ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਆਯੁਸ਼ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦਾ ਨੋਟਿਸ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਆਯੁਸ਼ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਅਰੋਗਿਆ ਮੇਲੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ; ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ; ਸੈਮੀਨਾਰ; ਕਿਫਾਇਤੀ ਅਤੇ ਅਸਾਨ ਅਭਿਆਸਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਮੇਲੇ ਲਗਾਏ ਹਨ, ਜੋ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਲਾਭਕਾਰੀ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵੇਲੇ, ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਵਰਚੁਅਲ ਮਾਧਿਅਮ ਦੇ ਸਰਬੋਤਮ ਢੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਯੋਜਨਾ, ਜਾਣਕਾਰੀ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ (ਆਈਸੀ) ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਾਰਵਾਈ ਇਸ ਤਰਾਂ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਹੈ:   

1.       ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ 29.01.2020 ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਲਾਹ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੋਵਿਡ -19 ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਇਆ  ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿਣਾ ਹੈ। ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਰਾਜਾਂ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮੁੱਖ ਸੱਕਤਰਾਂ ਨੂੰ 06.03.2020 ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੋਗ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਤ ਆਯੁਸ਼ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਾਹ ਸਬੰਧੀ ਸਿਹਤ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੰਦਰਭ ਦੇ ਨਾਲ ਬਚਾਅ ਸੰਬੰਧੀ ਸਿਹਤ ਉਪਾਵਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ 31.03.2020 ਨੂੰ ਸਵੈ-ਦੇਖਭਾਲ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ। 

2.       ਆਯੁਸ਼ ਦੇ ਸਬੰਧਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਰਜਿਸਟਰਡ ਪ੍ਰੈਕਟੀਸ਼ਨਰਾਂ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਖੋਜ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦਾਂ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਅੰਤਰ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਆਯੁਸ਼ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਦੁਆਰਾ ਇਸਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਨਿਰੀਖਣ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਨਤਕ ਡੋਮੇਨ ਵਿੱਚ 700000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਜਿਸਟਰਡ ਆਯੁਸ਼ ਅਭਿਆਸਕਾਂ ਦੇ ਲਾਭ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਇਕਸਾਰ ਹੋ ਸਕਣ।   

3.       ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕੌਮੀ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ " ਕੋਵਿਡ -19 ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਤੇ ਯੋਗ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਲੀਨਿਕਲ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ" ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਆਯੁਰਵੈਦ (ਏਆਈਆਈਏ), ਦਿੱਲੀ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਆਯੁਰਵੇਦ, ਜੈਪੁਰ ; ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਟਰੇਨਿੰਗ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ ਇਨ ਆਯੂਰਵੇਦ, ਜਾਮਨਗਰ ;ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ (ਸੀਸੀਆਰਏਐਸ), ਯੋਗ ਅਤੇ ਨੈਚਰੋਪੈਥੀ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ (ਸੀਸੀਆਰਵਾਈਐਨ) ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅੰਤਰ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਤੇ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।  

4.       ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਮੁਹਿੰਮ ਲਈ ਆਯੁਸ਼: ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਅਗਸਤ, 2020 ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ " ਆਯੁਸ਼ ਫਾਰ ਇਮਿਊਨਿਟੀ" ਨਾਮ ਦੀ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣਾ, ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਘਰੇਲੂ ਦੇਖਭਾਲ ਦੇ ਹੱਲਾਂ ਅਤੇ ਆਯੁਸ਼ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਵਧਾਉਣਾ ਸੀ। ਪੂਰੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਸਮਾਗਮਾਂ ਦੀ ਲੜੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਔਨਲਾਈਨ ਭਾਸ਼ਣ ਅਤੇ ਵਰਚੁਅਲ ਸੈਮੀਨਾਰ ਕਰਵਾਏ ਗਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਆਯੂਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਇੱਕ ਥੀਮ-ਅਧਾਰਤ ਮੁਹਿੰਮ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਸਤੰਬਰ, ਅਕਤੂਬਰ ਅਤੇ ਨਵੰਬਰ 2020 ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਹਾਰ, ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਨਿਦਰਾ ਥੀਮ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਧੀਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲੋਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਹੁੰਚ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜ਼ਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।   

