వేడిగాలుల దుష్ప్రభావాలను ఎదుర్కోవటానికి పాఠశాలలు పాటించాల్సిన జాగ్రత్తలకు సంబంధించి విద్యా మంత్రిత్వ శాఖ ఈరోజు క్రింది మార్గదర్శకాలను విడుదల చేసింది.

1. పాఠశాల సమయాలు మరియు దినచర్యలో మార్పు

• పాఠశాల వేళలు ముందుగానే ప్రారంభమై మధ్యాహ్నానికి ముందే ముగియవచ్చు. సమయం ఉదయం 7.00 గంటల నుండి ఉండవచ్చు.
• రోజుకు పాఠశాల గంటల సంఖ్య తగ్గించబడవచ్చు.
• విద్యార్థులను సూర్యరశ్మికి నేరుగా బహిర్గతం చేసే క్రీడలు/ఇతర బహిరంగ కార్యకలాపాలు ఉదయాన్నే తగిన విధంగా సర్దుబాటు చేయబడతాయి.
• పాఠశాల అసెంబ్లీని కవర్ చేయబడిన ప్రదేశంలో లేదా తక్కువ సమయంతో తరగతి గదులలో నిర్వహించాలి.
• పిల్లలు స్కూలు ముగించుకుని ఇంటికి వెళ్లినప్పుడు కూడా ఇదే చెప్పాలి. పాఠశాల ముగిసిన తర్వాత ఇలాంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవచ్చు.

2. రవాణా

• స్కూల్ బస్సు/వ్యాన్ ఎక్కువ రద్దీగా ఉండకూడదు. సీటింగ్ కెపాసిటీ కంటే ఎక్కువ విద్యార్థులను తీసుకెళ్లకూడదు.
• బస్సు/వ్యాన్‌లో తాగునీరు మరియు ప్రథమ చికిత్స కిట్ అందుబాటులో ఉండాలి.
• కాలినడకన/సైకిల్‌పై పాఠశాలకు వచ్చే విద్యార్థులు తలకు కప్పి ఉంచుకోవాలని సూచించారు.
• పబ్లిక్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్‌ను నివారించడానికి మరియు ఎండలో వారి సమయాన్ని తగ్గించడానికి వీలైనంత వరకు విద్యార్థులను స్వయంగా పికప్ చేసుకునేలా తల్లిదండ్రులు అవగాహన కల్పించాలి.
• పాఠశాల బస్సు/వ్యాన్ నీడ ఉన్న ప్రదేశంలో పార్క్ చేయవచ్చు.

3. హైడ్రేషన్

• విద్యార్థులు తమ సొంత వాటర్ బాటిల్స్, క్యాప్‌లు మరియు గొడుగులను తీసుకెళ్లాలని మరియు బహిరంగ ప్రదేశాల్లో ఉన్నప్పుడు వాటిని ఉపయోగించమని సలహా ఇవ్వవచ్చు.

• పాఠశాల అనేక ప్రదేశాలలో తగినంత త్రాగునీటి లభ్యతను నిర్ధారించాలి, ప్రాధాన్యంగా పరిసరాల కంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్ద.
• చల్లటి నీటిని అందించడానికి వాటర్ కూలర్/మట్టి కుండలు (బాడలు) ఉపయోగించవచ్చు.
• ప్రతి పీరియడ్‌లో, ఉపాధ్యాయులు తమ వాటర్ బాటిళ్ల నుండి నీటిని సిప్ చేయమని విద్యార్థులకు గుర్తు చేయాలి.
• ఇంటికి తిరిగి వెళ్లేటప్పుడు, పాఠశాలలు విద్యార్థులు తమ బాటిళ్లలో నీటిని తీసుకెళ్లేలా చూసుకోవాలి.
• వేడి తరంగాలను ఎదుర్కోవడానికి సరైన హైడ్రేషన్ యొక్క ప్రాముఖ్యత గురించి విద్యార్థులకు అవగాహన కల్పించాలి మరియు క్రమం తప్పకుండా తగినంత నీరు త్రాగాలని సూచించారు.
• పెరిగిన హైడ్రేషన్‌తో, వాష్‌రూమ్‌ల వాడకం పెరుగుతుంది మరియు వాష్‌రూమ్‌లను పరిశుభ్రంగా మరియు శుభ్రంగా ఉంచడం ద్వారా పాఠశాలలు దాని కోసం సిద్ధం చేయాలి

