శాస్త్ర విజ్ఞాన- సాంకేతిక విజ్ఞాన మంత్రిత్వ శాఖ
జాతుల మనుగడపై వాతావరణ మార్పు ప్రభావాలను అధ్యయనం చేయడానికి సమాచార భాండాగారం కానున్న మహారాష్ట్రలో కనుగొన్న కొత్త పీఠభూమి రకం
Posted On:
19 JAN 2023 3:23PM by PIB Hyderabad
అరుదైన, తక్కువ ఎత్తులో ఉన్న బసాల్ట్ పీఠభూమి పశ్చిమ కనుమలలోని థానే ప్రాంతంలో కనుగొన్నారు. ఇది 24 వేర్వేరు కుటుంబాలకు చెందిన 76 జాతుల మొక్కలు, పొదలు కలిగి ఉంది. భారతదేశంలోని నాలుగు ప్రపంచ జీవవైవిధ్య హాట్‌స్పాట్‌లలో ఒకటి, జాతుల పరస్పర చర్యలకు సమాచార భాండాగారంగా ఇది నిరూపితమవుతుంది. ఇది జాతుల మనుగడపై వాతావరణ మార్పు ప్రభావాలను అధ్యయనం చేయడంలో సహాయపడుతుంది. ప్రపంచ వ్యాప్త పరిస్థితులను దృష్టిలో పెట్టుకుని ఇది రాతి పంటల పరిరక్షణ అవసరాలు, వాటి అపారమైన జీవవైవిధ్య విలువపై అవగాహన పెంచుతుంది.
భారతదేశంలోని నాలుగు గ్లోబల్ బయోడైవర్సిటీ హాట్‌స్పాట్‌లలో పశ్చిమ కనుమలు ఒకటి. అంతే కాక పూణేలోని అఘార్కర్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (ఏఆర్ఐ) ఒక దశాబ్దం పాటు దాని జీవవైవిధ్యాన్ని, ముఖ్యంగా దాని శిలలను అధ్యయనం చేస్తోంది. పీఠభూములు పశ్చిమ కనుమలలో అత్యధికంగా కప్పి ఉన్న ప్రకృతి దృశ్యాలు, స్థానిక జాతుల ప్రాబల్యం కారణంగా ముఖ్యమైనవి. అవి ఒక రకమైన రాక్ అవుట్‌క్రాప్‌గా వర్గీకరించబడ్డాయి. జాతులకు అనుగుణంగా ప్రత్యేకమైన వాతావరణాన్ని అందిస్తాయి. ఈ అవుట్‌క్రాప్‌లు కాలానుగుణ నీటి లభ్యత, పరిమిత నేల, పోషకాలను కలిగి ఉంటాయి, జాతుల మనుగడపై వాతావరణ మార్పుల ప్రభావాలను అధ్యయనం చేయడానికి వాటిని ఆదర్శ ప్రయోగశాలలుగా మార్చాయి. విపరీతమైన పరిస్థితులలో జాతులు ఎలా జీవించగలవో అంతర్దృష్టికి పీఠభూములు అమూల్యమైన వనరులుగా ఉంటాయి.
డాక్టర్ మందర్ దాతర్ నేతృత్వంలోని ఏఆర్ఐ బృందం ఇటీవల థానే జిల్లా, మంజారే గ్రామంలో అరుదైన తక్కువ ఎత్తులో ఉన్న బసాల్ట్ శిలా పీఠభూమిని కనుగొంది. ఈ ప్రాంతంలో గుర్తించిన నాల్గవ రకం పీఠభూమి; మునుపటి మూడు ఎత్తైన, తక్కువ ఉన్నతాంశం లో ఉన్న లేటరైట్‌లు. ఇప్పుడు కనుగొన్న బసాల్ట్ అధిక ఎత్తులో ఉన్నది.
పీఠభూమిని సర్వే చేస్తూ, బృందం 24 వేర్వేరు కుటుంబాల నుండి 76 జాతుల మొక్కలు, పొదలను డాక్యుమెంట్ చేసింది. ఈ పీఠభూమి మూడు ఇతర రాతి పంటలతో ఉమ్మడి వృక్ష సంపదను కలిగి ఉంది. అదే సమయంలో కొన్ని ప్రత్యేకమైన జాతులను కలిగి ఉండటం వలన ఇది ఒక ముఖ్యమైన ఆవిష్కరణ అని నిపుణులు విశ్వసిస్తున్నారు. వివిధ పర్యావరణ పరిస్థితులలో జాతుల పరస్పర చర్యలను అధ్యయనం చేయడానికి ఇది ఒక ప్రత్యేక నమూనా వ్యవస్థను అందిస్తుంది.
స్ప్రింగర్ నేచర్ జర్నల్ నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్స్ లెటర్స్‌లో ఇటీవల ప్రచురితమైన పరిశోధనా పత్రం ఉత్తర పశ్చిమ కనుమలలోని థానే జిల్లాలోని మంజారే గ్రామంలో కొత్తగా బయల్పడిన తక్కువ-స్థాయి బసాల్ట్ పీఠభూమి ప్రాముఖ్యతను ప్రముఖంగా ప్రస్తావించింది. ఇది సగటు సముద్ర మట్టానికి 156 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది.
మరిన్ని వివరాల కోసం డాక్టర్ మందర్ దాతర్ (mndatar@aripune.org, 020-25325057), సైంటిస్ట్, బయోడైవర్సిటీ మరియు పాలియోబయాలజీ గ్రూప్, డాక్టర్ పి. కె ధాకేఫాల్కర్, డైరెక్టర్ (ఆఫీషియేటింగ్), ARI, పూణే, (director@aripune.org, 020-25325002) సంప్రదించవచ్చు.
ప్రచురణ లింక్: https://doi.org/10.1007/s40009-022-01188-6
(Release ID: 1892289)
Visitor Counter : 203