ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಭುವನೇಶ್ವರದಲ್ಲಿ ನಾಳೆ, ಅಂದರೆ 13ನೇ ಏಪ್ರಿಲ್, 2022 ರಂದು ದೇಶದ ಪೂರ್ವ ಭಾಗದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಭಾಗೀದಾರರೊಂದಿಗೆ ವಲಯ ಸಭೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲಿದೆ. ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಒಡಿಶಾ, ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರ ರಾಜ್ಯಗಳು ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿವೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ 3 ಮಿಷನ್‌ಗಳ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು - ಪೋಶನ್ 2.0, ವಾತ್ಸಲ್ಯ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ , ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ದೇಶದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಭಾಗೀದಾರರೊಂದಿಗೆ ವಲಯ ಸಮಾಲೋಚನೆಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಭುವನೇಶ್ವರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಲಯ ಸಭೆಯು ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಐದನೇಯ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯದಾಗಿದೆ. ಅಂತಹ ಮೊದಲ ಸಭೆಯು ಏಪ್ರಿಲ್ 2ರಂದು ಚಂಡೀಗಢದಲ್ಲಿ, ಎರಡನೆಯದು ಏಪ್ರಿಲ್ 4ರಂದು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ, ಮೂರನೆಯದು ಏಪ್ರಿಲ್ 10 ರಂದು ಗುವಾಹಟಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೆಯದು ಏಪ್ರಿಲ್ 12, 2022 ರಂದು ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು.
ಭಾರತದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 67.7% ರಷ್ಟಿರುವ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಸಬಲೀಕರಣ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ನೆಮ್ಮದಿಯ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಅವರ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ದೇಶದ ಸುಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಸಮಾನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಮತ್ತು ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಈ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು, ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟವು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಮಿಷನ್ ಮೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ಸಚಿವಾಲಯದ 3 ಪ್ರಮುಖ ಅಂಬ್ರೆಲಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ, ಮಿಷನ್ ಪೋಶನ್ 2.0, ಮಿಷನ್ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಮಿಷನ್ ವಾತ್ಸಲ್ಯ. ಈ 3 ಮಿಷನ್‌ಗಳನ್ನು 15ನೇ ಹಣಕಾಸು ಆಯೋಗದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, 2021-22 ರಿಂದ 2025-26ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂಬ್ರೆಲಾ ಮಿಷನ್‌ಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಯೋಜನೆಗಳು ಕೇಂದ್ರ ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಯೋಜನೆಗಳಾಗಿವೆ, ಇವುಗಳನ್ನು ವೆಚ್ಚ ಹಂಚಿಕೆ ಮಾನದಂಡಗಳ ಪ್ರಕಾರ ವೆಚ್ಚ ಹಂಚಿಕೆ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು / ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಯೋಜನೆಯ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ರಾಜ್ಯಗಳು/ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ಪ್ರಧಾನ ಉದ್ದೇಶವು ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿನ ಅಂತರವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಕೇಂದ್ರಿತ ಕಾನೂನು, ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಒದಗಿಸಲು ಅಂತರ ಸಚಿವಾಲಯ ಮತ್ತು ಅಂತರ-ವಲಯಗಳ ಜಂಟಿ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ  ಕೈಗೆಟುಕುವ, ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ತಾರತಮ್ಯ ಮತ್ತು ಹಿಂಸಾಚಾರದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾದ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು.  ಈ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ, ಸಚಿವಾಲಯದ ಯೋಜನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಆಡಳಿತಗಳ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಸಾಧಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅವು ತಳಮಟ್ಟದ ಮೇಲಿನ ಯೋಜನೆಗಳ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಜವಾಬ್ದಾರವಾಗಿವೆ.
ಪರಿವರ್ತನಾಶೀಲ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಕಾರಿ ಸಂಯುಕ್ತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನಿಜವಾದ ಸ್ಪೂರ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂದಿನ 5 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆಗಳ ಸರಿಯಾದ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಸಚಿವಾಲಯದ 3 ಅಂಬ್ರೆಲಾ ಮಿಷನ್‌ಗಳ ಕುರಿತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಭಾಗೀದಾರರನ್ನು ಸಂವೇದನಾಶೀಲಗೊಳಿಸುವುದು ಇದರಿಂದ ಮಿಷನ್‌ಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅನುಕೂಲವನ್ನು  ಸಾಧಿಸುವುದು ವಲಯ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. 
ಮಿಷನ್ ಪೋಶನ್ 2.0 ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ಪೋಷಣೆ ಬೆಂಬಲ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮಕ್ಕಳು, ಹದಿಹರೆಯದ ಹುಡುಗಿಯರು, ಗರ್ಭಿಣಿಯರು ಮತ್ತು ಹಾಲುಣಿಸುವ ತಾಯಂದಿರಲ್ಲಿ ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಪೌಷ್ಠಿಕಾಂಶದ ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಹೆರಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಬದಲಾವಣೆಯ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ, ಕ್ಷೇಮ ಮತ್ತು ರೋಗನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಒಟ್ಟಾದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಪೋಶನ್ 2.0 ಪೂರಕ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆಹಾರದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಪೋಶನ್ 2.0 ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 3 ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು/ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ತರುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಅಂಗನವಾಡಿ ಸೇವೆಗಳು, ಹದಿಹರೆಯದ ಹುಡುಗಿಯರ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಪೋಶನ್ ಅಭಿಯಾನ.
ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರಗತಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವಾಗ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ಸಮಗ್ರ ಆರೈಕೆ, ಸುರಕ್ಷತೆ, ರಕ್ಷಣೆ, ಪುನರ್ವಸತಿ ಮತ್ತು ಸಬಲೀಕರಣದ ಮೂಲಕ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಏಕೀಕೃತ ನಾಗರಿಕ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಜೀವನಚಕ್ರ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಮಿಷನ್ ಶಕ್ತಿ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಮಿಷನ್ ಶಕ್ತಿಯು 'ಸಂಬಲ್' ಮತ್ತು 'ಸಾಮರ್ಥ್ಯ' ಎಂಬ ಎರಡು ಉಪ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. "ಸಂಬಾಲ್" ಉಪ ಯೋಜನೆಯು ಮಹಿಳೆಯರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆಗಾಗಿ ಇದ್ದರೆ, "ಸಾಮರ್ಥ್ಯ" ಉಪ ಯೋಜನೆಯು ಮಹಿಳೆಯರ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಇದೆ.
ಮಿಷನ್ ವಾತ್ಸಲ್ಯದ ಉದ್ದೇಶವು ದೇಶದ ಪ್ರತಿ ಮಗುವಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷದ ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುವುದು; ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ, ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುವುದು; ಬಾಲಾಪರಾಧಿ ನ್ಯಾಯ ಕಾಯಿದೆ 2015 ರ ಆದೇಶವನ್ನು ತಲುಪಿಸುವಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಗಳು/ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿ;  ಎಸ್‌ಡಿಜಿ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು. ಶಾಸನಬದ್ಧ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು; ಸೇವಾ ವಿತರಣಾ ರಚನೆಗಳು; ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಆರೈಕೆ / ಸೇವೆಗಳು; ಸಾಂಸ್ಥಿಕವಲ್ಲದ ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ಆರೈಕೆ; ತುರ್ತು ಸಂಪರ್ಕ ಸೇವೆಗಳು; ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣವು ಮಿಷನ್ ವಾತ್ಸಲ್ಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿನ ಘಟಕಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ.

***