4. ఆహారం మరియు భోజనం

పిఎం  పోషన్:

• వేడి ఆహారాన్ని పాడు చేస్తుంది కాబట్టి పిఎం  పోషన్ కింద వేడిగా వండిన భోజనం తప్పనిసరిగా వేడిగా మరియు తాజాగా వడ్డించాలి. ఇన్‌ఛార్జ్ టీచర్ వడ్డించే ముందు ఆహారాన్ని తనిఖీ చేయవచ్చు.
• టిఫిన్‌లు తీసుకువెళ్లే పిల్లలు త్వరగా పాతబడిపోయే ఆహారాన్ని తీసుకెళ్లవద్దని సలహా ఇవ్వవచ్చు.
• పాఠశాలల్లో క్యాంటీన్లలో తాజా, ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం అందేలా చూడాలి.
• పిల్లలు లంచ్/టిఫిన్ సమయంలో తేలికపాటి ఆహారం తీసుకోవాలని సూచించవచ్చు.

5. సౌకర్యవంతమైన తరగతి గది

• • అన్ని ఫ్యాన్లు పని చేస్తున్నాయని మరియు అన్ని తరగతి గదులు సరిగ్గా వెంటిలేషన్ ఉండేలా పాఠశాలను నిర్ధారించుకోవాలి.
  • సాధ్యమైతే ప్రత్యామ్నాయ పవర్ బ్యాకప్ లభ్యతను ఏర్పాటు చేయవచ్చు.
  • సూర్యకాంతి నేరుగా తరగతి గదిలోకి రాకుండా ఆపడానికి కర్టెన్లు/బ్లైండ్‌లు/వార్తాపత్రికలు మొదలైనవి ఉపయోగించవచ్చు.
  • 'ఖుస్' కర్టెన్లు, వెదురు/జనపనార చిక్‌లు మొదలైన పరిసరాలను చల్లగా ఉంచడానికి పాఠశాల ఏదైనా స్థానిక సాంప్రదాయ పద్ధతులను అనుసరిస్తుంటే, వాటిని కొనసాగించవచ్చు.

6. యూనిఫాం

• విద్యార్థులు వదులుగా మరియు లేత రంగు కాటన్ మెటీరియల్ దుస్తులను ధరించడానికి అనుమతించబడవచ్చు.
• పాఠశాలలు నెక్ టైస్ వంటి యూనిఫారానికి సంబంధించిన నిబంధనలను సడలించవచ్చు.
• లెదర్ షూలకు బదులుగా కాన్వాస్ షూలను అనుమతించవచ్చు.
• విద్యార్థులు ఫుల్ స్లీవ్ షర్ట్ ధరించడం ఉత్తమం.

7. ప్రథమ చికిత్స సౌకర్యాలు

• ORS ద్రావణం యొక్క సాచెట్‌లు లేదా తేలికపాటి వేడి-స్ట్రోక్‌ను చికిత్స చేయడానికి ఉప్పు మరియు చక్కెర ద్రావణం పాఠశాలల్లో తక్షణమే అందుబాటులో ఉండాలి.
• తేలికపాటి వేడి-స్ట్రోక్ విషయంలో విద్యార్థులకు ప్రథమ చికిత్స అందించడానికి బోధన మరియు బోధనేతర సిబ్బందికి శిక్షణ ఇవ్వాలి.
• హీట్ స్ట్రోక్ విషయంలో పాఠశాలలు తప్పనిసరిగా సమీపంలోని ఆసుపత్రి/క్లినిక్/డాక్టర్/నర్సు మొదలైనవాటికి త్వరితగతిన చేరుకునేలా చూడాలి.
  • పాఠశాలల్లో అవసరమైన వైద్య కిట్‌లు అందుబాటులో ఉంచాలి.

