ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰਾਲਾ

ਲੱਭੇ ਗਏ ਦਰਜਨ ਦੁਰਲੱਭ ਚੌਗੁਣੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਕਵਾਸਰ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਦੀ ਦਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ

Posted On: 08 APR 2021 3:47PM by PIB Chandigarh

 

ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਨੇ ਇੱਕ ਦਰਜਨ ਕਵਾਸਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਾਪਰ ਰਹੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ "ਲੈਂਸਾਂ" ਦੁਆਰਾ ਵਿਗਾੜੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਚਾਰ ਸਮਾਨ ਚਿੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੇ ਗਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਦੁਰਲੱਭ ਖੋਜ ਜਾਣੇ ਪਹਿਚਾਣੇ ਕਵਾਸਰਾਂ ਜਾਂ ਕਵਾਡਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਤਕਰੀਬਨ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਦੀ ਦਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਹੱਸਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

 

ਕਵਾਸਰ ਦੂਰ ਦੀਆਂ ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਚਮਕਦਾਰ ਕੋਰ ਹਨ ਜੋ ਸੁਪਰਮੈਸਿਵ ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਚੌਗੁਣੇ ਇਮੇਜਡ ਕਵਾਸਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਕੁਆਡਰਪਲ ਇਮੇਜ ਦੀ ਖੋਜ 1985 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 50 ਦੇ ਕਰੀਬ “ਕੁਆਡਰਪਲੀ ਇਮੇਜਡ ਕਵਾਸਰਾਂ” ਜਾਂ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਕਵਾਡਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਿਆ ਹੈ, ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਗਲੈਕਸੀ ਦੀ ਗਰੁਤਵਾਕਰਸ਼ਣ ਕਵਾਸਰ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਬੈਠਣ ‘ਤੇ ਇਸਦੇ ਇਕੱਲੇ ਚਿੱਤਰ ਨੂੰ ਚਾਰ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

 

ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਗਾਇਆ ਗਰੈਵੀਟੇਸ਼ਨਲ ਲੈਂਸਿਸ ਵਰਕਿੰਗ ਗਰੁੱਪ (GraL) ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਧਿਐਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਇੱਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਸੰਸਥਾ, ਆਰਿਆਭੱਟ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਓਬਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ (ਏਆਰਆਈਈਐੱਸ) ਨੈਨੀਤਾਲ, ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ, ਜੋ ਕਿ ਸਿਰਫ ਡੇਢ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਰਤਨਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨ-ਲਰਨਿੰਗ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ‘ਦਿ ਅਸਟ੍ਰੋਫਿਜ਼ੀਕਲ ਜਰਨਲ’ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਵੀਕਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

 

 

ਕੈਪਸ਼ਨ: ਇਹ ਚਿੱਤਰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੌਗੁਣੇ ਇਮੇਜਡ ਕਵਾਸਰਸ, ਜਾਂ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਕਵਾਡਸ ਅਸਮਾਨ 'ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਰਬਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਾਲ ਦੂਰ ਸਥਿਤ, ਦੂਰ ਦੇ ਇੱਕ ਕਵਾਸਰ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਗਲੈਕਸੀ ਦੀ ਗਰੈਵਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਝੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਬੈਠਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਚਾਨਣ ਦੇ ਝੁੱਕਣ ਨਾਲ ਇਹ ਭੁਲੇਖਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਵਾਸਰ ਆਪਣੇ ਅੱਗੇ ਆਈ ਗਲੈਕਸੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਚਾਰ ਸਮਾਨ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਚਿੱਤਰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ: ਆਰ ਹਰਟ (ਆਈ ਪੀ ਏ ਸੀ / ਕੈਲਟੈੱਕ) / ਗ੍ਰੈੱਲ ਸਹਿਯੋਗੀ।

 

ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਜੈੱਟ ਪ੍ਰੋਪੱਲਸ਼ਨ ਲੈਬਾਰਟਰੀ ਯੂਐੱਸਏ ਦੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿਗਿਆਨੀ, ਡੈਨੀਅਲ ਸਟਰਨ ਨੇ ਕਿਹਾ "ਕਵਾਡਸ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਹਨ। ਉਹ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਦੀ ਦਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਡਾਰਕ ਮੈਟਰ ਅਤੇ ਕਵਾਸਰ 'ਕੇਂਦਰੀ ਇੰਜਣਾਂ' ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਰਹੱਸਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।"

 

ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਸੰਬੰਧੀ ਦੁਬਿਧਾ

 

ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਫੈਲਾਅ ਦੀ ਦਰ ਦੇ ਸਹੀ ਮੁੱਲ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਅੰਤਰ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਬਲ-ਲੇਮੇਟਰੇਸ ਦੇ ਸਥਿਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਖਿਆ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦੋ ਮੁੱਢਲੇ ਢੰਗ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ: ਇੱਕ ਸਾਡੇ ਸਥਾਨਕ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿਚਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਦੂਰੀ ਅਤੇ ਗਤੀ ਦੇ ਮਾਪ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਚੀਆਂ ਦੂਰਾਡੀਆਂ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਮਾਡਲਾਂ ਦੀ ਦਰ ਨੂੰ ਐਕਸਟਰਾਪੋਲੇਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੋਸਮਿਕ ਮਾਈਕ੍ਰੋਵੇਵ ਬੈੱਕਗ੍ਰਾਊਂਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨੰਬਰ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ। ਕਵਾਸਰ ਪਿਛਲੀ ਗਣਨਾ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਦੂਰ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹਨ। ਨਵੇਂ ਕਵਾਸਰ ਕੁਐਡਜ਼, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੀਮ ਨੇ "ਵੌਲਫ ਪਾਵ" ਅਤੇ "ਡਰੈਗਨ ਕਾਈਟ" ਦੇ ਉਪਨਾਮ ਦਿੱਤੇ, ਉਹ ਹੱਬਲ-ਲੇਮੇਟਰੇਸ ਦੇ ਕੋਨਸਟੈਂਟ ਦੀ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਗਣਨਾ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਇਹ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂ ਦੋ ਮੁੱਢਲੇ ਮਾਪ ਇਕਸਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ।

 

ਕੈਪਸ਼ਨ: ਚਾਰ ਨਵੇਂ ਚੌਗੁਣੇ ਇਮੇਜਡ ਕਵਾਸਰ ਇੱਥੇ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਹਨ: ਉੱਪਰੋਂ ਖੱਬੇ ਅਤੇ ਘੜੀ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ, ਓਬਜੈਕਟ ਹਨ: ਗ੍ਰੈੱਲ ਜੇ1537-3010 ਜਾਂ “ਵੁਲਫਸ ਪਾਵ;” ਗ੍ਰੈੱਲ ਜੇ0659 +1629 ਜਾਂ “ਜੈਮਿਨੀਸ ਕਰਾਸਬੋ;” ਗ੍ਰੈੱਲ ਜੇ1651-0417 ਜਾਂ "ਡਰੈਗਨਸ ਕਾਈਟ;" ਗ੍ਰੈੱਲ ਜੇ2038-4008 ਜਾਂ "ਮਾਈਕਰੋਸਕੋਪ ਲੈਂਸ।" ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰਲੀ ਧੁੰਦਲੀ ਬਿੰਦੂ ਲੈਂਜ਼ਿੰਗ ਗਲੈਕਸੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਗਰੈਵਿਟੀ ਚਾਰ ਕਵਾਸਰ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੇ ਕਵਾਸਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੂੰ ਵੰਡ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਇਹ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਚਮਕ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਬਦਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਫੈਲਾਅ ਦੀ ਦਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਚਿੱਤਰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ: ਗ੍ਰੈੱਲ ਸਹਿਯੋਗ।

 

ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ

 

ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਿਖੇ ਲੈਕਚਰ ਦੌਰਾਨ ਕਰੋਨ-ਮਾਰਟਿਨਜ਼ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, “ਓਗਮੈਂਟਿਡ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (ਏਆਈ) ਦੇ ਸੰਦਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ ਸਾਡੇ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ।" ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਲੇਖਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਕ੍ਰੋਨ-ਮਾਰਟਿਨਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਲਰਨਿੰਗ ਲੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਡਲਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰ ਟ੍ਰੇਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਅਪਡੇਟ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਮਹਾਰਤ ਲੂਪ ਦਾ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।

 

ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਸੰਭਾਵਤ ਕਵਾਸਰਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਵਾਈਡ-ਫੀਲਡ ਇਨਫਰਾਰੈੱਡ ਸਰਵੇ ਐਕਸਪਲੋਰਰ (ਡਬਲਯੂਆਈਐੱਸਈ) ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਗਾਈਆ ਦੇ ਸ਼ਾਰਪ ਰੈਜ਼ੋਲੂਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇਹ ਪਹਿਚਾਣਿਆ ਕਿ ਡਬਲਯੂਆਈਐੱਸਈ ਕਵਾਸਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਸੰਭਾਵਤ ਚੌਗੁਣਾ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਇਹ ਚੁਣਨ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨ-ਲਰਨਿੰਗ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਕਿ ਕਿਹੜੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਿਤ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਗੁਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਨਾ ਕਿ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਸਿਤਾਰੇ ਜੋ ਕਿ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਸਥਿਤ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਹਵਾਈ ਰਾਜ ਵਿਖੇ ਕੈੱਕ ਓਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ; ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟਸ ਵਿੱਚ ਪੇਲੋਮਰ ਓਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਸਦਰਨ ਓਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਨਿਊ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਟੈਲਿਸਕੋਪ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਵਿਖੇ ਜੈਮਿਨੀ-ਸਾਊਥ ਓਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਿਰੀਖਣਾਂ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਅਰਬਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼-ਸਾਲ ਦੂਰ ਪਈਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦਰਅਸਲ ਚੌਗੁਣੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਕਵਾਸਰ ਸਨ।

 

ਸਪੈਕਟਰਲ ਡਾਟਾ ਨਾਲ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ

 

ਆਰਿਆਭੱਟ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਓਬਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ (ARIES), ਭਾਰਤ, ਨੈਨੀਤਾਲ, ਦੀ ਪੀਐੱਚਡੀ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਪ੍ਰਿਯੰਕਾ ਜਲਾਨ ਅਤੇ ਏਆਰਆਈਈਐੱਸ ਵਿਖੇ ਵਿਜ਼ਿਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੀਨ ਸਰਦੇਜ, ਗ੍ਰਾਊਂਡ-ਬੇਸਡ ਵੱਡੀਆਂ ਦੂਰਬੀਨਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਕਵਾਸਰ ਭਾਗਾਂ ਦੀ ਸਪੈਕਟ੍ਰਾ ਦੀ ਰਿਡਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਹਨ।

 

ਗ੍ਰੈੱਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਬੈਲਜੀਅਮ ਦੀ ਲੀਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਜੀਨ ਸਰਦੇਜ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ “ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਇੱਕ ਹੀ ਕਵਾਸਰ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਦੋ ਲੈਂਸੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਚਾਰ ਲੈਂਜ਼ਡ ਤਸਵੀਰਾਂ ਲੱਭਣਾ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਰੇ ਹਰੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਕਲੋਵਰ ਪੱਤੇ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫਰੇਬਾਂ ਦਾ ਨਾਮ “ਕੋਸਮਿਕ ਕਲੋਵਰ-ਲੀਫ” ਰੱਖਣਾ ਉਚਿਤ ਹੈ।”

 

ਇਹਨਾਂ ਨਵੇਂ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਕਲੋਵਰ-ਪੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੁਣਾਤਮਕ ਚਿੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਕਵਾਸਰਾਂ ਦੇ ARIES ਸੰਚਾਲਿਤ 3.6 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੇਵਸਥਲ ਓਪਟੀਕਲ ਟੈਲਿਸਕੋਪ (ਡੀਓਟੀ) ਅਤੇ ਆਗਾਮੀ 4 ਮੀਟਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤਰਲ ਮਿਰਰ ਦੂਰਬੀਨ (ਆਈਐਲਐੱਮਟੀ) ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਹੋਰ ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਉਮਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਦੀ ਦਰ ਦੀ ਸੁਤੰਤਰ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਵੱਲ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

 

3.6 ਮੀਟਰ ਡੀਓਟੀ ਸੁਵਿਧਾ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਅਤੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬ੍ਰਿਜੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਦੇਵਸਥਲ ਵਿਖੇ ਫਰੰਟਲਾਈਨ ਬੈਕ-ਐਂਡ ਯੰਤਰਾਂ ਅਤੇ ਵੇਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਉਮੀਦਵਾਰ ਮਲਟੀਪਲਾਈ ਕਵਾਸਰ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ 3.6 ਮੀਟਰ ਡੀਓਟੀ ਨਾਲ ਢੁੱਕਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।”

 

ਪਬਲੀਕੇਸ਼ਨ ਲਿੰਕ: https://arXive.org/abs/2012.005

 

ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ: ਵਰਿੰਦਰ ਯਾਦਵ, virendra@aries.res.in ਨੋਲੇਜ ਰਿਸੋਰਸ ਸੈਂਟਰ, ਏਆਰਆਈਈਐੱਸ, ਨੈਨੀਤਾਲ

 

**********

 

 

ਆਰਪੀ (ਡੀਐੱਸਟੀ ਮੀਡੀਆ ਸੈੱਲ ਰੀਲੀਜ਼)

 



(Release ID: 1710554) Visitor Counter : 138


Read this release in: English , Urdu , Hindi