“ସେୟାର୍‌ଡ ବୁଦ୍ଧିଷ୍ଟ ହେରିଟେଜ୍‌”ଉପରେ ସାଂଘାଇ ସହଯୋଗ ସଂଗଠନ (ଏସସିଓ) ର ଦୁଇ ଦିନିଆ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ ଆଜି ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ବିଜ୍ଞାନ ଭବନରେ ଉଦ୍‌ଘାଟିତ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଏସସିଓ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଭାରତର ସଭ୍ୟତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଥିଲା।

ଏହି ଅଧିବେଶନରେ କେନ୍ଦ୍ର ସଂସ୍କୃତି, ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଏବଂ ଉତ୍ତର ପୂର୍ବ କ୍ଷେତ୍ର ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଜି.କେ ରେଡ୍ଡୀ, ସଂସ୍କୃତି ଓ ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ରାଷ୍ଟ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ମୀନାକ୍ଷୀ ଲେଖୀ, ସଂସ୍କୃତି ଓ ସଂସଦୀୟ ବ୍ୟାପାର ରାଷ୍ଟ୍ରମ ନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଅର୍ଜୁନ ରାମ ମେଘୱାଲ; ଡିଜି, ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବୌଦ୍ଧ କନଫେଡେରେସନ୍, ଶ୍ରୀ ଅଭିଜିତ୍ ହାଲଦାର୍ ଏବଂ ଚୀନ୍, ପାକିସ୍ତାନ, ଋଷ, ବହାରିନ, ମିଆଁମାର, ୟୁଏଇର ପ୍ରତିନିଧୀମାନେ ଉପସ୍ଥିତ ରହିଥିଲେ। 

ଏହି ଅବସରରେ ଶ୍ରୀ ଜି କେ ରେଡ୍ଡୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ କେବଳ ବୌଦ୍ଧ ସାଧାରଣ ଐତିହ୍ୟକୁ ପାଳନ କରିବ ନାହିଁ ବରଂ ଆମ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଏବଂ ଗଭୀର ସମ୍ପର୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିବ। ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବିଶ୍ବରେ ଅନନ୍ତ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟର ଗଭୀର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସହିତ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ବହୁ ଦୂର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଛି ଏବଂ ଏହା ଶତାବ୍ଦୀ ପୂର୍ବରୁ ସମସ୍ତ ଏସସିଓ ଦେଶରେ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ଜୀବନକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରିଛି। ଆଜି, ଆମେ ସମସ୍ତେ ଏଠାରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଛୁ। ଏହା ହେଉଛି ଏହାର ପ୍ରଥମ ପ୍ରକାରର ସମ୍ମିଳନୀ ଯେଉଁଥିରେ ଏହାର ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ବିଷୟ ଆମ ସଭିଙ୍କୁ ବାନ୍ଧି ରଖିଛି। ଏହି ସମ୍ମିଳନୀର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଏଠାରେ ଏକତ୍ରିତ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଂସ୍କୃତିଗତ ସମାନତା ଏବଂ ଇତିହାସକୁ ନବୀକରଣ କରିବା ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରୀ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି।

ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ଶ୍ରୀ ଅର୍ଜୁନ ରାମ ମେଘୱାଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପାଇଁ ଆତ୍ମ-ସାକ୍ଷାତାକାର ଏବଂ ଆତ୍ମ ନିରୀକ୍ଷଣ ବିଷୟରେ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଅଟେ। ମନ୍ତ୍ରୀ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଆମର ସହଭାଗୀ ବୌଦ୍ଧ ଐତିହ୍ୟ ଉପରେ ଏସସିଓ ଦେଶଗୁଡିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ପ୍ରକଳ୍ପ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଉଚିତ ଯାହା ଆମକୁ ଏକତ୍ର ବାନ୍ଧି ରଖିଛି। ସେ ପାଲିରେ ବୌଦ୍ଧ ପାଣ୍ଡୁଲିପିଗୁଡ଼ିକୁ ଏସସିଓ ଦେଶମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ସାଧାରଣ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ଯଦ୍ବାରା ଏହା ସମସ୍ତଙ୍କ ନିକଟରେ ଉପଲବ୍ଧ କରାଯାଇପାରିବ। 

ତାଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣରେ, ଶ୍ରୀମତୀ ମୀନାକ୍ଷୀ ଲେଖୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଐତିହ୍ୟ ଏବଂ ଇତିହାସ ସମସ୍ତ ଏସିଓ ଦେଶକୁ ସଂଯୋଗ କରେ। ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧ ମୂଲ୍ୟ ଭିତ୍ତିକ ଜୀବନ ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ ଯାହା ଆମର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ପାଇଁ ଜରୁରୀ ଅଟେ। ବୌଦ୍ଧ ଦର୍ଶନ ଦ୍ୱାରା ଏସସିଓ ସଦସ୍ୟମାନେ ସଂଯୁକ୍ତ ଅଟନ୍ତି ଯାହା ନୈତିକତା ଏବଂ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଏସସିଓ କୁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିପାରିବ ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି।

ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ଏସସିଓର ଭାରତର ନେତୃତ୍ୱରେ (ଏକ ବର୍ଷ ପାଇଁ, 17 ସେପ୍ଟେମ୍ବର, 2022 ରୁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର 2023 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ) ଏକ ଅନନ୍ୟ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଏସିଆ, ପୂର୍ବ ଏସିଆ, ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ ଏବଂ ଆରବ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ “ସେୟାରଡ୍‌ ବୁଦ୍ଧିଷ୍ଟ ହେରିଟେଜ୍‌” ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ପାଇଁ ଏକତ୍ରିତ କରେ। ଚୀନ୍, ଋଷିଆ ଏବଂ ମଙ୍ଗୋଲିଆ ସମେତ ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର, ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ଡାଏଲଗ ପାର୍ଟନରମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଏସସିଓ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଗଠିତ। ଅନେକ ବିଶେଷଜ୍ଞ – ଏସସିଓ ର ପ୍ରତିନିଧୀମାନେ ଗବେଷଣ ପେପର ଦାଖଲ କରିଛନ୍ତି ଯେଉଁଥିରେ ରହିଛନ୍ତି ଚୀନ୍‌ର ଡୁନହୁଙ୍ଗ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଏକାଡେମୀ, ଷ୍ଟେଟ୍ ମ୍ୟୁଜିୟମ ଅଫ୍ ଦି ହିଷ୍ଟ୍ରି ଅଫ୍‌ ରିଲିଜିୟନ, ଇଣ୍ଟରନାସନାଲ୍‌ ଥେରାବାଡା ବୁଦ୍ଧିଷ୍ଟ ମିସନାରି ୟୁନିଭର୍ସିଟି, ମିଆଁମାର ଓ ଆହୁରି ଅନେକ। 

ଦୁଇ ଦିନିଆ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବୌଦ୍ଧ କନଫେଡେରେସନ୍ (ଆଇବିସି-ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଅନୁଦାନକାରୀ ସଂସ୍ଥା ଭାବରେ) ଦ୍ୱାରା ଆୟୋଜିତ ହେଉଛି। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମର ଅନେକ ଭାରତୀୟ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମଧ୍ୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି।

ସମ୍ମିଳନୀର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଏସସିଓ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ସଂଗ୍ରହାଳୟର ସଂଗ୍ରହରେ ମଧ୍ୟ ଏସିଆର ବୌଦ୍ଧ କଳା, କଳା ଶୈଳୀ, ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ବିକ ସ୍ଥଳ ଏବଂ ପୁରାତନ ମଧ୍ୟରେ ଦୃଢ଼ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ପୁଣି ଥରେ ସ୍ଥାପିତ କରିବା। 

ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ବିଚାରର ବିକାଶ ଏବଂ ପ୍ରସାର ଏହି ଦୁନିଆଁର ସ୍ବାଭାବିକ ଚମତ୍କାର ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ଅଟେ। ସହଜ ଭାବରେ ଦୁର୍ଜୟ ପାହାଡ଼, ବିଶାଳ ମହାସାଗର ଏବଂ ଜାତୀୟ ସମସ୍ୟାକୁ ଦୂର କରିବା, ବିଚାର ଯାହା ଦୂର ଦେଶରେ ଏହାର ସ୍ଥାନ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିଛି, ପ୍ରଚଳିତ ସଂସ୍କୃତିରେ ସମୃଦ୍ଧ ହେଉଛି। ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଉପଦେଶର ଏହା ଅଦ୍ବିୀୟ ସ୍ବତନ୍ତ୍ରତା ଅଟେ। 

ଏହାର ସାର୍ବଜନୀନତା ଉଭୟ ସମୟ ଏବଂ ସ୍ଥାନ ଅତିକ୍ରମ କରଛି। ଏହାର ମାନବବାଦୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟ କଳା, ସ୍ଥାପତ୍ୟ, ମୂର୍ତ୍ତି ଏବଂ ମାନବ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱର ସୂକ୍ଷ୍ମ ଗୁଣକୁ ବିସ୍ତାର କରେ; ଦୟା, ସହ-ଅସ୍ତିତ୍ୱ, ସ୍ଥାୟୀ ଜୀବନ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅଭିବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ। 

ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ହେଉଛି ମନର ଏକ ଅନନ୍ୟ ସମନ୍ବୟ, ଯେଉଁଠାରେ ବିଭିନ୍ନ ଭୌଗୋଳିକ ଅଞ୍ଚଳର ଦେଶ ଯାହା ଏକ ମୌଳିକ ସୂତ୍ର ସହିତ ପରସ୍ପର ସହିତ ଜଡ଼ିତ। ବୌଦ୍ଧ ମିଶନାରୀମାନେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ବିଭିନ୍ନ ସଂସ୍କୃତି, ଗୋଷ୍ଠୀ ଓ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ସମଗ୍ର ଭାବରେ ଏକିତ୍ର କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟନ୍ତି। ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦୀପ ଏବଂ ଏସିଆ ଦୁଇ ଦିନରେ ବିଭିନ୍ନ ବିଷୟ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିବେ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତରେ ବହୁ ପୁରୁଣା ବନ୍ଧନକୁ ବଜାୟ ରଖିବାର ଉପାୟର ରୂପରେଖ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବେ। ⁹

BS