ప్రతి ఇంటికి స్వచ్ఛమైన పంపు నీటిని అందించాలన్న ప్రధానమంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ లక్ష్యం మేరకు కేంద్ర ప్రభుత్వం 2021-22 సంవత్సరంలో జల్ జీవన్ మిషన్ కింద ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు నిధుల మంజూరును 3,182.88 కోట్లకు పెంచింది. ఇది 2020-21 లో రూ .790.48 కోట్లుగా ఉంది. కేంద్ర జల్ శక్తి శాఖ మంత్రి శ్రీ గజేంద్ర సింగ్ షేఖావత్ ఈ కేటాయింపును నాలుగు రెట్లకు పెంచడంతో పాటు  2024 నాటికి ప్రతి గ్రామీణ ఆవాసానికి కుళాయి నీటి సరఫరా చేయడానికి రాష్ట్రానికి పూర్తి సహాయం చేస్తామని హామీ ఇచ్చారు.

2019లో కార్యక్రమం ప్రారంభంలో దేశంలోని మొత్తం 19.20 కోట్ల గ్రామీణ గృహాలలో కేవలం 3.23 కోట్లు (17%) మాత్రమే కుళాయి నీటి సరఫరా కలిగి ఉన్నాయి. గత 21 నెలల్లో కోవిడ్ -19 మహమ్మారి మరియు లాక్‌డౌన్ అవాంతరాలు ఉన్నప్పటికీ జల్ జీవన్ మిషన్ వేగంగా అమలు చేయబడింది. తద్వారా 4.29 కోట్ల గృహాలకు పైప్ కనెక్షన్లు అందించబడ్డాయి. కవరేజ్ 22% పెరగడంతో ప్రస్తుతం దేశవ్యాప్తంగా 7.52 కోట్ల (39.22%) గ్రామీణ కుటుంబాలు పంపు నీటి సరఫరాను కలిగి ఉన్నాయి. గోవా, తెలంగాణ, అండమాన్ & నికోబార్ దీవులు మరియు పుదుచ్చేరి గ్రామీణ ప్రాంతాలు 100% కనెక్షన్‌ సాధించి, ‘హర్ ఘర్ జల్’ గా మారాయి. ‘సబ్‌కాసాత్, సబ్‌ కా వికాస్, సబ్‌ కా విశ్వస్’ అనే ప్రధానమంత్రి లక్ష్యాన్ని అనుసరించి కార్యక్రమం అమలవుతోంది. ఈ మిషన్ యొక్క నినాదం ఏమిటంటే,  ‘ఏ ఒక్కరూ మిగిలిపోకూడదు’ మరియు  గ్రామంలోని ప్రతి ఇంటికి పంపు నీటి కనెక్షన్ అందించాలి. ప్రస్తుతం దేశంలోని 62 జిల్లాల్లో మరియు 92 వేలకు పైగా గ్రామాలలో ప్రతి ఇంటికి  పంపు నీటి సరఫరా ఉంది.

ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 18,650 గ్రామాల్లోని మొత్తం 95.66 లక్షల గృహాల్లో 46.89 లక్షల గృహాలకు (49.02%) కుళాయి నీటి కనెక్షన్లు అందించబడ్డాయి. 15 ఆగస్టు 2019 న జల్ జీవన్ మిషన్ ప్రారంభించిన సమయంలో రాష్ట్రంలో 30.74 లక్షల (32.14%) గృహాలకు పంపు నీటి సరఫరా ఉంది. 21 నెలల్లో రాష్ట్రంలో 16.14 లక్షల (16.88%) గృహాలకు పంపు నీటి కనెక్షన్లు అందించబడ్డాయి. ఇది జాతీయ పెరుగుదల 22% కంటే తక్కువ. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో మిగిలిన 48.77 లక్షల గృహాలకు ‘హర్ ఘర్ జల్’ కావడానికి నీటి కనెక్షన్లను అందించాలి. ఆ లక్ష్యాన్ని అందుకోవడానికి రాష్ట్రం కార్యక్రమ అమలును వేగవంతం చేయాలి. ప్రతి గ్రామీణ గృహానికి పంపు నీటి సరఫరాను సాధించడానికి 2021-22లో 32.47 లక్షల గృహాలకు, 2022-23లో 12.28 లక్షల కుళాయి నీటి కనెక్షన్లను, 2023-24లో 6 లక్షల కుళాయి నీటి కనెక్షన్‌లను అందించాలని రాష్ట్రంలో ప్రణాళికలు సిద్ధం చేసింది.

