ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ మెడికల్ రీసెర్చ్ (ఐసిఎంఆర్), బయోటెక్నాలజీ విభాగం (డిబిటి), కౌన్సిల్ ఆఫ్ సైంటిఫిక్ అండ్ ఇండస్ట్రియల్ రీసెర్చ్ (సిఎస్ఐఆర్), ఆల్ ఇండియా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్ ( ఎయిమ్స్) మరియు ఆయుష్ సంస్థలను ఏర్పాటు చేసింది. ఇంటర్ డిసిప్లినరీ ఆయుష్ ఆర్ అండ్ డి టాస్క్ ఫోర్స్ నాలుగు వేర్వేరు కార్యక్రమాలను అధ్యయనం చేయడానికి దేశవ్యాప్తంగా వివిధ సంస్థల్లోని నిపుణుల సమగ్ర సమీక్ష మరియు సంప్రదింపుల ప్రక్రియ ద్వారా రోగనిరోధక అధ్యయనాలు మరియు కొవిడ్-19 పాజిటివ్ కేసులలో యాడ్ ఆన్ కార్యక్రమాల కోసం క్లినికల్ రీసెర్చ్ ప్రోటోకాల్స్‌ను రూపొందించింది. అంటే అశ్వగంధ, యష్తిమధు, గుడుచి + పిప్పాలి మరియు పాలీ హెర్బల్ సూత్రీకరణ (ఆయుష్ -64) వంటివి. కొవిడ్-19 లక్షణాలున్న రోగులకు  నయం చేయడానికి సమర్థవంతమైన ఔషధాన్ని గుర్తించడానికి వివిధ పరిశోధనా సంస్థలు మరియు జాతీయ పరిశోధనా సంస్థల క్రింద దేశంలోని 152 కేంద్రాలలో 126 అధ్యయనాలు జరుగుతున్నాయి.

కొవిడ్-19 చికిత్స  కోసం వివిధ నిపుణుల కమిటీల నుండి ఏకాభిప్రాయంతో నేషనల్ టాస్క్ ఫోర్స్ తయారుచేసిన ఆయుర్వేదం మరియు యోగా ఆధారంగా నేషనల్ క్లినికల్ మేనేజ్మెంట్ ప్రోటోకాల్‌ను భారత ప్రభుత్వం విడుదల చేసింది. కోవిడ్ -19 నిర్వహణకు ఆయుర్వేదం, సిద్ధ, యునాని మరియు హోమియోపతి వంటివి  వివిధ మార్గదర్శకాలు మరియు సలహాలను జారీ చేశారు.

సెంట్రల్ కౌన్సిల్ ఫర్ రీసెర్చ్ ఇన్ ఆయుర్వేదిక్ సైన్సెస్ (సిసిఆర్ఎఎస్) కొవిడ్-19 లో నాలుగు సహకార పరిశోధన అధ్యయనాలను చేపట్టింది. దీనిలో ఆయుర్వేద సూత్రీకరణలు సాంప్రదాయక ప్రామాణిక సంరక్షణకు అనుబంధంగా నిర్వహించబడతాయి. మరో నాలుగు సహకార అధ్యయనాలు ఆయుర్వేద సూత్రీకరణలను స్వతంత్ర చికిత్సగా కలిగి ఉన్నాయి. వీటిలో రెండు అధ్యయనాలు సాంప్రదాయిక ప్రామాణిక సంరక్షణను నియంత్రణ  కలిగి ఉన్నాయి. మరియు మిగిలిన రెండు అధ్యయనాలు స్వతంత్ర ఆయుర్వేద జోక్యం ద్వారా నిర్వహించబడుతున్నాయి.

ఈ సమాచారాన్ని ఆయుష్ శాఖ సహాయమంత్రి శ్రీ మహేంద్రభాయ్ ముంజపారా ఈ రోజు లోక్‌సభకు లిఖితపూర్వక సమాధానంలో అందించారు.

 

****