ప్రధాన మంత్రి కృషి సించాయి యోజన (పిఎంకెఎస్ వై ) అనేది జలశక్తి  మంత్రిత్వ శాఖ అమలు చేస్తున్న రెండు ప్రధాన భాగాలను కలిగి ఉన్న ఒక గొడుగు పథకం, అవి యాక్సిలరేటెడ్ ఇరిగేషన్ బెనిఫిట్ ప్రోగ్రామ్ (ఎఐబిపి), హర్ ఖేత్ కో పానీ (హెచ్ కె కె పి). మళ్లీ హెచ్ కె కె పి నాలుగు ఉప-భాగాలను కలిగి ఉంటుంది: (i) కమాండ్ ఏరియా డెవలప్ మెంట్ అండ్ వాటర్ మేనేజ్ మెంట్

(సి ఎ డి అండ్ డబ్ల్యు ఎం); (ii) 2) ఉపరితల మైనర్ ఇరిగేషన్ (ఎస్ఎంఐ); (iii) జలాశయాల మరమ్మతులు, పునరుద్ధరణ, పునరుజ్జీవం పునరుద్ధరణ (ఆర్ ఆర్ ఆర్), (iv) భూగర్భజలం (జి డబ్ల్యు) అభివృద్ధి. 2016 లో, సవరించిన ఎఐబిపి ఫార్మాట్ ను ప్రారంభించడంతో, హెచ్ కె కె పి  లోని సిఎడి అండ్ డబ్ల్యుఎమ్ ఉప భాగాన్ని ఎఐబిపితో సమానంగా అమలు కోసం తీసుకున్నారు.

అదనంగా, పిఎమ్ కె యస్ వై ఇతర మంత్రిత్వ శాఖలచే అమలు జరుగుతున్న మరో రెండు భాగాలను కలిగి ఉంటుంది.

పిఎమ్ కె యస్ వై   గొడుగు కింద వ్యవసాయ, రైతు సంక్షేమ శాఖ ఆధ్వర్యంలో పర్ డ్రాప్ మోర్ క్రాప్ (పీడీఎంసీ) కాంపోనెంట్ ను అమలు చేస్తున్నారు. ఇది ఇప్పుడు విడిగా అమలు చేయబడుతోంది. పీ ఎం కె ఎస్ వై లోని వాటర్ షెడ్ డెవలప్ మెంట్ కాంపోనెంట్ (డబ్ల్యూడీసీ)ను భూ వనరుల శాఖ అమలు చేస్తోంది.

గత ఐదేళ్లలో మహారాష్ట్రతో సహా దేశంలోని వివిధ రాష్ట్రాల్లో పిఎంకెఎస్ వై హర్ ఖేత్ కో పానీ (హెచ్ కెకెపి) కాంపోనెంట్ కింద చేపట్టిన పనులు అనుబంధంలో ఇవ్వబడ్డాయి.

2021-26 కాలానికి పిఎంకెఎస్ వై  -

హెచ్ కె కె పి కొనసాగింపునకు భారత ప్రభుత్వం ఆమోదం తెలిపింది, నీటి వనరుల ఎస్ఎంఐ ,ఆర్ఆర్ఆర్ ద్వారా 4.5 లక్షల హెక్టార్ల నీటిపారుదల సామర్థ్యాన్ని సృష్టించడం , కొనసాగుతున్న ప్రాజెక్టులను పూర్తి చేయడానికి భూగర్భ జల భాగాన్ని అమలు చేయడం దీని లక్ష్యం.