8. విద్యార్థులకు చేయవలసినవి మరియు చేయకూడనివి

• హీట్ వేవ్‌కు సంబంధించి చేయవలసినవి & చేయకూడనివి పాఠశాలలోని ప్రముఖ ప్రదేశాలలో ప్రదర్శించబడాలి. ఇవి క్రింది వాటిని కలిగి ఉండవచ్చు:-

చేయవలసినవి:

• • తగినంత నీరు త్రాగాలి- దాహం వేయకపోయినా
  • మిమ్మల్ని మీరు హైడ్రేట్ గా ఉంచుకోవడానికి ORS (ఓరల్ రీహైడ్రేషన్ సొల్యూషన్), ఇంట్లో తయారుచేసిన లస్సీ, తోరణి (బియ్యం నీరు), నిమ్మ నీరు, వెన్న పాలు మొదలైన వాటిని ఉపయోగించండి.
  • తేలికైన, లేత రంగు, వదులుగా, కాటన్ దుస్తులను ధరించండి.
  • గుడ్డ, టోపీ లేదా గొడుగు మొదలైన వాటిని ఉపయోగించి మీ తలను కప్పుకోండి.
  • వీలైనంత వరకు ఇంట్లోనే ఉండండి

· మీకు మూర్ఛ లేదా అనారోగ్యంగా అనిపిస్తే, వెంటనే వైద్యుడిని సంప్రదించండి

చేయకూడనివి:

· ఖాళీ కడుపుతో లేదా భారీ ఆహారం తీసుకున్న తర్వాత బయటకు వెళ్లవద్దు

· ఎండలో బయటకు వెళ్లడం మానుకోండి, ముఖ్యంగా మధ్యాహ్నం సమయంలో అవసరం లేకుంటే

· మధ్యాహ్నం బయట ఉన్నప్పుడు శ్రమతో కూడిన కార్యకలాపాలను నివారించండి

· చెప్పులు లేకుండా బయటికి వెళ్లవద్దు

· జంక్/స్టాల్/స్పైసీ ఫుడ్ తినవద్దు

9. పరీక్షా కేంద్రాలు:

• పరీక్ష హాలులో పిల్లలు వారి స్వంత పారదర్శక వాటర్ బాటిల్ తీసుకురావడానికి అనుమతించబడతారు.
• పరీక్షా కేంద్రాలు అభ్యర్థులకు సులువుగా అందుబాటులో ఉండేటటువంటి తాగునీరు అందుబాటులో ఉండేలా చూసుకోవాలి.
• పరీక్షా కేంద్రాలు అభ్యర్థులు పరీక్ష హాల్‌లోని వారి సీట్ల వద్ద అడిగినప్పుడు వెంటనే నీటిని సరఫరా చేసేలా చూడాలి.
• పరీక్షా హాళ్లలో ఫ్యాన్లు ఏర్పాటు చేసుకోవచ్చు.
• పరీక్షా కేంద్రం వద్ద విద్యార్థులు వేచి ఉండే ప్రదేశం నీడ/కప్పబడిన ప్రదేశంలో నీటి సదుపాయంతో ఉండవచ్చు.
• పరీక్షా కేంద్రాలను స్థానిక ఆరోగ్య కార్యకర్త మరియు వైద్య కేంద్రాలతో అనుసంధానం చేయాలి.

10. రెసిడెన్షియల్ పాఠశాలలు

పైన పేర్కొన్న వాటికి అదనంగా, రెసిడెన్షియల్ పాఠశాలలు క్రింది అదనపు చర్యలను తీసుకోవచ్చు:

• వేసవి కాలానికి సంబంధించిన సాధారణ వ్యాధులకు అవసరమైన మందులు స్టాఫ్ నర్స్ వద్ద అందుబాటులో ఉండాలి.
• హీట్ స్ట్రోక్ నివారణపై విద్యార్థులకు అవగాహన కల్పించవచ్చు.
• వసతి గృహాల్లో కిటికీలకు కర్టెన్లు ఏర్పాటు చేయాలి.
• నిమ్మరసం, మజ్జిగ పాలు & సీజనల్ ఫ్రూట్స్‌తో పాటు నీటి శాతం ఎక్కువగా ఉండే వాటిని ఆహారంలో చేర్చుకోవాలి.
• కారంగా ఉండే ఆహారానికి దూరంగా ఉండాలి.
• తరగతి గదులు, హాస్టళ్లు మరియు డైనింగ్ హాల్‌లో నిరంతరం నీరు మరియు విద్యుత్ లభ్యత ఉండేలా చూడాలి.
• క్రీడలు మరియు ఆటల కార్యకలాపాలు సాయంత్రం నిర్వహించాలి.

*****