5.       ਵਰਚੁਅਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ ਵੈਬਿਨਾਰ : ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਯੁਸ਼ ਵਰਚੁਅਲ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ (ਏਵੀਸੀਸੀ) ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਵੈਬਿਨਾਰ ਰੱਖੇ। ਰੋਗ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕਤਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ 14 ਅਗਸਤ 2020 ਤੋਂ ਕੁੱਲ 6 ਵੈਬਿਨਾਰ ਕਰਵਾਏ ਗਏ।  

6.       ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਰੇਡੀਓ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ: ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਅਰਧ ਸ਼ਹਿਰੀ ਅਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਰੇਡੀਓ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ (ਸੀਆਰਐਸ) ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕਤਾ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅੰਤਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਕੌਮਨਵੈਲਥ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਮੀਡੀਆ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਏਸ਼ੀਆ (ਸੀਈਐਮਸੀਏ) ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ। ਸੀਆਰਐਸ 'ਤੇ ਪੰਜ ਮਿੰਟ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ 10/12/2020 ਤੋਂ 10/02/2021 ਤੱਕ ਹਰ ਦਿਨ ਦੋ ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। 

7.       ਐਮਆਈਜੀਓਵੀਆਈਐਨ ਸਮੇਤ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਸ 'ਤੇ ਮੁਕਾਬਲਾ: ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਦਿਲਚਸਪ ਅਤੇ ਚਰਚਿਤ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ, ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਮਾਈ ਲਾਈਫ ਮਾਈ ਯੋਗਾ (ਐਮਐਲਐਮਵਾਈ) ਮੁਕਾਬਲਾ ਇੱਕ ਵਾਟਰ ਸ਼ੈਡ ਈਵੈਂਟ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ (ਆਈਡੀਵਾਈ) 2020 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਯੋਗ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵੀਡੀਓ ਅਪਲੋਡ ਕਰਕੇ 46,000 ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਚੈਨਲਾਂ, ਇਸ ਦੀਆਂ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ MYGOV.IN ਨੇ ਵੀ ਛੋਟ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਕਈ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਲੇਖ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਕੁਇਜ਼ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਛੋਟੇ ਵੀਡੀਓ ਮੁਕਾਬਲੇ ਆਦਿ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ। 

8.       ਕੋਵਿਡ -19 ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਉਪਚਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਵੈਬਸਾਈਟ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨਾ: ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਪਡੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਸੰਬੰਧੀ ਉਪਚਾਰਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। 

9.       ਸੰਜੀਵਨੀ ਐਪ: ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਤਕਰੀਬਨ 1.5 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪ ਅਧਾਰਿਤ ਆਬਾਦੀ ਅਧਿਐਨ ਦੁਆਰਾ ਕੋਵਿਡ -19 ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਤੇ ਆਯੁਸ਼ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। 85.1% ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੋਵਿਡ -19 ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਆਯੁਸ਼ ਉਪਾਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 89.8% ਲੋਕ ਆਯੁਸ਼ ਸਲਾਹਕਾਰ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਤੋਂ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ।   

10.   ਵਿਡੀਓਜ਼ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ: ਨੈਸ਼ਨਲ ਫਿਲਮ ਡਿਵਲਪਮੈਂਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਐਨਐਫਡੀਸੀ) ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਆਯੁਰਵੇਦ (ਏਆਈਆਈਏ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ) ਦਾ 'ਕੋਵਿਡ -19 ਪਰਿਪੇਖ' 'ਤੇ 17 ਮਿੰਟ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਸੰਖੇਪ ਰੂਪ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।  

ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ (ਵਧੀਕ ਚਾਰਜ) ਕਿਰੇਨ ਰਿਜਿਜੂ ਨੇ ਅੱਜ ਇਥੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਆਖੀ।

                                                                           *****

ਐਮਵੀ / ਐਸਜੇ

(Release ID: 1707047) Visitor Counter : 158