2021-22 నుంచి 2025-26 మధ్య కాలంలో 30.23 లక్షల హెక్టార్ల సాగు యోగ్య ఆనకట్ట కవర్ అయ్యే విధంగా, అమలు లో ఉన్న ఎ డి అండ్  డబ్ల్యూఎం మేజర్/ మీడియం ప్రాజెక్టులను పూర్తి చేయాలని ఏ ఐ బి పి తో సమానంగా అమలు జరుగుతున్న

పి ఎం కె ఎస్ వై  భాగమైన సి ఎ డి అండ్  డబ్ల్యూఎం  లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

మహారాష్ట్రలో 2021-2022లో క్యాడ్ అండ్ డబ్ల్యూఎం కాంపోనెంట్ కింద సాధించిన పురోగతి సుమారు 16.17 వేల హెక్టార్లుగా అంచనా వేయబడింది.

అయితే మహారాష్ట్ర నుంచి ప్రస్తుతం జలవనరుల ఎస్ఎంఐ, ఆర్ఆర్ఆర్

కింద గానీ, హెచ్ కే కె పి భూగర్భ జలాల అభివృద్ధి విభాగాల కింద ఎలాంటి ప్రాజెక్టులు అమలు కావడం లేదు.

పీఎంకేఎస్ వై కింద తాము అమలు చేస్తున్న ప్రాజెక్టులను ఎప్పటికప్పుడు పర్యవేక్షించాల్సిన బాధ్యత రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలపై ఉంది. మానిటరింగ్ సమయంలో లక్ష్యాలకు అనుగుణంగా భౌతిక, ఆర్థిక పురోగతిని సమీక్షించాలి. అంతేకాక, అమలులో నాణ్యతా అంశాలను కూడా రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు పర్యవేక్షిస్తున్నాయి.

అంతేకాకుండా, ఈ పథకం కింద అమలు చేస్తున్న ప్రాజెక్టులను కేంద్ర జలసంఘం, అలాగే ఈ మంత్రిత్వ శాఖ పరిధిలోని ప్రత్యేక ప్రాజెక్ట్ మేనేజ్మెంట్ యూనిట్ (పిఎంయు) కూడా క్రమం తప్పకుండా పర్యవేక్షిస్తుంది. మంత్రిత్వ శాఖలో వివిధ స్థాయిల్లో, గౌరవ మంత్రి స్థాయి వరకు సమీక్షా సమావేశాలు కూడా జరుగుతాయి.

పీఎంకేఎస్ వై-ఏఐబీపీ కింద ఆర్థిక సాయం అందుకుంటున్న ప్రాజెక్టులకు సంబంధించిన అడ్డంకులు, ఫిర్యాదుల పర్యవేక్షణకు ప్రత్యేక విభాగాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. అలాగే, పూర్తయిన ప్రాజెక్టుల థర్డ్ పార్టీ మదింపును కూడా ఈ మంత్రిత్వ శాఖ నమూనా ప్రాతిపదికన చేపట్టనుంది.

పిఎంకెఎస్ వై అనేక ముఖ్యమైన భాగాలు, సి ఎ డి అండ్ డబ్ల్యు ఎం,  ఎస్ ఎం ఐ , ఆర్ ఆర్ ఆర్ ల సమాన అమలుతో ఏ ఐ బి పి  వంటివి. లబ్ధిదారుల సంఖ్య పరంగా డేటాను నిర్వహించవు. అలాగే నిర్వహించబడే డేటా కవర్ చేయబడిన ప్రాంతం పరంగా ఉంటుంది. ఏదేమైనా, ఈ భాగాలకు సగటు భూమిని కలిగి ఉండటం, పిఎంకెఎస్ వై ఇతర భాగాల కోసం నివేదించబడిన లబ్ధిదారుల సంఖ్యను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, 2015 నుండి పిఎంకె ఎస్ వై వివిధ భాగాల కింద 125 లక్షల మందికి పైగా రైతులు ప్రయోజనం పొందారని అంచనా.

కేంద్ర జలశక్తి శాఖ సహాయ మంత్రి శ్రీ బిశ్వేశ్వర్ తుడు లోక్ సభకు ఇచ్చిన లిఖితపూర్వక సమాధానం లో ఈ వివరాలు తెలిపారు.

 

*****

(Release ID: 1897844) Visitor Counter : 226