాణా మరియు రవాణా ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ అనే ఏడు ఇంజన్‌ల ద్వారా ఈ విధానం నడుపబడుతోంది. ఈ విధానం శుద్ధ విద్యుత్ శక్తి మరియు సబ్‌కా ప్రయాస్ ద్వారా అందించబడింది, ఇది అందరికీ భారీ ఉద్యోగాలు మరియు వ్యవస్థాపక అవకాశాలను అందిస్తుంది.

 

ఈ కార్యక్రమాలతో పాటు, మేక్ ఇన్ ఇండియా, స్టార్ట్-అప్ ఇండియా, స్టాండ్-అప్ ఇండియా, డిజిటల్ ఇండియా, హౌసింగ్ ఫర్ ఆల్ మొదలైన ప్రభుత్వం యొక్క వివిధ ప్రాధాన్య పథకాల ద్వారా కూడా ఉపాధి అవకాశాలను సృష్టించే దిశగా దూసుకుపోతోంది. ఈ కార్యక్రమాలన్నీ సమిష్టిగా గుణకార ప్రభావం ద్వారా మధ్యస్థ మరియు దీర్ఘకాలిక ఉపాధిని సృష్టిస్తాయని భావిస్తున్నారు.

 

అనుబంధం 

***

(Release ID: 1910240) Visitor Counter : 190