Rural Prosperity
ಜನತಾ ಯೋಜನೆ ಅಭಿಯಾನ: ತಳಮಟ್ಟದ ಆಡಳಿತದ ಬಲವರ್ಧನೆ, ಸಮಗ್ರ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ
ವಿಕಸಿತ ಭಾರತಕ್ಕಾಗಿ ವಿಕಸಿತ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು
Posted On:
05 OCT 2025 5:39PM
- ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು (ಪಿಡಿಪಿಗಳು) ತಯಾರಿಸಲು 2018ರಲ್ಲಿ "ಸಬ್ಕಿ ಯೋಜನೆ, ಸಬ್ಕಾ ವಿಕಾಸ್" ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪೀಪಲ್ಸ್ ಪ್ಲಾನ್ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು (ಪಿಪಿಸಿ) ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.
- ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಚಿವಾಲಯವು (MoPR) 2026-27ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷಕ್ಕಾಗಿ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳ (PDPs) ತಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು, 2ನೇ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2025 ರಂದು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ "ಜನರ ಯೋಜನೆ ಅಭಿಯಾನ (PPC) 2025-26: ಸಬ್ಕಿ ಯೋಜನಾ, ಸಬ್ಕಾ ವಿಕಾಸ್" ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ.
- 2019-20 ರಿಂದ 2025-26ರ ನಡುವೆ (29ನೇ ಜುಲೈ 2025 ರಂತೆ) 18.13 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅಪ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ 17.73 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳು ಸೇರಿವೆ.
- ಈ ಯೋಜನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಸಮಗ್ರ ಮತ್ತು ಸಮಯ-ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಂವಿಧಾನದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಅನುಸೂಚಿಯಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ 29 ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಪೀಠಿಕೆ ಮತ್ತು ಹಿನ್ನೆಲೆ
ತ್ರಿ-ಸ್ತರದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲ ಘಟಕವಾಗಿರುವ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿಯು, ಗ್ರಾಮೀಣ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ, 1992ರ 73ನೇ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆಯ ಮೂಲಕ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಾಂಸ್ಥೀಕರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಸಂಘರ್ಷ ಪರಿಹಾರ, ಸಮುದಾಯ ಸಭೆಗಳ ಆಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿಯೂ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ, 'ವಿಕಸಿತ ಭಾರತ'ಕ್ಕಾಗಿ ಸದೃಢ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಸಂವಿಧಾನದ 243ಜಿ (243G) ವಿಧಿಯು ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ಸ್ವ-ಸರ್ಕಾರದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೆಂದು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಅವುಗಳಿಗೆ ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಜನರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಸರ್ಕಾರದ ಸ್ತರವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಸಮುದಾಯಗಳ ಅಗತ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸೇವೆಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿವೆ.
ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆ (GPDP)
ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳಿಗೆ, ತಮಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು (GPDP) ತಯಾರಿಸುವುದನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. GPDP ಯೋಜನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸಹಭಾಗಿತ್ವವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ್ದು ಸಮಗ್ರವಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷ ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
|
ಸುಸಂಘಟಿತ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ ಯೋಜನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಪಂಚಾಯಿತಿಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯ ತಿರುಳಾಗಿದೆ. ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಯು (GPDP) ಸಮುದಾಯದ ಅಗತ್ಯತೆಗಳು ಮತ್ತು ಆದ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಬೇಕು, ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗಬೇಕು ಹಾಗೂ ನ್ಯಾಯಯುತ, ಪಾರದರ್ಶಕ ಮತ್ತು ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗಬೇಕು.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲಿನ ಯೋಜನೆಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕಾಗಿ, ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳು (PDPs) ಸಮಗ್ರವಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಿಂದ ಕೂಡಿರಬೇಕು. ಈ ಯೋಜನೆಗಳು ಸಂವಿಧಾನದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಅನುಸೂಚಿಯಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾದ 29 ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು GPDPಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದರೆ, ತಾಲ್ಲೂಕು ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು ಬ್ಲಾಕ್ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು (BPDPs) ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು (DPDPs) ತಯಾರಿಸುತ್ತವೆ.
ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು (PRIs) ಗ್ರಾಮ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನೀರು ಸರಬರಾಜು, ನೈರ್ಮಲ್ಯ, ರಸ್ತೆಗಳು, ಚರಂಡಿ, ಬೀದಿ ದೀಪ, ಆರೋಗ್ಯ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆಯಂತಹ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿವೆ. ಹನ್ನೊಂದನೇ ಅನುಸೂಚಿಯ 29 ವಿಷಯಗಳು ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳೊಂದಿಗೆ (SDGs) ನಿಕಟವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಸ್ಥಳೀಯೀಕರಣದ ಮೂಲಕ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರಧಾರಿಗಳಾಗಿವೆ.
ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯನ್ನು ತಳಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಲು, ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಚಿವಾಲಯವು ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು 17 ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಒಂಬತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಧಾನವು 'ಸಮಗ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಸಮಾಜ' ಎಂಬ ಚೌಕಟ್ಟಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳಿಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
2018 ರಿಂದ, ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳು (SHGs) 'ಗ್ರಾಮ ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವ ಯೋಜನೆ'ಗಳನ್ನು (VPRPs) ತಯಾರಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಇದು ಗ್ರಾಮ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವಕ್ಕೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಬೆಂಬಲ ನೀಡುತ್ತಿದೆ.
ಜನತಾ ಯೋಜನಾ ಅಭಿಯಾನ: ಸಬ್ಕಿ ಯೋಜನೆ, ಸಬ್ಕಾ ವಿಕಾಸ್
ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಜನರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು, "ಸಬ್ಕಿ ಯೋಜನಾ, ಸಬ್ಕಾ ವಿಕಾಸ್" ಎಂಬ ಧ್ಯೇಯವಾಕ್ಯದಡಿಯಲ್ಲಿ 2ನೇ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2018 ರಂದು ಜನರ ಯೋಜನೆ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು (PPC) ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಗ್ರಾಮಸಭೆಗಳು, ಪಾಲುದಾರರ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ಯೋಜನೆಯ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಫಲಿತಾಂಶಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ, ಅಂದಿನಿಂದ ಈ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು, ಮುಂಚೂಣಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು, ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳು (SHGs), ಸಮುದಾಯ-ಆಧಾರಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು (CBOs) ಮತ್ತು ಇತರ ಸ್ಥಳೀಯ ಪಾಲುದಾರರ ಸಕ್ರಿಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಮಿಷನ್ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಉದ್ದೇಶ
ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ, ಮಧ್ಯಂತರ (ಬ್ಲಾಕ್) ಪಂಚಾಯಿತಿ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ, ಸಮಗ್ರ ಮತ್ತು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು (GPDP, BPDP, ಮತ್ತು DPDP) ಸಮಯ-ಬದ್ಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸುವುದು ಜನರ ಯೋಜನೆ ಅಭಿಯಾನದ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಸಮುದಾಯದ ಸದಸ್ಯರ ಸಕ್ರಿಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಎಲ್ಲಾ ಇಲಾಖೆಗಳ ಮುಂಚೂಣಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಪ್ರಸ್ತುತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸುಸಂಘಟಿತ ಗ್ರಾಮಸಭೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳ (LSDGs) ಒಂಬತ್ತು ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳ ಒಕ್ಕೂಟಗಳಿಂದ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾದ 'ಗ್ರಾಮ ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು' (VPRPs) ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳ (SDGs) ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಸ್ಥಳೀಯೀಕರಣವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದು ಈ ಅಭಿಯಾನದ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಯೋಜನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು (WERs), ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳು ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಮುದಾಯದ ಸದಸ್ಯರ ಸಕ್ರಿಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಇದು ಲಿಂಗ-ಸ್ಪಂದನಾಶೀಲ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸಹ ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮಾಹಿತಿ ಅಭಿಯಾನಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮಾಹಿತಿ ಫಲಕಗಳಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆಗಳು, ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ವಿವರಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಜನತಾ ಯೋಜನಾ ಅಭಿಯಾನ 2025–26
ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಚಿವಾಲಯವು 2026-27ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷಕ್ಕಾಗಿ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು (PDPs) ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವ ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಲು, 2ನೇ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2025 ರಂದು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 'ಜನರ ಯೋಜನೆ ಅಭಿಯಾನ (PPC) 2025-26: ಸಬ್ಕಿ ಯೋಜನಾ, ಸಬ್ಕಾ ವಿಕಾಸ್' ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ.
ಈ ಅಭಿಯಾನದ ಪ್ರಾರಂಭಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ, ವ್ಯಾಪಕ ಸಿದ್ಧತೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಸುಗಮ ಸಮನ್ವಯವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ಸಚಿವಾಲಯವು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು, ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ (SIRD&PRs) ವರ್ಚುವಲ್ ಸಂವಾದಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿತ್ತು. ಒಗ್ಗೂಡುವಿಕೆ ಮತ್ತು ತಳಮಟ್ಟದ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು, ಸಚಿವಾಲಯವು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ 20 ಸಂಬಂಧಿತ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು/ಇಲಾಖೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗ್ರಾಮಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸುವಂತೆ ತಮ್ಮ ರಾಜ್ಯ/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಹವರ್ತಿ ಇಲಾಖೆಗಳಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ನೋಡಲ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸಲು, ಸಂಯೋಜಕರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲು, ಗ್ರಾಮಸಭೆಗಳ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮಾಹಿತಿ ಫಲಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸೂಚನೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. 2ನೇ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2025 ರಂದು ಆಯೋಜಿಸಲಾದ ವಿಶೇಷ ಗ್ರಾಮಸಭೆಗಳು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಈ ಅಭಿಯಾನದ ಔಪಚಾರಿಕ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದವು.
ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ, ಪಾರದರ್ಶಕ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು PPC 2025-26 ಅನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉಪಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಇ-ಗ್ರಾಮಸ್ವರಾಜ್ (eGramSwaraj), ಮೇರಿ ಪಂಚಾಯತ್ ಆಪ್, ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ನಿರ್ಣಯ್ನಂತಹ (Panchayat NIRNAY) ಡಿಜಿಟಲ್ ವೇದಿಕೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹಿಂದಿನ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು (GPDPs) ಪರಿಶೀಲಿಸುವ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಗ್ರಾಮಸಭೆಗಳಿಗೆ ವಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳು ಕಾಮಗಾರಿಗಳ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡುವುದು, ವಿಳಂಬಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು, ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಖರ್ಚಾಗದ ಕೇಂದ್ರ ಹಣಕಾಸು ಆಯೋಗದ ಅನುದಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಪೂರ್ಣ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವುದು ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಯೋಜನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು 'ಪಂಚಾಯತ್ ಪ್ರಗತಿ ಸೂಚ್ಯಂಕ'ದಿಂದ (PAI) ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿಸಲು 'ಸಭಾಸಾರ್'ನಂತಹ (SabhaSaar) ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳ ಸ್ವಂತ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಆದಾಯವನ್ನು (OSR) ಸುಧಾರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಸಮುದಾಯದ ಆಳವಾದ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದರ ಮೇಲೂ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಗಮನಹರಿಸಲಿವೆ.
ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 'ಆದಿ ಕರ್ಮಯೋಗಿ ಅಭಿಯಾನ'ದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಂಚಾಯಿತಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು, ಸಂಬಂಧಿತ ಇಲಾಖಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಸಮುದಾಯದ ಸದಸ್ಯರು, ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳು (SHGs), ಮತ್ತು ಮುಂಚೂಣಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಸಕ್ರಿಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ, ತಳಮಟ್ಟದ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ, ಒಗ್ಗೂಡುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಈ ಅಭಿಯಾನ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಬಲಿಷ್ಠ ಸೇವಾ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಫಲಿತಾಂಶಗಳಿಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡಲಿದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸಾಧನೆ
2018ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗಿನಿಂದ, ಜನರ ಯೋಜನೆ ಅಭಿಯಾನವು ಸ್ಥಳೀಯ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದ್ಯತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುವಂತಹ ಪುರಾವೆ-ಆಧಾರಿತ ಹಾಗೂ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ.
ಇ-ಗ್ರಾಮಸ್ವರಾಜ್ (eGramSwaraj) ಪೋರ್ಟಲ್ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 2019-20 ರಿಂದ 2025-26 ರವರೆಗೆ (29ನೇ ಜುಲೈ 2025 ರಂತೆ) 18.13 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅಪ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಗಿನವು ಸೇರಿವೆ:
- 17.73 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳು (GPDPs)
- 35,755 ತಾಲ್ಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳು (BPDPs)
- 3,469 ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳು (DPDPs)

ಹಿನ್ನುಡಿ
ಜನರ ಯೋಜನೆ ಅಭಿಯಾನವು ತಳಮಟ್ಟದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಲು ಒಂದು ಪರಿವರ್ತನಾಶೀಲ ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಮುದಾಯಗಳು, ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಪಾರದರ್ಶಕತೆ, ಒಗ್ಗೂಡುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಿದೆ. ನಾಗರಿಕರ ಸಕ್ರಿಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳ (SDGs) ಸ್ಥಳೀಯೀಕರಣದ ಮೇಲೆ ಬಲವಾದ ಗಮನವನ್ನು ನೀಡುವುದರೊಂದಿಗೆ, PPCಯು 'ವಿಕಸಿತ ಭಾರತ'ದ ಬೃಹತ್ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಾ, ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪಂದನಾಶೀಲ, ಸಶಕ್ತ ಮತ್ತು ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳಿಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಿದೆ.
References:
Click here to see PDF
*****
(Backgrounder ID: 155395)
Visitor Counter : 11
Provide suggestions / comments