2020-21 సంవత్సరంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ 12.97 లక్షల పంపు నీటి కనెక్షన్లను మాత్రమే అందించగలదు. రాష్ట్రంలోని 874 గ్రామాల్లో పంపు నీటి కనెక్షన్‌ను అందించే నీటి సరఫరా పనులు ఇంకా ప్రారంభం కాలేదు. 2020-21 చివరి త్రైమాసికంలో రాష్ట్రంలో కార్యక్రమ అమలు వేగం నెలకు 2.92 లక్షల పంపు నీటి కనెక్షన్లు. ఇది ప్రస్తుత సంవత్సరం ఏప్రిల్ మరియు మే నెలల్లో నెలకు సుమారు 74,379 కుళాయి నీటి కనెక్షన్లకు పడిపోయింది. 2021-22లో నిర్దేశించిన లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి రాష్ట్రం నెలకు సుమారు 4 లక్షల పంపు నీటి కనెక్షన్‌ను అందించాల్సి ఉంది. కార్యక్రమ అమలును వేగవంతం చేయడానికి రాష్ట్రం మరింత కృషి చేయాలంటూ కేంద్ర జల్ శక్తి మంత్రి శ్రీ గజేంద్ర సింగ్ షేఖావత్ ఆంధ్రప్రదేశ్‌ ముఖ్యమంత్రికి లేఖ రాశారు. అన్ని గ్రామాలలో ట్యాప్ కనెక్షన్లు అందించే పనిని ప్రారంభించాలని స్పష్టం చేశారు. తద్వారా రాష్ట్రం 2024 మార్చి నాటికి ప్రతి ఇంటికి పంపు నీటి సరఫరాను అందిస్తుంది.

2020-21లో రాష్ట్రానికి రూ .790.48 కోట్ల సెంట్రల్ గ్రాంట్ లభించింది. అందులో కేవలం రూ .297.62 కోట్లు మాత్రమే రాష్ట్రం వినియోగించింది. ఆ విధంగా రాష్ట్రంలోని గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో పంపు నీటి సరఫరా కోసం ఉద్దేశించిన రూ .492.86 కోట్లు రాష్ట్రానికి అప్పగించారు. ఈ సంవత్సరం కేంద్ర కేటాయింపులో నాలుగు రెట్లు (రూ .3,182.88 కోట్లు), ప్రారంభ బ్యాలెన్స్ రూ. 146.65 కోట్లు, గత సంవత్సరంలో రాష్ట్ర వాటాలో రూ .242.91 కోట్లు మరియు ప్రస్తుత సంవత్సరానికి సరిపోయే రాష్ట్ర వాటా, జల్ జీవన్ మిషన్- హర్ ఘర్ జల్ అమలు కోసం రాష్ట్రానికి రూ .6,805.71 కోట్ల నిధి ఉంది. అలాగే నిధుల లభ్యత అడ్డంకి కాదు. కేంద్ర మంజూరును పూర్తిగా పొందటానికి మరియు కార్యక్రమాన్ని మరింత వేగంగా అమలు చేయడం ద్వారా రాష్ట్ర ప్రజలకు మరింత మెరుగైన పనితీరును అందించాలని కేంద్ర మంత్రి కోరారు.

2021-22లో గ్రామీణ స్థానిక సంస్థలు / పిఆర్‌ఐలకు నీరు మరియు పారిశుద్ధ్యం కోసం 15 వ ఎఫ్‌సి టైడ్ గ్రాంట్‌గా రూ .1,164 కోట్లు ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు కేటాయించబడ్డాయి. రాబోయే ఐదేళ్లకు అంటే 2025-26 వరకు రూ .6,138 కోట్ల నిధుల హామీ ఉంది. ఆంధ్రాలోని గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ఈ భారీ పెట్టుబడి ఆర్థిక కార్యకలాపాలను వేగవంతం చేస్తుంది. మరియు గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను కూడా పెంచుతుంది. ఇది గ్రామాల్లో కొత్త ఉపాధి అవకాశాలను సృష్టిస్తుంది.

దేశంలోని పాఠశాలలు, ఆశ్రమాలు మరియు అంగన్‌వాడీ కేంద్రాల్లోని పిల్లలకు సురక్షితమైన పంపు నీటిని అందించడానికి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ 100 రోజుల కార్యక్రమాన్ని చేపట్టారు. దీనిని కేంద్ర మంత్రి శ్రీ గజేంద్ర సింగ్ షేఖావత్ 2020 అక్టోబర్ 2 న ప్రారంభించారు. ఫలితంగా, ఆంధ్రప్రదేశ్‌,  హర్యానా, హిమాచల్‌ప్రదేశ్, పంజాబ్, గుజరాత్, గోవా, తమిళనాడు, తెలంగాణ, అండమాన్ & నికోబార్ దీవులలోని అన్ని పాఠశాలలు, అంగన్‌వాడీ కేంద్రాలు మరియు గ్రామ పంచాయతీ భవనాలలో పంపు నీటి సరఫరా ఏర్పాటయింది.

