ਭਾਰਤ ਦੇ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼੍ਰੀ ਐੱਮ. ਵੈਂਕਈਆ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਅੱਜ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਇਲਕਲ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਾਇਕਲ ਪਟੜੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਇਕਲ–ਚਾਲਨ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ, ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਾਲੀ ਕਸਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਫ਼ਰ–ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸਮੇਤ ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਫ਼ਾਇਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

‘ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ’ਚ ਸਾਇਕਲ–ਚਾਲਨ’ ਵਿਸ਼ੇ ਉੱਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵੈਬੀਨਾਰ ’ਚ ਵਰਚੁਅਲੀ ਕੁੰਜੀਵਤ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦਿਆਂ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਖ਼ਤ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਾਇਕਲ–ਚਾਲਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਜਨ–ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਢਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਵੈਬੀਨਾਰ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਮੌਕੇ ਦਾ ਅਤੇ ਅਹਿਮ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ–ਮੁਕਤ ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਇਕਜੁੱਟ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ।

ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਹਾਮਾਰੀ ਨੇ ਸਾਡੇ ਜਿਊਣ, ਖ਼ਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨ, ਸਾਡੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਅਤੇ ਆਉਣ–ਜਾਣ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ; ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨੇ ਮੋਟਰ–ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਘਟਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ’ਚ ਹੁਣ ਸੈਰ ਕਰਨਾ ਤੇ ਸਾਇਕਲ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਵਧਿਆ ਹੈ।

ਸਾਇਕਲ–ਚਾਲਨ ਨੂੰ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਸਿਰਫ਼ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਜੀਵਨ–ਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਖ਼ਤਰਾ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਢੰਗ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਊਰਜਾ ਸਰੋਤਾਂ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨਹੀਂ, ਕੋਈ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਜਿਹੇ ਸਾਇਕਲ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਬਹੁਤ ਫ਼ਾਇਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ,‘ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਇਕਲਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਹੈ।’

ਸਾਇਕਲ–ਚਾਲਨ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰੀ ਆਵਾਜਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਲਈ ਮਹਾਮਾਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਮੌਕਾ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹਿਰੀ ਯੋਜਨਾਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਨੀਤੀ–ਘਾੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਤੇ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰਸਾਨੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਾਇਕਲ–ਚਾਲਨ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਪਟੜੀਆਂ (ਟ੍ਰੈਕ) ਬਣਾਉਣ।

ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਰੋਪ, ਚੀਨ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਇਕਲ–ਚਾਲਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਧਣ ਨਾਲ ਸਾਇਕਲਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਇਕਲ–ਚਾਲਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਮੌਜੂਦ ਹੈ; ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋੜੀਂਦਾ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਤੱਥ ਉਜਾਗਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ 15% ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਸਾਇਕਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਸਾਇਕਲ–ਚਾਲਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਇਹ ਸਹੀ ਵੇਲਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਸ਼ੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਘਟਦਾ ਹੈ, ਸੜਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੰਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦੀ ਦਰਾਮਦਗੀ ਦੇ ਵਧਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਬਿੱਲਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ’ਚ ਵੀ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਇੱਕ ਹਾਲੀਆ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅਨੁਮਾਨ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰੀ ਤੱਕ ਜਾਣ ਲਈ ਦੋ–ਅਤੇ–ਚਾਰ–ਪਹੀਆ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਸਾਇਕਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ 24.3 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ, ‘ਉਂਝ, ਸਾਇਕਲ ਚਲਾਉਣ ਨੂੰ ਸੁਖਾਵਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਕਾਰਣ ਇਹ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਲਈ ਆਉਣ–ਜਾਣ ਦਾ ਕੋਈ ਤਰਜੀਹ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਿਆ।’

ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ–ਮੁਕਤ ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਔਕੜਾਂ ਝੱਲਣਯੋਗ ਹੋਵੇ, ਇਸੇ ਲਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮੁੱਚੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਾਇਕਲ–ਸਾਂਝੀ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਵਿਆਪਕ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਉਲੀਕਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਸਾਇਕਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਜਨਤਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਲਾਗੂ ਕਰਨੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਇਕਲ–ਚਾਲਕਾਂ ਦੇ ਫ਼ਾਇਦੇ ਅਤੇ ਈ–ਸਾਇਕਲਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਰਬਨ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸਿਰਜਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਸੁਸ਼੍ਰੀ ਰਾਲੂਕਾ ਫ਼ਾਈਜ਼ਰ, ਪ੍ਰਧਾਨ, ਵਰਲਡ ਸਾਇਕਲਿੰਗ ਅਲਾਇੰਸ, ਸ਼੍ਰੀ ਡੀ.ਵੀ. ਮਨੋਹਰ, ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨਚੀ, ਵਰਲਡ ਸਾਇਕਲਿੰਗ ਅਲਾਇੰਸ, ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸਟੋਫ਼ ਨਜਦੋਵਸਕੀ, ਡਿਪਟੀ ਮੇਅਰ, ਪੈਰਿਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਸਾਇਕਲਿਸਟਸ ਫ਼ੈਡਰੇਸ਼ਨ, ਸ਼੍ਰੀ ਧਰਮੇਂਦਰਾ, ਚੇਅਰਮੈਨ, ਐੱਨਡੀਐੱਮਸੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਨਾਲ ਕੁਮਾਰ, ਮਿਸ਼ਨ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀਜ਼ ਮਿਸ਼ਨ, ਸ਼੍ਰੀ ਕਮਲਕਿਸ਼ੋਰ ਯਾਦਵ, ਸੀਈਓ ਅਤੇ ਕਮਿਸ਼ਨਰ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀ ਤੇ ਹੋਰ ਪਤਵੰਤੇ ਸੱਜਣਾਂ ਨੈ ਇਸ ਸਮਾਰੋਹ ’ਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।

*****

ਐੱਮਐੱਸ/ਡੀਪੀ