'పోలీసు' మరియు 'పబ్లిక్ ఆర్డర్' భారత రాజ్యాంగంలోని ఏడవ షెడ్యూల్‌లోని రాష్ట్ర సబ్జెక్ట్‌ లు. మహిళలపై నేరాల విచారణ మరియు ప్రాసిక్యూషన్‌తో సహా శాంతిభద్రతలు, పౌరుల జీవితాలు మరియు ఆస్తుల రక్షణ వంటి బాధ్యతలు సంబంధిత రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలపై ఉంటాయి. చట్టాలలో ఉన్న నిబంధనల ప్రకారం అటువంటి నేరాలను ఎదుర్కోవటానికి రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు సమర్థంగా ఉంటాయి. అయితే, భారతదేశ ప్రభుత్వం దేశవ్యాప్తంగా మహిళల భద్రత కోసం అనేక కార్యక్రమాలు చేపట్టింది, అవి క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి:

1. ఎమర్జెన్సీ రెస్పాన్స్ సపోర్ట్ సిస్టమ్ అన్ని అత్యవసర పరిస్థితుల కోసం పాన్-ఇండియా, ఒకే అంతర్జాతీయంగా గుర్తింపు పొందిన నంబర్ (112) ఆధారిత సిస్టమ్‌ను అందిస్తుంది, కంప్యూటర్ సహాయంతో ఫీల్డ్ రిసోర్స్‌లను ఆపద ఉన్న ప్రదేశానికి పంపుతుంది.
2. స్మార్ట్ పోలీసింగ్ మరియు సేఫ్టీ మేనేజ్‌మెంట్‌కు సహాయం చేయడానికి సాంకేతికతను ఉపయోగించి, సేఫ్ సిటీ ప్రాజెక్ట్‌లు మొదటి దశలో 8 నగరాల్లో (అహ్మదాబాద్, బెంగళూరు, చెన్నై, ఢిల్లీ, హైదరాబాద్, కోల్‌కతా, లక్నో మరియు ముంబై) మంజూరు చేయబడ్డాయి.
3. లైంగిక నేరాలకు వ్యతిరేకంగా సమర్థవంతమైన నిరోధం కోసం క్రిమినల్ లా (సవరణ), చట్టం 2013 రూపొందించబడింది. ఇంకా, 12 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న బాలికలపై అత్యాచారానికి మరణశిక్షతో సహా మరింత కఠినమైన శిక్షా నిబంధనలను సూచించడానికి క్రిమినల్ లా (సవరణ) చట్టం, 2018 రూపొందించబడింది. అత్యాచారం కేసుల్లో దర్యాప్తును 2 నెలల్లో పూర్తి చేయడం మరియు ఛార్జ్ షీట్ దాఖలు చేయడం మరియు ట్రయల్స్‌ను 2 నెలల్లో పూర్తి చేయడం కూడా ఈ చట్టం ఇంటర్-ఎలియా ఆదేశిస్తుంది.
4. పౌరులు అశ్లీలమైన కంటెంట్‌ను నివేదించడానికి హోం వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ (MHA) 20 సెప్టెంబర్ 2018 ^న సైబర్-క్రైమ్ రిపోర్టింగ్ పోర్టల్‌ను ప్రారంభించింది .
5. చట్ట అమలు సంస్థల ద్వారా దేశవ్యాప్తంగా లైంగిక నేరస్థులపై విచారణ మరియు ట్రాకింగ్‌ను సులభతరం చేయడానికి MHA 20 సెప్టెంబర్ 2018న “లైంగిక నేరస్థులపై జాతీయ డేటాబేస్” (NDSO)ని ప్రారంభించింది.
6. క్రిమినల్ లా (సవరణ) చట్టం 2018 ప్రకారం లైంగిక వేధింపుల కేసుల్లో సమయానుకూల దర్యాప్తును పర్యవేక్షించడానికి మరియు ట్రాక్ చేయడానికి పోలీసుల కోసం MHA 19 ఫిబ్రవరి 2019న ఆన్‌లైన్ విశ్లేషణాత్మక సాధనం “లైంగిక నేరాల కోసం ఇన్వెస్టిగేషన్ ట్రాకింగ్ సిస్టమ్”ని ప్రారంభించింది.
7. పరిశోధనను మెరుగుపరచడానికి, సెంట్రల్ మరియు స్టేట్ ఫోరెన్సిక్ సైన్స్ లాబొరేటరీలలో DNA విశ్లేషణ యూనిట్లను బలోపేతం చేయడానికి MHA చర్యలు తీసుకుంది. చండీగఢ్‌లోని సెంట్రల్ ఫోరెన్సిక్ సైన్స్ లాబొరేటరీలో స్టేట్ ఆఫ్ ది ఆర్ట్ DNA అనాలిసిస్ యూనిట్‌ను ఏర్పాటు చేయడం ఇందులో ఉంది. MHA 23 రాష్ట్రాలు/UTలలోని రాష్ట్ర ఫోరెన్సిక్ సైన్స్ లాబొరేటరీలలో DNA విశ్లేషణ యూనిట్ల ఏర్పాటు మరియు అప్‌గ్రేడ్‌ను కూడా మంజూరు చేసింది.
8. లైంగిక వేధింపుల కేసుల్లో ఫోరెన్సిక్ సాక్ష్యాల సేకరణ మరియు లైంగిక వేధింపుల సాక్ష్యం సేకరణ కిట్‌లోని ప్రామాణిక కూర్పు కోసం MHA మార్గదర్శకాలను నోటిఫై చేసింది. మానవశక్తిలో తగిన సామర్థ్యాన్ని సులభతరం చేసేందుకు, దర్యాప్తు అధికారులు, ప్రాసిక్యూషన్ అధికారులు మరియు వైద్యాధికారులకు శిక్షణ మరియు నైపుణ్య నిర్మాణ కార్యక్రమాలు చేపట్టబడ్డాయి. బ్యూరో ఆఫ్ పోలీస్ రీసెర్చ్ & డెవలప్‌మెంట్ శిక్షణలో భాగంగా ఓరియంటేషన్ కిట్‌గా రాష్ట్రాలు/యుటిలకు 14,950 లైంగిక వేధింపుల సాక్ష్యాధారాల సేకరణ కిట్‌లను పంపిణీ చేసింది.
9. దేశంలోని అన్ని జిల్లాల్లో పోలీస్ స్టేషన్లలో మహిళా హెల్ప్ డెస్క్‌లు మరియు యాంటీ హ్యూమన్ ట్రాఫికింగ్ యూనిట్ల ఏర్పాటు మరియు బలోపేతం కోసం MHA రెండు ప్రాజెక్టులను ఆమోదించింది.
10. పైన పేర్కొన్న చర్యలతో పాటు, మహిళలు మరియు పిల్లలపై జరిగే నేరాలను ఎదుర్కోవడంలో రాష్ట్రాలు/కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు సహాయం చేయాలనే ఉద్దేశ్యంతో హోం వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ ఎప్పటికప్పుడు సలహాలను జారీ చేస్తోంది, అవి www.mha.gov.in లో అందుబాటులో ఉన్నాయి. .

లోక్‌సభలో ఈరోజు ఒక ప్రశ్నకు లిఖితపూర్వక సమాధానంలో హోం వ్యవహారాల సహాయ మంత్రి శ్రీ అజయ్ కుమార్ మిశ్రా ఈ విషయాన్ని తెలిపారు.

 

*****

 

(Release ID: 1847634)