ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ ਸਥਿੱਤ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਫਿਜ਼ਿਕਸ (ਆਈਓਪੀ) ਦੇ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ (ਡੀਐਸਟੀ), ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਗੋਲਡਨ ਜੁਬਲੀ ਫੈਲੋ ਸੰਜੀਬ ਕੁਮਾਰ ਅਗਰਵਾਲਾ, ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਦੀਆਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਅਗਾਮੀ ਉੱਚ-ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਭੌਤਿਕੀ ਦੇ ਦਿਲਚਸਪ ਸੰਕੇਤਾਂ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲਾਉਣਗੇ।

ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ, ਕਈ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਨੇ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ-ਫਲੇਵਰ ਔਸੀਲੀਏਸ਼ਨ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਮਤਲਬ ਕਿ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਦੇ ਪੁੰਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਨਵਾਂ ਕਣ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਣ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਬੇਸਿਕ ਸਟੈਂਡਰਡ ਮਾਡਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਿੱਚ ਨਿਊਟ੍ਰਿਨੋ ਪੁੰਜ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਬੀਐਸਐਮ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਜ਼ੀਰੋ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਪੁੰਜ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਰਣਾਂ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਕਰਨ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਿਲਚਸਪ ਬੀਐਸਐਮ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੈਸਟਰੇਲ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ, ਗੈਰ-ਮਾਨਕੀ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਇੰਟਰਐਕਸ਼ਨ, ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਡੀਕੇ, ਡਾਰਕ ਮੈਟਰ - ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਸੀਕ੍ਰੇਟ ਇੰਟਰਐਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ, ਪ੍ਰਸਾਰ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੀ ਸੰਜੀਬ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੀਐਸਐਮ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਬਹੁਤ ਉੱਚ (ਟੀਈਵੀ-ਪੀਈਵੀ) ਊਰਜਾਵਾਂ (ਆਧੁਨਿਕ ਟੱਕਰ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ), ਦੱਖਣ ਧਰੁਵ ਵਿਖੇ ਆਈਸ ਕਿਊਬ, ਫਿਊਚਰ ਆਈਸ ਕਿਊਬ-ਜੇਨ 2, ਅਤੇ ਭੂ ਮੱਧ ਸਾਗਰ ਵਿਖੇ ਕੇਐੱਮ 3 ਐਨਈਟੀ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਦੂਰਬੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਦੂਰੀਆਂ ਨਾਲ ਐਸਟ੍ਰੋਫਿਜਿਕਲ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾਏਗਾ। ਉਹ ਯੋਜਨਾਸਥਲੀ ਦੂਰੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਗਾਂ ਅਤੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਘੱਟ (ਐਮਈਵੀ-ਜੀਈਵੀ) ਊਰਜਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੀ ਐਸ ਸੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਉੱਚ-ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਵਾਲੇ ਐਕਸਲੇਟਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਡੂਨ, ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਟੀ 2 ਐਚਕੇ, ਅਤੇ ਆਗਾਮੀ ਭਾਰਤ ਅਧਾਰਤ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ (ਆਈਐਨਓ) ਵਿਖੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਪ੍ਰਯੋਗ ਲੰਬੇ-ਬੇਸਲਾਈਨ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਔਸਿਲੇਸ਼ਨ ਦੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨਾਲ ਪੁੰਜ-ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੀਐਸਐਮ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਸੰਜੀਬ ਆਪਣੇ ਆਈਓਪੀਜ਼ ਦੇ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਖੋਜਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਆਲਮੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਭੌਤਿਕੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਅਨੁਰੂਪ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਸੰਜੀਬ ਨੇ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਦੂਰੀ ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਕਣਾਂ ਅਤੇ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਦੂਰਬੀਨ ਦੁਆਰਾ ਲੱਭੇ ਗਏ ਉੱਚ-ਊਰਜਾ ਵਾਲੇ ਐਸਟ੍ਰੋਫਿਜਿਕ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਕਰਨਗੇ। ਉਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਗੇ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੀਐਸਐਮ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਇਸ ਵੇਲੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਉੱਚ-ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਵਾਲੇ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਔਸਿਲੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਪ੍ਰਯੋਗ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਦੇ ਸਹੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਸ੍ਰੀ ਸੰਜੀਬ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਗਨਲ ਅਤੇ ਪਿਛੋਕੜ ਦੇ ਵੱਖ ਹੋਣ ਲਈ ਚੋਣ ਮਾਪਦੰਡ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਡਾਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ੀਨ ਸਿਖਲਾਈ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਸ੍ਰੀ ਸੰਜੀਬ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਭੌਤਿਕੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਾਹਰ ਹਨ। ਉਹ ਆਈਸੀਟੀਪੀ ਦਾ ਸਿਮੰਨਸ ਐਸੋਸੀਏਟ ਹਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2018 ਦੇ ਵੱਕਾਰੀ ਬੀਐਮ ਬਿਰਲਾ ਸਾਇੰਸ ਅਵਾਰਡ ਦੇ ਇਕਲੌਤੇ ਜੇਤੂ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਸੰਜੀਬ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੈਫ਼ਰਡ ਜਰਨਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਹ (50) ਤੋਂ ਵੱਧ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਲੇਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦਿਆਂ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕਾਂ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਏ ਹਨ।

ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੂਚੀ https://www.iopb.res.in/~sanjib/Publication/Publications-Sanjib.pdf 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਣ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ, ਉਹ sanjib@iopb.res.in or sanjib.agarwalla[at]gmail[dot]com 'ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

****

ਆਰਪੀ (ਡੀਐਸਟੀ ਮੀਡੀਆ ਸੈੱਲ)

(Release ID: 1711003) Visitor Counter : 195