सामाजिक न्याय आणि सबलीकरण मंत्रालय
भिक्षेकऱ्यांबाबतचे सर्वेक्षण
Posted On:
14 DEC 2021 5:37PM by PIB Mumbai
नवी दिल्ली, 14 डिसेंबर 2021
देशात 2011 मधे झालेल्या जनगणनेनुसार, 4,13,670 भिक्षेकरी आणि बेघर आहेत. यामधे महाराष्ट्रातील एकूण 24,307 भिक्षेकऱ्यांचा समावेश आहे.
यात 14020 पुरुष तर 10287 महिला आहेत. राज्यवार माहिती परिशिष्टात दिली आहे.
भिक्षेकऱ्यांच्या सर्वसमावेशक पुनर्वसनासाठी या क्षेत्रात काम करणाऱ्या काही स्वयंसेवी संस्था/तज्ञ/राज्यांसोबत एक बैठक 14.01.2020 रोजी आयोजित करण्यात आली होती.
मंत्रालयाने चर्चेनंतर, दिल्ली, बंगळुरु, हैदराबाद, इंदूर, लखनौ, नागपूर आणि पाटणा या सात शहरांमध्ये भीक मागण्या संबंधित कामात गुंतलेल्या व्यक्तींच्या सर्वसमावेशक पुनर्वसनावर पथदर्शी प्रकल्प सुरू केला.
हे पथदर्शी प्रकल्प राज्य सरकारे/केंद्रशासित प्रदेश/स्थानिक स्वराज्य संस्था आणि स्वयंसेवी संस्था इत्यादींच्या सहकार्याने कार्यान्वित केले जात आहेत. सर्वेक्षण आणि नोंद करणे, एकत्रीकरण, पुनर्वसन, वैद्यकीय सुविधांची तरतूद, जागरूकता निर्माण, समुपदेशन, शिक्षण, कौशल्य विकास आणि भीक मागणाऱ्या व्यक्तींची शाश्वत वस्ती यासह सर्वसमावेशक उपाय याद्वारे प्रदान केले जातात.
सामाजिक न्याय आणि सशक्तीकरण मंत्रालयाने "स्माइल - उपजीविका आणि उपक्रमासाठी उपेक्षित व्यक्तींकरता सहाय्य" योजना तयार केली आहे, ज्यात - 'भीक मागणाऱ्या व्यक्तींच्या सर्वसमावेशक पुनर्वसनासाठी केंद्रीय क्षेत्र योजना' ही उप-योजना समाविष्ट आहे.
या योजनेत भीक मागण्याऱ्या व्यक्तींसाठी कल्याणकारी उपायांसह अनेक व्यापक उपायांचा समावेश आहे. पुनर्वसन, वैद्यकीय सुविधांची तरतूद, समुपदेशन, मूलभूत दस्तावेजीकरण, शिक्षण, कौशल्य विकास, आर्थिक संबंध इत्यादींवर या योजनेचा भर आहे.
सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण मंत्री डॉ. वीरेंद्र कुमार यांनी आज लोकसभेत एका लेखी उत्तरात ही माहिती दिली.
Annexure
|
S. No.
|
India/State/UT
|
Beggars, Vagrants etc.
|
|
Persons
|
Males
|
Females
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
JAMMU & KASHMIR
|
4134
|
2550
|
1584
|
|
2
|
HIMACHAL PRADESH
|
809
|
504
|
305
|
|
3
|
PUNJAB
|
7939
|
5197
|
2742
|
|
4
|
CHANDIGARH
|
121
|
87
|
34
|
|
5
|
UTTARAKHAND
|
3320
|
2374
|
946
|
|
6
|
HARYANA
|
8682
|
6504
|
2178
|
|
7
|
NCT OF DELHI
|
2187
|
1343
|
844
|
|
8
|
RAJASTHAN
|
25853
|
15271
|
10582
|
|
9
|
UTTAR PRADESH
|
65835
|
41859
|
23976
|
|
10
|
BIHAR
|
29723
|
14842
|
14881
|
|
11
|
SIKKIM
|
68
|
46
|
22
|
|
12
|
ARUNACHAL PRADESH
|
114
|
59
|
55
|
|
13
|
NAGALAND
|
124
|
65
|
59
|
|
14
|
MANIPUR
|
263
|
117
|
146
|
|
15
|
MIZORAM
|
53
|
33
|
20
|
|
16
|
TRIPURA
|
1490
|
607
|
883
|
|
17
|
MEGHALAYA
|
396
|
172
|
224
|
|
18
|
ASSAM
|
22116
|
7269
|
14847
|
|
19
|
WEST BENGAL
|
81244
|
33086
|
48158
|
|
20
|
JHARKHAND
|
10819
|
5522
|
5297
|
|
21
|
ODISHA
|
17965
|
9981
|
7984
|
|
22
|
CHHATTISGARH
|
10198
|
4995
|
5203
|
|
23
|
MADHYA PRADESH
|
28695
|
17506
|
11189
|
|
24
|
GUJARAT
|
13445
|
8549
|
4896
|
|
25
|
DAMAN & DIU
|
22
|
15
|
7
|
|
26
|
DADRA & NAGAR HAVELI
|
19
|
7
|
12
|
|
27
|
MAHARASHTRA
|
24307
|
14020
|
10287
|
|
28
|
ANDHRA PRADESH
|
30218
|
16264
|
13954
|
|
29
|
KARNATAKA
|
12270
|
6436
|
5834
|
|
30
|
GOA
|
247
|
131
|
116
|
|
31
|
LAKSHADWEEP
|
2
|
0
|
2
|
|
32
|
KERALA
|
4023
|
2397
|
1626
|
|
33
|
TAMIL NADU
|
6814
|
3789
|
3025
|
|
34
|
PUDUCHERRY
|
99
|
54
|
45
|
|
35
|
A & N ISLANDS
|
56
|
22
|
34
|
|
|
INDIA
|
4,13,670
|
2,21,673
|
1,91,997
|
* * *
M.Chopade/V.Ghode/D.Rane
सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा: 
@PIBMumbai 
/PIBMumbai 
/pibmumbai 
pibmumbai[at]gmail[dot]com
(Release ID: 1781410)
Visitor Counter : 241