नवी दिल्‍ली, 17 डिसेंबर 2021  

 

राष्ट्रीय कौटुंबिक आरोग्य सर्वेक्षणाच्या (2019-21) पाचव्या फेरीनुसार, देशातील लोकसंख्येचे लिंग गुणोत्तर (प्रति 1000 पुरुषांमागे स्त्रिया) 1020 असण्याचे अनुमान होते.

NFHS-5 च्या राज्य अहवालात उपलब्ध असलेल्या बालकांच्या लिंग गुणोत्तराचा डेटा परिशिष्ट-I मध्ये दिला आहे.

बेटी बचाओ बेटी पढाओ (BBBP) योजनेचे उद्दिष्ट घटते बाल लिंग गुणोत्तर (CSR) आणि जीवन चक्र सातत्य राखताना मुली आणि महिलांच्या सशक्तीकरणाशी संबंधित समस्यांचे निराकरण करणे आहे.गर्भ लिंग निदान रोखणे, मुलीचे अस्तित्व आणि संरक्षण सुनिश्चित करणे आणि मुलींचे शिक्षण आणि सहभाग सुनिश्चित करणे ही या योजनेची प्राथमिक उद्दिष्टे आहेत. या योजनेच्या मुख्य घटकांमध्ये देशव्यापी माध्यम आणि समर्थन मोहीम आणि काही जिल्ह्यांमध्ये बहु-क्षेत्रीय हस्तक्षेप यांचा समावेश आहे. योजनेच्या प्रगतीसाठी मध्यस्थ लक्ष्य म्हणजे जन्माच्या वेळी लिंग गुणोत्तर हे एक सनियंत्रण मापदंड म्हणून निश्चित केले आहे.

NFHS – 5 आणि NFHS – 4 नुसार जन्माच्या वेळी राज्यनिहाय लिंग गुणोत्तर परिशिष्ट – II मध्ये दिले आहे.

परिशिष्ट - I

लिंग गुणोत्तर (महिला प्रति 1000 पुरुष)

0-6 वर्षे वयोगटातील लोकसंख्येसाठी, NFHS-5, 2019-21

State/UT	Child Sex Ratio (age 0-6 years)
Andhra Pradesh	925
Assam	970
Bihar	916
Goa	774
Gujarat	937
Himachal Pradesh	882
Karnataka	953
Kerala	967
Maharashtra	920
Manipur	955
Meghalaya	982
Mizoram	1007
Nagaland	949
Sikkim	962
Telangana	917
Tripura	972
West Bengal	992
Jammu & Kashmir	946

 

टीप: बाल लिंग गुणोत्तरावरील डेटा केवळ 18 राज्यांच्या राज्य अहवालात उपलब्ध आहे, ज्याचा समावेश NFHS-5 च्या टप्पा -I मध्ये करण्यात आला आहे. केंद्रशासित प्रदेशांसाठी असा कोणताही अहवाल उपलब्ध नाही. तसेच, NFHS-5 च्या टप्पा -II मध्ये समाविष्ट असलेल्या राज्यांसाठी असा अहवाल अद्याप प्रकाशित झालेला नाही. 

स्रोत: http://rchiips.org/nfhs/index.shtml

परिशिष्ट – II

भारत आणि राज्ये/ केंद्रशासित प्रदेश, NFHS-4 आणि NFHS-5, नुसार गेल्या पाच वर्षांत जन्मलेल्या मुलांसाठी जन्माच्या वेळी लिंग गुणोत्तर

Sl. No.	States/UTs	Sex ratio at birth for children born in the last five years (female per 1,000 male)
		NFHS-4 (2015-16)	NFHS-5 (2019-21)
1	INDIA	919	929
2	Andaman & Nicobar Islands	859	914
3	Andhra Pradesh	914	934
4	Arunachal Pradesh	926	979
5	Assam	929	964
6	Bihar	934	908
7	Chandigarh	981	838
8	Chhattisgarh	977	960
9	DNH & DD	983	817
10	Goa	966	838
11	Gujarat	906	955
12	Haryana	836	893
13	Himachal Pradesh	937	875
14	Jammu & Kashmir	923	976
15	Jharkhand	919	899
16	Karnataka	910	978
17	Kerala	1047	951
18	Ladakh	823	1125
19	Lakshadweep	905	1051
20	Madhya Pradesh	927	956
21	Maharashtra	924	913
22	Manipur	962	967
23	Meghalaya	1009	989
24	Mizoram	949	969
25	Nagaland	953	945
26	NCT of Delhi	812	923
27	Odisha	932	894
28	Puducherry	843	959
29	Punjab	860	904
30	Rajasthan	887	891
31	Sikkim	809	969
32	Tamil Nadu	954	878
33	Telangana	872	894
34	Tripura	969	1028
35	Uttar Pradesh	903	941
36	Uttarakhand	888	984
37	West Bengal	960	973

स्रोत: http://rchiips.org/nfhs/index.shtml

 

केंद्रीय आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण राज्यमंत्री डॉ भारती प्रवीण पवार यांनी आज लोकसभेत एका लेखी उत्तरात ही माहिती दिली.

* * *

M.Chopade/V.Joshi/D.Rane

 

सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा: @PIBMumbai    /PIBMumbai    /pibmumbai  pibmumbai[at]gmail[dot]com

(Release ID: 1782685) Visitor Counter : 7759