జల్ జీవన్ మిషన్ కింద నీటి కొరత ఉన్న ప్రాంతాలు, నాణ్యత ప్రభావిత గ్రామాలు, ఆశాజనక జిల్లాలు, ఎస్సీ / ఎస్టీ మెజారిటీ గ్రామాలు మరియు సాన్సాద్ ఆదర్శ్ గ్రామ యోజన (సాగి) గ్రామాలకు రాష్ట్రం ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి.

నీటి నాణ్యత పర్యవేక్షణ మరియు తనిఖీ కార్యకలాపాలకు అధిక ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి. దీని కోసం అంగన్‌వాడీ వర్కర్లు, ఆశా వర్కర్లు, స్వయం సహాయక బృందాల సభ్యులు, పిఆర్‌ఐ సభ్యులు, పాఠశాల ఉపాధ్యాయులు మొదలైనవారు; ఫీల్డ్ టెస్ట్ కిట్స్ (ఎఫ్‌టికె) ఉపయోగించి కలుషిత నీటిని గుర్తించేందుకు నీటి వనరులు మరియు డెలివరీ పాయింట్ల వద్ద నీటి నమూనాలను పరీక్షించడానికి వీలుగా శిక్షణ పొందుతున్నారు. రాష్ట్రం దాని నీటి పరీక్ష ప్రయోగశాలలను అప్‌గ్రేడ్ చేయాలి మరియు వాటి ఎన్‌ఎబిఎల్‌ అక్రెడిటేషన్‌ను పొందాలి. మొత్తం 107 ప్రయోగశాలలలో ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 5 ల్యాబ్‌లు మాత్రమే ఎన్‌ఎబిఎల్ గుర్తింపు పొందాయి.

జల్ జీవన్ మిషన్ అనేది ప్రణాళిక నుండి అమలు, నిర్వహణ, ఆపరేషన్ మరియు నిర్వహణ వరకు సమాజం కీలక పాత్ర పోషిస్తున్న ‘బాటమ్ అప్’ విధానం. దీనిని సాధించడానికి విలేజ్ వాటర్ & శానిటేషన్ కమిటీ (విడబ్ల్యుఎస్సి) / పాని సమితిని బలోపేతం చేయడం, రాబోయే ఐదేళ్ళకు గ్రామ కార్యాచరణ ప్రణాళికను అభివృద్ధి చేయడం, గ్రామ సంఘాలను హ్యాండ్‌హోల్డ్ చేయడానికి మరియు మద్దతు ఇవ్వడానికి రాష్ట్ర ఏజెన్సీలను (ఐఎస్‌ఐ) అమలు చేయడం వంటి సహాయక చర్యలను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చేపట్టాలి.తద్వారా ప్రజలలో అవగాహన పెరుగుతుంది. 2021-22 సంవత్సరంలో 18 ఎన్జీఓలను అమలు చేసే రాష్ట్ర ఏజెన్సీలుగా (ఐఎస్‌ఐ) నిమగ్నం చేయాలని రాష్ట్రం యోచిస్తోంది. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో పెద్ద సంఖ్యలో గ్రామాలను పరిశీలిస్తే లక్ష మంది గ్రామీణ ప్రజల సామర్థ్యం పెంపు కోసం రాష్ట్రం ఎక్కువ స్వచ్ఛంద సంస్థలను నిమగ్నం చేయాలి. ప్రతి ఇంటికి నీటి సరఫరా కోసం నీటి సరఫరా మౌలిక సదుపాయాల యొక్క దీర్ఘకాలిక స్థిరత్వం మరియు ఆపరేషన్ మరియు నిర్వహణను నిర్ధారించడంలో ఇటువంటి హ్యాండ్‌హోల్డింగ్ మరియు సామర్థ్యం పెంపొందించడం కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.

రాష్ట్రాలు / యుటిల భాగస్వామ్యంతో  2024 నాటికి దేశంలోని ప్రతి గ్రామీణ గృహానికి పంపు నీటి కనెక్షన్‌ను అందించడానికి ఎర్రకోట నుండి 2019 ఆగస్టు 15 న ప్రధాని ప్రకటించిన జల్ జీవన్ మిషన్ అమలులో ఉంది. 2021-22లో జల్ జీవన్ మిషన్ కోసం మొత్తం బడ్జెట్ రూ .50,011 కోట్లు. ఆర్‌ఎల్‌బిలు / పిఆర్‌ఐలకు నీరు మరియు పారిశుద్ధ్యం కోసం 15 వ ఆర్థిక కమిషన్ మంజూరు చేసిన నిధులు రూ .26,940 కోట్లు. అలాగే రాష్ట్ర సొంత వనరులు ఉన్నాయి. ఈ సంవత్సరం గ్రామీణ తాగునీటి సరఫరా రంగంలో రూ .1 లక్ష కోట్లకు పైగా పెట్టుబడులు పెడుతున్నారు. ఇది గ్రామాల్లో కొత్త ఉపాధి అవకాశాలను సృష్టిస్తుంది మరియు గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను పెంచుతోంది.


 

*****