आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालय
बाल लिंग गुणोत्तराची अद्ययावत स्थिती
Posted On:
17 DEC 2021 4:12PM by PIB Mumbai
नवी दिल्ली, 17 डिसेंबर 2021
राष्ट्रीय कौटुंबिक आरोग्य सर्वेक्षणाच्या (2019-21) पाचव्या फेरीनुसार, देशातील लोकसंख्येचे लिंग गुणोत्तर (प्रति 1000 पुरुषांमागे स्त्रिया) 1020 असण्याचे अनुमान होते.
NFHS-5 च्या राज्य अहवालात उपलब्ध असलेल्या बालकांच्या लिंग गुणोत्तराचा डेटा परिशिष्ट-I मध्ये दिला आहे.
बेटी बचाओ बेटी पढाओ (BBBP) योजनेचे उद्दिष्ट घटते बाल लिंग गुणोत्तर (CSR) आणि जीवन चक्र सातत्य राखताना मुली आणि महिलांच्या सशक्तीकरणाशी संबंधित समस्यांचे निराकरण करणे आहे.गर्भ लिंग निदान रोखणे, मुलीचे अस्तित्व आणि संरक्षण सुनिश्चित करणे आणि मुलींचे शिक्षण आणि सहभाग सुनिश्चित करणे ही या योजनेची प्राथमिक उद्दिष्टे आहेत. या योजनेच्या मुख्य घटकांमध्ये देशव्यापी माध्यम आणि समर्थन मोहीम आणि काही जिल्ह्यांमध्ये बहु-क्षेत्रीय हस्तक्षेप यांचा समावेश आहे. योजनेच्या प्रगतीसाठी मध्यस्थ लक्ष्य म्हणजे जन्माच्या वेळी लिंग गुणोत्तर हे एक सनियंत्रण मापदंड म्हणून निश्चित केले आहे.
NFHS – 5 आणि NFHS – 4 नुसार जन्माच्या वेळी राज्यनिहाय लिंग गुणोत्तर परिशिष्ट – II मध्ये दिले आहे.
परिशिष्ट - I
लिंग गुणोत्तर (महिला प्रति 1000 पुरुष)
0-6 वर्षे वयोगटातील लोकसंख्येसाठी, NFHS-5, 2019-21
State/UT
|
Child Sex Ratio
(age 0-6 years)
|
Andhra Pradesh
|
925
|
Assam
|
970
|
Bihar
|
916
|
Goa
|
774
|
Gujarat
|
937
|
Himachal Pradesh
|
882
|
Karnataka
|
953
|
Kerala
|
967
|
Maharashtra
|
920
|
Manipur
|
955
|
Meghalaya
|
982
|
Mizoram
|
1007
|
Nagaland
|
949
|
Sikkim
|
962
|
Telangana
|
917
|
Tripura
|
972
|
West Bengal
|
992
|
Jammu & Kashmir
|
946
|
टीप: बाल लिंग गुणोत्तरावरील डेटा केवळ 18 राज्यांच्या राज्य अहवालात उपलब्ध आहे, ज्याचा समावेश NFHS-5 च्या टप्पा -I मध्ये करण्यात आला आहे. केंद्रशासित प्रदेशांसाठी असा कोणताही अहवाल उपलब्ध नाही. तसेच, NFHS-5 च्या टप्पा -II मध्ये समाविष्ट असलेल्या राज्यांसाठी असा अहवाल अद्याप प्रकाशित झालेला नाही.
स्रोत: http://rchiips.org/nfhs/index.shtml
परिशिष्ट – II
भारत आणि राज्ये/ केंद्रशासित प्रदेश, NFHS-4 आणि NFHS-5, नुसार गेल्या पाच वर्षांत जन्मलेल्या मुलांसाठी जन्माच्या वेळी लिंग गुणोत्तर
Sl. No.
|
States/UTs
|
Sex ratio at birth for children born in the last five years (female per 1,000 male)
|
NFHS-4 (2015-16)
|
NFHS-5 (2019-21)
|
1
|
INDIA
|
919
|
929
|
2
|
Andaman & Nicobar Islands
|
859
|
914
|
3
|
Andhra Pradesh
|
914
|
934
|
4
|
Arunachal Pradesh
|
926
|
979
|
5
|
Assam
|
929
|
964
|
6
|
Bihar
|
934
|
908
|
7
|
Chandigarh
|
981
|
838
|
8
|
Chhattisgarh
|
977
|
960
|
9
|
DNH & DD
|
983
|
817
|
10
|
Goa
|
966
|
838
|
11
|
Gujarat
|
906
|
955
|
12
|
Haryana
|
836
|
893
|
13
|
Himachal Pradesh
|
937
|
875
|
14
|
Jammu & Kashmir
|
923
|
976
|
15
|
Jharkhand
|
919
|
899
|
16
|
Karnataka
|
910
|
978
|
17
|
Kerala
|
1047
|
951
|
18
|
Ladakh
|
823
|
1125
|
19
|
Lakshadweep
|
905
|
1051
|
20
|
Madhya Pradesh
|
927
|
956
|
21
|
Maharashtra
|
924
|
913
|
22
|
Manipur
|
962
|
967
|
23
|
Meghalaya
|
1009
|
989
|
24
|
Mizoram
|
949
|
969
|
25
|
Nagaland
|
953
|
945
|
26
|
NCT of Delhi
|
812
|
923
|
27
|
Odisha
|
932
|
894
|
28
|
Puducherry
|
843
|
959
|
29
|
Punjab
|
860
|
904
|
30
|
Rajasthan
|
887
|
891
|
31
|
Sikkim
|
809
|
969
|
32
|
Tamil Nadu
|
954
|
878
|
33
|
Telangana
|
872
|
894
|
34
|
Tripura
|
969
|
1028
|
35
|
Uttar Pradesh
|
903
|
941
|
36
|
Uttarakhand
|
888
|
984
|
37
|
West Bengal
|
960
|
973
|
स्रोत: http://rchiips.org/nfhs/index.shtml
केंद्रीय आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण राज्यमंत्री डॉ भारती प्रवीण पवार यांनी आज लोकसभेत एका लेखी उत्तरात ही माहिती दिली.
* * *
M.Chopade/V.Joshi/D.Rane
सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा: @PIBMumbai /PIBMumbai /pibmumbai pibmumbai[at]gmail[dot]com
(Release ID: 1782685)
Visitor Counter : 7593