ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ 2021-22 ఆర్థిక సంవత్సరం నుండి రెండు భాగాలు (i) ఆయుష్ మరియు పబ్లిక్ హెల్త్ (పిహెచ్‌ఐ) మరియు (ii) సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ (సిఒఈ) అనే రెండు భాగాలతో ఆయుర్స్వాస్థ్య యోజన అనే కేంద్ర రంగ పథకాన్ని ప్రస్తుతం అమలు చేస్తోంది. ఈ మంత్రిత్వ శాఖ పథకాలైన (i) పబ్లిక్ హెల్త్ ఇనిషియేటివ్స్ (పిహెచ్‌ఐ)లో ఆయుష్ జోక్యాన్ని ప్రోత్సహించడానికి గ్రాంట్-ఇన్-ఎయిడ్ సెంట్రల్ సెక్టార్ స్కీమ్ మరియు (ii) ఆయుష్ సంస్థలకు (ప్రభుత్వ / ప్రభుత్వేతర లాభాపేక్షలేని) సహాయం కోసం సెంట్రల్ సెక్టార్ స్కీమ్ సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ (సిఒఈ)కి అప్‌గ్రేడేషన్ కోసం ఆయుష్ విద్య/ డ్రగ్ డెవలప్‌మెంట్ & రీసెర్చ్/ క్లినికల్ రీసెర్చ్ మొదలైన వాటిలో నిమగ్నమై ఉన్నారు.

ఆయుర్ స్వాస్థ్య యోజన యొక్క సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ కాంపోనెంట్ కింద అర్హత కలిగిన వ్యక్తిగత సంస్థలు/సంస్థలు తమ విధులు & సౌకర్యాలను స్థాపించడం మరియు అప్‌గ్రేడ్ చేయడం మరియు/లేదా ఆయుష్‌లో పరిశోధన & అభివృద్ధి కార్యకలాపాల కోసం ఆర్థిక సహాయం అందించబడుతుంది. ఆయుర్ స్వాస్థ్య యోజన యొక్క సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ కాంపోనెంట్  లక్ష్యాలు ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయి: -

i. ప్రభుత్వ మరియు ప్రభుత్వేతర రంగాలలో ప్రసిద్ధి చెందిన ఆయుష్ మరియు అల్లోపతిక్ సంస్థలలో అధునాతన/ప్రత్యేకమైన ఆయుష్ వైద్య ఆరోగ్య విభాగాన్ని ఏర్పాటు చేయడానికి మద్దతు ఇవ్వడం.

ii. జాతీయ మరియు అంతర్జాతీయ స్థాయిలో ఆయుష్‌ను ప్రోత్సహించడానికి అవసరమైన విద్యా సాంకేతికత, పరిశోధన & ఆవిష్కరణలు మరియు ఇతర రంగాలలో ఆయుష్ నిపుణుల సామర్థ్యాలను బలోపేతం చేయడానికి ప్రసిద్ధ సంస్థల విధులు మరియు సౌకర్యాల స్థాపన మరియు అప్‌గ్రేడేషన్ కోసం సృజనాత్మక మరియు వినూత్న ప్రతిపాదనలకు మద్దతు ఇవ్వడం.

iii. బాగా స్థిరపడిన భవనాలు మరియు మౌలిక సదుపాయాలను కలిగి ఉన్న ప్రతిష్టాత్మక సంస్థల కోసం సృజనాత్మక మరియు వినూత్న ప్రతిపాదనలకు మద్దతు ఇవ్వడం మరియు సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ స్థాయికి ఆయుష్ వ్యవస్థల కోసం పని చేయాలని కోరుకోవడం.

ఆయుర్స్వాస్థ్య యోజన యొక్క సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ కాంపోనెంట్ కింద ఒక సంస్థ/సంస్థకు గరిష్టంగా అనుమతించదగిన ఆర్థిక సహాయం మూడు సంవత్సరాల గరిష్ట కాలానికి రూ.10 కోట్లు.

మంజూరు చేయబడ్డ ప్రాజెక్ట్‌లు మరియు ఆయుర్శ్వాస్త్య యోజన యొక్క సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ కాంపోనెంట్ కింద నుండి స్వీకరించబడిన ప్రతిపాదనల మెరిట్ ఆధారంగా అర్హత కలిగిన వ్యక్తిగత సంస్థలు/ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లకు నేరుగా నిధులు విడుదల చేయబడతాయి. ఆయుర్ స్వాస్థ్య యోజన యొక్క సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ కాంపోనెంట్ కింద మరియు పూర్వపు సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ పథకం కింద కూడా రాష్ట్రం/యూటీ వారీగా మంజూరు/నిధుల కేటాయింపు కోసం ఎలాంటి నిబంధన లేదు.

ఆరోగ్య సంరక్షణ సేవల విస్తృత అంశం అంటే నివారణ, ప్రోత్సాహక మరియు ఉపశమన ఆరోగ్య సంరక్షణ సేవలను గ్రాంటీ సంస్థలు/సంస్థలు పూర్వపు సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ పథకం మరియు సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ కాంపోనెంట్ కింద దేశవ్యాప్తంగా ఆయుర్శ్వాస్త్య యోజన యొక్క లక్ష్యాల ప్రకారం అందించబడతాయి. పథకం మార్గదర్శకాల ప్రకారం సమాజంలోని ఆర్థిక బలహీన వర్గంతో సహా ప్రజలకు ఈ సేవలు అందించబడతాయి. ఈ ఆరోగ్య సంరక్షణ సేవల నాణ్యత మెరుగుదల కోసం ప్రత్యేక శ్రద్ధ కూడా అందించబడుతుంది.

పూర్వపు సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ పథకం మరియు ఆయుర్శ్వాస్త్య యోజన యొక్క సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ కాంపోనెంట్ కింద పుదుచ్చేరిలోని ఏ సంస్థ/ఇన్‌స్టిట్యూట్‌కు మద్దతు లేదు. ఇంకా, పుదుచ్చేరి నుండి ఆయుర్ స్వాస్థ్య యోజన యొక్క సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ కాంపోనెంట్ కింద ఎటువంటి ప్రతిపాదనలు అందలేదు.

ఆయుర్స్వాస్థ్య యోజన యొక్క సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ కాంపోనెంట్ కింద సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ స్థాయికి అప్-గ్రేడేషన్ కోసం ఆయుష్ సంస్థలు/సంస్థలకు మద్దతు ఇవ్వడానికి సదుపాయం ఉంది.

ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ ఆయుష్ సంస్థల అప్-గ్రేడేషన్ కోసం ప్రాజెక్ట్ ప్రతిపాదనలను పరిశీలిస్తుంది, పుదుచ్చేరితో సహా దేశం నలుమూలల నుండి అర్హత కలిగిన సంస్థలు/సంస్థల నుండి ప్రతిపాదన వచ్చినప్పుడల్లా దాని యొక్క మెరిట్ ఆధారంగా స్కీమ్ మార్గదర్శకాల నిబంధనల ప్రకారం మరియు ప్రకారం నిధుల లభ్యత ఉంటుంది.

ఈ విషయాన్ని ఆయుష్ శాఖ మంత్రి శ్రీ సర్బానంద సోనోవాల్ ఈరోజు రాజ్యసభలో లిఖితపూర్వకంగా తెలిపారు.

 

*********